Pomoc 
Zgubione prawo jazdy nie uniemożliwia Ci prowadzenia samochodu, chyba że do incydentu dojdzie za granicą. W Polsce nie ma obowiązku fizycznego posiadania prawa jazdy przy sobie, ale jeśli dojdzie do jego zgubienia, warto podjąć kilka kroków w imię bezpieczeństwa swoich danych, a następnie postarać się o wydanie duplikatu. Zobacz, jakie mogą być skutki zgubienia prawa jazdy i jak się zachować w takiej sytuacji.
- Czy można jeździć samochodem bez prawa jazdy?
- Utrata lub zatrzymanie uprawnień a prowadzenie samochodu
- Co zrobić w przypadku zgubienia prawa jazdy?
- Jak wyrobić zgubione prawo jazdy na nowo?
- Czy zgubione prawo jazdy uniemożliwia prowadzenie samochodu?
- O jakich dokumentach powinien pamiętać kierowca poza prawem jazdy?
Dokument prawa jazdy stanowi potwierdzenie tożsamości właściciela oraz faktu, że ma on uprawnienia do prowadzenia pojazdów mechanicznych. Zgubione prawo jazdy nie stanowi dziś w Polsce przeszkody do zasiadania za kierownicą, ale znalezione przez osobę o nieczystych intencjach może przyczynić się do poważnych kłopotów.
Na szczęście wydanie wtórnika prawa jazdy nie będzie problemem, jeśli złożysz wniosek i zbierzesz wymagane załączniki. Czy po zgubieniu musisz zastrzec prawo jazdy? Czy możesz mieć kłopoty podczas kontroli drogowej? Odpowiadamy na wszystkie pytania!
Czy można jeździć samochodem bez prawa jazdy?
5 grudnia 2020 roku weszły w życie przepisy głoszące, że kierowcy w Polsce nie muszą wozić ze sobą prawa jazdy w fizycznej formie. Wcześniej jazda bez tego dokumentu w kieszeni mogła skończyć się mandatem nawet w wysokości 250 zł. Kwestię tę reguluje Ustawa z dnia 14 sierpnia 2020 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw.
Co mówi prawo?
Wynika z tego, że prawo jazdy w formie fizycznej w Polsce będzie wymagane tylko u tych kierowców, którzy uzyskali uprawnienia poza jej granicami.
W razie kontroli drogowej służby mogą natomiast zweryfikować uprawnienia polskiego kierowcy w specjalnym systemie CEPiK (Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców). Dostęp do niego mają m.in. Policja, Straż Miejska czy Inspekcja Transportu Drogowego. W bazie mogą sprawdzi ważność:
- polisy OC,
- badania technicznego pojazdu,
- uprawnień kierowcy.
Jeśli więc zdałeś egzamin na prawo jazdy, ale zgubiłeś fizyczny dokument - nie zostaniesz za to w żaden sposób ukarany.
Warto wiedzieć
Czy można jeździć bez prawa jazdy za granicą?
Niestety zgubienie prawa jazdy za granicą może pokrzyżować wycieczkowe plany. Jeśli wybierasz się do innego kraju własnym samochodem, ten dokument obowiązkowo musisz mieć przy sobie. Zagraniczne służby nie mają bowiem dostępu do polskiego systemu CEPiK i w żaden sposób nie będą mogły zweryfikować Twoich uprawnień. Nie pomoże nawet inny dokument tożsamości. Nie ma także szansy na nowe prawo jazdy wyrobione za granicą.
Warto wiedzieć
Utrata lub zatrzymanie uprawnień a prowadzenie samochodu
Pamiętaj jednocześnie, że prowadzenie pojazdów mechanicznych bez stosownych uprawnień karane jest już mandatem w wysokości od 1 500 do nawet 30 000 zł! To od okoliczności zależy, czy kierowcę ukarze policja, czy sprawa zostanie skierowana na ścieżkę sądową.
Jeśli np. cofnięto Ci uprawnienia, a mimo to zdecydujesz się prowadzić samochód, możesz nawet trafić do więzienia na 2 lata. Sąd potraktuje to bowiem jako przestępstwo karane z Kodeksu karnego.
Tymczasowe zatrzymanie prawa jazdy
Zatrzymanie prawa jazdy na 3 czy więcej miesięcy zdarza się częściej, niż się wydaje. Najczęstszym powodem jest przekroczenie przez kierowcę prędkości 50 km/h w terenie zabudowanym. Jeśli służby czasowo zatrzymają dokument, nie ma on prawa zasiadać za kierownicą do czasu jego odzyskania.
Jeśli zostanie na tym przyłapany, jego kara może natomiast zostać wydłużona np. z 3 do 6 miesięcy.
Zobacz więcej: Utrata prawa jazdy za prędkość - kiedy stracisz prawko?
Cofnięcie uprawnień do prowadzenia pojazdów
Takie zachowanie traktowane jest jako przestępstwo. Jeśli kierowca zdecyduje się na jazdę bez prawa jazd (po jego całkowitym cofnięciu), może trafić do więzienia z wyroku sądu nawet na 2 lata.
Idźmy dalej - jeśli kierowca zignoruje zakaz wydany przez sąd, grozi mu pozbawienie wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Może także dostać zakaz prowadzenia pojazdów na 15 lat. Nie pomoże nawet ponowne przystąpienie do egzaminu na prawo jazdy.
O skutkach prowadzenia auta bez ważnych uprawnień więcej przeczytasz tutaj: Jazda bez uprawnień – co za nią grozi?
Co zrobić w przypadku zgubienia prawa jazdy?
Wiesz już, że na terenie Polski jazda bez fizycznego prawa jazdy jest możliwa i w pełni legalna. Musisz jednak pamiętać, że dokument zawiera Twoje dane wrażliwe i w niepowołanych rękach może zostać niewłaściwie wykorzystany.
Choć nie masz takiego obowiązku, warto sprawić, aby zgubione prawo jazdy trafiło do bazy dokumentów zastrzeżonych. W tym celu możesz zadzwonić do swojego banku - na Twój wniosek jego pracownik zastrzeże dokument. W efekcie nikt nie będzie mógł z niego skorzystać bez Twojej wiedzy.
Jeśli podejrzewasz, że prawo jazdy zostało skradzione, możesz zgłosić się także na policję. Niezależnie od tego postaraj się o duplikat prawa jazdy. Jak wygląda wyrobienie nowego dokumentu?
Jak wyrobić zgubione prawo jazdy na nowo?
Aby uzyskać duplikat prawa jazdy, musisz złożyć wniosek w wydziale komunikacji adekwatnym do Twojego miejsca zamieszkania. Wzór dokumentu znajdziesz w sieci (na stronie urzędu) lub na miejscu, w siedzibie wydziału.
Wniosek o wydanie dokumentu prawa jazdy nie jest skomplikowany, jednak dzieli się na siedem części, z których każda oznaczona jest kolejną literą alfabetu. Oto co powinieneś wpisać w każdej z nich.
Część A - podajesz swoje dane (imię i nazwisko, pesel, miejsce urodzenia, adres zamieszkania, obywatelstwo, ewentualnie dane kontaktowe - telefon i adres e-mail).
Część B - podajesz dane już posiadanych uprawnień (kategoria prawa jazdy, numer dokumentu).
Część C - informacje na temat uprawnień do prowadzenia tramwaju (jeśli takie posiadasz).
Część D - potwierdzenie kwalifikacji (jeśli jesteś kierowcą zawodowym).
Część E - podajesz powód wnioskowania o nowe prawo jazdy i wpisujesz załączniki, które dodasz do wniosku.
Część F - wskazujesz, w jaki sposób odbierzesz nowy dokument (pocztą, osobiście).
Część G - miejsce na podpis oraz wklejenie fotografii.
W przypadku utraty prawa jazdy i wnioskowania o duplikat, do wniosku należy dołączyć:
- kolorowe zdjęcie o wymiarach 35x45 cm,
- dowód osobisty (do wglądu urzędnika przyjmującego wniosek),
- potwierdzenie opłaty za wydanie wtórnika prawa jazdy.
Sprawdź też: Zdjęcie do prawa jazdy – wymiary, wymogi, ile kosztuje?
Gdzie złożyć wniosek o duplikat prawa jazdy?
Wniosek o wydanie nowego dokumentu należy złożyć w urzędzie miasta, a konkretnie w wydziale komunikacji. Możesz to zrobić podczas osobistej wizyty lub za pośrednictwem platformy ePUAP, o ile Twój urząd to umożliwia.
Ostatnie rozwiązanie jest najwygodniejsze, ponieważ całą procedurę przeprowadzisz bez wychodzenia z domu i wędrowania do konkretnego urzędu. Pamiętaj jednak, że do złożenia wniosku online musisz skorzystać z profilu zaufanego lub certyfikatu kwalifikowanego.
Jak złożyć wniosek o wydanie prawa jazdy online krok po kroku?
- Zbierz potrzebne dokumenty.
- Ureguluj opłatę na wydanie duplikatu.
- Odwiedź stronę: epuap.gov.pl/wps/portal/strefa-klienta/katalog-spraw/motoryzacja-i-transport/wymiana-prawa-jazdy/wydanie-wtornika-prawa-jazdy
- Wybierz opcję "Załatw sprawę".
- Zaloguj się do swojego profilu zaufanego.
- Wypełnij formularz wniosku i dodaj zadeklarowane załączniki.
- Podpisz wniosek profilem zaufanym.
- Wypełniony wniosek wyślij razem z dokumentami na konto urzędu.
Kiedy placówka potrzyma wniosek, otrzymasz dokument potwierdzający wpływ (UPP).
źródło: epuap.gov.pl
Ile kosztuje wyrobienie duplikatu prawa jazdy?
Zgubione prawo jazdy wiąże się też z kosztami, na jakie musisz się przygotować. Na szczęście nie będzie tu nieprzewidzianych wydatków. Opłata za wydanie wtórnika jest stała i wynosi obecnie 100,50 zł. Potwierdzenie wniesienia opłaty składasz potem razem z właściwym formularzem, dlatego musisz zapłącić jeszcze przed złożeniem wniosku.
Za nowe prawo jazdy możesz zapłacić na miejscu w kasie urzędu lub za pośrednictwem przelewu. Numer konta będzie dostępny na stronie internetowej wydziału komunikacji.
Ile się czeka na wtórnik prawa jazdy?
Według przepisów prawa urząd ma 30 dni na wydanie duplikatu zgubionego prawa jazdy od momentu otrzymania wniosku. Praktyka pokazuje jednak, że po odbiór fizycznego dokumentu możesz zostać zaproszony o wiele wcześniej.
Są też jednak okoliczności, w których ten ustawowy czas może się wydłużyć. Jeśli sytuacja kierowcy nie jest jednoznaczna, np. otrzymał wcześniej zakaz prowadzenia pojazdów, rozpatrywanie wniosku może potrwać nawet 2 miesiące.
W przypadku otrzymania odmowy ze strony urzędnika masz możliwość odwołania się od jego decyzji. W tym celu w ciągu 14 dni musisz złożyć stosowny dokument - w tym samym urzędzie, w którym starałeś się o wtórnik prawa jazdy. Twoje odwołanie trafi do samorządowego kolegium odwoławczego.
Uwaga!
Czy zgubione prawo jazdy uniemożliwia prowadzenie samochodu?
Dzięki nowelizacji ustawy z 2020 roku możesz bez przeszkód prowadzić samochód nawet po zgubieniu prawa jazdy - o ile oczywiście nie cofnięto lub nie zatrzymano Twoich uprawnień.
Co ważne, kierowcy w Polsce nie musisz wozić przy sobie także dowodu rejestracyjnego samochodu czy potwierdzenia zakupu polisy OC. O tym wszystkim służby mogą się dowiedzieć ze wspomnianej już bazy CEPiK.
O jakich dokumentach powinien pamiętać kierowca poza prawem jazdy?
Do kierowania pojazdami mechanicznymi nie potrzebujesz pakietu fizycznych dokumentów, jednak nie oznacza to, że nie musisz pilnować ważności i aktualności dowodu rejestracyjnego, badania technicznego czy obowiązkowego ubezpieczenia OC.
Dane widniejące na dowodzie rejestracyjnym należy aktualizować zgodnie z okolicznościami, jeśli np. właściciel zmieni adres zamieszkania czy nazwisko (np. po ślubie).
Z kolei brak ciągłości ubezpieczenia OC może skutkować wysokimi karami ze strony Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Jeśli organizacja dowiedzie, że np. między końcem a jednej a zakupem drugiej polisy był odstęp choćby jednego dnia, od 1 lipca zapłacisz za to 1 720 zł. W skrajnych przypadkach, gdy przerwa w OC trwa ponad 2 tygodnie, kara może wynieść 8 600 zł dla samochodu osobowego!
Nawet najszerszy pakiet OC i AC po porównaniu ofert w kalkulatorze online wyniesie zwykle znacznie mniej. Warto zatem pilnować terminów umowy.
Jeśli zorientowałeś się, że dobiega ona końca na ostatnia chwilę, porównywarka ubezpieczeń online to pierwsze, o czym wato pomyśleć, aby zachować ciągłość ochrony i uniknąć przykrych konsekwencji.
Co warto wiedzieć?
- Jeśli obawiasz się, że zgubione prawo jazdy trafi w niepowołane ręce i zostanie wykorzystane np. w celu zaciągnięcia pożyczki, możesz zastrzec dokument w oddziale swojego banku. Nie musisz udawać się tam osobiście - pracownik może przyjąć Twoją dyspozycję również telefoniczne.
- O wydanie nowego dokumentu prawa jazdy należy starać się w wydziale komunikacji urzędu właściwego Twojemu miejscu zamieszkania. Może to być urząd gminy, urząd miasta lub urząd dzielnicy (w przypadku Warszawy).
- W przypadku zgubienia prawa jazdy za granicą, nie masz możliwości starania się tam o wtórnik. Jeśli dalej chcesz poruszać się po kraju, zgłoś się na policję, a następnie do ambasady lub konsulatu po specjalne zaświadczenie. Dzięki nie mu będziesz mógł bez przeszkód poruszać się za granicą samochodem i bezpiecznie wrócić di Polski.
- Na wydanie prawa jazdy czeka się standardowo 30 dni, ale zwykle dokument można otrzymać nawet po kilku dniach.
- Poza formularzem wniosku o prawo jazdy, do urzędu musisz dostarczyć także niezbędne dokumenty: kolorową fotografię, potwierdzenie opłaty. Na miejscu w urzędzie koniecznie będzie także okazanie dowodu osobistego w celu weryfikacji Twojej tożsamości.
FAQ - najczęściej zadawane pytania
Gdzie zgłosić zgubienie prawa jazdy?
Możesz zgłosić zgubione prawo jazdy na policję, jeśli podejrzewasz że w rzeczywistości zostało skradzione. Zgubienie należy także wpisać jako powód starania się duplikat w urzędowym wniosku.
Ile kosztuje wyrobienie prawa jazdy na nowo?
Wydanie wtórnika prawa jazdy kosztuje 100,50 zł. Opłatę można wnieść osobiście w kasie wydziału komunikacji lub przelewem online na konto urzędu.
Czy muszę zastrzec zgubione prawo jazdy?
Poza tym warto zastrzec dokument, choć nie ma takiego obowiązku. Są na nim widoczne podstawowe dane osobowe, które mogą posłużyć potencjalnemu znalazcy do nieuczciwych celów.
Gdzie złożyć wniosek o duplikat prawa jazdy?
O wydanie duplikatu zgubionego prawa jazdy należy starać się w urzędzie w Twoim miejscu zamieszkania, a konkretnie w jego wydziale komunikacji. Najczęściej jest to urząd miasta, ale może być także starostwo powiatowe, a w Warszawie urząd konkretnej dzielnicy.
Co zrobić, jeśli zgubiłem prawo jazdy za granicą?
W innym kraju nie możesz prowadzić pojazdu bez fizycznego prawa jazdy przy sobie. Aby móc kontynuować podróż, zgłoś zgubienie prawa jazdy policji oraz udaj się do ambasady do specjalnie zaświadczenie. Dzięki niemu w razie zatrzymania przez służby nie będziesz mieć problemów i bezpiecznie wrócić do kraju bez konieczności zamawiania kosztownej lawety.
