Prowizja za udzielenie kredytu – na czym to polega?

Prowizja od kredytu to obok oprocentowania jeden z głównych kosztów kredytowych. Część banków oferuje kredyty z prowizją 0 zł, ale taka konstrukcja nie musi oznaczać najtańszej oferty. W praktyce koszt udzielenia kredytu może zostać przeniesiony np. na wyższe oprocentowanie, obowiązkowe ubezpieczenie lub dodatkowe opłaty. Dlatego zanim podpiszesz umowę sprawdź, jak bank nalicza prowizję i co tak naprawdę wchodzi w całkowity koszt kredytu.

Szukając najkorzystniejszej oferty kredytu, większość osób koncentruje się na oprocentowaniu. To ważny parametr, ale nie jedyny. Prowizja może istotnie podnieść koszt pozyskania środków, zwłaszcza przy kredytach gotówkowych z wysoką kwotą finansowania. Dlatego porównując oferty przeanalizuj oba elementy łącznie oraz sprawdź, jak przekładają się one na wysokość miesięcznej raty. To właśnie rata, a w szerszej perspektywie całkowity koszt kredytu, powinny decydować o tym, która oferta jest dla Ciebie faktycznie najkorzystniejsza.

Czym jest prowizja za udzielenie kredytu?

Prowizja to jeden z podstawowych kosztów, który pojawia się w większości kredytów zarówno gotówkowych, jak i hipotecznych. Jej wysokość i sposób naliczania zależy od rodzaju zobowiązania oraz konstrukcji konkretnej oferty. Biorąc po uwagę moment naliczenia opłaty można wymienić:

• Prowizję z tytułu udzielenia kredytu – to jednorazowa opłata pobierana w momencie uruchomienia finansowania. Zwykle wyrażona jest jako procent kwoty kredytu. W zależności od oferty może wynieść od 0 % do nawet kilkunastu procent przy kredytach konsumpcyjnych i do około 2 – 3% przy kredytach hipotecznych.
• Prowizja za rozpatrzenie wniosku – to opłata za analizę dokumentów i ocenę zdolności kredytowej. Najczęściej występuje przy kredytach firmowych i może wynosić od 0 zł do kilkuset złotych. W przypadku kredytów dla klientów indywidualnych taka prowizja pojawia się sporadycznie.
• Prowizja z tytułu wcześniejszej spłaty kredytu – zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim oraz ustawą o kredycie hipotecznym, jako konsument możesz w dowolnym momencie nadpłacić lub spłacić kredyt w całości. Bank ma prawo pobrać z tego tytułu prowizję, ale tylko w sytuacji i wysokości określonej w przepisach.

Jak naliczana jest prowizja za udzielenie kredytu?

Można wyróżnić dwie metody naliczania prowizji z tytułu udzielenia kredytu bankowego. Pierwszy sposób polega na odjęciu prowizji od wypłacanej kwoty kredytu co oznacza, że że otrzymasz niższy niższy przelew na konto. 

Przykład:

Dla kredytu w wysokości 10.000 zł prowizja została ustalona w wysokości 5% czyli wyniesie 500 zł. Kwota kredytu przekazana przez bank na konto klienta wyniesie 9.500 zł. 

Drugi sposób polega na doliczeniu prowizji do kwoty kredytu i jej spłata w ramach comiesięcznych rat. W tej sytuacji otrzymasz przelew w pełnej wnioskowanej wysokości, ale rata Twojego kredytu będzie odpowiednio wyższa.

Ile wynosi prowizja z tytułu udzielenia kredytu konsumenckiego?

Prowizje bankowe są zaliczane do kosztów pozaodsetkowych, których maksymalną wysokość reguluje ustawa o kredycie konsumenckim. W myśl przepisów koszty pozaodsetkowe dla kredytów o okresie spłaty nie krótszym niż 30 dni obliczane są według wzoru:

𝑀𝑃𝐾𝐾 = (𝐾 × 10%) + (𝐾 × 𝑛/𝑅 × 10%)

gdzie:

• 𝑀𝑃𝐾𝐾 – oznacza maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu,
• 𝐾 – całkowitą kwotę kredytu,
• 𝑛 – okres spłaty wyrażony w dniach
• R- liczbę dni w roku.

Przykład:

Dla kredytu gotówkowego w wysokości 10.000 zł z okresem spłaty 12 miesięcy, maksymalny poziom kosztów pozaodsetkowych nie może być wyższy od 2 000 złotych.

(10 000 zł x 10%) + (10 000 zł x 1 x 10%) = 1 000 zł + 1 000 zł = 2.000 zł

Gdyby okres spłaty wyniósł 2 lata, to koszty pozaodsetkowe ograniczone byłyby do kwoty 3 000 zł.

(10 000 zł x 10%) + (10 000 zł x 2 lata x 10%) = 1 000 zł + 2 000 zł = 3 000 zł

Natomiast maksymalną wysokość kosztów pozaodsetkowych dla zobowiązań, których okres spłaty jest krótszy niż 30 dni oblicza się według wzoru:

MPKK = K x 5%

Gdzie:

• 𝑀𝑃𝐾𝐾 – oznacza maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu
• K – całkowitą kwotę kredytu

Dodatkowo warto pamiętać, że pozaodsetkowe koszty kredytu nie mogą być wyższe niż 45% całkowitej kwoty kredytu.

Warto wspomnieć, że koszty pozaodsetkowe to nie tylko prowizja, ale też inne opłaty np. składki za ubezpieczenie, które trzeba ponieść z tytułu uzyskania kredytu.

