Okres kredytowania – jak wpływa na wysokość raty?

Każda osoba planująca zaciągnięcie zobowiązania staje przed wyborem okresu kredytowania. Dotyczy to zarówno wieloletnich hipotek, jak i zdecydowanie krótszych kredytów gotówkowych. Na jak długo warto się zadłużyć, jak wpływa to na koszty i czy czas spłaty można zmienić podczas obowiązywania umowy?

Zgodnie z informacjami Biura Informacji Kredytowej, na koniec 2024 roku suma wszystkich zobowiązań Polaków wynosiła rekordowe 760,6 miliarda złotych. To wzrost o 5,5 proc. w porównaniu do ubiegłego roku. Najczęściej sięgaliśmy po kredyty gotówkowe i mieszkaniowe, które łącznie stanowiły 73 proc. powyższej sumy. Choć zobowiązania te są tak bardzo popularne, nadal wiele osób nie wie, jaki wybrać okres kredytowania. To natomiast jedna z kluczowych kwestii, która ma istotny wpływ na warunki spłaty.

Czym jest okres kredytowania?

Okres kredytowania to czas liczony od udostępnienia pieniędzy kredytobiorcy do momentu całkowitej spłaty zobowiązania – wraz z naliczonymi odsetkami oraz wszelkimi opłatami dodatkowymi związanymi z ofertą. Można zatem powiedzieć, że za okres kredytowania uważany jest cały przedział czasowy, w którym spoczywa na Tobie obowiązek regulowania rat zgodnie z przyjętym harmonogramem.

Okres kredytowania rozpoczyna się wraz ze wspomnianym udostępnieniem pożyczonych środków przez bank, co – zależnie od warunków zobowiązania – przybiera rozmaite formy. Może to być moment wypłaty pieniędzy na konto kredytobiorcy albo inny, wskazany przez niego rachunek (np. właściciela zakupywanej nieruchomości). W przypadku zobowiązań wypłacanych w transzach okres ten bywa z kolei liczony od chwili przekazania pierwszej lub ostatniej części kredytu (w zależności od szczegółów zawartej umowy).

Długość okresu kredytowania zależna jest też od rodzaju zobowiązania oraz indywidualnych ustaleń z bankiem, poczynionych jeszcze przed podpisaniem umowy kredytowej. Zobowiązania gotówkowe zwykle zawierane są na okres zdecydowanie krótszy niż np. kredyty hipoteczne.

Od czego zależy długość okresu kredytowania?

Na rynku jest tak wiele banków oferujących zobowiązania finansowe, jak i samych produktów o najróżniejszych kryteriach, że możesz spotkać się zarówno z bardzo krótkimi, jak i niezwykle długimi okresami kredytowania. Ponadto mogą być one dopasowywane indywidualnie do wnioskującego, w zależności od jego sytuacji finansowej, życiowej i nie tylko.

Sprawdź zatem, jakie czynniki wpływają na oferowane okresy kredytowania i dlaczego tak się dzieje. Dzięki temu zyskasz większą świadomość na temat szczegółów zawieranej umowy i dopasujesz wysokość potencjalnej raty do swoich możliwości finansowych. Wśród kluczowych czynników wpływających na okres kredytowania wymienić należy przede wszystkim:

➡️ rodzaj zobowiązania,

➡️ regulacje prawne,

➡️ kwotę kredytu,

➡️ historię i zdolność kredytową kredytobiorcy,

➡️ wiek kredytobiorcy,

➡️ aktualną ofertę banku.

Nie na wszystkie powyższe zmienne masz wpływ. Regulacje prawne są stałe i musisz (lub też nie) je zaakceptować. Nie zmienisz też swojego wieku. Z powodzeniem jednak możesz popracować nad historią i zdolnością kredytową, a także wybrać okres kredytowania w taki sposób, aby wysokość rat była dopasowana do możliwości Twojego budżetu.

Okres kredytowania przy kredycie gotówkowym

Okres kredytowania przy zobowiązaniu gotówkowym jest najczęściej krótszy w porównaniu do kredytu hipotecznego. Warunki kredytu gotówkowego reguluje Ustawa z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim. Zgodnie z jej zapisami maksymalna wysokość takiego zobowiązania to 255 550 zł. Co natomiast ciekawe, nie ma w niej zapisów ściśle regulujących minimalny i maksymalny okres kredytowania. W praktyce „widełki” te zostały wypracowane przez praktykę rynkową.

Najczęściej podaje się, że okres spłaty kredytu gotówkowego powinien wynosić od minimum 3 miesięcy do maksymalnie 120 miesięcy. W rzeczywistości tylko kilka banków na rynku zdecydowało się na najdłuższy termin spłaty. Kredyt gotówkowy na 10 lat znajdziesz w m.in.:

➡️ Alior Banku

➡️ Velobanku

➡️ Citi Handlowym

➡️ Banku Pekao

➡️ Santander Bank Polska

➡️ BNP Paribas.

