Dopuszczalna ilość alkoholu we krwi kierowcy – ile wynosi?

Chcesz unikać surowych kar? Znajomość przepisów dotyczących dopuszczalnej ilości alkoholu we krwi podczas prowadzenia pojazdu mechanicznego jest kluczowa. W naszym kraju obowiązują precyzyjne regulacje w tej kwestii. Pamiętaj, że wysokie mandaty, odebranie prawa jazdy czy kara pozbawienia wolności przewidziana za jazdę po alkoholu, nie zostały wprowadzone do polskiego prawa bez powodu. 

Statystycznie, codziennie dochodzi do ok. 6 wypadków z udziałem użytkownika drogi będącego pod działaniem alkoholu. Z winy nietrzeźwego kierowcy średnio co drugi dzień ginie człowiek. 

Kiedy popełniasz przestępstwo, a kiedy wykroczenie prowadząc auto po spożyciu alkoholu?

W Polsce prowadzenie pojazdu po spożyciu alkoholu może być zarówno wykroczeniem, jak i przestępstwem - w zależności od jego stężenia we krwi lub obecności w wydychanym powietrzu.  

W Ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (art. 46) stan kierowcy będącego pod wpływem alkoholu zdefiniowano jako „stan po użyciu alkoholu” lub „stan nietrzeźwości”. Z kolei kary przewidziane na taką okoliczność zostały ujęte w Kodeksie wykroczeń (art. 87) i w Kodeksie karnym.

• Wykroczenie popełnisz będąc w stanie po użyciu alkoholu, czyli wtedy, gdy zawartość alkoholu w Twoim organizmie wyniesie lub doprowadzi do stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3; 
• Do popełnienia przestępstwa dojdzie natomiast wtedy, gdy zostanie stwierdzony u Ciebie stan nietrzeźwości, tzn., gdy zawartość alkoholu w organizmie wyniesie lub doprowadzi do stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu albo obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm3. 

Ile możesz mieć promili alkoholu we krwi podczas jazdy samochodem?

Zauważ, że polskie prawo mówi o niedopuszczalnej zawartości alkoholu, czyli tej od 0,2 promila we krwi kierowcy. To oznacza, że kierowca nie zostanie pociągnięty do odpowiedzialności karnej tylko wtedy, gdy wyniki badania jego trzeźwości wykażą wartości niższe niż 0,2‰. Stężenie we krwi 0,2‰ lub wyższe będzie już miało znamiona wykroczenia lub przestępstwa. 

Która kontrola trzeźwości kierowcy ma większe znaczenie? 

Zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu i zawartość alkoholu we krwi to dwa różne wskaźniki, ale każdy może być decydujący podczas kontroli trzeźwości. Odczytuje się je w innych jednostkach – odpowiednio w mg/dm3 (lub mg/l) i w promilach (‰). 

Obecność alkoholu w wydychanym powietrzu można zmierzyć alkomatem. Użycie tego urządzenia np. przez policję pozwala na szybkie sprawdzenie czy osoba prowadząca pojazd jest trzeźwa. Z kolei badanie krwi może dokładniej określić stężenie alkoholu. Jest to szczególnie istotne w przypadku wystąpienia niejasności co do przekroczenia dopuszczalnych norm u kontrolowanego kierowcy. Ten sposób kontroli stosuje się również wtedy, gdy osoba zatrzymana do kontroli drogowej nie zgadza się na badanie alkomatem. 

Jak przeliczać promile [‰] na miligramy na litr [mg/l]? 

Policyjne alkomaty dowodowe podają wyniki badania trzeźwości w miligramach na litr (dm3) wydychanego powietrza. Natomiast niektóre alkomaty domowe (wykorzystywane do celów osobistych) wyświetlają informacje o zawartości alkoholu w promilach. Jeśli chcesz przeliczyć otrzymany wynik z promili [‰] na mg/l, to możesz to zrobić w prosty sposób - wystarczy podzielić go przez 2,1. I odwrotnie - odczyt otrzymany w mg/l przeliczysz na ‰ korzystając ze wzoru:

X [mg/l] x 2,1 = Y [‰], gdzie:

X – to stężenie alkoholu w mg/l

Y – to stężenia alkoholu w ‰. 

