Karta kredytowa czy kredyt – co wybrać?

Kredyt gotówkowy i karta kredytowa to dwa różne sposoby na pożyczenie pieniędzy od banku. Kredyt gotówkowy to jednorazowa wypłata środków i możliwość spłaty nawet przez 10 lat. Karta kredytowa to elastyczny dostęp do pieniędzy i szansa uniknięcie odsetek. Zanim zdecydujesz się na jedno z tych rozwiązań, sprawdź, które lepiej pasuje do Twoich finansowych nawyków. Ostatecznie możesz jednocześnie spłacać kredyt gotówkowy i korzystać z karty kredytowej.

Zastanawiasz się, czy lepiej sięgnąć po popularny kredyt gotówkowy, czy wystarczy Ci karta kredytowa? Oba produkty spełniają podobną funkcję – pozwalają sfinansować dowolne potrzeby (bez konieczności tłumaczenia się w banku z poczynionych wydatków). Różni je jednak sposób spłaty, wysokość kosztów i wpływ na Twoją zdolność kredytową. W tym artykule wyjaśniamy, co się bardziej opłaca – karta kredytowa czy kredyt gotówkowy.

Jakie są różnice między kredytem gotówkowym a kartą kredytową?

Choć te oba produkty bankowe służą temu samemu celowi – zapewnieniu dostępu do dodatkowych środków – działają zupełnie inaczej. W uproszczeniu kredyt gotówkowy to jednorazowy wpływ z góry ustalonej kwoty. Otrzymujesz pieniądze na konto i spłacasz zobowiązanie w ratach przez określony czas. Bank może zaoferować Ci oprocentowanie zmienne lub stałe. W przypadku oprocentowania stałego z góry wiesz, ile każdego miesiąca będzie kosztować spłata takiego zobowiązania, ponieważ harmonogram nie zmienia się przez cały okres kredytowania.

Karta kredytowa jest natomiast rodzajem limitu odnawialnego. Możesz z niego korzystać wielokrotnie, a po spłacie zadłużenia środki banku znów będą do Twojej dyspozycji. Co ważne, jeśli oddasz całość zadłużenia w tzw. okresie bezodsetkowym (zazwyczaj od 51 do 60 dni), nie zapłacisz żadnych odsetek od pożyczonego kapitału. Jeśli spłacisz tylko tzw. kwotę minimalną (zwykle 5–10% zadłużenia) pozostała część zostanie oprocentowana. W niektórych bankach możesz alternatywnie rozłożyć zadłużenie karty kredytowej na raty.

Podobieństwa pomiędzy kredytem gotówkowym a kartą kredytową:

• • Oba są kredytami konsumenckimi – osoba fizyczna korzystająca z kredytu gotówkowego lub karty kredytowej ma zapewnioną ochronę prawną jako konsument.
  • Wpływają na zdolność kredytową – korzystnie z kart kredytowych obniża np. możliwość zaciągnięcia kredytu hipotecznego, nawet jeśli nie korzystasz z przyznanego limitu. Kredyty gotówkowe również obniżają zdolność kredytową.
  • Podlegają konsolidacji – jeśli myślisz o połączeniu takich zobowiązań w ramach kredytu konsolidacyjnego, to w większości banków nie będziesz mieć z tym problemów (o ile Twoja kondycja finansowa będzie na zadowalającym poziomie).

Podsumowując kredyt gotówkowy jest rozwiązaniem bardziej przewidywalnym, dzięki czemu ułatwia planowanie osobistego budżetu. Natomiast karta kredytowa jest narzędziem zapewniającym elastyczny dostęp do pieniędzy banku – w ramach przyznanego limitu. Korzystanie z niej wymaga jednak rozwagi, ponieważ podczas codziennych zakupów może zacierać się różnica pomiędzy własnymi pieniędzmi a środkami banku.

Kto może zaciągnąć kredyt gotówkowy?

Kredyt gotówkowy to jeden z najczęściej wybieranych produktów bankowych w Polsce. Choć wydaje się dostępny dla każdego, banki przyznają go wyłącznie osobom, które spełniają konkretne kryteria. Kluczowe znaczenie mają tu:

• • Zdolność kredytowa – pozwala ocenić, czy będziesz w stanie terminowo spłacać potencjalne zobowiązanie. Bank dokładnie sprawdzi m.in. wysokość i stabilność dochodów, stałe wydatki (czynsz, rachunki), inne zobowiązania finansowe, liczbę osób na utrzymaniu. Na tej podstawie określi wskaźnik DTI (ang. Debt-to-Income), czyli stosunek zadłużenia do osiąganych dochodów. Powinien on wynosić nie więcej niż 40-50%. Bank sprawdzi również Twoją historię kredytową zarejestrowaną przez Biuro Informacji Kredytowej (BIK). Im lepszy wynik całościowej analizy, tym większa szansa na pozytywną decyzję i korzystniejsze warunki finansowania.
  • Wiek kredytobiorcy – banki udzielają kredytów wyłącznie osobom pełnoletnim. Część instytucji finansowych ma jednak większe oczekiwania w tym zakresie i może wymagać ukończenia 21 roku życia. Istnieje też górna granica wieku, która zależy od oferty konkretnego banku i okresu kredytowania. Zazwyczaj kredyt gotówkowy musi być spłacony przed ukończeniem 70–75 roku życia.
  • Dokumenty załączone do wniosku – banki często wymagają potwierdzenia osiąganych dochodów za pomocą m.in. zaświadczenia od pracodawcy o zarobkach i zatrudnieniu lub wyciągu z rachunku z wpływami wynagrodzenia. Tożsamość potwierdzisz za pomocą dowodu osobistego lub paszportu (w przypadku obcokrajowców).

Jeśli zamierzasz wnioskować o wysoką kwotę kredytu gotówkowego, to bank może oczekiwać przedstawienia dodatkowych dokumentów oraz wykupienia dodatkowego ubezpieczenia np. od utraty pracy lub przewlekłej choroby. W zależności od banku wniosek o kredyt gotówkowy możesz złożyć w oddziale, przez infolinię lub online. W wielu sytuacjach decyzję kredytową otrzymasz jeszcze tego samego dnia.

Kto może skorzystać z karty kredytowej?

Karta kredytowa to wygodne i elastyczne narzędzie, które pozwala korzystać z pieniędzy banku w ramach ustalonego limitu. Nie każdy jednak może ją otrzymać. Banki przyznają karty kredytowe osobom na podstawie następujących kryteriów:

• • Zdolności kredytowej – to kluczowy element przy rozpatrywaniu wniosku o kartę kredytową. Bank weźmie pod lupę m.in. wysokość i stabilność dochodów, stałe zobowiązania (np. raty kredytów, alimenty) i historię kredytową zarejestrowaną przez BIK.
  • Wieku kredytobiorcy – o kartę kredytową mogą ubiegać się tylko osoby pełnoletnie. Wymagana jest również pełna zdolność do czynności prawnych. Część banków ustala jednak minimalny wiek na 21 lat, co wynika z wymogu posiadania stałego dochodu i w miarę stabilnej sytuacji zawodowej. Może pojawić się także górna granica wieku, zazwyczaj na poziomie 70–75 lat. Po jej przekroczeniu bank może ograniczyć maksymalny limit lub wymagać dodatkowego zabezpieczenia.
  • Dokumentów załączonych do wniosku – aby otrzymać kartę kredytową, bank zwykle wymaga przedstawienia ważnego dowodu osobistego, zaświadczenia o dochodach lub wyciągu z konta (z ostatnich 3–6 miesięcy). Jeśli wnioskujesz o kartę kredytową w banku, w którym masz rachunek z wpływami wynagrodzenia, to formalności są zazwyczaj uproszczone – karta może być przyznana automatycznie w oparciu o analizą historii takiego konta.

Często pojawia się pytanie – czy osoba bez pracy może mieć kartę kredytową? Z reguły jest to niemożliwe, ponieważ brak dochodów to brak zdolności kredytowej. W szczególnych sytuacjach może pomóc współkredytobiorca znajdujący się w dobrej kondycji finansowej. Z drugiej strony możesz osiągać regularne dochody np. z najmu i na tej podstawie bank może podjąć decyzję pozytywną, mimo tego, że formalnie nie masz pracy.

Ile kosztuje kredyt gotówkowy?

Na całkowity koszt kredytu gotówkowego składa się kilka elementów – nie tylko oprocentowanie nominalne w skali roku, które wpływa na wysokość odsetek od pożyczonego kapitału. Zwróć też uwagę na:

• • prowizję za udzielenie kredytu – może być określona procentowo lub kwotowo. W zależności od oferty może być doliczona do kapitału i spłacana w ratach, płatna z góry jednorazowo lub obniżać kwotę kredytu do wypłaty;
  • ubezpieczenie kredytu – nie jest obowiązkowe, ale jego brak może wpływać na pogorszenie pozostałych warunków oferty np. doliczenie prowizji za udzielenie finansowania. Składka może być opłacana jednorazowo lub doliczana do miesięcznej raty;
  • opłaty dodatkowe – aktualnie rzadko stosowane, ale zwróć uwagę czy bank nie obciąży Cię np. za rozpatrzenie wniosku czy zarządzanie kredytem;
  • koszty cross-sellingu – mowa tu o wszystkich produktach i/lub usługach dodatkowych oferowanych z kredytem gotówkowym. Może być to przykładowo płatne konto osobiste.

Ile kosztuje karta kredytowa?

Koszt korzystania z karty kredytowej wynika zarówno z opłat stałych, jak i opłat zależnych od sposobu, w jaki z niej korzystasz. W przeciwieństwie do kredytu gotówkowego, sama karta może być bezpłatna, jeśli pozwala na to oferta banku. W praktyce dodatkowe opłaty pojawiają się głównie wtedy, gdy:

• • nie spełniasz warunków zwolnienia z opłaty rocznej lub bank nie pozwala jej uniknąć,
  • wypłacasz gotówkę z bankomatu,
  • przekraczasz okres bezodsetkowy,
  • spóźniasz się ze spłatą.

Na sumaryczny koszt korzystania z karty kredytowej składają się przede wszystkim poniższe elementy:

• • opłaty za wydanie i prowadzenie karty – w zależności od oferty bank może naliczyć opłatę za wydanie karty (jednorazową) i/lub opłatę roczną za użytkowanie karty;
  • oprocentowanie od zadłużenia (po okresie bezodsetkowym) – karta kredytowa ma okres bezodsetkowy (zwykle 50-60 dni). Jeżeli w tym czasie spłacisz całość zadłużenia, nie zapłacisz odsetek. Jeśli nie spłacisz całego długu, bank naliczy odsetki według oprocentowania nominalnego (często maksymalnego ustawowego);
  • opłaty za transakcje gotówkowe – wypłata gotówki za pomocą karty kredytowej nie jest opłacalnym pomysłem. Bank nie tylko naliczy wysoką prowizję za taką operację, ale także stracisz okres bezodsetkowy (odsetki od całości zadłużenia naliczane będą od dnia wypłaty). Pamiętaj, że w ten sam sposób mogą być traktowane także przelewy z karty kredytowej i doładowania portfeli elektronicznych;
  • opłaty za przewalutowanie transakcji zagranicznych – w takiej sytuacji bank może pobrać prowizję za taką czynność oraz zastosować mało korzystny spread walutowy (różnica między ceną kupna a ceną sprzedaży danej waluty);
  • opłaty dodatkowe – bank może obciążyć Cię dodatkowymi kosztami za nietypowe czynności tj. opłata za kolejną kartę, za podwyższenie limitu kredytowego, za wznowienie karty.

Pamiętaj, że spóźniając się ze spłatą karty możesz narazić się na koszty generowane przez monity (wiadomości SMS, listy, telefony) oraz konieczność przygotowania dokumentów np. nowego harmonogramu spłaty. No ostateczny koszt karty kredytowej może wpływać także dodatkowe ubezpieczenie tj. assistance domowy czy ubezpieczenie podróżne. Odpowiedzialnie używana karta kredytowa może być praktycznie bezpłatna. Wymaga to jednak terminowości, planowania i wyboru odpowiedniej oferty.

Jakie są zalety i wady kredytu gotówkowego?

Zalety kredytu gotówkowego to przede wszystkim:

• • szybka decyzja i wypłata środków – wiele banków wydaje decyzję kredytową nawet tego samego dnia, a pieniądze trafiają na konto w ciągu kilkudziesięciu minut;
  • minimum formalności – zazwyczaj wystarczy dowód osobisty oraz potwierdzenie dochodów za pomocą wyciągu z konta;
  • brak zabezpieczeń – kredyt gotówkowy najczęściej nie wymaga hipoteki, zastawu ani poręczycieli, więc proces jest szybszy i prostszy (zabezpieczenia mogą się pojawić przy bardzo wysokiej kwocie);
  • dowolny cel – środki możesz przeznaczyć na wybrany cel konsumpcyjny: remont, wakacje, sprzęt, konsolidację innych zobowiązań czy niespodziewane wydatki;
  • przewidywalność – wybór oprocentowania stałego ułatwia planowanie domowego budżetu;
  • możliwość wcześniejszej spłaty – masz prawo do spłaty kredytu przed terminem, a bank musi zwrócić proporcjonalną część kosztów pobranych z góry np. prowizji;
  • elastyczna kwota i okres spłaty – kwoty od kilku do ponad 200 tys. zł, a okresy spłaty od 3 miesięcy do nawet 10 lat;
  • duży wybór ofert – kredyty gotówkowe znajdziesz w ofercie niemal wszystkich banków uniwersalnych, co pozwala negocjować warunki i obniżać koszty;
  • możliwość zaciągnięcia kredytu w pełni online – wiele banków oferuje w 100% zdalny proces.

Kredyt gotówkowy nie jest rozwiązaniem bez wad. Oto najważniejsze z nich:

• • wyższy koszt w porównaniu do kredytów zabezpieczonych – brak hipoteki lub zastawu oznacza dla banku większe ryzyko, więc oprocentowanie i prowizje są zwykle wyższe niż np. przy kredycie hipotecznym;
  • ryzyko nadmiernego zadłużenia – łatwa dostępność i szybka procedura oceny wniosku mogą skłaniać do zaciągania zbyt wysokich zobowiązań lub kilku kredytów jednocześnie;
  • comiesięczny koszt obciążający budżet – rata musi być płacona co miesiąc, nawet jeśli Twoja sytuacja finansowa ulegnie pogorszeniu;
  • niższe maksymalne kwoty niż w kredycie hipotecznym – kredyt gotówkowy ma ograniczenia kwotowe (najczęściej do 100–200 tys. zł);
  • wymóg zdolności kredytowej – osoby z niskimi dochodami, na umowach cywilnoprawnych lub z krótką historią kredytową mogą mieć niższe szanse na zaciągnięcie zobowiązania;
  • potencjalne koszty związane z opóźnieniami w spłacie – odsetki karne, opłaty za monity i pogorszenie historii w BIK mogą prowadzić do problemów finansowych na wiele lat;
  • zmienne oprocentowanie w części ofert – przy kredytach z oprocentowaniem zmiennym rata może podlegać wahaniom w całym okresie spłaty;
  • wymagane dodatkowe produkty – część ofert wymaga np. założenia konta osobistego, wpływu wynagrodzenia czy karty kredytowej, co generuje kolejne koszty.

Jakie są zalety i wady karty kredytowej?

Do najważniejszych zalet karty kredytowej zaliczamy:

• • okres bezodsetkowy (ang. grace period) – jeśli spłacisz zadłużenie w całości w wyznaczonym terminie, nie płacisz żadnych odsetek od wykorzystanego kapitału;
  • odnawialny limit środków – karta kredytowa działa jak bufor finansowy, z którego korzystasz bez ponownego składania wniosku;
  • programy rabatowe i moneyback – część kart oferuje cashback, zwroty za zakupy, dostęp do programów lojalnościowych lub zniżek u partnerów;
  • ochrona zakupów – niektóre karty zapewniają dodatkowe ubezpieczenia: wydłużoną gwarancję, ochronę na wypadek uszkodzenia lub kradzieży zakupionych produktów;
  • wygoda płatności zagranicznych – karta kredytowa ułatwia rezerwacje hoteli, wynajem auta i płatności online;
  • brak obciążenia rachunku bieżącego – Twoje środki pozostają na koncie, a wydatki z karty spłacasz dopiero po otrzymaniu zestawienia od banku;
  • możliwość budowania historii kredytowej – regularne, terminowe spłaty pozytywnie wpływają na ocenę w BIK;
  • dostęp do dodatkowych usług premium – np. saloniki lotniskowe, ubezpieczenia podróżne, assistance, concierge (głównie w kartach Gold/Platinum).

Karty kredytowe naturalnie mają też wady. Zaliczamy do nich przede wszystkim:

• • wysokie oprocentowanie – jeśli nie spłacisz całości w okresie bezodsetkowym, bank nalicza odsetki (często na poziomie maksymalnym ustawowym);
  • droga wypłata gotówki z bankomatu – obejmuje prowizję (np. 3–5%) i natychmiastowe naliczanie odsetek (bez okresu bezodsetkowego);
  • ryzyko spirali zadłużenia – odnawialny limit i łatwy dostęp do środków mogą prowadzić do niekontrolowanych wydatków i narastającego długu;
  • opłata roczna lub miesięczna – część banków pobiera stałą opłatę za kartę, a zwolnienie wymaga najczęściej spełnienia określonych warunków;
  • prowizje za przewalutowanie – płatności w walutach obcych mogą wiązać się z dodatkowymi opłatami i niekorzystnym spreadem walutowym;
  • dodatkowe opłaty – kolejna karta, zwiększenie limitu, duplikat, wznowienie czy monity przy opóźnieniach są zwykle płatne;
  • brak okresu bezodsetkowego dla niektórych transakcji – przelewy z karty, wypłaty gotówki i doładowanie karty do portfeli cyfrowych zazwyczaj od razu generują odsetki;
  • konieczność regularnej kontroli zadłużenia – brak spłaty minimalnej kwoty w terminie wiąże się z naliczeniem opłat, odsetek karnych i negatywnym wpisem do BIK.

Karta kredytowa czy kredyt – co wybrać?

Wybór zależy przede wszystkim od Twoich potrzeb i nawyków finansowych. Jeśli planujesz większy, jednorazowy wydatek i chcesz mieć spokój dzięki uporządkowanym ratom – lepszym rozwiązaniem będzie kredyt gotówkowy. Daje on przewidywalność i kontrolę nad budżetem (szczególnie przy oprocentowaniu stałym w całym okresie spłaty).

Jeśli natomiast często płacisz kartą, robisz zakupy online i potrafisz regularnie spłacać zadłużenie, karta kredytowa zapewni Ci wygodę i elastyczność. W wielu sytuacjach pozwoli też uniknąć odsetek. Pamiętaj jednak, że karta kredytowa, nawet nieużywana, wpływa na Twoją zdolność kredytową – bank traktuje przyznany limit jako potencjalne zobowiązanie. Zanim więc zdecydujesz się na te produkty, przemyśl, czy faktycznie ich potrzebujesz.

Bartłomiej Borucki

Redaktor

bartlomiej.borucki@rankomat.pl

Jestem absolwentem kierunku Finanse i Rachunkowość. Od niemal 20 lat moja aktywność zawodowa związana jest z branżą finansową. W tym czasie pracowałem m.in. jako konsultant w domu maklerskim, asystent dyrektora finansowego w firmie produkcyjnej oraz analityk ryzyka kredytowego. W 2016 roku moje zamiłowanie do finansów oraz tworzenia przystępnych i użytecznych treści przerodziło się w zawodową pasję, która trwa do dziś.

Moje teksty możesz przeczytać m.in. w serwisach: Rankomat, Puls Biznesu, Bankier Smart, CEO Magazyn oraz MANAGER+. Wolny czas często spędzam w górach. Słucham podcastów, inwestuję w branżę gamingową i jestem fanem fantastyki naukowej.

Zobacz inne wpisy tego autora »

Komentarze: