Pasek rozrządu odpowiada za przekazywanie obrotów z wału korbowego na wałek rozrządu. Sprawnie działający element zapewnia właściwe otwieranie i zamykanie zaworów cylindrów, a w konsekwencji prawidłową pracę silnika. Choć jest on zbudowany z bardzo wytrzymałych materiałów, ulega naturalnemu zużyciu podczas eksploatacji. Sprawdź, co powinno Cię zaniepokoić i kiedy wymiana paska rozrządu jest konieczna.

Pasek rozrządu jest jednym z tych elementów, które wymagają profilaktycznej wymiany. Jego uszkodzenie prowadzi do rozregulowania pracy silnika, a zerwanie skutkuje kosztową w naprawie awarią. Pierwsze niepokojące sygnały, które mogą wskazywać na kłopoty z paskiem rozrządu to hałasy i stuki dobiegające z silnika, ale także utrata mocy czy zapalona kontrolka check engine. Niezależnie od tego, czy kierowca dostrzega problemy z paskiem, powinien wymienić go po przejechaniu 60-100 tys. km lub po 5-7 latach użytkowania.

Czym jest pasek rozrządu?

Choć samochodowy pasek rozrządu pełni bardzo ważną funkcję, ma niezwykle prostą konstrukcję – to elastyczna pętla wykonana najczęściej z gumy wzmocnionej np. włóknami szklanymi. Pasek jest elementem układu rozrządu, który steruje dopływem powietrza do cylindrów silnika i który odpowiada za jego harmonijne i prawidłowe działanie. Łączy on wał korbowy z wałkami rozrządu odpowiadającymi za sterowanie zaworami nad cylindrami.

Warto wiedzieć

Układ rozrządu jest zazwyczaj umieszczony pod pokrywą silnika – najczęściej po prawej stronie. W niektórych jednostkach napędowych pasek rozrządu odpowiada również za napędzanie pompy wodnej, a także pompy wtryskowej.

Element ten „zarządza” czasem zamykania i otwierania się zaworów. Sprawnie działający pasek rozrządu zapewnia prawidłowy przebieg procesu zapełniania cylindrów mieszanką oraz skuteczne odprowadzanie spalin do zaworów wydechowych. W niektórych samochodach pasek rozrządu zastąpiono łańcuchem rozrządu, który charakteryzuje większa wytrzymałość.

Wypowiedź eksperta

Element ten wykonany jest z wytrzymałych materiałów, ponieważ nieustannie poddawany jest dużym obciążeniom. Dlatego też pasek rozrządu zbudowany jest zazwyczaj z kilku warstw – syntetycznego kauczuku, włókna szklanego, teflonu lub innej specjalnej tkaniny pełniącej funkcję wzmacniającą konstrukcję. Pasek rozrządu nazywa się także paskiem zębatym.
Stefania Stuglik, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnychStefania Stuglik, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Problemy z paskiem rozrządu – po czym rozpoznać?

Pasek rozrządu należy regularnie wymieniać. Jakie sygnały powinny zaniepokoić kierowcę i skłonić do interwencji? O kłopotach z elementem układu rozrządu mogą świadczyć:

  • hałas, stuki podczas pracy silnika;
  • spadek mocy silnika i jego nierówna praca;
  • świecąca kontrolka check engine;
  • wzrost zużycia paliwa;
  • gaśnięcie silnika podczas zwalniania;
  • szarpanie podczas gaszenia silnika;
  • problem z uruchomieniem samochodu.

Samodzielne sprawdzenie stanu paska rozrządu może być trudne – niekiedy konieczne jest skorzystanie z podnośnika lub kanału.

Uwaga!

Pasek, który jest postrzępiony, wytarty, rozwarstwiony bezwzględnie wymaga wymiany na nowy. W taki sam sposób należy postąpić ze zbyt luźnym paskiem.

Przyczyny zerwania paska rozrządu

Do zerwania paska rozrządu może dojść z powodu zużycia tego elementu – materiał, z którego jest on wykonany traci swoje właściwości. Inną przyczyną może być niewłaściwe, zbyt duże lub za małe napięcie paska, a także uszkodzenie napinacza lub rolek prowadzących, skutkujące nieprawidłową pracą paska rozrządu.

Przyczyną zerwania paska rozrządu bywa też obce ciało, które dostanie się pomiędzy pasek a koło zębate (np. kamyk). W przypadku silników, w których pasek rozrządu odpowiada za działanie pompy wody, do jego zerwania może dojść na skutek zatarcia łożyska pompy.

Zerwany pasek rozrządu – skutki

Kierowca, który zaniedba wymianę paska w czasie zalecanym przez producenta, naraża się na spory wydatek. Konsekwencje zerwania uszkodzonego paska będą poważne i zakończą się naprawą pojazdu u mechanika. Zerwany pasek rozrządu skutkuje:

  • zgięciem zaworów (trzonków zaworów);
  • uszkodzeniem tłoków (pęknięcie, wyłamanie fragmentów);
  • uszkodzeniem głowicy (pęknięcie, uszkodzenie gniazd zaworowych);
  • zniszczeniem wałka rozrządu (wykrzywienie, złamanie).

W większości przypadków zerwanie paska prowadzi do kolizji tłoków z zaworami – pracujące tłoki uderzają w zawory, które pozostają w pozycji otwartej lub zamkniętej.

Warto wiedzieć

Wymiana uszkodzonych elementów układu rozrządu jest kosztowna. Niekiedy jest nieopłacalna, a jedynym rozwiązaniem jest wymiana silnika.

Wymiana paska rozrządu – jak często?

Jak już wspominaliśmy, pasek rozrządu jest elementem, który ulega naturalnemu zużyciu. Dlatego też producenci zalecają jego regularną wymianę. Najczęściej mówi się o konieczności wymiany paska po 5 latach lub przejechaniu 100 tys. km. Wzmocnione paski wytrzymują dłużej i wymagają wymiany po 10 latach lub pokonaniu 200 tys. km. Informacji o częstotliwości wymiany paska rozrządu szukaj w instrukcji samochodowej lub na stronie internetowej producenta.

Wypowiedź eksperta

Najczęściej o wymianie paska rozrządu decyduje wiek elementu lub pokonany dystans (przebieg). Na jego żywotność wpływ mają również trudne warunki pracy jak jazda na krótkich dystansach (5-10 km), udział w wyścigach, hamowanie silnikiem czy częste wyprawy w górzysty teren. Pasek rozrządu zaleca się również wymienić po zakupie samochodu używanego, szczególnie jeśli zbywca nie przedstawił dokumentów potwierdzających montaż nowego elementu. Oczywiście wszelkie niepokojące symptomy powinny skłonić kierowcę do sprawdzenia stanu paska i ewentualnej wymiany – uszkodzenia struktury lub widoczny na pasku nalot z oleju silnikowego oznaczają konieczność zakupienia nowego elementu.
Katarzyna Gaweł, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnychKatarzyna Gaweł, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Zazwyczaj zaleca się wymianę paska rozrządu po 5 latach. W przypadku samochodów pokonujących długie dystanse, mocno eksploatowanych, znacznie ważniejszym wskaźnikiem jest przebieg.

W niektórych modelach należy wymienić pasek po przejechaniu 60 tys. km (silnik wysokoprężny 1,9 TDI niemieckiego koncernu VAG), w innych samochodach nawet po 240 tys. km (wysokoprężny silnik 1,6 HDI francuskiego koncernu PSA). Standardowo przyjmuje się jednak, że pasek powinien zostać wymieniony po przejechaniu 100 tys. km.

Ile kosztuje wymiana paska rozrządu?

Na koszt wymiany składa się cena nowego paska rozrządu, a także rolek napinających, uszczelek, śrub montażowych, a niekiedy również pompy wody (element ten nie występuje w każdym silniku) oraz płynu chłodniczego. Do tego należy doliczyć koszt robocizny, który będzie się różnić w zależności od stopnia skomplikowania układu (trudne dojście do paska rozrządu). Co wpływa na ostateczny koszt wymiany paska rozrządu?

  • Rodzaj silnika;
  • model samochodu;
  • stopień skomplikowania prac;
  • cena części wymiennych;
  • koszt robocizny;
  • rejon kraju;
  • cennik danego warsztatu.

Za wymianę rozrządu w 2025 roku kierowcy zapłacą od 800 do 1000 zł w najprostszych przypadkach i do nawet 3000 zł w bardziej skomplikowanych.

Warto jednak podkreślać, że koszt wymiany paska rozrządu jest znacznie niższy niż koszt naprawy usterek, do których może dojść na skutek uszkodzenia i zerwania elementu.

Ile trwa wymiana paska rozrządu?

Wymianę paska rozrządu najlepiej zlecić mechanikowi. Zazwyczaj kierowca musi odstawić samochód do warsztatu na jeden dzień – warto jednak umówić się wcześniej, ponieważ trzeba liczyć się z koniecznością sprowadzenia niezbędnych części. Cała procedura zajmuje kilka godzin, czas prac będzie różny w zależności od stopnia złożoności konstrukcji.

Czy pasek rozrządu można wymienić samemu?

Choć sporo prac naprawczych w samochodzie można wykonać samemu, zawsze wymaga to odpowiednich warunków, narzędzi i przede wszystkim doświadczenia i umiejętności. Trzeba pamiętać, że konsekwencją nieumiejętnie przeprowadzanych napraw może być poważniejsza usterka, która i tak będzie wymagała odstawienia samochodu do mechanika. W takim przypadku koszty mogą znacznie wzrosnąć.

Uwaga!

Nowoczesne samochodu często mają bardzo ciasno zabudowaną komorę silnika, co wiąże się z koniecznością demontażu wielu elementów – niekiedy nawet całego przedniego pasa.

Pierwszym krokiem do przeprowadzenia wymiany paska rozrządu jest uzyskanie swobodnego dostępu do układu rozrządu. W skrócie przedstawimy najważniejsze czynności, które musi przeprowadzić kierowca wymieniający pasek:

  • zablokowanie wałka rozrządu i wału korbowego przy użyciu specjalistycznych trzpieni;
  • poluzowanie nakrętki rolki napinającej;
  • zdjęcie paska rozrządu;
  • ewentualny demontaż pompy wody;
  • montaż nowych elementów – paska rozrządu, napinacza, śrub, szpilek;
  • weryfikacja ustawienia rozrządu;
  • montaż osłony rozrządu.

Uszkodzony pasek rozrządu a ubezpieczenie

Zerwanie paska rozrządu może prowadzić do bardzo poważnych konsekwencji – awarii silnika wymagającej naprawy samochodu w warsztacie. To oczywiście oznacza dla właściciela spory wydatek. Czy może liczyć na wsparcie ubezpieczyciela? To zależy od rodzaju ubezpieczenia.

Z reguły polisa autocasco nie zapewnia wsparcia w przypadku szkód spowodowanych eksploatacją. Pasek rozrządu należy do tych elementów, które zużywają się z czasem i które należy regularnie wymieniać. Kupując polisę AC, należy zapoznać się z zapisami OWU, a szczególnie z sekcją wyłączeń odpowiedzialności. To tam znajdziemy informacje, w jakich sytuacjach ubezpieczenie nie zadziała.

Warto wiedzieć

Szkody eksploatacyjne są wyłączone z odpowiedzialności ubezpieczycieli. Towarzystwa nie pokrywają też kosztu zakupu czy naprawy zużytych części jak pasek rozrządu czy klocki hamulcowe.

Podobnie jest w przypadku innych ubezpieczeń, np. assistance. OC z kolei jest polisą, która chroni przed odpowiedzialnością finansową za szkody wyrządzone innym uczestnikom ruchu drogowego. Czy zatem kierowca może liczyć na jakiekolwiek wsparcie z tytułu posiadanych ubezpieczeń?

Ubezpieczenie od awarii samochodu, czyli motogwarancja

Motogwarancja nie jest typowym produktem ubezpieczeniowym – oferują ją komisy samochodowe, dealerzy, importerzy samochodów z drugiej ręki. Zakres ochrony zależy od danej firmy oraz wybranego pakietu, jednak najczęściej obejmuje takie zdarzenia jak:

  • awaria silnika i jego elementów – paska rozrządu, uszczelek, przewodów itd.;
  • awaria układu paliwowego, chłodzenia, hamulcowego;
  • problemy z elektryką;
  • uszkodzenia zawieszenia, skrzyni biegów.

Motogwarancja przypomina niekiedy assistance – jest to jednak inny produkt, który może stanowić dobre uzupełnienie ochrony oferowanej przez ASS.

Pamiętaj, że zarówno motogwarancja jak assistance czy autocasco są dobrowolne i to kierowca decyduje, czy ich potrzebuje. Jedynym obowiązkowym ubezpieczeniem jest OC. Jazda bez ważnej polisy może skończyć się nałożeniem wysokiej kary finansowej, podczas gdy zakup OC to zaledwie kilkaset złotych rocznie. Cenę możesz sprawdzić, korzystając z kalkulatora OC i AC. Wystarczy podać najważniejsze informacje na temat pojazdu i kierowcy, by otrzymać oferty kilku największych firm ubezpieczeniowych. Zakres ochrony OC jest w każdym towarzystwie taki sam, dlatego możesz wybrać propozycję najatrakcyjniejszą cenowo.

Co warto wiedzieć?

  1. Pasek rozrządu jest elementem układu rozrządu zapewniającym prawidłowy przebieg procesu zapełniania cylindrów mieszanką oraz skuteczne odprowadzanie spalin do zaworów wydechowych.
  2. Pasek ulega zużyciu, dlatego należy go regularnie wymieniać.
  3. Standardowo wymiana zalecana jest co 5 lat lub po przejechaniu 100 tys. km.
  4. Zerwanie paska rozrządu skutkuje poważnymi konsekwencjami, z awarią silnika włącznie.
  5. Wymiana paska to wydatek ok. 800-1000 zł.
  6. Ubezpieczenie assistance czy autocasco nie pokrywają kosztów likwidacji szkód spowodowanych zużyciem paska rozrządu.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o pasek rozrządu

  1. Czy można samodzielnie wymienić pasek rozrządu?

    Nie zaleca się samodzielnej wymiany, choć nie wydaje się ona skomplikowaną czynnością. Niepoprawne zamocowanie paska może doprowadzić do jego zerwania, a poza tym – żeby go wymienić trzeba mieć odpowiedni komplet kluczy. Biorąc pod uwagę cenę kluczy i koszt wymiany paska w warsztacie, samodzielna wymiana jest nieopłacalna.

  2. Czy zużyty pasek rozrządu może skutkować negatywnym wynikiem badania technicznego?

    Tak, pasek noszący ślady zużycia może skutkować negatywnym wynikiem badania technicznego. Diagnosta może nakazać wymianę elementu i ponowne zgłoszenie się na przegląd. Uzasadnieniem takiej decyzji jest stwierdzenie, że pojazd nie spełnia warunków technicznych.

  3. Czy wystarczy wymienić sam pasek rozrządu?

    Zaleca się wymianę wszystkich jego komponentów, ponieważ za sprawne działanie paska odpowiada wiele podzespołów. Wymiana samego paska może prowadzić do jego zerwania np. z powodu zatarcia się napinacza. Razem z paskiem należy więc wymienić napinacz, rolki prowadzące i drobne akcesoria montażowe (uszczelki, śruby, podkładki, nakrętki).
  4. Czy zawsze należy sugerować się okresami wymiany paska rozrządu podanymi przez producenta?

    Trzeba pamiętać, że interwały wymiany paska są granicą nieprzekraczalną – to maksymalny termin, w którym powinno się ten element wymienić. Nie oznacza to jednak, że jest to wartość optymalna. Kierowca powinien mieć również na uwadze warunki użytkowania pojazdu – jeśli samochód jeździ po mieście, dużo stoi w korkach, silnik często jest niedogrzany lub często uruchamiany, interwały należy skracać nawet o połowę.
  5. Czy można zapobiec zerwaniu paska rozrządu?

    Aby zapobiec zerwaniu paska rozrządu, kierowca musi przede wszystkim pamiętać o jego regularnej wymianie. Kolejną kwestią jest wymiana wszystkich podzespołów – razem z paskiem należy założyć nowe napinacze i rolki prowadzące. Warto też kontrolować stan paska rozrządu, np. podczas corocznych badań technicznych i zwracać uwagę na wszelkie nieprawidłowości (stuki, hałasy dochodzące z silnika, spadek mocy czy świecąca się kontrolka silnika).
  6. Jak wygląda zużyty pasek rozrządu?

    Sprawdzając stan paska rozrządu należy zwrócić uwagę na wszelkie przetarcia, pęknięcia, ślady oleju, a także powstałe luzy. Każde z powyższych jest wskazaniem do wymiany elementu.