Likwidacja pieców gazowych - kiedy koniec ogrzewania gazem?

Polityka Unii Europejskiej, a dokładniej Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Rady UE zmierza nie tylko do ograniczenia wykorzystania gazu i innych paliw kopalnych, ale też całkowitego ich wyeliminowania – przynajmniej do ogrzewania domów i mieszkań.

Piec gazowy lepszy od pompy ciepła?

Najpóźniej za 16 lat mają zniknąć kotły gazowe ze wszystkich krajów wspólnoty, w tym z Polski. Tymczasem piece na gaz są u nas bardzo popularne i jeszcze do niedawna były uważane za ekologiczną alternatywę dla pieców węglowych. Dowodem na to jest choćby program dofinansowań na wymianę pieca Czyste Powietrze realizowany ze Środków UE przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Jak informuje Polska Izba Gospodarcza Sprzedawców Węgla, pompy ciepła są obecnie w odwrocie i nie cieszą się tak dużą popularnością jak w w 2022 r. W porównaniu z poprzednim sezonem grzewczym, zainteresowanie pompami ciepła spadło z 36 proc. na 20 proc. Coraz chętniej są wybierane piece gazowe (wzrost z 31 do 37 proc.) i kotły na biomasę (wzrost z 10 do 15 proc), co wynika z niższych kosztów zakupu takich urządzeń względem pompy ciepła.

Tendencje spadku popularności pomp ciepła i wzrostu zainteresowania piecami gazowymi, a zwłaszcza kotłami na biomasę pokazują też dane programu Czyste Powietrze. Widać wyraźnie, że dotacji na pompy ciepła jest coraz mniej od sierpnia 2023 r., podczas gdy od września 2023 r. zyskują kotły na biomasę.

Źródło: czystepowietrze.gov.pl.

Jakie są powody słabnącej pozycji pomp ciepła na rynku grzewczym?

• niska opłacalność przez wzrost cen prądu,
• spadające ceny gazu,
• zamrożenie przez rząd stawek energii elektrycznej do limitu 1500 kWh, podczas gdy zużycie prądu z pompy ciepła to nawet 10000 kWh,
• brak dotacji lub przesuwanie decyzji o programach z dofinansowaniem,
• zalanie rynku tanimi pompami ciepła bez certyfikatów z Chin i brak zakwalifikowania się takich urządzeń do dofinansowania.

W 2022 r. w Polsce co trzecie nowo zainstalowane urządzenie grzewcze było pompą ciepła. W pierwszym półroczu 2023 r. sprzedaż pomp ciepła spadła o 40 proc. w porównaniu z analogicznym okresem w 2022 r.

Dlaczego UE rezygnuje z ogrzewania na gaz?

Konflikt zbrojny między Rosją a Ukrainą spowodował, że dostawy gazu ze wschodu do krajów UE stanęły pod znakiem zapytania. Zaczęło się w 2022 r., gdy Rosja zakręciła kurek z gazem. Była to zemsta na krajach UE za wsparcie dla Ukrainy. Przed inwazją kraje UE pozyskiwały z Rosji ponad jedną trzecią swojego zapotrzebowania na gaz. Rosyjski właściciel gazociągu, Gazprom, przerwał dostawy przez Nord Stream 1, co między innymi spowodowało gwałtowny wzrost ceny tego surowca do poziomu 371 dolarów (343 euro) za 1 mWh – wylicza serwis dw.com.

UE zastąpiła rosyjskie dostawy gazu transferem z USA, Norwegii i Kataru. I planuje całkowicie uniezależnić się od rosyjskich paliw kopalnych, co ogłosiła w maju 2022 r. w planie REPowerUE. To właśnie ten dokument określa działania, które do 2030 r. mają poważnie ograniczyć uzależnienie państw członkowskich UE od gazu z Rosji.

Europa otrzymuje obecnie ok. 12 mld m sześc. gazu rocznie przez Ukrainę. Przed wojną było to 155 mld m sześc. gazu rocznie – wylicza S&P Global Commodity Insights cytowany przez portal Energetyka 24. Z kolei według Eurostatu import gazu ziemnego z Rosji zmalał w ostatnim czasie z 33 do 13 proc.

Koniec pieców na gaz w Polsce i UE – terminy

Pierwsza zmiana ma dotyczyć zakazu montowania pieców gazowych w nowych budynkach. W dalszej kolejności piece już istniejące trzeba będzie wymienić.

Przepisy UE w zakresie ochrony środowiska zakładają zeroemisyjność wszystkich budynków. W związku z tym koniec pieców gazowych w Polsce i innych krajach członkowskich UE ma nastąpić etapami.

Od 2025 r. brak możliwości dofinansowania na montaż kotłów gazowych. Ten zakaz będzie zniesiony, jeśli dla danego budynku nie będzie możliwości przyłączenia alternatywnego źródła ogrzewania. Drugi wyjątek dotyczy złożonego wnisoku o dofinansowanie odpwoeidnio wcześniej i z określonych programów, np. FEnIKS.

