Opony to jeden z najważniejszych elementów samochodu odpowiadający za bezpieczeństwo jazdy. Jednocześnie w wyniku eksploatacji prędzej czy później będą one wymagały wymiany - nawet jeśli nie pokonujesz regularnie dużych dystansów. Ich powierzchnia z czasem ulega zużyciu, a za jazdę na takim ogumieniu nie tylko narażasz się na niebezpieczeństwo, ale również mandat. Ile lat mogą mieć opony i co na temat ogumienia mówią polskie przepisy?

Trudno jest jednoznacznie określić żywotność opon. To, w jakim stopniu się zużywają, zależy od szeregu czynników. Ze względu na różnice w konstrukcji i mieszanki wykorzystanej w produkcji, opony letnie zużywają się nieco inaczej niż zimowe czy całoroczne. Nie ulega jednak wątpliwości, że kluczowa jest tu grubość bieżnika oraz sam wiek opony. 

Znajdź OC już od 329zł!
Bez wychodzenia z domu

  • Ceny OC w 3 minuty
  • Oferty kilkunastu towarzystw ubezpieczeniowych
  • Pomoc 200 agentów

O stan ogumienia należy dbać w kontekście własnego bezpieczeństwa na drodze i komfortu jazdy. Sprawdź, jaki jest dopuszczalny wiek opon i minimalna głębokość bieżnika. Wymiana opon wiąże się ze sporymi kosztami, dlatego warto wiedzieć, do którego momentu możesz czekać z wizytą u wulkanizatora. 

Dlaczego stan opon w samochodzie jest istotny?

Dobre opony samochodowe stanowią gwarancję bezpiecznej i komfortowej podróży. Opona o odpowiedniej głębokości bieżnika: 

  • zapewnia kierowcy właściwą przyczepność do nawierzchni jezdni,
  • skraca drogę hamowania,
  • minimalizuje ryzyko poślizgu,
  • zwiększa osiągi samochodu i satysfakcję z jazdy.

Regularna kontrola stanu ogumienia może zmniejszać ryzyko jego uszkodzenia, np. gdy ciśnienie w oponach będzie zbyt niskie. Jazda w takich warunkach może skończyć się nawet utratą kontroli nad pojazdem. Na bezpieczeństwo jazdy mogą wpływać również rozmaite mikrouszkodzenia opon, które nie zawsze widać gołym okiem. 

Z czasem użytkowane ogumienie zużywa się w naturalny sposób. Można to rozpoznać po głębokości bieżnika. Im jest on płytszy w stosunku do pierwotnej grubości, tym właściwości opon będą niższe. Przyczepność do podłoża i droga hamowania również stają wtedy pod znakiem zapytania.

Porównaj ceny OC i AC

Od czego zależy żywotność opon w samochodzie?

O tym, kiedy trzeba będzie wymienić opony na nowe, decyduje cała lista czynników. Pierwszym z nich jest jakość kompletu ogumienia i materiał zastosowany przy produkcji oraz wytrzymałość przewidziana przez producenta. Głównym parametrem jest odporność na ścieranie. 

Wiele zależy także od eksploatacji opon, a więc:

  • tego, czy ogumienie jest dostosowane do nawierzchni oraz warunków pogodowych,
  • kontrolowania właściwego poziomu ciśnienia w oponach,
  • przebiegów, jakie pokonuje kierowca (jak dużo i jak często jeździ),
  • stylu jazdy (bardziej agresywna i z gwałtownym hamowaniem spowoduje, że opony zużyją się szybciej),
  • rodzaju przemierzanych tras.

Poza tym na żywotność opon wpływają:

  • rodzaj napędu,
  • odpowiednie wyważenie kół,
  • obciążenie samochodu,
  • promienie słoneczne, 
  • wysokie temperatury, 
  • kontakt z substancjami chemicznymi (np. smarem).

Uwaga!

Komplet ogumienia należy regularnie kontrolować. Kluczowe są: wysokość bieżnika, szczelność wentyla, równomierność zużycia czy uszkodzenia powierzchni opony. Nie bagatelizuj także właściwego sposobu przechowywania opon poza sezonem. Nawet w stanie spoczynku guma pracuje, a jeśli będzie przechowywana w złych warunkach, jej żywotność może ulec znacznemu skróceniu.

Ile lat mogą mieć opony według przepisów?

Polskie przepisy nie precyzują ścisłego, dopuszczalnego wieku opony. Z technologicznego punktu widzenia przyjmuje się jednak, że opony nie powinny mieć więcej niż 10 lat. Jest to jednak wartość maksymalna i dotyczy samochodów użytkowanych okazjonalnie. Jeśli więc jeździsz dużo i często, na nowe opony będziesz musiał zdecydować się znacznie szybciej. 

Drugą stroną medalu jest jednak wysokość bieżnika. W Polsce jest to przynajmniej 1,6 mm. Ten parametr w oponach mierzy się z wykorzystaniem tzw. wskaźnika TWI.

Co mówi prawo?

Pojazd nie może być wyposażony w opony, których wskaźniki pokazują graniczne zużycie bieżnika, a w odniesieniu do opon niezaopatrzonych w takie wskaźniki – o głębokości rzeźby bieżnika mniejszej niż 1,6 mm.
§11, p.7 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów

Jeżeli więc opony Twojego samochodu mają 3 lata, ale bieżnik jest płytszy niż 1,6 mm, szybko musisz pomyśleć o wymianie kompletu. 

Jak często należy wymieniać opony na nowe?

Choć wymiana ogumienia powinna nastąpić nie później niż po 10 latach od daty produkcji, zwykle już po 5 latach zaleca się ich regularną kontrolę przez specjalistę. Często jednak profilaktycznie opony wymienia się co 3-4 lata. 

Taka regularność jest ważna zwłaszcza w przypadku opon zimowych. Choć korzystamy z nich przez krótszą część roku, to w końcu w trudnych warunkach i wymagających warunkach na drodze. Opony zimowe zapewniają nam bezpieczeństwo jazdy, kiedy występują intensywne opady śniegu, oblodzenia czy niskie temperatury. 

Specjalista może zalecić CI wymianę opon, jeżeli:

  • dostrzeże drobne pęknięcia na powierzchni gumy,
  • doszło do zmian w wewnętrznej konstrukcji opony (np. zmiana kształtu bieżnika),
  • doszło do uszkodzeń w powierzchni ściany bocznej. 

Z kolei podczas oględzin opon na własną rękę, poza wysokością bieżnika zwróć uwagę na:

  • równomierność zużywania się bieżnika,
  • uszkodzenia (bąble, pęknięcia, sparcienia),
  • ślady uszkodzenia wentyla,
  • ewentualne elementy obce w gumie (wbite kamienie, gwoździe).

Co więcej, jeżeli w trakcie jazdy odczujesz jakiekolwiek nietypowe wibracje czy tzw. "bicie" opon, jak najszybciej wybierz się do wulkanizatora. Być może będzie trzeba wymienić opony szybciej niż myślisz.

Istnieje także zestaw cech opon samochodowych, które dyskwalifikują pojazd do dopuszczenia do ruchu drogowego. Mówi o tym dokładnie Dyrektywa Parlamentu Europejskiego 2014/45/ UE z 3 kwietnia 2014 w sprawie okresowych badań przydatności do ruchu drogowego pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz uchylająca dyrektywę 2009/40/EWG.

Co mówi prawo?

  • Rozmiar opony, indeks nośności, znak homologacji lub indeks prędkości niezgodne z wymogami i mające wpływ na bezpieczeństwo jazdy.
  • Niewystarczający indeks nośności lub prędkości w odniesieniu do faktycznego zastosowania.
  • Różne rozmiary opon na tej samej osi lub na kołach bliźniaczych.
  • Opony o różnej budowie (radialna/ diagonalna) na tej samej osi.
  • Widoczny lub uszkodzony kord opony.
  • Widoczny wskaźnik zużycia bieżnika.
  • Głębokość bieżnika niezgodna z wymogami
  • Opona dotyka innych nieruchomych części pojazdu, co ma wpływ na bezpieczną jazdę.
  • Opona obciera o inne elementy (elastyczne fartuchy przeciwbłotne)
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego 2014/45/ UE z 3 kwietnia 2014 w sprawie okresowych badań przydatności do ruchu drogowego pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz uchylająca dyrektywę 2009/40/EWG.

