Choć na każdym kursie na prawo jazdy omawia się technikę hamowania silnikiem, nie każdy kierowca potrafi ją prawidłowo zastosować. Niektórzy z kolei traktują hamowanie silnikiem niemal jako nawyk, który pomaga im w ekonomicznej jeździe. Zobacz, czym jest hamowanie silnikiem i czy ta technika jazdy zawsze jest wskazana.

Hamowanie silnikiem, inaczej hamowanie biegami, to metoda polegająca na całkowitym zwolnieniu pedału gazu przy jednoczesnej redukcji biegów i zmniejszaniu prędkości pojazdu. To manewr przydatny wtedy, gdy chcesz stopniowo zwalniać i sytuacja na drodze Ci na to pozwala. Prawidłowo wykonane hamowanie silnikiem poprawia bezpieczeństwo podczas jazdy, pozwala na oszczędność paliwa oraz przyczynia się do mniejszego zużycia hamulców.

Na czym polega hamowanie silnikiem?

Podczas hamowania silnikiem w układzie przeniesienia zachodzi opór, który powoduje że samochód zwalnia w subtelny i kontrolowany sposób.

Uwaga!

Powszechna zasada głosi, że im niższy bieg i wyższe obroty silnika, tym hamowanie jest mniej niekomfortowe dla kierowcy i pasażerów. To oczywiście nie oznacza, że powinieneś swobodnie zmieniać bieg z piątki na dwójkę. Hamując silnikiem, musisz wykazać się dużym wyczuciem.

Jak poprawnie hamować silnikiem?

Hamowanie silnikiem wymaga od kierowcy umiejętnego operowania biegami, ale też uważnej obserwacji obrotów silnika. Tylko przy prawidłowej technice osiągniesz zamierzony efekt - oszczędność materiałów eksploatacyjnych i płynność jazdy.

Uwaga!

Hamować silnikiem można tylko na wrzuconym biegu. Podczas jazy na tzw. luzie koła samochodu nie łączą się w żaden sposób z silnikiem. W efekcie energia wyzwolona przed wciśnięcie pedału hamulca nie przeniesie się w tym kierunku.

Hamownie silnikiem z manualną skrzynią biegów wygląda nieco inaczej niż z automatem. Poniżej wyjaśniamy, jak wykonać je prawidłowo krok po kroku. Instrukcje znajdą dla siebie zarówno właściciele silników benzynowych, jaki ci, który wolą silniki diesla. Przy hamowaniu tego typu najważniejsze jest odpowiednie operowanie przełożeniami.

Jak hamować silnikiem z manualną skrzynią biegów?

  1. Zdejmij nogę z pedału gazu.
  2. Wciśnij pedał sprzęgła.
  3. Zredukuj bieg.
  4. Puść pedał sprzęgła.
  5. Redukcja biegów powinna odbywać się stopniowo, aż do zatrzymania pojazdu.

Warto wiedzieć

Sprzęgło zwalniaj powoli i delikatnie. Dzięki temu unikniesz szarpania i zapobiegniesz szybszemu zużyciu się samego sprzęgła z uwagi na duże obciążenie.

Jak już wspomnieliśmy, redukcję biegów należy wykonać z wyczuciem. Najlepiej bazować na schemacie:

  • 5 do 4,
  • 4 do 3,
  • 3 do 2, 
  • 2 do 1.

Kiedy więc dokładnie zmienić bieg i jak wyczuć ten moment? Zależy on od prędkości samochodu i nachylenia drogi. Najlepiej redukować bieg jak najpóźniej się da.

Jak hamować silnikiem diesla?

Obroty silnika, przy których zalecana jest zmiana biegu w hamowaniu silnikiem, zależą od specyficznych cech samochodu. Silniki benzynowe mogą reagować inaczej na moment zmiany biegu niż diesel. Warto o tym pamiętać, aby zapewnić sobie bezpieczną jazdę, a silnikowi efektywną pracę.

Silnik diesla cechuje się węższym zakresem obrotów potrzebnych do jego prawidłowego działania. W przypadku aut z tym napędem hamowanie silnikiem powinno przebiegać łagodniej niż na jednostce benzynowej. Co to oznacza w praktyce?

Warto wiedzieć

Hamując silnikiem w dieslu, nie zmieniaj biegów zbyt wcześnie. W przeciwnym razie doprowadzisz do szybszego zużycia się koła dwumasowego oraz sprzęgła. Przełożenia dobieraj tak, aby tuż po zredukowaniu obroty silnika nie skakały gwałtownie w górę.

Jak hamować silnikiem w samochodzie z automatem?

W przypadku samochodów z automatyczną skrzynią biegów do hamowania silnikiem wystarczy zdjąć nogę z pedału gazu. Zresztą nic więcej nie można zrobić ze względu na konstrukcję skrzyni. W automacie wytracanie prędkości będzie się zatem odbywało znacznie wolniej niż z systemem manualnym.

Uwaga!

Istnieją modele samochodów wyposażonych w automatyczną skrzynię biegów, jednak z możliwością ich ręcznej zmiany. W takiej sytuacji hamowanie silnikiem w automacie odbywa się tak samo, jak w skrzyni manualnej z wykorzystaniem lewarka przy kierownicy.

Jak hamować silnikiem w samochodzie hybrydowym?

Nowoczesne napędy hybrydowe wyłączają się same po zdjęciu nogi z pedału gazu przez kierowcę. W efekcie samochód toczy się swobodnie przez jakiś czas. W związku z tym hamowanie biegami w hybrydzie sprawdzi się w górzystym terenie, ale w codziennej jeździe po mieście - niekoniecznie. 

Czym jest międzygaz w hamowaniu silnikiem?

Międzygaz to technika operowania pedałem gazu przy zmianie biegów. Jej zastosowanie pozwala zachować większą płynność manewru, a także zwiększyć oszczędność materiałów eksploatacyjnych układu przeniesienia napędu. 

Hamowanie silnikiem z międzygazem polega na:

  • puszczeniu pedału gazu,
  • dociśnięciu sprzęgła,
  • lekkim wciśnięciu pedału gazu do osiągnięcia obrotów 1500-1700 na minutę,
  • włączeniu niższego biegu,
  • puszczeniu sprzęgła, zanim obroty spadną do 650-800 obrotów.

Kiedy lepiej hamować silnikiem niż hamulcem nożnym?

Umiejętność hamowania silnikiem najbardziej przydaje się podczas zjeżdżania z górki. Podczas zjazdu ze stromego wzniesienia samochód nabiera coraz większego pędu, a to oznacza, że zatrzymanie go będzie wymagało użycia jeszcze większej siły niż w normalnych warunkach drogowych. Mocne dociskanie pedału hamulca może z kolei prowadzić do przegrzania się hamulców bądź całkowitego ich uszkodzenia.

Gdy jesteś więc na wzniesieniu, warto zmienić bieg na niższy i utrzymywać stałą prędkość jazdy podczas zjeżdżania z górki. Dzięki temu do zatrzymania się wystarczy jedynie delikatnie nacisnąć hamulec.

Kiedy unikać hamowania silnikiem?

Unikaj hamowania silnikiem podczas tzw. sytuacji awaryjnych, kiedy musisz szybko zatrzymać samochód. Staraj się także nie robić tego podczas jazdy po mokrej nawierzchni - w takim przypadku gwałtowna redukcja biegów może bowiem spowodować, że wpadniesz w poślizg.

    Hamowanie silnikiem na egzaminie na prawo jazdy

    Hamowanie silnikiem wpływa na energooszczędność jazdy. Na ten aspekt często zwracają uwagę instruktorzy jazdy oraz egzaminatorzy. Hamowanie silnikiem poprzez stopniowe wytracanie prędkości samochodu jest jedną z umiejętności chętnie sprawdzanych w trakcie jazdy egzaminacyjnej. Warto poświęcić na to czas podczas kursu na prawo jazdy, aby jak najlepiej przećwiczyć tę umiejętność pod okiem fachowca.

    Podczas egzaminu sprawdzana jest nie tylko sama umiejętność hamowania silnikiem, ale także technika tego manewru. Pozytywną ocenę możesz uzyskać, jeśli zrobisz to bez zbędnego szarpnięcia. Egzaminator może Cię poprosić o hamowanie z pomocą silnika, gdy rozpędzisz samochód do 40-50 km/h i zbliżasz się do skrzyżowania z czerwonym światłem.

    Hamowanie biegami na egzaminie - na co zwrócić uwagę?

    Zatrzymanie auta w drodze hamowania silnikiem jest częstym poleceniem na egzaminie na prawo jazdy, ale kursanci często popełniają błędy, których da się uniknąć w prosty sposób. Na co uważać przy wykonywaniu tego manewru?

    1. Sprawdź, czy hamowanie silnikiem nie stworzy zagrożenia na drodze (zajrzyj w lusterka boczne i tylne).
    2. Nie rozpoczynaj manewru hamowania biegami od dociśnięcia sprzęgła przy wysokiej prędkości.
    3. Uważaj, aby redukcję biegu i wytracanie prędkości przeprowadzać wraz z puszczaniem pedału sprzęgła.
    4. Wrzucając na egzaminie kolejne biegi, unikaj puszczania sprzęgła na chwilę.

    Czy hamowanie silnikiem jest bezpieczne?

    Jeśli prawidłowo wykonasz hamowanie silnikiem, manewr ten nie powinien w żaden sposób zaszkodzić Twojemu samochodowi. Im częściej będziesz ćwiczyć, tym lepiej będzie Ci on wychodzić.

