Czym jest i jak działa karta kredytowa?

Jedziesz na wakacje i martwisz się niespodziewanymi wydatkami? A może organizujesz przyjęcie weselne, które chcesz opłacić z prezentów od gości, ale obawiasz się, że nie uzbierasz odpowiedniej kwoty w kopertach? Sytuacje, kiedy trzeba wyłożyć na stół pieniądze, a portfel świeci pustkami, są stresujące. Rozwiązaniem może być wyrobienie karty kredytowej – z limitu skorzystasz tylko wtedy, gdy zajdzie taka potrzeba.

Jak mówi raport przygotowany przez NBP, na koniec 2024 r. w obiegu w Polsce było 5 mln kart kredytowych. Wartość kredytów zaciągniętych w rachunkach kart kredytowych wyniosła 13,6 mld zł. Karty kredytowe są drugim najpopularniejszym, po kartach debetowych, rodzajem kart płatniczych.

Klientów zachęca szczególnie okres bezodsetkowy, tj. możliwość spłaty zadłużenia bez odsetek. Krótko mówiąc -oddajesz tyle, ile pożyczyłeś.

Karta kredytowa – czym jest?

Karta kredytowa to produkt finansowy pozwalający na dokonywanie płatności nawet wtedy, gdy nie masz środków na koncie – karta nie jest powiązana z Twoim rachunkiem bankowym. Jest ona formą kredytu i podlega pod ustawę o kredycie konsumenckim.

W przeciwieństwie jednak do tradycyjnych kredytów gotówkowych, karta kredytowa daje dostęp do odnawialnego limitu – oznacza to, że po każdej spłacie zadłużenia dostępna kwota się odnawia i możesz z niej korzystać ponownie.

Taka forma kredytu jest bardzo wygodna, zwłaszcza wtedy, gdy przewidujesz, że mogą Cię spotkać niespodziewane wydatki.

Wykorzystany limit z karty kredytowej jest oprocentowany, czyli trzeba zwrócić pieniądze wraz z odsetkami. Ale nie zawsze. Unikniesz odsetek, jeżeli spłacisz całość zadłużenia w tzw. okresie bezodsetkowym. Więcej o tym, na czym polega ten okres i ile trwa, przeczytasz w rozdziale Co to jest okres bezodsetkowym na karcie kredytowej?

Co daje karta kredytowa?

Kartą kredytową zapłacisz w sklepach stacjonarnych i internetowych. Z rachunku przypisanego do karty możesz dokonać także tradycyjnego przelewu na konto bankowe – ale uwaga, zwykle odpłatnie.

Za pomocą karty wypłacisz też gotówkę z bankomatu – ale wypłacenie środków z bankomatu nie podlega pod okres bezodsetkowy i jest oprocentowane. Mówiąc wprost – takie operacje są nieopłacalne. Jeżeli wiesz, że będzie potrzebna Ci gotówka, korzystniejszym posunięciem będzie wystąpienie o tradycyjny kredyt gotówkowy niż o kartę.

Karta kredytowa a debetowa – różnice

Karta debetowa (zwana też bankomatową) i kredytowa wyglądają niemal identycznie. Obie służą do realizacji płatności, różnią jednak się źródłem pieniędzy, z którego korzystają.

👉 Karta debetowa – pobiera środki bezpośrednio z Twojego konta bankowego. Jeśli nie masz pieniędzy na koncie, transakcja nie dojdzie do skutku (chyba że masz uruchomiony limit w koncie lub debet).
👉 Karta kredytowa – korzysta z przyznanego przez bank limitu kredytowego, który spłacasz później.

Jeszcze kilka lat temu kartę debetową od kredytowej można było łatwo odróżnić dzięki embosowaniu, czyli wypukłemu nadrukowi. Kiedyś embosowano tylko kredytówki, a obecnie tę technologię stosuje się przy wszystkich kategoriach kart.

W praktyce karta debetowa to narzędzie do codziennych płatności, a kredytowa to sposób na finansowanie zakupów z odroczoną płatnością.

Karta kredytowa pozwala na korzystanie z pieniędzy banku, podczas gdy karta debetowa bazuje wyłącznie na Twoich własnych środkach.

Jak wygląda karta kredytowa?

Wygląd karty kredytowej nie różni się znacząco od karty debetowej. Znajdują się na niej podstawowe dane, które umożliwiają dokonanie płatności: imię i nazwisko właściciela, numer karty (16 cyfr), data ważności oraz kod CVV/CVC (trzy cyfry z tyłu karty).

Dodatkowo na karcie widoczne są logotypy banku i organizacji płatniczej, np. Visa, Mastercard lub mniej popularnej w Polsce American Express (można o nią wnioskować m.in. w Millenium Bank S.A.).

Jako ciekawostkę napiszemy, że to nie przypadek, że karty kredytowe i debetowe mają ten sam rozmiar, rozmieszczenie informacji i technologię zapisu danych. Określa to standard wydany przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną. Dzięki niemu wszystkie karty płatnicze są kompatybilne z systemami płatniczymi i bankomatami na całym świecie.

Niemal każdą kratę kredytową można płacić zbliżeniowo i podpiąć do portfela cyfrowego Google Pay albo Apple Pay.

Jak działa karta kredytowa?

Działanie karty kredytowej opiera się na cyklu rozliczeniowym. Gdy korzystasz z karty, bank pokrywa koszty Twoich zakupów z przyznanego limitu kredytowego. Raz w miesiącu otrzymujesz zestawienie transakcji z całego cyklu rozliczeniowego.

Od tego momentu masz jeszcze dodatkowy czas na spłatę całości bez naliczania odsetek – to tzw. okres bezodsetkowy (ang. grand period). Warto znać dokładne daty cyklu w swoim banku, ponieważ pozwala to na lepsze zarządzanie płynnością finansową.

Jeśli spłacisz zadłużenie w całości w wyznaczonym terminie, nie zapłacisz odsetek. Jeśli jednak zdecydujesz się na częściową spłatę, bank naliczy odsetki od niespłaconej kwoty. To właśnie od tej decyzji zależy, czy karta będzie dla Ciebie korzystna finansowo.

Co to jest okres bezodsetkowy na karcie kredytowej?

Okres bezodsetkowy to czas, w którym możesz korzystać z pieniędzy banku bez naliczania odsetek, pod warunkiem, że spłacisz całość zadłużenia w wyznaczonym terminie. Najczęściej trwa on od 51 do 60 dni (w zależności od banku) i składa się z dwóch etapów: cyklu rozliczeniowego (ok. 30 dni) oraz czasu na spłatę zobowiązania (ok. 20–25 dni).

To jedna z największych zalet karty kredytowej, która pozwala elastycznie zarządzać domowym budżetem.

Im wcześniej w cyklu dokonasz zakupu, tym więcej czasu masz na jego spłatę bez odsetek, dlatego większe wydatki lepiej planować zaraz po rozpoczęciu okresu rozliczeniowego.

Należy wiedzieć, że okres bezodsetkowy dotyczy wyłącznie transakcji bezgotówkowych, tj. płatności kartą w sklepach i przez internet itp. Wypłaty gotówki z bankomatu czy przelewy z karty są obciążone odsetkami od razu i obarczone dodatkową opłatą.

Dlatego warto unikać takich operacji i traktować kartę kredytową przede wszystkim jako narzędzie do płatności bezgotówkowych, a nie sposób na szybki dostęp do gotówki.

Ile kosztuje karta kredytowa?

Jeżeli nie korzystasz aktywnie z karty i tak musisz ponieść koszty związane z jej wydaniem i obsługą.

Są to:

👉 jednorazowa opłata za wyrobienie karty (w razie zastrzeżenia i konieczności wydania nowej opłata może zostać naliczona ponownie),
👉 opłata za ewentualne podwyższenie limitu kredytowego,
👉 opłata miesięczna lub roczna za obsługę karty.

Ostatnią opłatę najczęściej można „wyzerować”, jeżeli wartość dokonanych transakcji bezgotówkowych przekroczy określoną przez bank kwotę.

Np. w mBanku S.A. funkcjonuje roczna opłata za kartę w wysokości 100 zł, ale nie jest oba pobierana, jeżeli roczna wartość transakcji bezgotówkowych za ostatnie 12 miesięcy wyniesie min. 12 000 zł.

Jeżeli używasz karty, musisz ponieść koszty związane z wykorzystaniem limitu. A te różnią się, co mocno podkreślamy w artykule, w zależności od typu operacji.

• Odsetki – naliczane są od transakcji bezgotówkowych (tj. płatności kartą w sklepach stacjonarnych i online), ale możesz ich uniknąć, jeżeli całe zadłużenie spłacisz w okresie bezgotówkowym.
• Prowizja + odsetki – za wypłatę kartą kredytową gotówki z bankomatu i – w niektórych bankach – tradycyjny przelew doliczana jest prowizja od wartości operacji. Dodatkowo musisz zapłacić odsetki, ponieważ przy tego typu operacjach okres bezgotówkowy nie obowiązuje.

Jak wyrobić kartę kredytową?

Kartę kredytową wyrobisz w każdym większym banku w Polsce. Co ważne – nie musisz w danym banku mieć otwartego konta bankowego, ale dla klientów banku mogą obowiązywać lepsze warunki (np. niższe oprocentowanie).

Zasady wnioskowania o kartę kredytową są takie same jak ubiegania się o kredyt gotówkowy. Musisz zatem wykazać odpowiednią zdolność kredytową, czyli mieć stałe dochody.

Potwierdzisz je zaświadczeniem od pracodawcy, odcinkiem z renty lub emerytury. W przypadku starania się o niezbyt wysoki limit, banki mogą honorować historię rachunku, gdzie widać Twoje wpływy.

Banki sprawdzą Cię też w rejestrach potocznie zwanych „bazami dłużników” (BIK, KRD). Niespłacone zadłużenie lub opóźnienia w spłacie mogą skutkować odmową wydania karty kredytowej mimo wystarczających dochodów.

Po pozytywnej decyzji podpiszesz umowę i otrzymasz kartę. Po jej aktywacji możesz od razu korzystać z limitu kredytowego. Pamiętaj, że bank może przyznać niższy limit niż wnioskowany, szczególnie jeśli masz inne zobowiązania lub nieregularne dochody.

Jeśli dopiero zaczynasz budować historię kredytową, bank może na początek zaproponować niższy limit i możliwość jego zwiększenia po kilku miesiącach terminowych spłat.

Jak spłacić kartę kredytową?

Co miesiąc otrzymasz z banku wyciąg z karty. To zestawienie wszystkich operacji, których dokonałeś w danym okresie rozliczeniowym. W dokumencie znajdziesz też termin płatności i dwie bardzo ważne kwoty: kwotę minimalną i całkowitą kwotę do spłaty.

Kwota minimalna to najniższa suma, którą musisz oddać bankowi, aby nie narażać się na negatywne konsekwencje, np. wpis w BIK o opóźnieniu w spłacie.

Natomiast kwota całkowita to całość zadłużenia – jeżeli wpłacisz ją w terminie płatności, ominą Cię odsetki (chyba że wypłacałeś gotówkę z bankomatu, gdyż od takiej operacji nie da się uniknąć odsetek).

Na wyciągu z karty kredytowej będzie numer rachunku do spłaty. Przelewu dokonasz z bankowości internetowej, placówki banku czy na poczcie – w tej kwestii nie różni się to od spłaty kredytu gotówkowego.

Jeżeli masz konto bankowe w tej samej instytucji, co kartę, możesz ustawić spłatę automatyczną. Wtedy bank ostatniego dnia terminu płatności pobierze pieniądze z Twojego rachunku.

Spłata karty kredytowej na raty

W większości banków spłatę zadłużenia możesz rozłożyć na raty.

Dokładne warunki rozłożenia zobowiązania na raty zależą od banku, ale – przykładowo – w mBank S.A. są następujące:

• minimalna wartość zadłużenia, które można rozłożyć – 300 zł,
• maksymalna kwota – do 80% przyznanego limitu,
• liczba rat: od 3 do 24.

Czy warto korzystać z karty kredytowej?

Karta kredytowa może być przydatna, pod warunkiem, że potrafisz nią odpowiedzialnie zarządzać. Daje dostęp do dodatkowych środków bez odsetek, o ile spłacasz zadłużenie w terminie.

Terminowa spłata poprawi Twój scoring (ocenę punktową), czyli bank chętniej udzieli Ci kolejnego finansowania. To ważne, jeżeli zamierzasz w przyszłości starać się np. o kredyt hipoteczny.

Karta kredytowa to nie jest to jednak produkt dla każdego. Jeśli masz trudności z kontrolą wydatków lub często spłacasz tylko minimalną kwotę, lepiej zastanów się dwa razy. Koszty mogą szybko urosnąć i pogorszyć Twoją sytuację finansową. Karta kredytowa może też być pułapką, jeśli traktujesz ją jako dodatkowy budżet, a nie jako zobowiązanie wymagające dyscypliny.

Zalety karty kredytowej

Korzystanie z karty kredytowej może przynieść wiele korzyści – zarówno pod względem finansowym, jak i praktycznym. Jeśli potrafisz kontrolować wydatki i pamiętasz o regularnych spłatach, karta może stać się użytecznym narzędziem wspierającym planowanie budżetu.

✔️Okres bezodsetkowy – darmowe finansowanie przez nawet 60 dni.
✔️Programy lojalnościowe i rabaty – np. punkty za zakupy, zwroty gotówki.
✔️Bezpieczeństwo zakupów online -poprzez usługę chargeback.
✔️Budowanie historii kredytowej – regularne spłaty wpływają pozytywnie na ocenę w BIK.
✔️Dodatkowe usługi – np. ubezpieczenia, dostęp do saloników na lotnisku.

Wady karty kredytowej

Chociaż karta kredytowa to wiele udogodnień, wiąże się też z konkretnymi ryzykami. Dla osób, które nie mają wyrobionej dyscypliny finansowej, może okazać się pułapką zadłużenia. Warto znać potencjalne minusy, zanim zdecydujesz się na jej używanie na co dzień.

❌Wysokie oprocentowanie – odsetki od niespłaconego zadłużenia mogą być bardzo wysokie.
❌Pokusa nadmiernych wydatków – łatwo wydać więcej, niż się ma.
❌Opłaty dodatkowe – za wypłatę gotówki, przelew bankowy.
❌Możliwość zadłużenia się – zwłaszcza przy spłacie tylko minimalnej kwoty

Jak bezpiecznie korzystać z karty kredytowej?

Karta kredytowa, mimo swoich licznych zalet, może stać się źródłem poważnych problemów finansowych, jeśli nie korzystasz z niej ostrożnie.

Wiele osób popada w długi nie dlatego, że karta sama w sobie jest zła, ale dlatego, że nie zna zasad jej bezpiecznego używania. Nie chodzi tylko o unikanie opóźnień w spłacie, ale też o ochronę swoich danych, kontrolowanie limitu oraz świadome decyzje zakupowe.

Justyna Czerwińska

Redaktor

redakcja@rankomat.pl

Autorka artykułów przede wszystkim o kontach bankowych i kredytach. Prześwietla produkty bankowe tłumacząc w prosty sposób ich zawiłości. Dba, aby nikt nie nabrał się na bankowy kruczek. Interesuje się także finansami firmowymi i tematami na styku pieniędzy i działalności gospodarczej, czyli podatkami, składkami i pozostałymi daninami.

Zobacz inne wpisy tego autora »

Komentarze:

Subskrybuj

Powiadom o

nowe komentarze uzupełniającenowe odpowiedzi na moje komentarze

Label

Imię*

E-mail

Δ

Label

Imię*

E-mail

Δ

3 komentarzy

Najnowsze

Najstarsze Najwięcej głosów

Opinie w linii

Zobacz wszystkie komentarze

Janek

2 lata temu

Tylko i wyłącznie dla mądrych ludzi z uporządkowaną i stabilną sytuacją materialną, ze świadomością że bank nigdy nie był, nie jest i nie bedzie Twoim przyjacielem.

4

Odpowiedz

Olek

3 lata temu

Ja korzystałem rok temu, pamiętam że oferta była ok. Wróciłem również z prośbą o zwiększenie limitu i bez problemu mi dali.

1

Odpowiedz

Teodora

3 lata temu

Widziałam promocje Axi Card. 0% dla nowych klientów. Ciekawe rozwiązanie. Ktoś korzystał?

-3

Odpowiedz