Ile wynosi prowizja z tytułu udzielenia kredytu hipotecznego?

Dla kredytów hipotecznych prowizja pobierana przez bank z tytułu udzielenia finansowania, będzie niższa niż przy kredycie gotówkowym. Powodów takiej sytuacji jest kilka. Przede wszystkim dzięki ustanowieniu zabezpieczenia spłaty kredytu w drodze hipoteki na nieruchomości, bank ponosi mniejsze ryzyko i w związku z tym może zaproponować niższe koszty.

Dodatkowo możesz liczyć na niższą prowizję lub obniżenie oprocentowania w przypadku kupna polisy na życie czy na wypadek utraty pracy – ubezpieczenie również zmniejsza ryzyko braku spłaty zobowiązania w sytuacji kryzysowej. Ponadto nawet niewielka prowizja przy kredycie hipotecznym, przekłada się na wysokie obciążenie dla klienta. 

Przykład:

Przy kredycie hipotecznym w kwocie 400 000 zł prowizja określona na poziomie 2 % przekłada się na kwotę 8 000 zł.

Prowizja z tytułu udzielenia kredytu – oferty banków

Polityka banków w zakresie ustalenia wysokości prowizji jest kształtowana dowolnie z poszanowaniem zasad rynkowych i tych określonych w ustawie. Przykładowe koszty prowizji dla kredytów hipotecznych aktualne na dzień 18 grudnia 2025 r. prezentujemy poniżej: 

• BNP Paribas – prowizja za udzielenie kredytu hipotecznego wynosi 2%.
• Bank Pekao – ma w swojej ofercie kredyt hipoteczny z prowizją na poziomie 1,25%.
• Velo Bank – udzieli Ci kredytu hipotecznego bez prowizji.
• Alior Bank – ma w swojej ofercie kredyt hipoteczny Megahipoteka bez prowizji z tytułu udzielenia finansowania.
• Millennium Bank – również oferuje kredyt hipoteczny bez prowizji.
• Santander Bank Polska – oferuje kredyt mieszkaniowy bez prowizji.
• mBank – udzieli kredyt hipoteczny nie naliczając prowizji.

Kredyty bez prowizji 

Prowizja od kredytu stanowi jedno ze źródeł dochodów banku, jednak nie jest to obowiązkowy koszt kredytu. Dlatego na rynku produktów finansowych można znaleźć oferty z prowizją za 0 zł. Czasem są to oferty promocyjne, ograniczone czasowo, a niekiedy obowiązujące w banku bez dodatkowych warunków. Aktualnie większość banków oferuje kredyty gotówkowe bez prowizji.

Zwrot prowizji z tytułu wcześniejszej spłaty kredytu

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu, jako konsument masz prawo do zwrotu części poniesionych kosztów: nie tylko prowizji, ale także odsetek czy kosztów ubezpieczenia (bez względu na to, czy koszty te były płatne jednorazowo przy uruchomieniu kredytu czy doliczane do comiesięcznej raty).

Taką interpretację potwierdza wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 11 września 2019 r., jak i stanowisko wyrażone przez Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 16 maja 2016 r. Proporcjonalny zwrot kosztów, w tym prowizji, dotyczy zarówno wcześniejszej spłaty kredytu gotówkowego, jak i hipotecznego. 

Szacunkową wartość zwrotu można obliczyć za pomocą kalkulatora udostępnionego na stronie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta (UOKiK)

Do wyliczenia wysokości zwrotu potrzebne będą następujące dane:

• Wysokość wszystkich kosztów pozaodsetkowych
• Data uruchomienia kredytu
• Data spłaty ostatniej raty według harmonogramu
• Data wcześniejszej spłaty kredytu

Przykład:

Załóżmy, że:

• wszystkie koszty pozaodsetkowe wynoszą 3 000 zł,
• kredyt został uruchomiony 08.01.2023 r.
• według harmonogramu ostatnia rata miała zostać spłacona 30.06.2026 r.
• wcześniejsza spłata nastąpiła 20.02.2024 r.

Według wyliczenia orientacyjna kwota do zwrotu dla konsumenta wyniesienie 2 035,46 zł.

Przy wcześniejszej spłacie zobowiązania warto też mieć na uwadze, że bank w określonych przypadkach może naliczyć prowizję, która ma mu zrekompensować krótszy okres kredytowania. Dlatego wcześniej warto sprawdzić w którym momencie taka operacja najbardziej się opłaca. 

Izabela Stachura-Adamczyk

Redaktor

izabela.stachura@rankomat.pl

Jestem absolwentką wydziału Prawa i Administracji na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Doświadczenie prawnicze zdobywałam w działach prawnych spółek handlowych z branży produkcyjnej oraz deweloperskiej m.in. jako Specjalista ds. organizacyjno – prawnych i Kierownik działu organizacyjno – prawnego. O finansach piszę od 2017 r. Entuzjastka rzetelnej informacji i dokładnego researchu.

Moje teksty możesz znaleźć m.in. w serwisach: Rankomat, Gazeta Bankowa, Puls HR, oraz CEO Magazyn. W czasie wolnym poszerzam swoją wiedzę na tematy związane m.in. z cyberbezpieczeństwem - również w branży finansowej i pracą z informacją. Prywatnie dużo czytam – najchętniej fantastykę i książki psychologiczne.

Zobacz inne wpisy tego autora »

Komentarze: