Taryfy dynamiczne już obowiązują i dotyczą także indywidualnych odbiorców. Sprawdź, jak zmienił się sposób naliczania opłat za prąd, kiedy warto zrobić większe pranie, a o jakiej porze lepiej unikać korzystania z urządzeń RTV i AGD.
Taryfy dynamiczne są dostępne dla użytkowników indywidualnych (gospodarstwa domowe) oraz mikroprzedsiębiorców. Ten wariant pozwala na wypracowanie istotnych oszczędności, jednak wymaga pewnej wiedzy oraz systematyczności w śledzeniu rynku energii elektrycznej. Kiedy zużywasz sporo prądu i jednocześnie jesteś w stanie elastycznie podejść do korzystania z niego, powinieneś zgłębić ten temat, w czym pomoże ci niniejszy artykuł.
Taryfy dynamiczne – co to jest?
W Polsce z taryf dynamicznych możemy korzystać od sierpnia 2024 roku. W tym okresie wprowadzono bowiem przepisy zobowiązujące dostawców energii do poszerzenia swojej oferty o omawianą usługę.
Mówiąc najprościej, taryfy dynamicznie to model rozliczeń za prąd zakładający zmienną cenę kWh, która jest zależna od aktualnej sytuacji na rynku energii. Świadomy konsumentom umożliwia to wypracowanie oszczędności poprzez wzmożone korzystanie z energii w godzinach, których ta jest tańsza i ograniczenie zużycia w tzw. godzinach szczytu.
Czym taryfy dynamiczne różnią się od tradycyjnych taryf (G11, G12)?
Przyzwyczailiśmy się już, że gospodarstwa domowe mogą korzystać z dwóch tradycyjnych taryf G11 i G12. W pierwszej z nich kWh zawsze kosztuje tyle samo, bez względu na porę dnia czy nocy. W taryfie G12 wydzielone są z kolei dwie strefy czasowe, które z reguły wyglądają następująco:
- 6:00-22:00 (godziny szczytu) – kiedy prąd jest droższy;
- 22:00-6:00 (oraz ewentualnie 13:00-15:00) – kiedy prąd jest tańszy.
Taryfy dynamiczne są przeciwieństwem taryfy G11, a od taryfy G12 różnią się większą elastycznością cen prądu. W taryfach dynamicznych w każdej godzinie stawka za kWh może być inna, również względem innych dni.
Na czym polega zmienność ceny energii w czasie?
W taryfach dynamicznych ceny energii elektrycznej są zależne od popytu i podaży. Mówiąc bardziej precyzyjnie, ceny zmieniają się w ciągu dnia odzwierciedlając zmiany popytu i podaży na hurtowym rynku energii, głównie na Towarowej Giełdzie Energii (TGE).
Ceny prądu mogą tutaj zmieniać się z godziny na godzinę, a nawet częściej. Odbiorca energii musi więc stale monitorować te zmiany i dostosowywać do nich swoje zużycie prądu, np. włączając pralkę wtedy, kiedy ten jest taniej.
Oczywiście, odbiorcy energii mają dostęp do informacji o aktualnych cenach, najczęściej z jednodniowym wyprzedzeniem.
Skąd biorą się dane o aktualnych stawkach?
Głównym źródłem danych o cenach energii w taryfach dynamicznych jest wspomniana już Towarowa Giełda Energii. Stawki ustala się w oparciu o notowania giełdowe na Rynku Dnia Następnego (RDN), co oznacza, że zmiany następują dynamicznie w trakcie dnia, dostosowując się do aktualnego stanu popytu i podaży na prąd.
Towarowa Giełda Energii – jedyna w Polsce giełda towarowa posiadająca licencję. Przedmiotem obrotu są tutaj: energia elektryczna i gaz ziemny, a także prawa majątkowe, które są elementem wsparcia odnawialnych źródeł energii, kogeneracji i efektywności energetycznej oraz gwarancje pochodzenia i uprawnienia do emisji CO2. Rynek Dnia Następnego – rynek spot dla energii elektrycznej. Zawierane są na nim kontrakty na dostawę prądu na dzień przed dostawą. Celem jego funkcjonowania jest umożliwienie uczestnikom (producentom, dystrybutorom i odbiorcom) handlu energią w sposób efektywny oraz elastyczny. Uwaga!
Jak działa taryfa dynamiczna w praktyce?
Ceny energii elektrycznej ustalane są głównie w oparciu o popyt i podaż. Oznacza to, że w godzinach, w których zapotrzebowanie na energię jest największe (np. w tygodniu w godzinach popołudniowych), stawki są wyższe, a kiedy zapotrzebowanie spada (np. w godzinach nocnych), ceny maleją.
Jak już wspomnieliśmy, ceny godzinowe wyliczane są głównie w oparciu o notowania Towarowej Giełdy Energii. TGE podaje je z dziennym wyprzedzeniem, najczęściej w godzinach popołudniowych. Oznacza to, że np. stawki na wtorek ogłaszane są w poniedziałek.
Co ważne, przepisy dopuszczają również obliczanie cen energii na podstawie innych instrumentów rynków dnia następnego i bieżącego TGE. Dostawcy prądu nie muszą też sztywno trzymać się cen sugerowanych przez giełdę – mogą np. stosować opłaty handlowe czy limity cen. Odbiorca energii musi jednak zostać poinformowany, jakie kryteria stosuje dostawca przy swoich wyliczeniach (takie dane muszą znajdować się w umowie).
Poza Towarową Giełdą Energii, informacje o godzinowych stawkach konsumenci mogą czerpać ze stron dostawców energii, ich aplikacji mobilnych czy portali branżowych.
Kiedy prąd jest najtańszy, a kiedy najdroższy?
Uogólniając, najdroższy prąd jest w godzinach porannych oraz popołudniowych, a najtańszy nocą. Kwestia ta jest jednak nieco bardziej złożona, a wpływają na nią również dodatkowe czynniki, które warto sobie omówić.
Co wpływa na cenę energii elektrycznej?
Możemy wyróżnić trzy główne grupy czynników wpływających na cenę energii na TGE, a więc i na stawki oferowane konsumentom przez dostawców prądu:
- Zmiany w popycie i podaży na energię. Ceny energii są wysokie np. w upalne dni, kiedy wiele osób korzysta z klimatyzatorów lub wieczorami, gdy więcej używa się zasilanych prądem sprzętów domowych. Stawki są niższe np. w weekendy lub nocą, ponieważ w tych okresach popyt jest niewielki. Ceny prądu mogą być też niższe w słoneczne dni, kiedy pełną parą pracują instalacje fotowoltaiczne czy w dni wietrzne, kiedy nadwyżki energii generują turbiny wietrzne.
- Koszty produkcji prądu. Ogólnie energia pochodząca z tzw. zielonych źródeł energii jest tańsza, ale jej produkcja zależna jest od warunków pogodowych. W okresach, w których fotowoltaika, turbiny wietrzne, itd. działają mniej efektywnie, konieczne jest włączenie droższych elektrowni konwencjonalnych, czyli gazowych lub węglowych. Wówczas ceny prądu wzrastają.
- Warunki atmosferyczne. Upraszczając, im mniej słońca i wiatru, tym mniej produkuje się tzw. zielonej energii, co wpływa na wyższe stawki dla odbiorców.
Godziny szczytu i nocne zniżki – jak planować zużycie?
W poniższej tabeli, za portalem www.kanalelektryczny.pl, prezentujemy przykładowe zmiany cen energii, jakie mogą zajść na przestrzeni doby. TGE, najczęściej w godzinach wczesnopopołudniowych, podaje 24 stawki na kolejną dobę. Na podstawie takiego zestawienia dostawcy opracowują swoje cenniki, a ty, na ich bazie możesz ustalić, w których godzinach najkorzystniej będzie np. nastawić pralkę czy naładować samochód elektryczny.
Przykładowe wahania ceny energii elektrycznej na przestrzeni doby | |
Godzina | Cena energii (zł/MWh) |
00:00-01:00 | 300 |
01:00-02:00 | 280 |
02:00-03:00 | 270 |
03:00-04:00 | 275 |
04:00-05:00 | 290 |
05:00-06:00 | 350 |
06:00-07:00 | 420 |
07:00-08:00 | 480 |
08:00-09:00 | 500 |
09:00-10:00 | 470 |
10:00-11:00 | 430 |
11:00-12:00 | 400 |
12:00-13:00 | 420 |
13:00-14:00 | 450 |
14:00-15:00 | 520 |
15:00-16:00 | 540 |
16:00-17:00 | 530 |
17:00-18:00 | 510 |
18:00-19:00 | 500 |
19:00-20:00 | 470 |
20:00-21:00 | 420 |
21:00-22:00 | 380 |
22:00-23:00 | 340 |
23:00-00:00 | 310 |
Tabela 1. Źródło: kanalelektryczny.pl (stan na: 9.07.2025 r.).
UBEZPIECZENIE NIERUCHOMOŚCI – SPRAWDŹ CENĘ
Komu opłaca się taryfa dynamiczna?
Generalnie taryfy dynamiczne są szczególnie opłacalne dla osób mających duże zapotrzebowanie na energię elektryczną oraz potrafiących elastycznie zarządzać jej zużyciem. Przede wszystkim taką opcję powinni więc rozważyć:
- gospodarstwa domowe, w których na co dzień zużywa się dużo prądu;
- posiadacze magazynów energii;
- posiadacze pomp ciepła i bojlerów grzewczych – można zaprogramować grzanie wody na godziny, w których prąd jest tańszy;
- właściciele inteligentnych domów – w prosty sposób mogą zaprogramować poszczególne systemy tak, aby minimalizowały zużycie w danych godzinach;
- posiadacze samochodów elektrycznych;
- osoby potrafiące systematycznie kontrolować ceny energii i reagować na ich zmiany.
Ogólnie to praktycznie każdy odbiorca energii elektrycznej jest w stanie zaoszczędzić dzięki taryfom elastycznym. W niektórych sytuacjach zaangażowanie się w monitorowanie rynku energii ma jednak większy sens, niż w innych.
Jak sprawdzić godzinową cenę energii?
Przypomnijmy, że godzinową cenę energii elektrycznej można sprawdzić na serwisach swoich dostawców lub specjalnych aplikacjach. Do tego dochodzą jeszcze strony internetowe Towarowej Giełdy Energii i Polskich Sieci Elektroenergetycznych.
Oto kilka przykładowych źródeł informacji o aktualnych cenach prądu:
- tge.pl,
- aplikacja Moje PGE,
- strona gkpge.pl,
- strona enea.pl,
- serwis ENERGA24,
- serwis lepiej.tauron.pl,
- aplikacja mobilna PSTRYK.
Jak przejść na taryfę dynamiczną?
Jeśli chcesz zmienić aktualną taryfę na dynamiczną, musisz skontaktować się ze swoim dostawcą prądu w wybrany sposób: telefonicznie, internetowo lub bezpośrednio w jego placówce. Po zgłoszeniu chęci zmiany, wystarczy tylko podpisać odpowiedni aneks do umowy.
Co ważne, przejść na taryfy dynamiczne mogą tylko osoby posiadające licznik zdalnego odczytu z aktywną transmisją danych (tzw. inteligentny licznik)! Jeśli posiadasz licznik starego typu, musisz zgłosić operatorowi konieczność wymiany, umówić termin i podpisać odpowiedni aneks do umowy. Koszty wymiany licznika pokrywa dostawca energii.
Oczywiście, jeśli po przetestowaniu taryfy dynamicznej uznasz, że jednak wolisz którąś z tradycyjnych taryf, możesz do niej wrócić. Wystarczy tylko skontaktować się z dostawcą i wprowadzić odpowiednie aktualizacje w umowie.
Ubezpieczenie mieszkania a taryfy dynamiczne
Nowy sposób rozliczania za prąd może mieć wpływ na kondycję domowego budżetu. Ale tylko wtedy, gdy nie jesteś świadomi, w jakich godzinach energia elektryczna, jest droższa, a kiedy tańsza. Warto przy okazji pamiętać, jakie domowe sprzęty pobierają najwięcej mocy. Podpowiedź w grafice poniżej.
Domowy budżet nie ucierpi, jeśli właściwie wybierzesz ubezpieczenie nieruchomości. Taka polisa z jednej strony zabezpieczy finansowo Twoje mienie, które zwykle ma wartość kilkukrotnie wyższą niż samochód. A z drugiej – może kosztować ułamek wartości domu czy mieszkania. Ważne, aby mieć możliwość porównania ofert i wybrać wystarczający zakres ochrony. Najtańsze polisy zaczynają się od ok. 100 zł za rok.
UBEZPIECZENIE NIERUCHOMOŚCI – SPRAWDŹ CENĘ
Podsumowanie
1. Taryfy dynamiczne to model rozliczeń za prąd, który zakłada zmienną cenę kWh
2. W taryfach dynamicznych cena kWh jest zależna od aktualnej sytuacji na rynku energii elektrycznej, głównie na Towarowej Giełdzie Energii
3. W taryfach dynamicznych cena energii elektrycznej potrafi zmieniać się co godzinę, a nawet co pół godziny
4. Z taryf dynamicznych można korzystać tylko wtedy, kiedy posiada się licznik zdalnego odczytu
5. Wymiana starego licznika na licznik zdalnego odczytu jest bezpłatna – wystarczy tylko zgłosić taką chęć dostawcy energii oraz podpisać odpowiedni aneks do umowy