Auto zastępcze z OC sprawcy - co musisz wiedzieć?

Kolizja lub wypadek to nie tylko stres, ale także problem z brakiem własnego auta. Na szczęście, jeśli nie jesteś sprawcą zdarzenia, możesz skorzystać z samochodu zastępczego opłacanego z polisy OC sprawcy. Masz do tego prawo zarówno wtedy, gdy Twój samochód jest w naprawie, jak i w przypadku szkody całkowitej.

Kiedy możesz liczyć auto zastępcze z OC sprawcy wypadku lub kolizji?

Samochód zastępczy z OC sprawcy przysługuje Ci wtedy, gdy Twój pojazd został uszkodzony w wyniku kolizji lub wypadku nie z Twojej winy. Ubezpieczyciel sprawcy powinien pokryć koszty wynajmu auta na czas naprawy Twojego samochodu lub – jeśli szkoda jest całkowita – do momentu zakupu nowego pojazdu.

Co ważne, możesz otrzymać samochód zastępczy niezależnie od tego, czy używasz samochodu do celów prywatnych, czy służbowych. Wcześniej ubezpieczyciele często odmawiali zwrotu kosztów najmu osobom prywatnym, ale Sąd Najwyższy w 2011 roku (sygn. akt III CZP 05/11) uznał, że każdemu poszkodowanemu przysługuje pojazd zastępczy, jeśli korzystał z własnego auta na co dzień.

Jak wynająć samochód zastępczy z OC sprawcy?

Jeśli nie masz środków na wynajęcie samochodu zastępczego z własnej kieszeni, masz kilka opcji, aby skorzystać z przysługującego Ci prawa bez ponoszenia kosztów z góry.

1. Skorzystaj z wynajmu bezgotówkowego

Najprostszym rozwiązaniem jest skorzystanie z oferty wypożyczalni samochodów współpracujących z ubezpieczycielami. Takie firmy oferują wynajem auta zastępczego bez konieczności płacenia z góry – towarzystwo ubezpieczeniowe sprawcy rozlicza się bezpośrednio z wypożyczalnią.

Aby skorzystać z tej opcji, wystarczy zgłosić szkodę do ubezpieczyciela i zapytać, z jakimi wypożyczalniami współpracuje. Możesz także samodzielnie znaleźć firmę oferującą bezgotówkowy wynajem auta zastępczego i upewnić się, że ubezpieczyciel pokryje koszty.

2. Zorganizuj auto zastępcze samodzielnie

Auto zastępcze możesz także wynająć samodzielnie. Po zakończeniu okresu korzystania z auta zastępczego złóż wniosek o zwrot kosztów do ubezpieczyciela sprawcy. Uzasadnij, dlaczego samochód był Ci niezbędny do codziennego funkcjonowania i przedstaw dokumenty potwierdzające koszty poniesione na jego wynajem. W takim przypadku firma ubezpieczeniowa powinna zwrócić Ci poniesione wydatki.

Zanim jednak zdecydujesz się na wynajem auta zastępczego, sprawdź tabelę akceptowalnych u danego ubezpieczyciela cen. Jeśli wynajmiesz zbyt drogi samochód (np. wyższej klasy niż ten, którym jeździłeś dotychczas), ubezpieczyciel może odmówić Ci sfinansowania takiego wydatku lub zmniejszyć go do kwoty, która wystarczyłaby na wypożyczenie auta podobnego do Twojego uszkodzonego pojazdu.

Jak uniknąć dopłaty do wynajętego samochodu z OC sprawcy?

Niektóre firmy ubezpieczeniowe zamieszczają informacje o maksymalnych stawkach najmu pojazdów zastępczych na swoich stronach internetowych. Należą do nich m.in. Link4, Ergo Hestia i Warta. Z tabelami warto zapoznać się jeszcze przed wynajęciem pojazdu – w przeciwnym razie dopłata może być wysoka. Przykładowo, w Warcie wspomniana Toyota Yaris jest zaliczana do klasy pojazdu B (pojazdy małe), podczas gdy Audi A6 do klasy E (klasa wyższa). Różnica w stawce wynajmu wynosi 180 zł brutto za dobę.

Uwaga! Różnice między maksymalnymi stawkami najmu nie powstają wyłącznie po przyporządkowaniu pojazdu do danej klasy. Stawka za wynajem auta zastępczego może zależeć także od sposobu użytkowania auta czy okresu korzystania z pojazdu (np. w Link4).

Przykładowo, Ergo Hestia za wypożyczenie samochodu klasy B, do której należy m.in. Hyundai i20, płaci 98 zł brutto za dobę. Jeśli ten sam model jest wykorzystywany do nauki jazdy ("L"), stawka wzrasta do 265 zł.

Stawki najmu dla przykładowych pojazdów zastępczych w Ergo Hestia w 2025 r.

Stawki najmu dla przykładowych pojazdów zastępczych w Warta w 2025 r.

Stawki najmu dla przykładowych pojazdów zastępczych w Link4 w 2025 r.

Ile czasu mogę korzystać z auta zastępczego z OC sprawcy?

Czas, przez jaki możesz korzystać z samochodu zastępczego z OC sprawcy, zależy od rodzaju szkody oraz okoliczności związanych z naprawą lub zakupem nowego auta. Ubezpieczyciel powinien pokryć koszty wynajmu na okres uzasadniony sytuacją, a nie tylko na czas samej naprawy.

Szkoda częściowa – do zakończenia naprawy

Jeśli Twój pojazd nadaje się do naprawy, masz prawo do auta zastępczego na cały okres, w którym Twój samochód pozostaje unieruchomiony. Ubezpieczyciele często próbują skracać ten czas do dni przewidzianych w kosztorysie naprawy, ale w rzeczywistości powinieneś móc korzystać z auta zastępczego aż do momentu faktycznego odbioru naprawionego pojazdu.

Szkoda całkowita – do zakupu nowego samochodu

Gdy naprawa pojazdu jest nieopłacalna, masz prawo do auta zastępczego aż do momentu zakupu nowego samochodu. Ubezpieczyciel powinien pokrywać koszty wynajmu co najmniej do dnia wypłaty odszkodowania. Sądy uznają jednak, że poszkodowany powinien mieć realny czas na znalezienie nowego pojazdu, dlatego okres ten często wynosi kilka tygodni.

Czy ubezpieczyciel może odmówić zwrotu kosztów wynajmu samochodu zastępczego?

Tak, ubezpieczyciel może próbować odmówić zwrotu kosztów wynajmu samochodu zastępczego, ale nie zawsze ma do tego podstawy. Najczęstsze powody odmowy to:

1. Brak uzasadnionej potrzeby korzystania z auta zastępczego

Niektóre towarzystwa ubezpieczeniowe argumentują, że skoro poszkodowany ma dostęp do komunikacji publicznej lub drugiego samochodu w gospodarstwie domowym, to auto zastępcze nie jest mu niezbędne. Jednak według uchwały Sądu Najwyższego z 2011 roku (sygn. akt III CZP 05/11), każdy kierowca, który na co dzień korzysta ze swojego pojazdu, ma prawo do samochodu zastępczego – bez względu na to, czy istnieją alternatywne środki transportu.

2. Przekroczenie „uzasadnionego” okresu wynajmu

Ubezpieczyciele często próbują ograniczyć czas refundowanego wynajmu auta do dni przewidzianych w kosztorysie naprawy lub do kilku dni po uznaniu szkody całkowitej. W rzeczywistości masz prawo do pojazdu zastępczego do momentu odbioru naprawionego auta lub do czasu zakupu nowego pojazdu. Jeśli ubezpieczyciel kwestionuje ten okres, warto odwołać się od decyzji.

3. Wynajem auta o wyższym standardzie

Towarzystwo ubezpieczeniowe może odmówić pełnej refundacji, jeśli wynajęty pojazd jest o klasę wyższy niż uszkodzony samochód. Ubezpieczyciel pokrywa koszty wynajmu auta tej samej klasy, co Twój uszkodzony pojazd. W przypadku wynajmu droższego samochodu różnicę kosztów będziesz musiał pokryć z własnej kieszeni.

4. Brak zgody na wynajem bezgotówkowy

Niektórzy ubezpieczyciele wymagają, aby najem auta zastępczego odbywał się wyłącznie w ramach współpracujących z nimi wypożyczalni. W rzeczywistości masz prawo wynająć samochód w dowolnej firmie, o ile cena wynajmu nie odbiega znacząco od średnich stawek rynkowych.

Jak postępować, gdy ubezpieczyciel domaga się zwrotu auta zastępczego?

Spory pomiędzy poszkodowanymi a ubezpieczycielami, które dotyczą korzystania z samochodu zastępczego z OC sprawcy, wcale nie należą do rzadkości. Co można zrobić, jeżeli firma ubezpieczeniowa odmawia pokrycia kosztów wynajmu pojazdu lub żąda odstawienia go do wypożyczalni, mimo że auto, które brało udział w kolizji, wciąż znajduje się w naprawie?

Korzystając z pojazdu zastępczego można wykazać się przezornością i gromadzić wszelkie dokumenty dotyczące likwidacji szkody. Będą one istotnymi dowodami, np. podczas składania odwołania do towarzystwa. 

Opieszałość pracowników firmy ubezpieczeniowej czy konieczność oczekiwania na sprowadzenie części do samochodu nie są podstawą do odmowy pokrycia kosztów wynajmu samochodu.

Jeżeli reklamacja nie przyniesie oczekiwanego skutku i poszkodowany nadal nie zgadza się ze stanowiskiem ubezpieczyciela, może skorzystać z pomocy Rzecznika Finansowego, który w uzasadnionych przypadkach pomaga w sporze z firmą ubezpieczeniową. Jeżeli sprawy nie uda się załatwić polubownie, pozostaje wkroczenie na drogę sądową i przedstawienie swoich argumentów przed sądem.