Od 2028 r. brak możliwości montowania kotłów gazowych w nowych budynkach państwowych lub samorządowych.

Od 2030 r. brak możliwości montowania kotłów gazowych w nowych budynkach prywatnych.

Od 2040 r. likwidacja wszystkich kotłów na paliwa kopalne, w tym pieców gazowych.

Od kiedy nowe przepisy o zakazie pieców gazowych?

W marcu 2024 r. ma zostać uchwalona nowelizacja Energy Performance of Buildings Directive. EPBD to unijna dyrektywa o charakterystyce energetycznej budynków z 2010 r. będąca zaczątkiem dla realizacji tzw. Zielonego Ładu. 

Celem całego programu i zielonej polityki UE jest redukcja emisji CO2 o co najmniej 55 proc. do 2030 r. w stosunku do emisji dwutlenku węgla w 1990 r. Do tego czasu, więc za kolejne 6-7 lat 40 proc. energii będzie według założeń pochodzić ze źródeł odnawialnych. Do 2050 r. cały obszar UE ma być neutralny dla klimatu.

Wycofywanie pieców gazowych wpisuje się w pakiet zmian znanych pod nazwą „Gotowi na 55’ (Fit for 55). Chodzi o zredukowanie rocznych limitów emisyjnych nie tylko w budynkach, ale też w innych obszarach, jak transport drogowy i morski, rolnictwo, odpady i przemysł drobny.

Czy warto jeszcze kupić piec gazowy?

Do tej pory piece gazowe w Polsce cieszyły się dużą popularnością, głównie ze względu na możliwość dofinansowania ich zakupu i montażu. Według serwisu gazetaprawna.pl, Polacy kupili 230 tys. kotłów na gaz z programu „Czyste Powietrze”, natomiast 660 tys. umów zostało zawartych od 2018 r. z czego większość stanowiła właśnie piece gazowe.

Obecnie na stronie https://kalkulatordotacji.czystepowietrze.gov.pl/ można wyliczyć kwotę dotacji do pieca gazowego. Przykładowo, za kondensacyjny kocioł na gaz za 10 tys. zł, maksymalna kwota dotacji wyniesie 7 tys. zł.

Ale czy zakup i montaż kotłów gazowych ma sens wobec planowanych zmian? Tu zdania są podzielone.

Argumenty za zakupem pieca na gaz

Nawet mimo wycofania dotacji na piece gazowe. Instalacja kotła gazowego jest dwa razy tańsza od pompy ciepła i kilkakrotnie bardziej opłacalna od pelletu, więc taka inwestycja w przeciągu kolejnych lat i tak może się zwrócić nawet bez dofinansowania. Materiały palne do ogrzewania domu mogą też drożeć powodując wzrost rachunków.

Argumenty przeciw zakupowi pieca na gaz

Na nie przemawia dodatkowy podatek za piece gazowe od 2027 r., kiedy to wzrosną opłaty za emisje CO2. Zdaniem serwisu forum-energii.eu, zakup tańszego względem pompy ciepła pieca gazowego to oszczędność pozorna i krótkoterminowa. Już po roku 2027 korzystanie z gazu ziemnego i węgla będzie coraz droższe ze względu na nowe opłaty za emisje z budynków (tzw. ETS 2). Różnice w wysokości rachunków odczujemy od 2032 r. – wylicza forum-energii.eu, a w kolejnych latach dysproporcja będzie się tylko pogłębiać.

Przybliżony roczny koszt dla domu jednorodzinnego, popa ciepła w taryfie G12w na podstawie danych Forum Energii.

Czy piece gazowe można ubezpieczyć?

Piece na paliwa kopalne, w tym na gaz, to część mienia, które możesz chronić finansowo w ramach ubezpieczenia nieruchomości. Ochrona obejmuje też pompy ciepła, panele fotowoltaiczne i inne ekologiczne źródła ciepła.

PORÓWNAJ CENY

Wystarczy do tego polisa, która zawiera stałe elementy, bo właśnie funkcjonujące piece gazowe, obecność pomp ciepła czy odnawialnych źródeł energii zaliczają się do ochrony ubezpieczeniowej na wypadek:

• celowe uszkodzenie kotłów gazowych, pieców na paliwa kopalne, pomp ciepła itp. przez osoby trzecie,
• zniszczenie kotłów gazowych, pieców węglowych, pomp ciepła itp. przez żywioły, jak pożar, powódź i inne,
• kradzież kotłów gazowych, pieców na paliwa kopalne, pomp ciepła itp. z włamaniem lub bez włamania, jeśli te elementy znajdują się na zewnątrz nieruchomości.

Kalkulacja dla domu 90 m2 z uwzględnieniem murów i stałych elementów od zdarzeń losowych