Przykład reprezentatywny – czym jest i jak go czytać?

Przykład reprezentatywny to zazwyczaj zwarty akapit tekstu zawierający kluczowe dane na temat konkretnego kredytu lub pożyczki. Dzięki niemu dokładnie sprawdzisz, jakie koszty i z jakiego tytułu będzie generować zaciągnięte zobowiązanie. Pamiętaj jednak, że prezentowane wartości mają charakter orientacyjny i mogą różnić się od ostatecznej oferty banku lub firmy pożyczkowej.

Przed zawarciem umowy o kredyt, zarówno banki, jak i pośrednicy kredytowi mają obowiązek przedstawienia Ci zestawienia danych pozwalających precyzyjnie określić koszty związane z zaciągnięciem i spłatą konkretnego zobowiązania. Dodatkowo, jeśli skorzystanie z oferty na warunkach przedstawionych w reklamie wymaga zawarcia dodatkowej umowy (np. ubezpieczenia), to musisz być również poinformowany o takim obowiązku. Wszystkie te informacje znajdziesz w tzw. przykładzie reprezentatywnym.

Czym jest przykład reprezentatywny?

Przykład reprezentatywny to standardowy, ustawowo wymagany sposób pokazania kosztów kredytu lub pożyczki w reklamach i materiałach informacyjnych banków oraz firm pozabankowych. Dzięki niemu możesz sprawdzić, ile realnie będzie kosztować zaciągnięcie zobowiązania, zanim zdecydujesz się na podpisanie umowy. Zgodnie z przepisami kredytodawcy, pożyczkodawcy i pośrednicy kredytowi powinni przekazywać odpowiednie informacje w sposób jednoznaczny, widoczny i zrozumiały.

Zagadnienia związane z przykładem reprezentatywnym opisane są w ustawie o kredycie konsumenckim i ustawie o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami.

Jakie informacje powinny znaleźć się w przykładzie reprezentatywnym?

Składowe przykładu reprezentatywnego znajdziesz w art. 7 ust. 1–3 oraz art. 7b ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim. Zgodnie z przepisami prawa kredytodawca lub pośrednik kredytowy w reklamach dotyczących kredytu konsumenckiego zawierających dane dotyczące kosztu kredytu, w szczególności stopę oprocentowania, podaje konsumentowi w sposób jednoznaczny, zrozumiały i widoczny:

1. 1. stopę oprocentowania kredytu łącznie z informacją o tym, czy jest to stopa stała, zmienna czy też zastosowanie mają obydwie te stopy; informacje te podaje się wraz z wyodrębnieniem opłat uwzględnianych w całkowitym koszcie kredytu;
   2. całkowitą kwotę kredytu;
   3. rzeczywistą roczną stopę oprocentowania (RRSO).

W stosownych przypadkach otrzymasz również informacje obejmujące:

1. 1. czas obowiązywania umowy;
   2. całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta oraz wysokość rat;
   3. cenę towaru lub usługi oraz kwotę wszystkich zaliczek w przypadku umowy o kredyt przewidującej odroczenie płatności.

Zaciągnięcie kredytu na warunkach przedstawionych w materiałach promocyjnych może wymagać podpisania dodatkowej umowy, np. dotyczącej ubezpieczenia. W takiej sytuacji kredytodawca lub pośrednik kredytowy musi poinformować Cię o takim obowiązku – w sposób jednoznaczny, zrozumiały i widoczny – wraz z rzeczywistą stopą oprocentowania.

Na jakiej podstawie przygotowywany jest przykład reprezentatywny?

Kredytodawcy i pośrednicy kredytowi nie mogą liczyć na swobodę podczas tworzenia przykładów reprezentatywnych. Przedstawione parametry muszą odnosić się do typowych umów dla danego rodzaju kredytów lub pożyczek. Informacje o obowiązku gromadzenia danych i zasady określania przykładu reprezentatywnego ujęte są w ustawie o kredycie konsumenckim.

Zgodnie z art. 8 ust. 2-3 ustawy o kredycie konsumenckim:

1. 1. przy określaniu reprezentatywnego przykładu należy określić warunki umowy o kredyt konsumencki, na których kredytodawca lub pośrednik kredytowy spodziewa się zawrzeć co najmniej dwie trzecie umów danego rodzaju przy uwzględnieniu przez te umowy średniego okresu kredytowania, całkowitej kwoty kredytu i częstotliwości występowania na rynku umów danego rodzaju;
   2. kredytodawca lub pośrednik kredytowy jest zobowiązany gromadzić odpowiednie dane w celu ustalenia na ich podstawie reprezentatywnego przykładu.

Wypowiedź eksperta

Pamiętaj, że przykład reprezentatywny ma dać Ci wyobrażenie na temat warunków i kosztów konkretnej propozycji, ale nie stanowi oferty. Wiążącą ofertę od banku otrzymasz dopiero po weryfikacji wniosku i ocenie zdolności kredytowej. Jest zatem szansa, że bank zaproponuje Ci warunki kredytu, które będą różnić się od warunków ujętych wcześniej w przykładzie reprezentatywnym.

Izabela Stachura

W praktyce kalkulacja RRSO, całkowitego kosztu kredytu, całkowitej kwoty do zapłaty i harmonogramu rat powinna opierać się na:

• • realnych danych o udzielanych kredytach,
  • warunkach dotyczących większości klientów.

Rodzaj kredytu a przykład reprezentatywny

Z przykładem reprezentatywnym zetkniesz się przy okazji poszukiwania różnych form finansowania. Pamiętaj, że jest to element, który wymagany jest nie tylko podczas kontaktu z kredytodawcą lub pośrednikiem kredytowym. Przykłady reprezentatywne muszą być wyeksponowane również w reklamach i broszurach informacyjnych. Trafisz na nie analizując oferty m.in.:

• • kredytów gotówkowych
  • kredytów hipotecznych
  • pożyczek ratalnych
  • kredytów konsolidacyjnych
  • kredytów samochodowych
  • kart kredytowych
  • limitów w rachunkach (debet na koncie)
  • kredytów studenckich
  • pożyczek pozabankowych
  • chwilówek.

Jak wygląda przykład reprezentatywny przy kredycie gotówkowym?

Przykład reprezentatywny dla kredytu gotówkowego znajdziesz m.in. na stronach internetowych banków, firm pożyczkowych i w materiałach promocyjnych. Odpowiednie informacje znalazłem w naszym rankingu kredytów gotówkowych (szczegóły oferty). I tak przykład reprezentatywny Pożyczki Gotówkowej online dla nowych klientów – oferowanej przez Citi Handlowy – wyglądał tak:

Z kolei przykład reprezentatywny Kredytu na dobry początek w Santander Bank Polska wyglądał tak:

Jak wygląda przykład reprezentatywny przy kredycie hipotecznym?

Tym razem odpowiednie informacje znalazłem w naszym rankingu kredytów hipotecznych (szczegóły oferty). Przykład reprezentatywny Kredyt mieszkaniowy – Prosto do domu (Credit Agricole) prezentował się tak:

Jak czytać przykład reprezentatywny?

Banki w różny sposób podchodzą do prezentacji warunków kredytowania w swoich przykładach reprezentatywnych. Bez względu na formę wymagane dane muszą być widoczne, jednoznaczne i zrozumiałe. Analizując przytoczone przykłady bez problemu sprawdzisz m.in.:

• • RRSO,
  • całkowitą kwotę kredytu,
  • oprocentowanie nominalne z podziałem na stałe i zmienne,
  • prowizję za udzielenie kredytu,
  • okres kredytowania,
  • warunki dodatkowe np. opłatę za prowadzenie konta.

Choć warunki przykładu reprezentatywnego muszą odzwierciedlać ofertę, którą otrzymuje co najmniej 2/3 klientów, nie oznacza to, że właśnie takie parametry kredytu dostaniesz od banku lub firmy pożyczkowej. Ostateczna propozycja zależeć będzie od m.in. indywidualnej oceny zdolności kredytowej, w tym historii w BIK, osiąganych dochodów, aktualnych zobowiązań i okresu spłaty. Tłumaczy to, dlaczego nie należy stawiać znaku równości pomiędzy przykładem reprezentatywnym a wiążącą ofertą banku.

Bartłomiej Borucki

Redaktor

bartlomiej.borucki@rankomat.pl

Jestem absolwentem kierunku Finanse i Rachunkowość. Od niemal 20 lat moja aktywność zawodowa związana jest z branżą finansową. W tym czasie pracowałem m.in. jako konsultant w domu maklerskim, asystent dyrektora finansowego w firmie produkcyjnej oraz analityk ryzyka kredytowego. W 2016 roku moje zamiłowanie do finansów oraz tworzenia przystępnych i użytecznych treści przerodziło się w zawodową pasję, która trwa do dziś.

Moje teksty możesz przeczytać m.in. w serwisach: Rankomat, Puls Biznesu, Bankier Smart, CEO Magazyn oraz MANAGER+. Wolny czas często spędzam w górach. Słucham podcastów, inwestuję w branżę gamingową i jestem fanem fantastyki naukowej.

Zobacz inne wpisy tego autora »

Komentarze: