W Twoim samochodzie działa szereg systemów i rozwiązań, które odpowiadają za bezpieczeństwo na drodze. Jednym z nich jest ESP (Electronic Stability Program), którego zadaniem jest stabilizacja toru jazdy, gdy warunki w ruchu drogowym są niesprzyjające czy wręcz niebezpieczne. Nie każdy wie, że ESP przejął funkcję systemu ABS. Jak dokładnie działa i kiedy może się uruchomić?

Rozwaga za kierownicą, doskonałe umiejętności i wieloletnie doświadczenie nie zawsze wystarczają, aby uniknąć niebezpiecznych sytuacji na drodze. Właśnie dlatego tak ważne są rozwiązania technologiczne, które można znaleźć w swoim samochodzie, a które stanowią wsparcie nawet najbardziej wytrawnego kierowcy. 

Znajdź OC już od 329zł!
Bez wychodzenia z domu

  • Ceny OC w 3 minuty
  • Oferty kilkunastu towarzystw ubezpieczeniowych
  • Pomoc 200 agentów

Szczególnie przydatny okazuje się system ESP wpływający na stabilność auta, nawet gdy okoliczności są niesprzyjające i nietrudno o poślizg. Aby docenić jego rolę, dowiedz się jak dokładnie działa ESP i kiedy możesz spodziewać się charakterystycznej kontrolki na desce rozdzielczej.

Czym jest ESP w samochodzie?

System ESP w samochodzie można inaczej określić jako program stabilizujący tor jazdy lub system antypoślizgowy, który uruchamia się w pojeździe automatycznie w określonych okolicznościach. Takie rozwiązanie zaproponowała firma Bosch w 1995 roku. EPS zastąpił dotychczasowy system ABS (anti lock-braking system), bazując na jego mechanizmie. 

Po raz pierwszy system ESP został zamontowany w modelu Mercedesie Benz S600 w wersji coupé. Co ciekawe, w pierwszych latach system stabilizacji toru jazdy można było spotkać jako dodatkową opcję w samochodach klasy premium.

Uwaga!

W 2014 roku wprowadzono obowiązek jego montażu we wszystkich samochodach osobowych oraz ciężarowych o masie do 3,5 tony. W założeniu EPS miał zwiększyć bezpieczeństwo na drogach w krajach członkowskich Unii Europejskiej.

ESP a różni producenci samochodów

Electronic Stability Program to powszechna nazwa tego systemu bezpieczeństwa, jednak w rzeczywistości każdy producent samochodu może zastosować własne nazewnictwo. Oficjalna wersja jest zastrzeżona dla pomysłodawcy, czyli marki Bosch.

Przygotowaliśmy zestawienie, w którym sprawdzisz, pod jakim skrótem system stabilizacji toru jazdy funkcjonuje w Twoim samochodzie.

CST

Controllo Stabilità

DSC

Dynamic Stability Control

DSTC

Dynamic Stability and Traction Control

ESC

Electronic Stability Control

ESP

Electronic Stability Program

PSM

Porsche Stability Management

VDC

Vehicle Dynamic Control

VSA

Vehicle Stability Assist

VSC

Vehicle Stability Control

FerrariBMWVolvoHyundaiAudiPorscheAlfa RomeoHondaLexus
JaguarKiaBentleyFiatHyundaiToyota
Land RoverOpelChryslerInfiniti
RoverCitroënNissan
DodgeSubaru
Fiat
Hyudnai
Jeep
Kia
Lamborghini
Mercedes-Benz
Opel
Renault
Saab
Seat
Škoda
Smart
Suzuki
Volkswagen

Kiedy układ ESP się przydaje?

Z założenia system EPS ma zapobiegać poślizgowi samochodu i niebezpiecznym wypadkom. Jeśli na drodze panują zatem trudne warunki jezdne, pomaga utrzymać kierowcy kontrolę nad pojazdem i właściwy tor jazdy.

Jeżeli na śliskiej nawierzchni stracisz panowanie nad autem, ESP przejmie kontrolę nad układem ABS oraz ASR. Przypomnijmy krótko, za co odpowiada każdy z nich:

  • ABS - zapobiega blokowaniu się kół w trakcie hamowania,
  • ASR- chroni koła w trakcie przyspieszania celem zachowania odpowiedniej przyczepności. 

Więcej przeczytasz tutaj: Co oznacza kontrolka ABS i co robić, gdy się świeci?

Do utraty kontroli nad pojazdem najczęściej dochodzi, gdy prędkość przy zmianie pasa jest zbyt duża. Do poślizgu może także doprowadzić nagły skręt kierownicy, gwałtowne hamowanie czy inny niespodziewany ruch. Okazuje się więc, że ESP przydaje się w samochodzie nie tylko w warunkach oblodzenia nawierzchni. 

