Mierząc napięcie akumulatora samochodowego możesz dowiedzieć się, jaka jest kondycja tego urządzenia i ile energii zostało w nim zmagazynowane. Pamiętaj jednak, że prawidłowo wykonany pomiar to jeszcze nie wszystko – należy go także odpowiednio zinterpretować.

Podpowiadamy, jak zmierzyć napięcie akumulatora i jaki wynik jest prawidłowy. W naszym artykule znajdziesz także instrukcję krok po kroku, jak dokonać pomiaru w warunkach domowych bez wizyty u mechanika.

Jak działa akumulator?

Akumulatory wykorzystywane w samochodach, to najprościej mówiąc pojemne baterie, które mają za zadanie magazynować i przekazywać energię elektryczną do układów pracujących w pojeździe. Z reguły, im nowszy samochód, tym więcej posiada on nowoczesnych systemów elektrycznych. Muszą one działać bez zarzutu zarówno podczas jazdy, jak i postoju. Dlatego prawidłowe napięcie akumulatora można uznać za jeden z najważniejszych parametrów w samochodzie. Na czym polega jego działanie?

Napięcie baterii samochodowej powstaje w wyniku reakcji chemicznej zachodzącej pomiędzy płytą dodatnią i ujemną (dwoma elektrodami) wykonaną z ołowiu – jedna jest dodatkowo pokryta tlenkiem tego metalu - zanurzoną w roztworze kwasu siarkowego i wody (elektrolicie) o odpowiednim stężeniu. To właśnie on magazynuje energię w wiązaniach chemicznych. 

W akumulatorze cały czas zachodzi proces rozładowywania i ładowania. Poszczególne odbiorniki zamontowane w aucie pobierają zgromadzoną energię z baterii (prąd jest dostarczany w momencie zamknięcia obwodu pomiędzy klemami dodatnimi i ujemnymi). Z kolei podczas jazdy samochodu, gdy dochodzi do ponownego wytworzenia różnic elektroujemności między elektrodami, alternator zwraca prąd do akumulatora.

Akumulator samochodowy kwasowo-ołowiowy posiada 6 celi / ogniw (czyli szczelnych przegródek, w których umieszczono elektrody z elektrolitem) połączonych szeregowo. Na każdą przypada napięcie ok. 2 V, co w sumie daje 12 V niezbędnych do właściwego funkcjonowania akumulatora w samochodzie.

Uwaga! Obecnie na rynku dostępne są akumulatory produkowane przy zastosowaniu różnych technologii (np. akumulatory żelowe, akumulatory EFB/AFB/ECM). W naszym artykule skupiamy się na omówieniu najpopularniejszej baterii kwasowo-ołowiowej.

Jakie jest prawidłowe napięcie akumulatora?

Skoro w akumulatorze samochodowym jest napięcie ok. 12 V, to jego zakres powinien być większy od tej wartości i jednocześnie możliwie najmniejszy. Jaka w takim razie wartość napięcia nie powinna nas niepokoić? Za prawidłowe napięcie akumulatora samochodowego nowego można uznać poziom 12,8 V i używanego 12,5 V - 12,7 V.   

Jak najprościej określić stan akumulatora według wyników pomiaru?
  • Rozładowany akumulator – napięcie poniżej 12 V
  • Naładowany w średnim stopniu – 12 V - 12,5 V
  • Naładowany – 12,5 V - 12,8 V
Uznaje się, że minimalne napięcie akumulatora potrzebne do uruchomienia pojazdu wynosi ok. 11 V, natomiast maksymalne nie powinno przekraczać 14,8 V.

Jak zmierzyć napięcie akumulatora?

Jeśli chcesz dokonać rzetelnego pomiaru napięcia w akumulatorze, powinieneś zachować odpowiedni odstęp czasu od ostatniej jazdy. Teoretycznie, auto wystarczy pozostawić na postoju przez dwie lub trzy godziny. Jednak najdokładniejsze wyniki uzyskasz po kilkunastu godzinach lub na drugi dzień. Istotne będzie również to, w jakim momencie został wykonany pomiar. Specjaliści proponują, aby zmierzyć napięcie akumulatora (wybrać opcję pomiaru):

  • przy wyłączonym zapłonie, przed uruchomieniem silnika (mówi się wówczas o braku obciążenia),
  • po włączeniu zapłonu (podczas ładowania, chwilę od uruchomienia silnika),
  • przy włączonych światłach drogowych (gdy silnik pracuje i występuje niewielkie obciążenie) - najlepiej wykonać pomiary w dwóch miejscach - na biegunach akumulatora i na klemach.

Jak mierzyć właściwe napięcie akumulatora – krok po kroku

Krok pierwszy: wybór urządzenia pomiarowego 

Przede wszystkim, będziesz potrzebować odpowiedniego urządzenia, a dokładnie woltomierza, który wykonuje pomiar napięcia prądu stałego. Ponieważ sam woltomierz jest trudno dostępny na rynku, możesz skorzystać z powszechnie stosowanego uniwersalnego multimetru. Z jego pomocą dokonasz nie tylko pomiaru napięcia akumulatora, ale również natężenia prądu czy rezystancji.  

Większość takich urządzeń posiada wyświetlacz cyfrowy ciekłokrystaliczny. W zestawie z multimetrem otrzymasz także dwa przewody pomiarowe: czerwony i czarny (czasami niebieski). 

Krok drugi: podłączenie przewodów

Przewody stosowane do pomiaru napięcia w akumulatorze są zakończone z jednej strony metalowym szpicem w obudowie z tworzywa sztucznego. Na drugim końcu posiadają natomiast grubszy wtyk o sprężynujących bokach (tzw. bananek). Jak należy je podłączyć? 

  • Metalowe szpikulce przewodów pomiarowych przyłóż do biegunów akumulatora - czarną do zacisku ujemnego (z symbolem -), a czerwoną do zacisku dodatniego (z symbolem +). 
Czasami wypustki są pokryte szarym nalotem. Aby uzyskać dokładny wynik pomiaru, warto je lekko zeskrobać, np. zakończeniami przewodów.

Uwaga! Podczas tej czynności staraj się dotykać wyłącznie plastikowej części przewodu. Dotknięcie metalowej końcówki grozi przekłamaniem wyniku lub nawet porażeniem!

  • Drugi koniec przewodu czarnego podepnij do multimetru (złącze oznaczone jako COM lub GND). Czerwony przewód połącz z kolei z gniazdem z symbolem V. 

Krok trzeci – ustawienie zakresu pomiaru i odczytanie wyników

Zanim przystąpisz do pomiaru napięcia w akumulatorze, włącz multimetr i ustaw zakres pomiarowy. W większości urządzeń wystarczy przekręcić pokrętło miernika na wybraną pozycję.

Korzystasz z najnowszego urządzenia? Bardzo prawdopodobne, że automatycznie wybierze ono za Ciebie najlepszy zakres pomiarowy.

Ponieważ akumulator samochodowy posiada prawidłowe napięcie ok. 12V, odpowiednim zakresem będzie wartość większa – zazwyczaj ustawia się ją na 20 V. Zwróć także uwagę, aby mierzyć napięcie stałe (oznacza się je jako VDC, V= albo V---).

Jak prawidłowo odczytać wynik pomiaru napięcia akumulatora? Na wyświetlaczu multimetra powinny pojawić się cyfry inne niż zera. Możesz je zapisać lub zapamiętać. Jeśli wynik nie jest jednoznaczny i wyraźnie „pływa”, tzn. wskazuje co chwilę inną cyfrę na ostatniej pozycji, np. 12,51 V a potem 12,50 V, nie musisz się tym przejmować - takie zjawisko to efekt tzw. błędu pomiarowego. Uzyskany wynik możesz uśrednić lub wybrać najczęściej powtarzający się.

Chcesz zmierzyć prawidłowe napięcie akumulatora innego pojazdu niż samochód osobowy? Przykładowo, jeśli jesteś posiadaczem ciężarówki i korzystasz z akumulatora o wyższym napięciu znamionowym (24 V), podczas pomiaru wykonaj te same czynności, tylko dobierz wyższy zakres pomiarowy. 

Co oznacza zmierzona wartość napięcia akumulatora samochodowego?

Odczytałeś i odnotowałeś wskazania multimetra w każdym z proponowanych przez nas przypadków, tzn. przy wyłączonym i włączonym zapłonie oraz zapalonych światłach? Wobec tego, pozostaje je tylko właściwie zinterpretować.

Najprościej będzie porównać wyniki do preferowanych przez specjalistów wskazań. Jeśli napięcie na zaciskach akumulatora mieści się w zadanych granicach, czyli:

  • około 12,6 V dla pomiaru przy wyłączonym zapłonie,
  • około 13,8 V – 14,4 V – dla pomiaru przy włączonym zapłonie,
  • około 12,6 V (i koniecznie powyżej 10,8 V) – dla pomiaru przy niewielkim obciążeniu, np. włączonych światłach,

możesz uznać, że akumulator i połączone z nim podzespoły w samochodzie pracują właściwie.

Kiedy akumulator trzeba naładować?

Jeśli akumulator ma napięcie około 10,8 V, powinieneś natychmiast go naładować. Jeśli pozostanie w tym stanie przez dłuższy czas, może dojść do znaczącego spadku jego pojemności. Dzieje się tak w momencie wytrącenia na elektrodach krystalicznego siarczanu ołowiu (proces jest nieodwracalny), który jest elektrycznym izolatorem.

Czy wysokie napięcie akumulatora może być niebezpieczne?

Pamiętaj, że nie tylko zbyt niski poziom baterii w samochodzie jest niebezpieczny. Wystrzegać należy się także napięcia powyżej 14,5 V. Przy takich wartościach zaczyna wytrącać się wodór z elektrolitu. Ten bezwonny i bezbarwny gaz tworzy w połączeniu z tlenem mieszaninę wybuchową. Jeśli usłyszysz podczas ładowania syk uchodzącego gazu lub podejrzany bulgot, koniecznie przerwij ładowanie akumulatora i przewietrz pomieszczenie.

Czy akumulator można ubezpieczyć?

W przypadku ubezpieczeń komunikacyjnych, akumulator możesz wymienić na koszt ubezpieczyciela tylko z polisy autocasco (AC) i tylko wtedy, gdy ulegnie on uszkodzeniu na skutek zdarzenia losowego (np. w czasie kolizji, po zniszczeniu przez wandali) lub gdy zostanie skradziony. Takie ubezpieczenie nie obejmuje natomiast awarii akumulatora.

W przypadku awarii, np. rozładowania akumulatora, możesz skorzystać z pomocy assistance, o ile wcześniej wykupisz taką polisę - najlepiej w wariancie rozszerzonym. Ubezpieczenie ASS nie daje wprawdzie gwarancji naprawy czy wymiany niesprawnej baterii, ale zapewnia wsparcie podczas podróży, np. usprawnienie auta na miejscu, bezpłatne holowanie, zakwaterowanie w hotelu czy samochód zastępczy, w zależności od zakresu wybranej ochrony

Natalia Tokarczyk-Jarocka, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl.Natalia Tokarczyk-Jarocka, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl.

Oferty OC z AC czy ASS kilkunastu firm na cały rok możesz sprawdzić w naszym kalkulatorze   

Porównaj ceny OC i AC

Interesuje Cię wyłącznie assistance krótkoterminowe w wersji rozszerzonej na awarię akumulatora? Również służymy pomocą i udostępniamy Ci porównywarkę ASS krótkoterminowego z ochroną na 4, 9, 16 lub 31 dni.

Co warto wiedzieć

  • Akumulator jest pojemną baterią, która magazynuje i przekazuje energię elektryczną do układów pracujących w pojeździe.
  • Za prawidłowe napięcie akumulatora w stanie spoczynku można uznać 12,8 V (nowego) i 12,5 V - 12,7 V (używanego).
  • Pomiar napięcia akumulatora warto przeprowadzić na trzech próbach, przy: wyłączonym zapłonie, włączonym zapłonie i małym obciążeniu, np. zapalonych światłach.
  • Napięcie akumulatora najlepiej zmierzyć za pomocą uniwersalnego multimetru. 

Najczęściej zadawane pytania, jak sprawdzić napięcie akumulatora

  1. Przy jakim napięciu akumulator będzie do wymiany?

    Impulsem do wymiany akumulatora może być napięcie poniżej 11,9 V, odnotowane w momencie, gdy urządzenie znajdowało się w spoczynku. Z reguły oznacza to skrajne zużycie akumulatora. Pamiętaj także, że na spadek napięcia do poziomu 10,8 V trzeba reagować bardzo szybko (w ten sposób możesz wydłużyć żywotność akumulatora). Jeśli nie naładujesz baterii i pozostanie ona długotrwale rozładowana, możesz doprowadzić do trwałego uszkodzenia urządzenia.
  2. Ile Volt powinien mieć dobry akumulator?

    Prawidłowo naładowany akumulator samochodu osobowego w czasie spoczynku i bez obciążenia (na wyłączonym silniku) powinien mieć napięcie około 12,6 V. Pewne odchylenia są jednak dopuszczalne. Akceptowalne wartości mieszczą się w przedziale 12,5 V – 12,8 V. Zupełnie innego wyniku należy jednak oczekiwać w trakcie ładowania akumulatora (gdy pracuje silnik). Wówczas prawidłowy odczyt to ok. 14 V. Tutaj także możesz przyjąć tolerancję, najlepiej od 13,8 V do 14,4 V.    
  3. Ile amper powinien mieć prąd do ładowania akumulatora?

    Akumulator samochodowy należy ładować prądem o natężeniu 1/10 jego pojemności. Przykładowo, do popularnego akumulatora o pojemności 45 Ah potrzebny jest prąd o natężeniu 4 A. Pamiętaj, że zbyt duże lub zbyt małe natężenie prądu może poważnie uszkodzić baterię lub nawet doprowadzić do jej wybuchu. Dotyczy to szczególnie akumulatorów bezobsługowych, AGM i EFB.  
  4. Jakie powinno być prawidłowe napięcie akumulatora 12 V?

    Intuicyjnie można by odpowiedzieć, że prawidłowe napięcie takiego akumulatora wynosi 12 V. Nie jest to jednak wartość idealna. Urządzenie powinno mieć bowiem wyższe napięcie. Za prawidłowy wynik uznaje się przedział 12,4 V - 12,8 V (przy wyłączonym zapłonie). Niektórzy specjaliści uznają jednak za dopuszczalną dolną granicę 12,5 V, a każdy wskaźnik poniżej uznają za „alarmowy”.