Okres kredytowania przy kredycie hipotecznym

W przypadku kredytu hipotecznego najważniejszymi aktami prawnymi są Ustawa z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz Rekomendacja S Komisji Nadzoru Finansowego (KNF). Nie definiują one konkretnych „widełek” akceptowanego okresu kredytowania, do których muszą dostosować się banki. W Rekomendacji S przeczytać możemy natomiast, że:

Praktyka rynkowa wskazuje, że najczęściej okres kredytowania w przypadku kredytów hipotecznych wynosi od 12 miesięcy do 30 lat. Niektóre banki umożliwiają zaciągnięcie zobowiązania na 35 lat, bywa to jednak obarczone dodatkowymi warunkami (związanymi np. z maksymalnym wiekiem kredytobiorców).

Co istotne z perspektywy klienta, minimalny okres kredytowania, wskazany przez bank, nie oznacza, że zobowiązania nie można spłacić szybciej. Niezależnie od rodzaju zaciągniętego kredytu, kredytobiorca ma prawo do jego wcześniejszej spłaty. W przypadku kredytu gotówkowego zapewnia to Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim:

Prawo do wcześniejszej spłaty kredytu hipotecznego reguluje Ustawa z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami:

Krótki albo długi okresu kredytowania – który i kiedy warto wybrać?

Wnioskując o konkretne zobowiązanie, możesz wnioskować o okres kredytowania, który mieści się w przedziale ustalonym przez bank. To istotne posunięcie, bo ma wpływ zarówno na decyzję kredytową banku, jak i same warunki spłaty takiego zobowiązania.

W przypadku krótkiego okresu kredytowania musisz liczyć się z wyższymi miesięcznymi ratami. Może to tymczasowo nadwyrężyć Twój budżet domowy, a wysokie płatności cykliczne wymagają ponadto lepszej zdolności kredytowej. Z drugiej strony krótszy czas spłaty oznacza, że szybciej pozbędziesz się długu, co ograniczy całkowity koszt takiego zobowiązania. Przy okazji szybciej zniknie dyskomfort psychicznyc związany z posiadaniem zobowiązań

Długi okres kredytowania pozwala obniżyć comiesięczne płatności i nie wymaga aż tak wysokiej zdolności kredytowej. Regulujesz niższe raty, które mniej obciążają Twój budżet i zapewniają większą swobodę finansową. Z drugiej jednak strony bank będzie dłużej naliczać odsetki od pożyczonego kapitału, przez co zobowiązanie stanie się droższe.

Gdy jednak nie dysponujesz wysokim dochodem do dyspozycji, rozłóż zadłużenie na więcej rat. Dzięki temu nie nadwyrężą one przesadnie Twojego budżetu. W obu przypadkach nie zapominaj o nadpłatach. Masz do tego prawo, a przynosi to dodatkowe profity, takie jak skrócenie okresu spłaty lub zmniejszenie raty (w zależności od wybranej opcji).

Zmiana długości okresu kredytowania – czy to możliwe?

Podczas spłaty kredytu (szczególnie wieloletniego) zdarza się, że sytuacja finansowa dłużnika ulega zmianie. W takim przypadku możesz starać się o zmianę warunków umowy zawartej z bankiem. Warto zwrócić się w tej sprawie do konsultanta kredytowego, który powinien przedstawić Ci dostępne opcje.

Najczęściej dochodzi wtedy do restrukturyzacji kredytu, która niejednokrotnie ma formę aneksu do umowy. Zależnie od okoliczności w jej ramach możliwe jest zarówno wydłużenie okresu spłaty (a przez to zmniejszenie wysokości rat), jak i jego skrócenie. Alternatywnie, w tym drugim przypadku, zawsze możesz skorzystać z nadpłat, skracając okres spłaty bez zmiany warunków umowy. Ostatnią opcją jest refinansowanie zobowiązania, czyli przeniesienie go do innego banku na nowych warunkach.

Jak widzisz, okres kredytowania jest niezwykle ważną kwestią podczas zaciągania kredytu. Odgrywa kluczową rolę zarówno przy zobowiązaniach gotówkowych, jak i hipotecznych. Ma bezpośredni wpływ na wysokość rat, ale i koszt zobowiązania czy nawet decyzję kredytową. Warto przed podpisaniem umowy rozważyć więc różne warianty i wybrać ten, który najlepiej odpowiada Twojej sytuacji finansowej.

Patryk Korzec

Redaktor

redakcja@rankomat.pl

Dziennikarz i copywriter zafascynowany światem inwestycji, bankowości i finansów. Absolwent Uniwersytetu Opolskiego oraz Warszawskiego. Doskonalił swoje umiejętności w kilku lokalnych i ogólnopolskich redakcjach internetowych oraz radiowych. Prywatnie miłośnik podróży, książek oraz nowinek technologicznych.

Zobacz inne wpisy tego autora »

Komentarze: