Jak podłączyć akumulator? Kolejność odpinania i podpinania biegunów

Wyjęcie akumulatora z samochodu jest konieczne nie tylko w przypadku jego awarii czy innych problemów z jego pracą. Każdy akumulator samochodowy ma swoją określoną żywotność, która zwykle wynosi około 5 lat. Jeśli jesteś właścicielem pojazdu, w pewnym momencie będziesz musiał zmierzyć się z tą kwestią. Choć można zlecić to fachowcom w zakładzie mechanicznym, warto wiedzieć, jak prawidłowo odpiąć stary i podpiąć nowy akumulator samodzielnie.

Akumulator samochodowy – bez niego ani rusz!

Akumulator samochodowy jest niezbędny do działania każdego pojazdu mechanicznego. To urządzenie, które gromadzi, a potem uwalnia energię elektryczną do cewki zapłonowej, rozrusznika oraz wszystkich obwodów elektrycznych w pojeździe. Wszystko odbywa się za sprawą rekcji chemicznych w elektrolicie, który mieści się w akumulatorze oaz reakcji między elektrolitem i elektrodami.

Krótko mówiąc, bez sprawnie działającego akumulatora nie będziesz w stanie uruchomić auta. Prąd może być tam kumulowany na dwa sposoby:

• przez ładowanie z przepływem prądu (za pomocą prostownika),
• samoczynnie w trakcie jazdy za sprawą alternatora.

Jak zbudowany jest akumulator w samochodzie?

W samochodach najczęściej spotkać można akumulatory kwasowo-ołowiowe – rolę elektrolitu pełni w nich roztwór kwasu siarkowego. Elektroda ujemna jest wykonana z ołowiu, a elektroda dodatnia z tlenku ołowiu. Płytki – (anody), jak i + (katody) zanurzane są w roztworze, aby doszło do reakcji chemicznej, w efekcie której powstaje energia elektryczna.

Standardowy akumulator kwasowo–ołowiowy składa się zatem z:

• polipropylenowej obudowy,
• płyt akumulatora, których kratka wykonana jest ze stopów ołowiu i zapastowana masą z tlenków ołowiu,
• elektrolitu, czyli mieszaniny kwasu siarkowego i wody, w której zanurzone są płyty akumulatora,
• biegunów – dodatniego i ujemnego, które wyprowadzone na zewnątrz obudowy w formie metalowych czopów, umieszczonych w górnej części akumulatora.

Gdzie montuje się akumulator w pojeździe?

W większości samochodów akumulator znajdziesz pod maską (zdarzają się modele, w których urządzenie montuje się w bagażniku, np. w modelach Opel Astra K czy BMW Serii 1 F20). Akumulator mieści się na specjalnej, stabilnej podstawie – w trakcie jazdy nie może on przesuwać się ani drgać. W celu zabezpieczenia producenci samochodów przewidują także mocowanie urządzenia za pomocą metalowej obejmy albo specjalnego paska.

Kiedy koniecznie jest wyjęcie akumulatora z samochodu?

Istnieje kilka okoliczności, w których konieczne jest odpięcie i wyciągnięcie akumulatora z samochodu. To m.in. zużycie baterii, które zwykle następuje po pięciu latach użytkowania, ale także kłopoty z uruchamianiem pojazdu czy kontrolka alarmująca o innej awarii tego elementu.

Ważne! Pamiętaj, że akumulator nie tylko odpowiada za każdy rozruch silnika, ale także obsługuje wszystkie podzespoły elektryczne w samochodzie. Nowoczesne pojazdy mają ich coraz więcej – przy tak dużej eksploatacji okres wysokiej sprawności akumulatora znacznie się skraca a jego efektywność spada.

Niewłaściwa eksploatacja także może skrócić jego żywotność – każdy kierowca może dbać o urządzenie, chroniąc je chociażby przed całkowitym rozładowaniem. Taka sytuacja może doprowadzić do zasiarczenia, a więc trwałego uszkodzenia baterii.

Co może powodować awarię akumulatora?

Do rozładowania akumulatora często dochodzi, kiedy na zewnątrz panuje skrajnie wysoka lub wręcz przeciwnie – bardzo niska temperatura. Warto wiedzieć, że przy 0 st. C w pełni naładowany i sprawny akumulator traci 20 % mocy rozruchowej. Jeśli zima daje się we znaki, a na zewnątrz jest -25 st. C, będzie to strata aż 40 %!

To oczywiście nie oznacza, że problemy z akumulatorem zdarzają się tylko w zimowych miesiącach, gdy auto nie jest garażowane. Do awarii może dojść o każdej porze roku, kiedy:

• auto jest eksploatowane głównie na krótkich odcinkach – wówczas alternator nie ma możliwości naładowania akumulatora „do pełna”,
• kierowca zostawi wyłączony samochód z włączonymi światłami,
• auto nie będzie używane przez dłuższy okres,
• w aucie używane są odbiorniki pobierające duże ilości prądu podczas postoju z wyłączonym silnikiem, np. niefabryczny sprzęt audio, system multimedialny, ogrzewanie, ładowarka do telefonu.

Przykład: Pan Piotr postanowił wybrać się w grudniu na przedświąteczne zakupy. Okazało się, że najpierw musi odśnieżyć samochód zaparkowany przed blokiem. Aby przyspieszyć cały proces, pan Piotr uruchomił ciepły nawiew na przednią szybę, nie włączając silnika. Kiedy usiadł za kierownicą, bezskutecznie próbował odpalić pojazd. Nadmierne obciążenie instalacji elektrycznej nawiewem doprowadziło do rozładowania się akumulatora. Przyczyniła się do tego dodatkowo niska temperatura na zewnątrz.

Warto pamiętać, że prawidłowa wartość napięcia akumulatora samochodowego wynosi 12,7 V lub więcej. Gdy spadnie poniżej 12,5 V, akumulator zaczął się rozładowywać. Raporty niemieckiego ADAC z 2022 roku donoszą, że rozładowane akumulatory stanowią aż 46% zgłaszanych awarii.

Dlaczego akumulator się zużywa?

Zużycie się baterii to równie częsty powód jej wyjęcia z auta, jak awaria czy rozładowanie. Akumulator nadaje się do całkowitej wymiany w szczególności gdy:

• dojdzie do przeładowania urządzenia,
• dojdzie do przeciążenia akumulatora,
• zachodzą naturalne procesy zużycia i starzenia się akumulatora,
• dojdzie do głębokiego rozładowania akumulatora (w skrajnych przypadkach nie da się go już naładować),
• dojdzie do zamarznięcia elektrolitu w akumulatorze, jeśli na długo zostanie od wystawiony na mróz,
• dojdzie do zwarcia przez niewłaściwe podłączenie klem czy błędne użycie kabli rozruchowych,
• akumulator zostanie uszkodzony mechanicznie, np. w trakcie kolizji drogowej,
• dojdzie do wybuchu akumulatora z powodu niedrożnych kanałów wentylacyjnych albo zbyt niskiego poziomu elektrolitu.

Jak rozpoznać, że akumulator wymaga wymiany?

Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Niektórzy kierowcy decydują się na profilaktyczną wymianę urządzenia co 5–7 lat, aby uniknąć przykrych niespodzianek wynikających ze zużycia. Jeśli nie należysz do tego grona, istnieje kilka kluczowych sygnałów świadczących o tym, że akumulator należy wymienić.

Jeśli jesteś właścicielem starszego pojazdu, zużycie się akumulatora najłatwiej rozpoznasz po utrudnionym rozruchu lub zbyt wolnej pracy rozrusznika. Innym objawem jest np. przygasanie świateł na biegu jałowym. W samochodach nowej generacji symptomów jest o wiele więcej. Jednym z nich jest komunikat komputera pokładowego. Inną oznaką kłopotów z akumulatorem może być samoczynne odłączanie się dodatkowych odbiorników prądu, takich jak głośniki czy funkcja START/STOP.

Gdy zbagatelizujesz te sygnały, do całkowitego rozładowania się lub awarii urządzenia może dojść w najmniej odpowiednim dla ciebie momencie. Choćby z tego powodu warto rozważyć ubezpieczenie akumulatora – taka opcja często dostępna jest w ramach polisy assistance.

Jeśli zależy ci na ochronie na wypadek kłopotów z baterią samochodową, rozważ zakup ubezpieczenia assistance i dokładnie przestudiuj jego warunki. W podstawowej wersji polisy dołączanej do OC nie zawsze znajduje się pomoc w razie rozładowania akumulatora. Na szczęście taka opcja jest zwykle przystępna cenowo nawet dla właścicieli starszych pojazdów.

Stefania Stuglik, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl.

Jak bezpiecznie odłączyć akumulator krok po kroku?

Zanim zabierzesz się za poprawne odpinanie biegunów akumulatora, powinieneś wyłączyć silnik samochodu i pozwolić mu wystygnąć. Konieczne jest także wyłączenie wszystkich odbiorników prądu znajdujących się w aucie. Dopiero wtedy możesz podnieść maskę i przystąpić do odłączenia urządzenia (warto włożyć w tym celu rękawice, aby uniknąć trudnych do usunięcia zabrudzeń czy zranień).

Pamiętaj także o:

• postawieniu auta na płaskiej powierzchni,
• postawieniu auta z dala od źródeł ognia (nawet od osoby palącej papierosa),
• zaciągnięciu hamulca ręcznego,
• wyciągnięciu kluczyka ze stacyjki.

Dlaczego ta kolejność jest tak istotna? Chodzi przede wszystkim o bezpieczeństwo instalacji elektrycznej, samochodu i użytkownika. Masa (minus) funkcjonuje jako przewód powrotny w obwodach. Jeżeli najpierw odłączy się przewód dodatni, a przy odłączaniu ujemnego narzędzie zetknie się z karoserią, może dojść do zwarcia akumulatora, uszkodzenia, a nawet wybuchu!

Jak bezpiecznie podłączyć akumulator? Zasada odwróconej kolejności

W kolejnym kroku możesz uruchomić odbiorniki prądu w aucie i sprawdzić poprawność pracy baterii. Zanim jednak włożyć urządzenie z powrotem, oczyść każdą klemę i podstawę jego mocowania – zanieczyszczenia i brud dość często obniżają sprawność przewodzenia prądu, a w konsekwencji wydajność akumulatora. Klemy możesz oczyścić przy pomocy czystej szmatki i ciepłej wody. Pamiętaj, aby przed przystąpieniem do podłączania dokładnie osuszyć wszystkie elementy.

Poprawne mocowanie klem – dlaczego ma znaczenie?

Przy dokręcaniu klem ważne jest wyczucie – sygnałem powinno być dla ciebie odczucie pierwszego oporu śruby. Dzięki temu nie uszkodzić gwintu, ale zaciśniesz klemę wystarczająco mocno, nie pozostawiając luzu na końcówce ogniwa. Równie istotne jest stabilne zamocowanie samego akumulatora. Wszystko po to, aby zapobiec dużym wstrząsom, do których czasem dochodzi w trakcie jazdy. W ich wyniku może dojść do zerwania się płyt ogniw i wewnętrznego zwarcia.

Poprawne działanie akumulatora po podłączeniu – jak to zweryfikować?

W zależności od modelu samochodu konieczne może okazać się ponowne kodowanie urządzenia. W starszych pojazdach zwykle wystarczy kilkukrotnie zamknięcie i otwarcie pojazdu pilotem. Choć w nowoczesnych samochodach raczej nie występuje taka konieczność, po wymianie akumulatora należy sprawdzić wszystkie funkcje elektryczne – pojazd powinien dostosować się do nowego źródła zasilania.

Niezbędna może się okazać ponowna kalibracja systemów w pojeździe, np. poduszek powietrznych, czujników czy innych funkcji ważnych dla komfortu jazdy.

Podłączenie akumulatora a nowoczesny komputer pokładowy

Odłączanie akumulatora w nowoczesnych samochodach z komputerem pokładowym to już nie takie proste zadanie. Ten ostatni w rzeczywistości steruje całym procesem ładowania urządzenia – to właśnie dlatego kierowca otrzymuje jasny sygnał o tym, że bateria samochodowa nie działa tak, jak powinna.

Zaleca się, aby wszelkie działania związane z akumulatorem w nowych autach zlecać w warsztacie samochodowym. Za pomocą specjalistycznego sprzętu diagnostycznego fachowcy bezbłędnie odłączą akumulator, rejestrując wszystko w specjalnym oprogramowaniu. Po odłączeniu urządzenia w samochodzie nowego typu wszystkie ustawienia komputera pokładowego zostaną zresetowane – nawet jeśli zdecydujesz się na samodzielnie działanie, finalnie i tak niezbędny będzie sprzęt z odpowiednim oprogramowaniem, aby przywrócić właściwą pracę całego systemu.

Czy ubezpieczyciel pomoże w razie rozładowania akumulatora?

Rozładowanie akumulatora to dość popularna awaria – z tego względu towarzystwa ubezpieczeniowe oferują kierowcom odpowiednie wsparcie, które można uzyskać w ramach polisy assistance lub autocasco (choć zdecydowanie rzadziej). Ubezpieczenie assistance często występuje w podstawowym wariancie jako dodatek do polisy OC, ale można je wykpić także jako osobny produkt. Niestety wersja assistance dołączana bezpłatnie do OC lub AC zwykle nie obejmuje ochrony na wypadek awarii akumulatora.

Rozładowanie akumulatora – propozycje assistance od wybranych ubezpieczycieli

Może się jednak zdarzyć, że pomimo wsparcia ubezpieczyciela wymiana czy ładowanie akumulatora na miejscu zdarzenia będzie bezskuteczne. Co w takiej sytuacji? W ogólnych warunkach ubezpieczenia każdego z zakładów znajdziesz informację o tym, czy gwarantuje on wówczas np. holowanie pojazdu do najbliższego warsztatu. Zadbaj o swoje bezpieczeństwo i komfort w każdym calu!

Porównaj ceny OC z ASS po rozładowaniu akumulatora