Oczywiście nie zastąpi to badania laboratoryjnego krwi. Pytanie tylko, czy badanie krwi jest Ci faktycznie potrzebne? Tylko w sytuacjach wymagających najwyższej dokładności, np. w kontekście prawnym, wykonuje się badanie krwi w laboratorium. 

Co grozi kierowcy w 2024 r., gdy zawartość alkoholu w jego krwi przekracza dopuszczalne normy? 

Wysokość i rodzaj kary za przekroczenie dopuszczalnego limitu alkoholu we krwi kierowcy będzie się różnić w zależności od popełnionego czynu oraz stanu osoby prowadzącej pojazd. 

Kary za jazdę samochodem w stanie po użyciu alkoholu 

Zgodnie z art. 87 Kodeksu wykroczeń, prowadzenie pojazdu mechanicznego po użyciu alkoholu lub środków o podobnym działaniu może skutkować karą aresztu albo grzywną w wysokości od 2500 zł do nawet 30 tys. zł. Ponadto, kierowca może otrzymać zakaz prowadzenia pojazdów do 3 lat oraz 15 punktów karnych. 

Kary za jazdę samochodem w stanie nietrzeźwości 

Zgodnie z kodeksem karnym:

• kierowcy grozi kara pozbawienia wolności do 3 lat, a w przypadku recydywy od 3 miesięcy do 5 lat, 
• w określonych okolicznościach dojdzie do konfiskaty pojazdu, 
• można otrzymać zakaz prowadzenia pojazdów na minimum 3 lata (okres ten liczony jest od dnia zatrzymania prawa jazdy), 
• kierowca zostanie zobowiązany do zapłaty świadczenia w wysokości od 5000 zł do 60 000 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej.   

Nietrzeźwemu kierowcy zostanie także przypisane 15 punktów karnych.

Kary za ponowną jazdę samochodem po alkoholu (recydywa) 

Za jazdę po spożyciu alkoholu i kolejne przekroczenie dopuszczalnego limitu alkoholu we krwi (tzw. recydywa), grozi:

• kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat, 
• wyższa opłata na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej, wynosząca co najmniej 10 tys. zł, 
• konfiskata samochodu, 
• zakaz prowadzenia pojazdów na minimum 3 lata. 

Kary za spowodowanie wypadku po alkoholu

W 2024 roku, kierowcy, który spowoduje wypadek będąc pod wpływem alkoholu, grożą następujące kary:

• Jeśli w wyniku wypadku inna osoba dozna ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, sprawca może otrzymać karę minimum 3 lat więzienia; 
• W przypadku śmiertelnego wypadku kara wzrasta do minimum 5 lat więzienia; 
• W najpoważniejszych przypadkach, takich jak katastrofa drogowa, kara może wynieść do 16 lat więzienia lub nawet do 20 lat pozbawienia wolności.

Ponadto, wobec kierowców, którzy spowodują wypadek skutkujący śmiercią lub ciężkim uszczerbkiem na zdrowiu uczestnika/uczestników, zostanie dożywotnio orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów. 

Konfiskata samochodu za jazdę po alkoholu – nowe przepisy 2024 

W przypadku nietrzeźwych kierowców, od 14 marca 2024 roku stosowana jest konfiskata samochodu. Dotyczy to osób, u których stwierdzono przynajmniej 1,5 promila alkoholu we krwi. Samochód może również zostać skonfiskowany, gdy kierowca spowoduje wypadek będąc w stanie nietrzeźwości (opcjonalnie - przy stężeniu alkoholu od 0,5 do 1 promila). Podobnie będzie w przypadku spowodowania katastrofy lub zagrożenia katastrofą w ruchu lądowym (również opcjonalnie, przy 0,5 do 1 promila alkoholu we krwi). Recydywiści, czyli osoby, które prowadziły pojazd w stanie nietrzeźwości ponownie w ciągu ostatnich 2 lat, również mogą stracić swój pojazd. 

Sąd może odstąpić od konfiskaty auta w uzasadnionych przypadkach, szczególnie jeśli kierowca nie spowodował wypadku. 

Więcej informacji na temat kar za jazdę po alkoholu znajdziesz w artykule Co grozi za jazdę po alkoholu? Przegląd przepisów na rok 2024

Jaka jest dopuszczalna ilość alkoholu dla kierowcy w innym kraju?

Ustawowy limit stężenia alkoholu we krwi kierowcy w Polsce może być inny niż w pozostałych krajach europejskich. W niektórych państwach obowiązuje zasada całkowitej abstynencji, czyli 0 promila podczas jazdy.  

Wypowiedź eksperta

Dopuszczalna ilość alkoholu w Polsce jest taka sama dla wszystkich kierowców. W innych jednak może zależeć np. od wieku kierowcy, jego doświadczenia za kierownicą czy też statusu (kierowcy zawodowi). Dlatego przed podróżą za granicę zawsze trzeba zapoznać się z normami obowiązującymi w kraju docelowym.

Natalia Tokarczyk-Jarocka, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Poniżej przedstawiamy maksymalny dopuszczalny limit stężenia alkoholu we krwi w kilkunastu wybranych państwach    

Szczegóły dotyczące limitów alkoholu dla kierowców za granicą znajdziesz w artykule Limit alkoholu dla kierowcy - gdzie i ile możesz wypić?

Dlaczego kary dla pijanych kierowców są tak surowe?

Prowadzenie pojazdu, nawet gdy nie zostanie przekroczona dopuszczalna dawka alkoholu we krwi, zwiększa ryzyko wypadku i stanowi poważne zagrożenie bezpieczeństwa na drodze. Nietrzeźwi kierowcy mają obniżoną zdolność do prawidłowej oceny sytuacji, reakcji na zagrożenia oraz kontrolowania pojazdu.  

Zobacz test: Przejazd po torze po spożyciu alkoholu

Surowe kary mają zniechęcić kierowców do prowadzenia pojazdu po spożyciu alkoholu, a tym samym zwiększyć ogólny poziom bezpieczeństwa na polskich drogach, chronić życie i zdrowie obywateli oraz zmniejszyć liczbę wypadków drogowych. Rygorystyczne sankcje wobec pijanych kierowców mają więc wymiar edukacyjny i prewencyjny. 

Czy polisa OC zapewni poczucie bezpieczeństwa pijanemu kierowcy? 

Pamiętaj, że polisa OC (odpowiedzialności cywilnej) nie zapewnia pijanemu kierowcy wsparcia finansowego po kolizji czy wypadku. Wprawdzie obowiązkowe ubezpieczenie OC pokrywa szkody wyrządzone przez kierowcę innym uczestnikom ruchu drogowego, ale towarzystwo ubezpieczeniowe może dochodzić zwrotu wypłaconych odszkodowań od sprawcy wypadku, jeśli prowadził on pojazd mechaniczny będąc pod wpływem alkoholu. W efekcie, pijany kierowca ponosi pełną odpowiedzialność za wyrządzone szkody i za wszystko płaci z własnej kieszeni. 

Kierowanie pojazdem pod wpływem alkoholu wyłącza także odpowiedzialność towarzystwa ubezpieczeniowego za szkody z dobrowolnych polis, np. autocasco, NNW, assistance. Jest to standardowy zapis w OWU (ogólnych warunkach ubezpieczenia) wszystkich zakładów ubezpieczeń.