    Uwaga!

    Kluczem jest pilnowanie właściwych obrotów w trakcie hamowania z pomocą biegów. Wskazówka obrotomierza nie powinna znajdować się w czerwonym polu. Może się to zdarzyć, kiedy przeprowadzisz zmianę biegów z bardzo wysokiego na niski. Taki gwałtowny przeskok może nawet doprowadzić do poważniejszej usterki układu.

    Jeśli jednak zrobisz to z głową, umiejętnie wykonane hamowanie biegami może przynieść Ci same korzyści.

    Czy warto korzystać z hamowania silnikiem?

    Wiesz już, że hamowanie silnikiem polega na umiejętnym operowaniu pedałami gazu, sprzęgła oraz skrzynią biegów. Ten manewr może przynieść Ci liczne korzyści pod warunkiem, że zrobić to poprawnie. Podsumujmy jego zalety i wady.

    ZALETYWADY
    ograniczenie spalania paliwaszybsze zużywanie się koła dwumasowego (w hamowaniu pomaga wówczas międzygaz)
    wolniejszą eksploatację elementów układu hamulcowego (klocki i tarcze hamulcowe)

    możliwość awarii w wyniku gwałtownego skoku po redukcji biegów

    większą stabilność jazdy i kontrolę nad pojazdemryzyko utraty przyczepności do nawierzchni, jeśli jest mokra lub śliska

    O czym trzeba pamiętać w czasie hamowania silnikiem?

    Rezygnując z pedału hamulca i wybierając do hamowania skrzynię biegów, warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach związanych z tym manewrem. Przypomnijmy, że redukcja biegów nie powinna przebiegać zbyt gwałtownie, a poruszanie się w schemacie (o jeden bieg niżej) w zupełności wystarczy.

    W technice hamowania silnikiem najważniejsze jest zachowanie płynności jazdy. W przeciwnym razie zamiast pomóc kierowcy, skrzynia biegów może doprowadzić do kosztownej usterki samochodu.

    Porównaj ceny OC i AC

    Zależy Ci na maksymalnym bezpieczeństwie na drodze? Poza kilkoma technikami jazdy, które mogą na nie korzystnie wpłynąć, pamiętaj także o odpowiednim ubezpieczeniu pojazdu. Polisę OC warto rozszerzyć o dodatkową ochronę, która przyda się w przypadku kolizji, wypadku czy awarii na drodze.

    Sprawdź, co masz do wyboru w porównywarce ubezpieczeń. Kalkulator OC i AC to miejsce, w którym bez wychodzenia  z domu znajdziesz oferty nawet od kilkunastu ubezpieczycieli, a wybraną ochronę kupisz w kilka minut. Wystarczy odpowiedzieć na kilka krótkich pytań!

     

    Co warto wiedzieć?

    1. Tradycyjne hamowanie z ostrym wciśnięciem pedału gazu rodzi ryzyko zagotowania płynu hamulcowego czy przegrzania hamulców. Zwłaszcza jeśli taki manewr będziesz często powtarzać. Oczywiście czasem jest on niezbędny, gdy musimy awaryjnie zatrzymać pojazd.
    2. Hamowanie silnikiem może przekładać się na niższe spalanie paliwa i mniejsze zużycie materiałów eksploatacyjnych układu hamowania.
    3. Do hamowania silnikiem możesz wykorzystać także międzygaz. Jest to jednak technika dla bardziej doświadczonych kierowców, ponieważ wymaga większego wyczucia samochodu.
    4. Hamowanie z pomocą silnika jest jedną z technik sprawdzanych podczas egzaminu na prawo jazdy. 

    FAQ - najczęściej zadawane pytania

    1. Czy hamowanie silnikiem niszczy sprzęgło lub silnik?

      Wykonywane prawidłowo hamowanie silnikiem nie powinno szkodzić samochodowi. Szczególnie musisz uważać na to, aby nie redukować konkretnego biegu zbyt wcześnie. Jeśli tak będzie, ryzyko uszkodzenia pojazdu w wyniku manewru wzrasta.

    2. Czy hamowanie silnikiem jest bezpieczne na śliskiej nawierzchni?

      Hamowanie silnikiem może zwiększać ryzyko poślizgu, jeśli zostanie wykonane w niebezpiecznych warunkach. Zanim rozpoczniesz manewr, upewnij się więc, że nawierzchnia jezdni nie jest mokra lub śliska.

    3. Czy przy hamowaniu silnikiem trzeba wciskać sprzęgło?

      Tak - w hamowaniu z wykorzystaniem skrzyni biegów konieczne jest używanie sprzęgła, jednak w odpowiednich momentach i z wyczuciem. Pedał sprzęgła wciska się m.in. po odpuszczaniu pedału gazu a przed redukcją biegu.