Ziemia podzielona jest na 24 strefy czasowe. Wytyczone przez południki obowiązują w zasadzie jedynie na morzach i oceanach. Podstawą podziału stref czasowych jest tzw. czas uniwersalny koordynowany (UTC), który bazuje na czasie słonecznym południka zerowego, przebiegającego przez Greenwich w Anglii.

Zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego kiedy w Polsce jest południe, w Nowym Jorku ludzie dopiero co zaczynają poranny jogging? A może podróżowałeś kiedyś samolotem i doświadczyłeś "zaginięcia" kilku godzin? Wszystko to jest efektem istnienia stref czasowych, które mają kluczowe znaczenie w funkcjonowaniu na Ziemi. 

Jak wygląda podział stref czasowych, czym i po co jest czas letni, jakie są na świecie strefy czasowe - na te i wiele innych pytań odpowiadamy w dzisiejszym wpisie.

Strefa czasowa - co to jest?

Strefy czasowe to wydzielone obszary na Ziemi (o szerokości średnio 15° (360°/24), w których obowiązuje ten sam czas.

Podstawą podziału stref czasowych jest tzw. czas uniwersalny koordynowany (UTC), który bazuje na czasie słonecznym południka zerowego, przebiegającego przez Greenwich w Anglii.

Dzięki temu podziałowi, każdy region na Ziemi może korzystać z czasu, który jest najbardziej zbliżony do naturalnego cyklu światła dziennego.

Uwaga!

Uniwersalny Czas Koordynowany (UTC Coordinated Universal Time lub GMT Greenwich Mean Time) to precyzyjny pomiar obrotu Ziemi, uwzględniający drobne nieregularności. Wyrażany w 24-godzinnym formacie, stał się globalnym wzorcem czasu, koordynowanym z czasem słonecznym. Znany jest również jako Zulu Time, odwołuje się do wojskowego nazewnictwa, gdzie Zulu oznacza literę z w alfabecie fonetycznym, a ta z kolei odpowiada południkowi zerowemu. Położony w londyńskiej dzielnicy Greenwich, stanowi on punkt odniesienia dla wszystkich stref czasowych na świecie. UTC stanowi podstawę dla nawigacji lotniczej i morskiej, synchronizuje systemy komputerowe i zapewnia precyzję w badaniach naukowych. To wspólny język czasu, łączący ludzi na całym globie.

Podział stref czasowych na świecie

Ziemia podzielona jest na 24 strefy czasowe.

W praktyce strefy czasowe wytyczone przez południki obowiązują w zasadzie jedynie na morzach i oceanach. Na lądach ich przebieg jest często modyfikowany, tak aby w małych i średnich państwach obowiązywała tylko jedna strefa czasowa. Wyjątki stanowią większe kraje, które rozciągają się na tyle szeroko, że obejmują kilka stref czasowych (np. Stany Zjednoczone, Kanada, Brazylia, Rosja, Australia). Należy jednak zaznaczyć, że nie jest to regułą.

Co ciekawe, Chiny mają tylko jedną strefę czasową, a zupełnie odwrotnym przypadkiem są strefy czasowe największego kraju na świecie - Rosji.
W Rosji jest aż 11 stref czasowych. Są one ponumerowane od +2 do +12 w stosunku do czasu uniwersalnego UTC i obejmują całe terytorium Rosji, od Kaliningradu po Wyspy Diomedesa.

SPRAWDŹ CENĘ UBEZPIECZENIA

W Rosji każdy południk wyznacza odrębny "region czasowy", jednak ze względów społecznych, handlowych i prawnych obowiązuje jednolity czas standardowy. Takie rozwiązanie podyktowane jest przede wszystkim względami praktycznymi. Ujednolicenie czasu ułatwia komunikację i prowadzenie biznesu w obrębie kraju o tak imponujących rozmiarach. Również dla państw sąsiadujących z Rosją korzystne jest stosowanie jednego czasu standardowego, co miało znacznie usprawnić współpracę i kontakty międzynarodowe.

Po co nam strefy czasowe na świecie?

Pomysł wprowadzenia stref czasowych zrodził się wraz z rozwojem kolejnictwa i potrzebą usprawnienia rozkładów jazdy. W XIX wieku każde miasto miało swój własny czas, co komplikowało planowanie podróży i komunikację. System stref czasowych, jakiego używamy dzisiaj, został zaproponowany przez kanadyjskiego inżyniera Sir Sandforda Fleminga w 1879 roku i oficjalnie przyjęty na konferencji w Waszyngtonie w 1884 roku.

Strefy czasowe zostały ustalone w celu lepszego wykorzystania czasu pod względem ekonomicznym. Gdyby na całej planecie obowiązywała ta sama godzina, świat nie byłby w stanie nadążyć z produkcją energii. Dlatego też wprowadzono czas letni (DST). Strefy czasowe odpowiadają również ludzkiej biologicznej naturze.

Ile jest stref czasowych?

Chociaż teoretycznie na Ziemi mogłoby być 24 strefy czasowe (po jednej dla każdej godziny doby), w praktyce jest ich więcej. Powodem tego są różnice polityczne, kulturowe i ekonomiczne, które sprawiają, że niektóre kraje lub regiony decydują się na inny czas niż wynikałoby to z ich położenia geograficznego.

Których regionów temat stref czasowych nie dotyczy?

Bieguny Ziemi - zarówno południowy (Antarktyka), jak i północny (Arktyka) - są wyjątkowymi miejscami pod względem stref czasowych. Z uwagi na to, że wszystkie południki zbiegają się w tych punktach, obejmują one jednocześnie wszystkie strefy czasowe.

Oznacza to, że tradycyjny podział na strefy czasowe, mający sens na większości kontynentów, na biegunach traci swoje znaczenie. Tam, gdzie latem słońce nie zachodzi przez całą dobę (tzw. dzień polarny), a zimą panuje bezkresna noc, pojęcie godzin i minut staje się względne.

Strefa czasowa na Antarktydzie jest kwestią umowną i ustalana indywidualnie przez bazy badawcze i stacje naukowe. Zazwyczaj stosuje się strefę czasową najbliższego kraju lub wyznacza się strefę o nazwie stacji.

Przykładowo, stacja McMurdo na Antarktydzie używa czasu nowozelandzkiego (NZST), a stacja Amundsen-Scott - czasu południowoamerykańskiego (SST).

W jakiej strefie czasowej leży Polska?

Polska leży strefie czasu środkowoeuropejskiego (CET), oznaczonej jako GMT+1. Oznacza to, że czas w Polsce jest o godzinę do przodu w stosunku do czasu Greenwich (GMT).

Kraje takie, jak Hiszpania, Francja, Niemcy, Holandia, Włochy, Austria, Słowacja czy Węgry, również leżą w tej strefie czasowej.

W Polsce funkcjonuje również czas letni (DST), który obowiązuje od końca marca do końca października. W tym okresie czas w Polsce przesunięty jest o godzinę do przodu w stosunku do strefy CET, czyli o dwie godziny do przodu względem czasu Greenwich. Dzięki temu nasz kraj może lepiej wykorzystywać światło słoneczne w dłuższe letnie dni, co ma wpływ na oszczędność energii.

Czas letni

Na rzeczywisty czas w poszczególnych krajach wpływa również stosowanie czasu letniego (DST). W ramach casu letniego część państw przestawia zegary o godzinę do przodu w okresie letnim, który na półkuli północnej i południowej trwa w odmiennych terminach. Dokładna data zmiany czasu letniego może się różnić w zależności od danego terytorium.

Na południe od równika czas letni wprowadzasię we wrześniu lub październiku, a powrót następuje między lutym a kwietniem. Zdarza się, że czas letni obowiązuje jedynie w części kraju, np. w Kanadzie zmiany nie dokonuje się między innymi w prowincji Saskatchewan.