Jak zbudowany jest system ESP?

Sercem systemu stabilizacji toru jazdy jest układ sterujący. To właśnie tam, za pośrednictwem specjalnych czujników, trafiają sygnały wskazujące na rosnące ryzyko utraty panowania nad pojazdem przez kierowcę. Dzieje się to np. w przypadku:

  • gwałtownego skrętu kierownicy,
  • zbyt dużej prędkości obrotowej koła pojazdu,
  • przyspieszenia poprzecznego auta,
  • wysokiego ciśnienia płynu hamulcowego,
  • przełożenia skrzyni biegów.

Zanim czujnik ESP wyśle sygnał do komputera systemu, przeanalizuje takie parametry pojazdu jak:

Jak działa system stabilizacji toru jazdy (ESP)?

Wymienione wyżej czynniki mają ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa jazdy. Jak dokładnie działa ESP w samochodzie? 

Przykład

Wyobraź sobie, że w wyniku manewru innego kierowcy zostałeś zmuszony do gwałtownej zmiany toru jazdy na autostradzie. Czujnik ESP błyskawicznie wykrył tę zmianę, przeanalizował parametry auta i wysłał te informacje do komputera diagnozującego. Ten z kolei z odpowiednią siłą przyblokował odpowiednie koła pojazdu i zredukował moment obrotowy silnika. Dzięki temu ustabilizował pojazd, Ty jako kierowca odzyskałeś panowanie nad nim, a dalsza bezpieczna jazda była możliwa.

Jeśli z kolei samochód utraci przyczepność do jezdni na skutek zbyt wysokiej prędkości, układ ESP zredukuje otwarcie przepustnicy oraz oczywiście zmniejszy obroty silnika. Ta sama kontrola dotyczy ciśnienia hamulca. 

Jest to proces zautomatyzowany, co oznacza, że wszystkie opisane procedury zachodzą bez ingerencji kierowcy.  ESP pozwoli Ci przebrnąć przez poślizg nadsterowny, jak i poślizg nadsterowny. 

Na czym polega poślizg nadsterowny?

Do takiej sytuacji dochodzi w chwili poślizgu kół tylnej osi. W praktyce gdy samochód wchodzi w zakręt, jego tylna część pozostaje poza nim. Pojawia się tym samym ryzyko poślizgu, a ESP wysyła do układu hamulcowego informację o tym, że należy przyhamować koło na przedniej osi. Dzięki temu dojdzie do ustabilizowania toru jazdy. 

Na czym polega poślizg podsterowny?

To mechanizm odwrotny do nadsterowności - w tym przypadku dochodzi do uślizgu kół przednich i właśnie ta część samochodu wychodzi poza zakręt. Tym razem z modułu sterującego popłynie informacja o tym, że przyhamować trzeba tylne koło. 

System ESP a układ ABS - czym się różnią?

To, że w samochodzie zamontowany został ESP nie oznacza, że producent zrezygnował z dotychczasowych zabezpieczeń, jak wspomniane już ABS i ASR. Po prostu uznano, że są one niewystarczające dla zapewnienia bezpieczeństwa na drodze - układ ESP stanowi ich uzupełnienie i ściśle z nimi współpracuje. 

Przypomnijmy, że sam ABS odpowiada za zapobieganie poślizgowi kół, a ESP to jednak znacznie bardziej kompleksowy układ.

Gdzie znajduje się kontrolka ESP?

ESP w samochodzie działa wtedy, gdy jego kontrolka pozostaje zgaszona.  W większości modeli znajduje się ona na desce rozdzielczej. Po zapłonie auta powinna się zapalić (tak jak pozostałe diody), a  następnie zgasnąć.

Uwaga!

Jeśli zauważysz, że jej symbol zapalił się na żółto i nie gaśnie, układ ESP został wyłączony. Jeszcze inną sytuacją jest miganie kontrolki ESP. Oznacza to, że samochód zaczyna tracić przyczepność, a system intensywnie pracuje, aby nie dopuścić do poślizgu.

Co robić w razie awarii ESP w samochodzie?

Tak jak każdy inny układ samochodowy, tak i ESP może ulec awarii. Najczęściej przyczyną bywa:

  • korozja,
  • błąd w sterowniku silnika,
  • zakłócenie w czujnikach,
  • niewłaściwe napięcie.

Warto wiedzieć

Jeśli system ESP ulegnie awarii, najlepiej jak najszybciej udać się z tym do mechanika. Dojdzie on do tego, w czym tkwi problem i wymieni ewentualne wadliwe lub zużyte części. O problemach z ESP może świadczyć jego wyłączenie się (czyli stale zapalona kontrolka) lub specjalny komunikat ze strony komputera pokładowego.

Sprawność układu ESP w samochodzie jest także sprawdzana podczas okresowych przeglądów technicznych. Oczywiście z awaria ESP nie uniemożliwia jazdy samochodem, jednak trzeba mieć świadomość, że znacznie obniża nasze bezpieczeństwo na drodze.

Czy da się wyłączyć elektroniczny program stabilizacji jazdy?

Prawidłowe działanie systemu ESP zapewnia nam lepszą kontrolę nad pojazdem nawet w wyjątkowo trudnych warunkach drogowych. W związku z tym rzadko który producent dopuszcza możliwość całkowitego wyłączenia tego układu bezpieczeństwa. 

Zdarza się jednak, że można tak sterować ESP w samochodzie, aby uruchamiał się tylko w ściśle określonych sytuacjach. 

Jak jeszcze zwiększyć swoje bezpieczeństwo jazdy?

Zaawansowane technologie bezpieczeństwa w nowoczesnych samochodach czy przezorność i ostrożność za kierownicą nie zawsze jednak stanowią gwarancję kontroli nad autem, choć z pewnością ją zwiększają. Poza tym do niebezpiecznych sytuacji mogą doprowadzać także inni uczestnicy ruchu. Niekiedy udział w kolizji czy wypadku nie jest do końca zależny od samego kierowcy. 

Przed skutkami takich zdarzeń chroni nas obowiązkowe ubezpieczenie samochodu OC, ale także ubezpieczenia dobrowolne, jak choćby autocasco czy assistance. Jeśli zadbasz o odpowiednią polisę, zyskasz nie tylko szansę na uzyskanie odszkodowania, kiedy będzie to konieczne, ale także wsparcie organizacyjne w i tak już stresującej sytuacji na drodze.

Co warto wiedzieć?

  1. System ESP jest obowiązkowo montowany w samochodach poruszających się po drogach na terenie Unii Europejskiej.
  2. Najważniejszą funkcją ESP jest kontrola trakcji pojazdu i stabilizacji toru jazdy, jeśli zajdzie taka konieczność.
  3. Na system stabilizacji toru jazdy składa się moduł sterujący oraz pompa hydrauliczna. Ta ostatnia współpracuje z licznymi czujnikami rozmieszczonymi w całym pojeździe.
  4. Jeśli auto nie traci przyczepności, a system ESP działa prawidłowo, w czasie jazdy jego kontrolka powinna być zgaszona. Jeśli zacznie migać, będzie to świadczyć o zwiększonym ryzyku poślizgu, któremu ESP próbuje zapobiec.
  5. Kontrolka ESP, która świeci się światłem stałym, może świadczyć o awarii tego układu. 

FAQ - najczęściej zadawane pytania

  1. Do czego służy system ESP?

    System ESP pomaga w utrzymaniu prawidłowego toru jazdy, jeśli kierowca straci panowanie nad samochodem. Bezpośrednio współpracuje z układami ABS oraz ASR, dzięki czemu kompleksowo chroni auto przed niebezpiecznymi sytuacjami w ruchu drogowym i w porę automatycznie reaguje na niepokojące sygnały płynące z pojazdu.

  2. Czy system ESP może czasem utrudniać jazdę zamiast pomagać?

    Są sytuacje, w których jazda z włączonym systemem ESP może być kłopotliwa. Może np. utrudniać poruszanie się bo błocie lub śniegu, nawet jeśli kierowca względnie panuje nad autem.

  3. Jak wygląda kontrolka ESP w samochodzie?

    Przeważnie na tablicy rozdzielczej będzie widoczna ikonka samochodu wpadającego w poślizg (linie faliste). Kontrolka ta może świecić się na żółto lub pomarańczowo, w zależności od producenta pojazdu.

  4. Czy ESP można znaleźć w każdym samochodzie?

    System ESP jest obowiązkowym wyposażeniem każdego auta od 2014 roku. Może występować pod różną nazwą (marki stosują własną nazwę handlową tego układu), ale zawsze działa na tej samej zasadzie.

  5. Czy system ESP jest dostępny tylko w samochodzie osobowym?

    Elektroniczny program stabilizacji toru jazdy jest obowiązkowy w samochodach osobowych, ale także użytkowych o masie nieprzekraczającej 3,5 tony od 2014 roku, a od roku 2015 stał się obowiązkiem również w pozostałych typach pojazdów.