W dzisiejszej publikacji skupimy się na zagadnieniu związanym z taksą notarialną. Wyjaśnimy czym jest taksa notarialna, jaki jest koszt taksy notarialnej oraz przedstawimy, które przepisy regulują kwestie związane z przedmiotową problematyką.
Wysokość taksy notarialnej to istotny element każdej czynności notarialnej, dlatego też tak ważnym jest, aby posiadać pełną wiedzę na temat tego, jaki jest przewidywany koszt taksy notarialnej w odniesieniu do konkretnej czynności notarialnej (w praktyce wszystko zależy od przedmiotu czynności notarialnej oraz wartości przedmiotu czynności notarialnej). W dalszej części publikacji wskażemy również, czy możliwe jest negocjowanie wysokości taksy notarialnej z notariuszem.
Najważniejsze informacje
- Wysokość stawki notarialnej uzależniona jest od paru czynników. Należą do nich wartość przedmiotu czynności notarialnej, rodzaj sporządzanego aktu notarialnego dokumentującego konkretną czynność.
- Maksymalna kwota stawki notarialnej, o którą może być zwiększone wynagrodzenie za dokonanie czynności notarialnej poza kancelarią notarialną, wynosi w porze dziennej – 50,00 zł, a w porze nocnej oraz w dni wolne od pracy – 100,00 zł – za każdą godzinę niezbędną do dokonania tej czynności od opuszczenia kancelarii do powrotu.
- Porą dzienną w rozumieniu pr. not. oraz Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości jest czas między godziną 8:00 a 20:00.
- Należy pamiętać, że istnieje możliwość negocjowania wysokości stawki notarialnej u notariusza.
- Za sporządzenie wypisu, odpisu lub wyciągu z akt notarialnych lub innego dokumentu maksymalna stawka wynosi 6,00 zł za każdą rozpoczętą stronę. Za stronę uważa się tekst obejmujący nie mniej niż 25 wierszy.
Co to jest taksa notarialna?
Tytułem wstępu należy wskazać, że taksa notarialna to maksymalna wysokość określona kwotowo, jaką pobiera notariusz za dokonanie konkretnej czynności prawnej. Wyjaśnić należy, że to Minister Sprawiedliwości w drodze rozporządzenia określa odpowiednie stawki (rozporządzenie określa maksymalne stawki taksy notarialnej za czynności notarialne oraz maksymalne kwoty, o które może być zwiększone wynagrodzenie za dokonanie czynności notarialnych poza kancelarią notarialną).
Aktualną wysokość taksy notarialnej (maksymalną wysokość taksy notarialnej) wyznacza się na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1473) – dalej „Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości”. Rozporządzenie to zostało wydane na podstawie art. 5 § 3 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie (Dz. U. z 2022 r. poz. 1799) – dalej „pr. not.”.
Jak ustalić kwotę taksy notarialnej?
Warto jest w tym miejscu przytoczyć treść § 2 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Podstawą określenia maksymalnej stawki taksy notarialnej jest:
- przy umowie zamiany – najwyższa wartość zamienianego przedmiotu umowy;
- przy działach – ogólna wartość majątku podlegającego działowi;
- przy oddawaniu gruntu w użytkowanie wieczyste – wartość pierwszej opłaty, a przy jej braku – skapitalizowana wartość opłaty rocznej, stosownie do przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn;
- przy umowie o rentę, na podstawie której następuje zbycie nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu – wartość tych rzeczy lub praw;
- przy licytacjach i przetargach – cena rzeczy uzyskana w wyniku licytacji lub przetargu;
- przy losowaniach nagród – wartość wylosowanych nagród;
- przy umowie dzierżawy (poddzierżawy) oraz najmu (podnajmu) – wartość świadczeń powtarzających się za czas, na jaki umowa została zawarta, a przy umowie zawartej na czas nieokreślony – wartość świadczeń za okres 10 lat;
- przy ustąpieniu pierwszeństwa hipotecznego – wartość przedmiotu czynności określona według pozycji posuwającej się naprzód, a jeżeli suma pozycji ustępującej jest niższa – według tej niższej sumy.
W tym miejscu warto jest również zwrócić uwagę na maksymalne stawki taksy notarialnej, które mogą zostać zastosowane przez notariusza. Zgodnie bowiem z § 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Maksymalna stawka taksy notarialnej wynosi od wartości:
- do 3 000,00 zł – 100,00 zł;
- powyżej 3 000,00 zł do 10 000,00 zł – 100,00 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3 000,00 zł;
- powyżej 10 000,00 zł do 30 000,00 zł – 310,00 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000,00 zł;
- powyżej 30 000,00 zł do 60 000,00 zł – 710,00 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000,00 zł;
- powyżej 60 000,00 zł do 1 000 000,00 zł – 1 010,00 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 000,00 zł;
- powyżej 1 000 000,00 zł do 2 000 000,00 zł – 4 770,00 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000,00 zł;
- powyżej 2 000 000,00 zł – 6 770,00 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000,00 zł, nie więcej jednak niż 10 000,00 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7 500,00 zł.
Co wpływa na wysokość opłat u notariusza?
Czynnikami, które mają wpływ na wysokość opłaty u notariusza (wysokość taksy notarialnej) są m.in.: wartości przedmiotu czynności notarialnej, rodzaj sporządzanego aktu notarialnego dokumentującego konkretną czynność. Dodatkowo należy zaznaczyć, że maksymalna kwota stawki notarialnej, o którą może być zwiększone wynagrodzenie za dokonanie czynności notarialnej poza kancelarią notarialną, wynosi:
- w porze dziennej – 50 zł;
- w porze nocnej oraz w dni wolne od pracy – 100 zł – za każdą godzinę niezbędną do dokonania tej czynności od opuszczenia kancelarii do powrotu.
Natomiast za porę dzienną liczy się czas między godziną 8:00 a 20:00.
Ile wynosi maksymalna stawka taksy notarialnej?
Najczęściej występujące czynności notarialne i maksymalną wysokość taksy notarialnej prezentuje poniższa tabela.
| Rodzaj czynności | Maksymalna wysokość taksy notarialnej |
| Intercyza małżeńska (umowę majątkową małżeńską) | 400,00 złotych |
| Testament | 50,00 złotych |
| Sporządzenie protokołu zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub walnego zgromadzenia spółdzielni | 750,00 złotych |
| Sporządzenie protokołu dziedziczenia | 100,00 złotych |
| Sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia testamentowego z zapisem windykacyjnym | 100,00 złotych |
| Sporządzenie protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu | 50,00 złotych |
| Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku | 50,00 złotych |
| Sporządzenie zaświadczenia o powołaniu wykonawcy testamentu | 30,00 złotych |
| Poświadczenie własnoręczności podpisu albo odcisku palca osoby niepiśmiennej lub niemogącej pisać na pełnomocnictwach i innych dokumentach | 20,00 złotych |
| Poświadczenie zgodności odpisu z okazanym dokumentem, za każdą stronę | 6,00 złotych |
| Poświadczenie pozostawania osoby w określonym miejscu | 30,00 złotych |
| Poświadczenie czasu okazania dokumentu, za każdą stronę | 6,00 złotych |
| Sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego, uzupełniającego aktu poświadczenia dziedziczenia w zakresie spadkobierców dziedziczących gospodarstwo rolne | 50,00 złotych |
| Sporządzenie protokołu zebrania wspólnoty mieszkaniowej | 300,00 złotych |
Ile wynoszą kwotowe stawki taksy notarialnej?
Kwotowe stawki taksy notarialnej mogą być określone w konkretnej wysokości w odniesieniu do aktu notarialnego dokumentującego konkretne czynności. Maksymalna stawka taksy notarialnej określonej kwotowo wynosi za sporządzenie aktu notarialnego dokumentującego:
- umowę zbycia nieruchomości, jeżeli w związku z tą umową następuje wypłata świadczeń z tytułu ubezpieczenia społecznego rolników albo renty strukturalnej współfinansowanej ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej – 600,00 zł;
- umowę majątkową małżeńską – 400,00 zł;
- testament – 50,00 zł;
- testament zawierający zapis zwykły, polecenie lub pozbawienie uprawnionego prawa do zachowku – 150,00 zł;
- testament zawierający zapis windykacyjny – 200,00 zł;
- odwołanie testamentu – 30,00 zł;
- zwolnienie nieruchomości od obciążeń lub zrzeczenia się prawa, jeżeli wartości przedmiotu nie da się określić – 60,00 zł;
- zrzeczenie się własności nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego – 80,00 zł;
- pełnomocnictwo – do dokonania jednej czynności 30,00 zł, natomiast przy czynnościach zawierających umocowanie do dokonania więcej niż jednej czynności – 100,00 zł;
- oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku – 50,00 zł;
- potwierdzenie oświadczenia woli zawartego w innym akcie notarialnym – 1/4 stawki notarialnej;
- za sporządzenie protokołu zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub walnego zgromadzenia spółdzielni – 750,00 zł;
- za sporządzenie protokołu walnego zgromadzenia akcjonariuszy – 1100,00 zł;
- za sporządzenie protokołu zgromadzenia wspólników innej spółki niż wymienione w pkt 11 i 12 albo protokołu posiedzenia zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej spółki prawa handlowego – 500,00 zł;
- za sporządzenie protokołu zebrania wspólnoty mieszkaniowej – 300,00 zł;
- za sporządzenie protokołu zawierającego oświadczenie towarzystwa funduszy inwestycyjnych o zmianie statutu funduszu inwestycyjnego – 1000,00 zł;
- za sporządzenie protokołu niedojścia do skutku licytacji, przetargu lub losowania nagród – 100,00 zł;
- za sporządzenie protokołu przyjęcia dokumentu na przechowanie – 50,00 zł, a za przechowanie dokumentu, od każdego dokumentu, za każdy rozpoczęty miesiąc – 20,00 zł;
- za sporządzenie innego protokołu – 200,00 zł;
- za poświadczenie własnoręczności podpisu albo odcisku palca osoby niepiśmiennej lub niemogącej pisać:
- a) na dokumentach, jeżeli przedmiot jest oznaczony sumą pieniężną – 1/10 maksymalnej stawki, jaka należałaby się, gdyby dokument sporządzono w formie aktu notarialnego, nie więcej jednak niż 300,00 zł;
- b) na pełnomocnictwach i innych dokumentach – 20,00 zł;
- za poświadczenie zgodności odpisu z okazanym dokumentem, za każdą stronę – 6,00 zł;
- za poświadczenie czasu okazania dokumentu, za każdą stronę – 6,00 zł;
- za poświadczenie pozostawania przy życiu:
- a) w celu otrzymania emerytury, renty lub innych świadczeń z ubezpieczenia społecznego – 5,00 zł,
- b) w innym celu – 30,00 zł;
- za poświadczenie pozostawania osoby w określonym miejscu – 30,00 zł;
- za sporządzenie protokołu niedojścia do skutku licytacji, przetargu lub losowania nagród – 100,00 zł;
- za sporządzenie protokołu przyjęcia dokumentu na przechowanie – 50,00 zł, a za przechowanie dokumentu, od każdego dokumentu, za każdy rozpoczęty miesiąc – 20,00 zł;
- za sporządzenie innego protokołu – 200,00 zł;
- za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego, uzupełniającego aktu poświadczenia dziedziczenia w zakresie spadkobierców dziedziczących gospodarstwo rolne maksymalna stawka wynosi 50,00 zł;
- za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia testamentowego z zapisem windykacyjnym maksymalna stawka wynosi 100,00 zł;
- za sporządzenie protokołu dziedziczenia maksymalna stawka wynosi 100,00 zł;
- za czynności dotyczące europejskiego poświadczenia spadkowego maksymalna stawka wynosi 400,00 zł;
- za sporządzenie projektu protokołu dziedziczenia maksymalna stawka wynosi 100,00 zł;
- za sporządzenie protokołu obejmującego oświadczenie o wyrażeniu zgody na spisanie protokołu dziedziczenia zgodnie z jego projektem maksymalna stawka wynosi 50,00 zł;
- za sporządzenie protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu maksymalna stawka wynosi 50,00 zł;
- za sporządzenie zaświadczenia o powołaniu wykonawcy testamentu maksymalna stawka wynosi 30,00 zł.
Czy możliwe jest pomniejszenie stawki taksy notarialnej?
Warto jest wskazać, że istnieje możliwość pomniejszenia stawki taksy notarialnej. W praktyce oznacza to, że strona może podjąć próbę negocjacji stawek taksy notarialnej z notariuszem. Z uwagi na sporą konkurencję w usługach notarialnych często takie działanie spotyka się z korzystniejszym rozwiązaniem dla klienta danej kancelarii notarialnej.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Ile wynosi taksa notarialna 2024?
Na tak postawione pytanie nie jest możliwe udzielenie jednoznacznej i uniwersalnej na lata odpowiedzi. Każdorazowo należy sprawdzić aktualną wysokość stawek taksy notarialnej w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości. Aktualnie jest to Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1473).
Jak wyliczyć taksę notarialną?
Przy wyliczaniu taksy notarialnej warto jest korzystać z treści aktualnego Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Dodatkowo należy wskazać, że to notariusz przedstawia klientowi szczegółowe wyliczenie taksy notarialnej. Warto też korzystać z pomocy ogólnodostępnych kalkulatorów maksymalnych stawek taksy notarialnej.
Czy można negocjować wysokość taksy notarialnej?
Tak. Można negocjować wysokość taksy notarialnej. Jest to zjawisko, które występuje w praktyce coraz częściej z uwagi na sporą konkurencję na rynku usług notarialnych.
Czy do stawki taksy notarialnej doliczany jest podatek VAT?
Tak. Usługi notarialne objęte są aktualnie podatkiem od usług i towarów (VAT). Wynosi on obecnie 23%. Do pobieranej taksy notarialnej jest doliczany podatek VAT.
Kto płaci taksę notarialną?
Taksę notarialną opłaca strona, który zleca wykonanie danej czynności notarialnej przez notariusza. W praktyce jest to co do zasady Klient kancelarii notarialnej. W praktyce może zdarzyć się sytuacja, w której druga strona czynności notarialnej ponosi jej koszt lub koszt taki jest dzielony pomiędzy stronami. Okoliczności te zależą od ustaleń stron i charakteru danej czynności notarialnej.