Co ciekawe, chociaż w Europie i Ameryce Północnej zmiana czasu jest powszechna, wiele państw w innych częściach globu z niej rezygnuje. Do grona tych należą m.in.:

  • Większość krajów Afryki i Azji: w tych regionach długość dnia nie ulega tak drastycznym zmianom w ciągu roku, co czyni stosowanie czasu letniego mniej uzasadnionym.
  • Islandia: mieszkańcy Islandii cieszą się długimi dniami letnimi przez cały rok, dlatego zmiana czasu nie jest im potrzebna.
  • Chiny: w Chinach czas letni obowiązywał jedynie przez kilka lat w latach 80. XX wieku, jednak zrezygnowano z niego ze względu na problemy logistyczne i gospodarcze.
  • Brazylia: większość Brazylii nie stosuje czasu letniego, z wyjątkiem niektórych stanów południowych.

UBEZPIECZENIE TURYSTYCZNE ZA MNIEJ NIŻ 4 ZŁ/DZIEŃ OCHRONY

Jak różne strefy czasowe wpływają na życie codzienne?

Strefy czasowe mają ogromny wpływ na organizację życia społecznego i gospodarczego, odgrywają kluczową rolę w planowaniu podróży i koordynowaniu działań zawodowych . Umożliwiają synchronizację czasu pracy, handlu czy komunikacji w różnych częściach świata.
Jednak mogą też być źródłem problemów, takich jak jet lag, czyli zaburzeń rytmu dobowego spowodowanego szybką zmianą stref czasowych podczas podróży lotniczych. Utrzymywanie relacji w różnych strefach czasowych - zawodowych, czy rodzinnych - nie należy do najłatwiejszych.

Różne strefy czasowe, jedno ubezpieczenie

Niezależnie od tego, do której strefy czasowej się wybierasz, na pewno przyda Ci się polisa turystyczna. Zmęczenie wynikające z długiej podróży, opóźnienia lotów, osłabienie czy ogólnie problemy zdrowotne spowodowane jet lagiem, to sytuacje, które skutecznie potrafią zepsuć urlop. I chociaż nie wszystkiemu można zapobiec, zdecydowanie lepiej być przygotowanym. 

Odpowiednio dopasowane ubezpieczenie turystyczne zapewnia nie tylko ochronę na wypadek problematycznej sytuacji, ale także poczucie bezpieczeństwa i spokoju. 

Ubezpieczenie turystyczne do Kanady
UbezpieczycielZakres ubezpieczeniaCena
Europa Ubezpieczenia
Koszty leczenia
447 675 zł
Ratownictwo
31 337 zł
Bagaż
4 477 zł
94,00 zł
1 os. / 10 dni
Dodatkowo: NNW: 44 767 złOC: 447 675 złOC sportowe: 447 675 złsporty objęte polisą: 10zdarzenia pod wpływem alkoholusprzęt sportowyzachorowanie COVID-19
Generali
Koszty leczenia
500 000 zł
Ratownictwo
500 000 zł
Bagaż
1 000 zł
100,00 zł
1 os. / 10 dni
Dodatkowo: NNW: 50 000 złOC: 200 000 złzdarzenia pod wpływem alkoholuzachorowanie COVID-19
Nationale-Nederlanden
Koszty leczenia
800 000 zł
Ratownictwo
100 000 zł
Bagaż
2 000 zł
225,64 zł
1 os. / 10 dni
Dodatkowo: NNW: 10 000 złOC: 300 000 złOC sportowe: 300 000 złsporty objęte polisą: 60 zdarzenia pod wpływem alkoholuzachorowanie COVID-19
AXA Partners
Koszty leczenia
40 000 000 zł
Ratownictwo
40 000 000 zł
Bagaż
6 000 zł
284,70 zł
1 os. / 10 dni
Dodatkowo: NNW: 150 000 złOC: 1 500 000 złOC sportowe: 1 500 000 złsporty objęte polisą: 114zdarzenia pod wpływem alkoholusprzęt sportowyzachorowanie COVID-19
Ubezpieczenie turystyczne do Kanady
Europa Ubezpieczenia
94,00 zł 1 os. / 10 dni
Koszty leczenia
447 675 zł
Ratownictwo
31 337 zł
Bagaż
4 477 zł
Dodatkowo: NNW: 44 767 złOC: 447 675 złOC sportowe: 447 675 złsporty objęte polisą: 10zdarzenia pod wpływem alkoholusprzęt sportowyzachorowanie COVID-19
Generali
100,00 zł 1 os. / 10 dni
Koszty leczenia
500 000 zł
Ratownictwo
500 000 zł
Bagaż
1 000 zł
Dodatkowo: NNW: 50 000 złOC: 200 000 złzdarzenia pod wpływem alkoholuzachorowanie COVID-19
Nationale-Nederlanden
225,64 zł 1 os. / 10 dni
Koszty leczenia
800 000 zł
Ratownictwo
100 000 zł
Bagaż
2 000 zł
Dodatkowo: NNW: 10 000 złOC: 300 000 złOC sportowe: 300 000 złsporty objęte polisą: 60 zdarzenia pod wpływem alkoholuzachorowanie COVID-19
AXA Partners
284,70 zł 1 os. / 10 dni
Koszty leczenia
40 000 000 zł
Ratownictwo
40 000 000 zł
Bagaż
6 000 zł
Dodatkowo: NNW: 150 000 złOC: 1 500 000 złOC sportowe: 1 500 000 złsporty objęte polisą: 114zdarzenia pod wpływem alkoholusprzęt sportowyzachorowanie COVID-19

Koszt takiej polisy nie jest wysoki, a ochrona dopasowana do charakteru wyjazdu, kierunku i indywidualnych potrzeb, zapewni między innymi pokrycie kosztów leczenia za granicą, które nawet w krajach należących do Unii Europejskiej potrafi być bardzo kosztowne. 

Wypowiedź eksperta

Korzystając z EKUZ za granicą pamiętaj, że podlegasz obowiązkom i korzystasz z praw wynikających z przepisów państwa pobytu na tych samych warunkach, co ubezpieczeni w tym państwie. Jeżeli w danym kraju istnieje obowiązek współpłacenia, również poniesiesz takie koszty.
pacjent.gov.pl

Podsumowanie

  1. Strefy czasowe to wydzielone obszary na Ziemi (o szerokości średnio 15° (360°/24), w których obowiązuje ten sam czas.
  2. Czas uniwersalny koordynowany (UTC) bazuje na czasie słonecznym południka zerowego, przebiegającego przez Greenwich w Anglii.
  3. Ziemia podzielona jest na 24 strefy czasowe.
  4. Chiny mają tylko jedną strefę czasową, a Rosja aż 11.
  5. Niezależnie od kierunku podróży, należy pamiętać o ubezpieczeniu turystycznym.

Najczęściej zadawane pytania

  1. Jakie są strefy czasowe na świecie?

    Ziemia podzielona jest na 24 strefy czasowe o szerokości średnio 15° każda (360°/24). 

  2. Czy w Polsce są dwie strefy czasowe?

    W czasie okresu zimowego  (od października do marca) w Polsce obowiązuje czas środkowoeuropejski standardowy (CET), oznaczany jako UTC+01:00, natomiast w okresie letnim (od marca do października) w naszym kraju stosuje się czas środkowoeuropejski letni (CEST), czyli UTC+02:00.
     

  3. Co to za skrót UTC?

    Uniwersalny czas koordynowany (z ang. Universal Time Coordinated), czyli strefa czasowa UTC+0. Jest to wzorcowy czas (używany jako czas standardowy) ustalany na podstawie międzynarodowego czasu atomowego, uwzględniający nieregularność ruchu obrotowego Ziemi i koordynowany względem czasu słonecznego.

  4. Która godzina jest w Londynie gdy w Warszawie jest 12?

    Jeżeli w Warszawie jest godzina 12:00 (strefa czasowa UTC+1), to w Londynie będzie godzina 11:00.