Zakup nowego kompletu opon to inwestycja, która zapewnia  bezpieczeństwo pojazdu i zwiększa jego parametry funkcjonalno-użytkowe. Opony są w końcu jedynym elementem łączącym pojazd z drogą. Jeśli będziesz je odpowiednio użytkował i regularnie sprawdzał ich stan, zadbasz przy tym o siebie i swoich bliskich.

Żywotność opony letniej, zimowej i całorocznej

Żywotność opon zależy także od ich typu i sezonu, w którym są używane. Co do zasady opony całoroczne (wielosezonowe) zużywają się znacznie szybciej niż te, na których jeździmy tylko latem lub zimą. Poza tym zaprojektowane są w taki sposób, aby uzyskać pewien kompromis między odpornością na trudne warunki zimowe, jak i te panujące na rozgrzanym od słońca asfalcie. 

Opona zimowa zużywa się o ok. 30% szybciej od letniej. Bieżnik zużywa się bardziej, jeśli zimowe ogumienie jest używane przy temperaturze wyżej niż 7 stopni Celsjusza. Użytkowanie opon w warunkach, do których nie są przeznaczone, znacznie wpływa na ich stan i stopień zużycia. Najszybciej zużywają się opony wielosezonowe, jednak w ich przypadku trzeba liczyć się z pewnym kompromisem.

Wypowiedź eksperta

Jeśli chcesz zdecydować się na zakup opon całorocznych – pamiętaj, że żaden komplet gum tego typu nie będzie dorównywał osiągom opon zimowych zimą i letnich latem. Jest to produkt o osiągach kompromisowych. Sprawdzi się u kierowców, którzy poruszają się głównie po mieście, mniejszym samochodem, jeżdżą spokojnie i mają przebiegi poniżej 10 tys. kilometrów rocznie. Warto także, aby nowe gumy tego typu były przynajmniej ze środkowej półki cenowej – cena odzwierciedla bowiem zaawansowanie technologii użytych w produkcji opon i jakość materiałów, a nie każdy producent radzi sobie z tworzeniem mieszanek gum całorocznych.
Piotr Sarnecki, dyrektor generalny Polskiego Związku Przemysłu Oponiarskiego (PZPO)

Jak ocenić wiek opon?

Wiesz już, że wymiana opon w dużym stopniu zależy od ich jakości, trwałości, eksploatacji oraz wieku. Wiesz też, ile lat mogą mieć opony, aby czuć się w pełni bezpiecznie na drodze. Wiek ogumienia można ocenić nawet na własną rękę. Wyznacznikiem będzie dla Ciebie tzw. numer DOT.

Jest to jedno z oznaczeń wytłoczonych w ścianie bocznej każdej opony. Skrót DOT pochodzi z języka angielskiego i oznacza Department of Transportation, czyli Departament Transportu. To oznaczenie stanowi potwierdzenie, że dany model opony odpowiada wytycznym bezpieczeństwa respektowanym na całym świecie.

Numer DOT składa się zwykle z czterech cyfr, z których:

  • dwie pierwsze wskazują na tydzień produkcji opony w danym roku,
  • dwa kolejne określają rok produkcji.

Przykładowy numer DOT może wyglądać następująco:

0822

Będzie oznaczał, że opony zostały wyprodukowane w 8. tygodniu 2022 roku. To właśnie na tej podstawie zarówno wulkanizator, jak i sam użytkownik auta może określić, ile lat mają opony.

Opona na poniższym zdjęciu powstała z kolei w 3. tygodniu 2021 roku.

Numer DOT powinien być dla Ciebie pierwszą wskazówką żywotności opony ,zwłaszcza jeśli masz w garażu komplet, którego nie używałeś od dłuższego czasu.

Jak zmierzyć wysokość bieżnika opony?

To bieżnik opony wpływa na jej zachowanie na drodze - manewr hamowania czy skręcania. Jazda samochodem na oponach, których głębokość bieżnika jest mniejsza niż 1,6 mm, jest nie tylko niebezpieczna, ale i niezgodna z prawem. Minimalna głębokość bieżnika została ustalona na poziome europejskim.

Wypowiedź eksperta

Jeśli głębokość bieżnika w samochodzie jest mniejsza, prędkość z którą auto może wpaść w poślizg spada o 40%. Jest to jedna z przyczyn, dla których oponę, w której bieżnik nie przekracza 1,6 mm, należy wymienić na nową.
TyreAware, czyli praktyczne informacje o oponach, Europejskie Stowarzyszenie Producentów Opon i Gumy

Głębokość bieżnika można w prosty sposób sprawdzić samodzielnie. Wskazówką będą tu wskaźniki zużycia bieżnika wbudowane w każdą oponę. Dzięki temu do kontroli opon nie jest potrzebny żaden specjalistyczny sprzęt. 

Uwaga!

Minimalna wartość 1,6 mm głębokości bieżnika nie oznacza, że jazda na takich oponach jest zalecana. Wręcz przeciwnie! Producenci z przemysłu oponiarskiego uważają, że i tak jest to już zbyt mało, aby mogła ona pracować prawidłowo i zapewnić kierowcy odpowiednią przyczepność do drogi. Dla opon letnich zalecają bieżnik o głębokości przynajmniej 3 mm, a dla zimowych - 4 mm.

Polecamy trzy sposoby na pomiar głębokości bieżnika:

  1. Za pomocą specjalnego miernika (można go kupić w sklepie motoryzacyjnym za ok. 10 zł).
  2. Z wykorzystaniem specjalnych punktów pomiarowych w różnych częściach opony (wspomniane punkty zużycia bieżnika).
  3. Z wykorzystaniem monety (2 zł lub 1 euro). Należy umieścić ją w zagłębieniu bieżnika. Jeśli jej złoty brzeg w całości będzie mieścił się poniżej bieżnika - z wymianą opon możesz jeszcze poczekać. W ten sposób należy sprawdzić każdą z czterech opon, najlepiej w dwóch różnych punktach.

Czy da się zwiększyć trwałość opon?

Zakup nowego kompletu ogumienia to zwykle spora inwestycja, zwłaszcza jeśli zależy Ci na wysokiej trwałości opon. Przeważnie jest to wydatek rzędu 2-4 tysięcy złotych w zależności od producenta, wieku opony i jej jakości.

Z kolei to, ile kosztuje wymiana opon, zależy często od ich rozmiaru, regionu, ale i polityki cenowej samego zakładu wulkanizacyjnego. Niektórzy zapłacą za sezonową wymianę 150 zł - inni nawet 350 zł. Nic dziwnego, że kierowcom zależy na utrzymaniu opon dobrym stanie możliwie jak najdłużej. Ogromne znaczenie ma tutaj z jednej strony sama charakterystyka opony i jej właściwości, a z drugiej - sposób eksploatacji i konserwacji.

Wybór opon dobrej jakości 

Wskazówką powinien być dla Ciebie własny styl jazdy, ale także szacowane przebiegi, jakie robisz w ciągu roku. Dynamiczne startowanie, ostre wchodzenie w zakręty sprawiają, że opony samochodowe ścierają się szybko. Jeśli chcesz jeździć na oponach dłużej, nawet przez kilka sezonów, postaw raczej na płynne i spokojne prowadzenie samochodu, tam gdzie to oczywiście możliwe. 

Jeśli chcesz wydłużyć trwałość opon, wybieraj modele od znanych producentów, którzy stosują wysokiej jakości mieszanki do produkcji ogumienia. Wskazówką są także parametry, które opisują właściwości danej gumy:

  • indeks prędkości,
  • indeks nośności,
  • efektywność paliwowa,
  • droga hamowania na mokrej nawierzchni,
  • hałas zewnętrzny.

Poza tym przy wyborze kompletu pomyśl też o dopasowaniu opon do masy i typu pojazdu, a także geomterii auta. Jeśli będą one prawidłowe, ścieranie się opon będzie następowało wolniej.

Regularna kontrola ciśnienia w oponach

Żywotność opon zwiększysz także przez regularne sprawdzanie poziomu ciśnienia. Najlepiej robić to raz w miesiącu. Dlaczego to tak istotne? Opona, która nie jest napompowana do właściwego poziomu, będzie bardziej podatna na uszkodzenia mechaniczne i zużycie.. Ponadto zbyt niskie ciśnienie w oponach może zwiększać spalanie podczas jazdy, a w efekcie - koszty paliwa.

To producent opon określa, jakie ciśnienie jest zalecane do konkretnego modelu, jednak weź pod uwagę także masę samochodu. Jeżeli podróżujesz z zapakowanym bagażnikiem, ciśnienie w oponach należy zwiększyć. 

Okresowa rotacja kół

Specjaliści z branży oponiarskiej zalecają kierowcom także rotowanie opon w ramach jednego kompletu. Co to znaczy? W przypadku pojazdów z napędem na przednią oś opony przednie zużywają się znacznie szybciej niż tylne. Przy okazji sezonowej wizyty w zakładzie wulkanizacyjnym możesz poprosić o zmianę  i zamontowanie opon odwrotnie - te, które dotychczas były z przodu, mogą został założone na tylną oś. Dzięki temu komplet będzie zużywał się równomiernie.

Prawidłowa eksploatacja samochodu

Stan techniczny całego pojazdu może wpłynąć to, jak często będzie trzeba wymieniać opony. Chodzi o takie parametry jak:

  • zbieżność osi,
  • geometria kół,
  • stan hamulców,
  • stan amortyzatorów.

Jeśli elementy eksploatacyjne będą wymagały wymiany, należy to zrobić jak najszybciej. 

Czy można dostać mandat za zły stan ogumienia?

W Polsce nie istnieje ustawowy obowiązek sezonowej zmiany opon, więc w razie kontroli drogowej nie można otrzymać mandatu np. za jazdę latem na oponach zimowych.

Inaczej będzie wtedy, gdy zostaniesz zatrzymany przez patrol policji, a Twoje opony będą w wyraźnie złym stanie. Jeśli Twoje ogumienie nie spełnia np. wymaganej minimalnej głębokości bieżnika lub jest uszkodzone, mandat może wynieść od kilkuset do nawet 3000 złotych!

Mandat za opony samochodowe możesz także dostać gdy:

  • opony są nierównomiernie zużyte,
  • na jednej osi opona ma inny rozmiar lub różną rzeźbę bieżnika,
  • powierzchnia opony jest spękana lub ponacinana tak, że osnowa jest na wierzchu,
  • na bocznej ścianie opony widoczne są bąble,
  • ma nośność oraz indeks prędkości niedostosowane do nacisku na koła lub prędkości maksymalnej (oprócz opon zimowych),
  • opona wystaje poza obrys nadwozia.

Porównaj ceny OC i AC

Kiedy warto kupić ubezpieczenie opon?

Opony to jeden z najbardziej awaryjnych elementów samochodu. Są narażone na usterki ze względu na duże obciążenie, ryzyko najechania na ciało obce czy użytkowanie w zróżnicowanych warunkach. Nierzadko awaria ogumienia może uniemożliwiać kontynuację podróży. Wówczas z pomocą może przyjść ubezpieczyciel, u którego wykupiłeś polisę assistance lub specjalne ubezpieczenie opon.

Zobacz więcej: Ubezpieczenie opon - Jak działa ubezpieczenie opon i ile kosztuje?

Jako dodatek do polisy OC ubezpieczenie opon będzie kosztować nawet kilkanaście złotych, a zakres ochrony, jaką uzyskasz, może Ci zaoszczędzić stresu, jeśli dojdzie do nagłej awarii. W ramach polisy zwykle można liczyć na:

  • wymianę koła lub kół na miejscu awarii,
  • holowanie pojazdu do warsztatu, jeśli wymiana opon na miejscu nie jest możliwa,
  • pokrycie kosztów naprawy w warsztacie,
  • pomoc informacyjną.

Uwaga!

Konkretny zakres ubezpieczenia opon zależy od towarzystwa, jednak większość firm na polskim rynku nie pokrywa kosztów zakupu materiałów eksploatacyjnych, np. zakup nowych opon czy dętek. Z ochrony wyłączona jest także sytuacja, w której np. skradziono opony z zaparkowanego pojazdu. Zanim zdecydujesz się na zakup dodatkowej polisy, dokładnie zapoznaj się z warunkami ochrony w OWU danego ubezpieczyciela.

Ubezpieczenie opon przyda Ci się zarówno w codziennej eksploatacji pojazdu w mieście, jak i w dalszych wyjazdach w kraju czy za granicą., Pamiętaj jednak, ze jest to produkt niedostępny samodzielnie. Jeśli chcesz liczyć na dodatkowe wsparcie przy awarii opon, musisz zdecydować się na nie jako dodatek do ubezpieczenia OC, AC lub rozszerzonego assistance. 

Przemyślane zakupy, regularna kontrola stanu technicznego i prawidłowa eksploatacja opon pozwolą Ci dłużej cieszyć się oponami i utrzymać komfort jazdy. Jeśli dołączyć do tego dodatkową ochronę, żadna sytuacja związana z ogumieniem nie zaskoczy Cię na drodze.

Co warto wiedzieć?

  1. Minimalna głębokość bieżnika opon wymagana przez praco wynosi 1,6 mm. Jednak producenci ogumienia za optymalny stan opony uznają 3-4 mm głębokości.
  2. Prawo nie mówi wprost, ile lat mogą mieć opony, aby bezpiecznie z nich korzystać. Co do zasady jednak opony starsze niż 10 lat uznaje się za nie do użytku.
  3. Wiek opon można ocenić na podstawie numeru DOT wytłoczonego na bocznej ścianie każdej opony. Wskazuje on na rok i tydzień produkcji danego modelu opony.
  4. Zużycie opon zależy od ich jakości, parametrów, warunków użytkowania, ale również tego, w jaki sposób jeździ konkretny kierowca.
  5. Jeśli zdecydujesz się jeździć na oponach zimowych latem, możesz znacznie przyspieszyć ich zużycie. Guma stosowana do produkcji ogumienia zimowego źle znosi temperatury przekraczające nawet 7 stopni. Jeśli w sezonową wymianą opon Ci nie po drodze, lepiej rozważyć zakup całorocznego modelu.

FAQ - najczęściej zadawane pytania

  1. Kiedy opona jest uznawana za starą?

    Nie istnieje żaden przepis, który reguluje maksymalny wiek opony. Specjaliści uznają jednak, że jeśli oponę wyprodukowano 10 i więcej lat temu, jest zbyt stara, aby móc ją bezpiecznie użytkować.

  2. Kiedy opona zużywa się szybciej?

    Jazda w nieodpowiednich warunkach (nieprzystosowanie rodzaju ogumienia do temperatury czy pogody), agresywne prowadzenie samochodu czy niedostosowanie poziomu ciśnienia w konkretnym modelu opony mogą przyspieszać jej zużywanie się.

  3. Kiedy opona nie nadaje się do użytku?

    Jeśli na oponie zauważysz uszkodzenie, np. wybrzuszenia, pęknięcia czy wbite ciało obce - należy ją jak najszybciej wymienić. Brak reakcji może wpłynąć na Twoje bezpieczeństwo na drodze.

  4. Co grozi za jazdę na zużytych oponach?

    Jeżeli w trakcie kontroli drogowej funkcjonariusz stwierdzi, że opony samochodowe są zużyte lub uszkodzone, możesz otrzymać mandat od kilkuset do nawet 3000 złotych w skrajnych przypadkach. Czasem bardziej opłaci się wymiana opon na nowy komplet.