Kara za prowadzenie samochodu po spożyciu alkoholu sięga dziś nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. I nie jest to jedyna sankcja zarezerwowana dla pijanego kierowcy. W ostatnich latach zaostrzono kary dla nietrzeźwych kierowców, a w przepisach pojawiła się nawet możliwość odbierania im pojazdów. Czy w 2026 roku należy spodziewać się kolejnych zmian?

Na przestrzeni lat, akty prawne i kary związane z jazdą pod wpływem alkoholu ulegały zmianom. Od 1 października 2023 r. i 14 marca 2024 r. weszły w życie kolejne regulacje. Ichcelem jest zwiększenie bezpieczeństwa na drogach i redukcja liczby wypadków.

Najważniejsze informacje

  • W Polskim prawie rozróżnia się dwie klasyfikacje jazdy po alkoholu: stan po użyciu alkoholu i stan nietrzeźwości.
  • Za prowadzenie samochodu w stanie po użyciu alkoholu grozi kara aresztu lub grzywna, zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych i 15 punktów karnych.
  • Za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości grozi kara pozbawienia wolności, konfiskata samochodu, zakaz prowadzenia pojazdów, środek karny na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej oraz 15 punktów karnych.
  • Najbardziej surowe kary przewidziano dla nietrzeźwych kierowców, którzy po raz kolejny złamali przepisy (recydywa) oraz sprawców wypadków.
Z tego artykułu dowiesz się:

Jaka jest różnica pomiędzy jazdą po użyciu alkoholu a jazdą w stanie nietrzeźwości?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, jazda po alkoholu posiada dwie klasyfikacje. Zostały one zdefiniowane m.in. w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (art. 46):

2. Stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:

1) stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo

2) obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.

3. Stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:

1) stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu albo

2) obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm3

Uwaga!

Kierowanie pojazdem w stanie po użyciu alkoholu stanowi wykroczenie. Gdy zostanie stwierdzony stan nietrzeźwości u kierowcy, mowa już o przestępstwie.

Jaką karę można otrzymać za jazdę pod wpływem alkoholu w 2026 roku?

W zależności od wyników badania na stężenie alkoholu we krwi lub jego obecność w wydychanym powietrzu, kierowca, który dopuścił się jazdy po spożyciu alkoholu, podlega karze przewidzianej w kodeksie wykroczeń lub w kodeksie karnym.

Kary za jazdę po użyciu alkoholu

Zgodnie z art. 87 Kodeksu wykroczeń, prowadzenie pojazdu mechanicznego po użyciu alkoholu bądź środków o podobnym działaniu jest zagrożone:

  • karą aresztu albo grzywną nie niższą niż 2500 zł (nawet do 30 tys. zł),
  • zakazem prowadzenia pojazdów (do 3 lat).

Kierowcy przypisuje się także 15 punktów karnych (Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 września 2023 r. w sprawie ewidencji kierujących pojazdami naruszających przepisy ruchu drogowego).

Kary za jazdę w stanie nietrzeźwości

Prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości jest przestępstwem i sankcje przewidziane na taką okoliczność reguluje kodeks karny. Są to:

  • kara pozbawienia wolności do 3 lat,
  • kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat (recydywa),
  • konfiskata / przepadek samochodu (w określonych okolicznościach - szczegóły w dalszej części artykułu).

Ponadto, nietrzeźwy kierowca samochodu naraża się na:

  • zakaz prowadzenia pojazdów na minimum 3 lata,
  • środek karny w wysokości od 5000 zł do 60 000 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej,
  • 15 punktów karnych.

Czas obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów liczy się od dnia po zatrzymaniu prawa jazdy, a nie od daty zapadnięcia wyroku w sprawie.

Uwaga!

Od 1 października 2023 r. nietrzeźwy kierowca nie podlega już karze grzywny lub ograniczenia wolności. Zamiast tego, wprowadzono karę pozbawienia wolności do lat 3. Sąd może także orzec wobec skazanego zakaz prowadzenia pojazdów na okres nie krótszy niż 3 lata.

Taki sam wymiar kary dotyczy osób, które uciekną z miejsca zdarzenia lub spożyją alkohol po zdarzeniu, ale przed przeprowadzeniem przez uprawniony organ badania w celu ustalenia stężenia alkoholu we krwi lub obecności środka odurzającego w ich organizmie.

Recydywa – jakie są kary za ponowną jazdę po alkoholu?

Kierowcy, który był już karany za jazdę po alkoholu i ponownie dopuścił się tego czynu, grozi:

  • kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat,
  • wyższa opłata z tytułu świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej (minimum 10 000 zł),
  • zakaz poruszania się pojazdem na okres minimum 3 lat,
  • podwójna grzywna (tzn. min. 5000 zł) - jeżeli w ciągu 2 lat zostanie ponownie zatrzymany za jazdę po użyciu alkoholu,
  • konfiskata samochodu (ten przepis obowiązuje od 14 marca 2024 roku).

Uwaga!

Prawo jazdy stracą na stałe osoby, które po raz trzeci zostaną przyłapane na jeździe samochodem w stanie nietrzeźwości. Dożywotnie zakaz prowadzenia pojazdów dotyczy także kierowców, którzy spowodowali wypadek i osoba/osoby w nim uczestniczące poniosły śmierć lub doznały ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

Co grozi za jazdę pod wpływem alkoholu i spowodowanie wypadku w 2026 roku?

W 2026 r. za przestępstwa drogowe popełniane pod wpływem alkoholu grożą następujące kary:

  • minimum 3 lata więzienia, gdy kierowca jest sprawcą wypadku, w którym inna osoba doznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,

  • minimum 5 lat więzienia, gdy dojdzie do śmiertelnego wypadku
    - i do dwukrotności górnej granicy ustawowego zagrożenia (czyli do 16 lat) w przypadku katastrofy i 20 lat pozbawienia wolności w razie wypadku.

Wobec kierowców, którzy dopuścili się jazdy po użyciu alkoholu i spowodowali wypadek, przy czym osoby w nim uczestniczące poniosły śmierć lub doznały ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, zostanie dożywotnio orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów.

Co z konfiskatą samochodu w przypadku jazdy po alkoholu?

Samochód może stracić:

  • nietrzeźwy kierowca, w którego krwi zostało wykryte przynajmniej 1,5 promila alkoholu,
  • kierowca, który spowodował wypadek będąc w stanie nietrzeźwości (opcjonalnie dla kierowcy, u którego stwierdzono 0,5 - 1 promila),
  • osoba, która spowodowała katastrofę w ruchu lądowym (opcjonalnie dla kierowcy, u którego stwierdzono 0,5 - 1 promila),
  • osoba, która spowodowała zagrożenie katastrofą w ruchu lądowym (opcjonalnie dla kierowcy, u którego stwierdzono 0,5 - 1 promila)
  • recydywista, czyli osoba, która prowadziła pojazd w stanie nietrzeźwości po raz kolejny w ciągu ostatnich 2 lat. 

Sąd będzie mógł odstąpić od orzeczenia przepadku samochodu w sytuacjach uzasadnionych szczególnymi okolicznościami. Największe szanse mają na to osoby, które zostaną zatrzymane po spożyciu alkoholu, ale nie spowodują wypadku drogowego.

Wypowiedź eksperta

Konfiskata pojazdów może dotyczyć również kierowców prowadzących pojazd pod wpływem substancji odurzających. Ponieważ w polskim prawie nie określono, ile trzeba mieć w organizmie takich substancji, aby uznano, że zostało popełnione przestępstwo, w każdej sprawie będzie o tym decydował biegły powołany przez sąd.
Informacja Komendy Powiatowej Policji w Sztumie

Dla kierowców zawodowych i przy braku własności tylko świadczenie pieniężne

Jeżeli samochód zostanie zniszczony lub nie jest wyłączną własnością kierowcy (np. jest tylko przez niego użytkowany), sąd orzeka przepadek równowartości pojazdu. Uznaje się za nią wartość określoną w polisie ubezpieczeniowej na rok, w którym popełniono przestępstwo lub (gdy pojazd nie był ubezpieczony) średnią wartość rynkową po uwzględnieniu m.in. marki i modelu samochodu, roku produkcji, typu nadwozia, pojemności silnika i przybliżonego przebiegu.

Jeszcze inaczej są traktowani kierowcy zawodowi (osoby, które prowadziły pojazd wykonując czynności zawodowe lub służbowe) - w ich przypadku sąd orzeka nawiązkę w wysokości co najmniej 5000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Zaostrzenie kar dla nietrzeźwych kierowców – co może zmienić się w 2026 roku?

W 2026 roku mają nastąpić kolejne zmiany w przepisach ruchu drogowego. Zakładają one m.in wprowadzenie tzw. "rażącego naruszenia' jako podstawy do natychmiastowego zatrzymania uprawnień kierującemu. Do tej kategorii będzie zaliczać się właśnie np. jazda w stanie nietrzeźwości. Jeśli natomiast kierowca był już wcześniej zakazany za takie przestępstwo, ponowna jazda po alkoholu może skutkować dożywotnim odebraniem prawa jazdy.

Czy ochrona ubezpieczeniowa obejmuje pijanych kierowców?

Polisy OC (odpowiedzialności cywilnej) i AC (autocasco) nie chronią kierowców w sytuacji, gdy prowadzili oni pojazd w stanie nietrzeźwości i spowodowali kolizję lub wypadek drogowy. Ubezpieczenie OC sprawcy jest natomiast przydatne dla osób przez nich poszkodowanych.

Naszym okiem

Polisa OC jest obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej i jest przeznaczona do ochrony osób trzecich, które mogą ucierpieć w wyniku działań kierowcy. Jeżeli pijany kierowca spowoduje wypadek, to jego polisa OC pokryje szkody osób pokrzywdzonych, ale nie zapewni ochrony finansowej sprawcy zdarzenia. Ubezpieczyciel zwróci się bowiem do niego o zwrot wszystkich poniesionych kosztów.
Katarzyna Gaweł, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Polisa AC (autocasco) jest z kolei dodatkowym ubezpieczeniem komunikacyjnym, które może chronić pojazd np. po kolizji (także z winy kierowcy), kradzieży czy po zniszczeniu wskutek działania żywiołu. Jednak również ona nie zadziała wtedy, gdy do zdarzenia doszło z winy nietrzeźwego kierowcy. Takie ograniczenie odpowiedzialności zapisane jest praktycznie w OWU (Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia) każdego ubezpieczyciela.

Wypadek po alkoholu, gdy sprawcą jest inna osoba - czy można starać się o odszkodowanie z OC?

Jeżeli nietrzeźwy kierowca zostanie poszkodowany w kolizji lub wypadku drogowym nie z własnej winy, odszkodowanie z polisy OC sprawcy zdarzenia będzie mu przysługiwało. Ubezpieczyciel sprawcy może co najwyżej zmniejszyć wysokość wypłaconego świadczenia ze względu na tzw. przyczynienie się do szkody. Jest to jednak możliwe tylko wtedy, gdy ubezpieczyciel udowodni, że stan po spożyciu alkoholu poszkodowanego miał bezpośredni wpływ na powstanie lub zwiększenie rozmiaru szkody.

Mandaty

Mandaty to temat, który budzi duże emocje wśród kierowców. Zmienione taryfikatory, wyższe kary za niektóre wykroczenia oraz surowsze przepisy sprawiają, że łatwo pogubić się w szczegółach. Dlatego przygotowaliśmy pełny zestaw poradników, które krok po kroku wyjaśniają: ile zapłacisz za konkretne przewinienia, jak wygląda procedura zapłaty, a także jakie prawa przysługują Ci jako kierowcy. 

🧾 Stawki mandatów
💰 Mandaty – ile zapłacisz za konkretne wykroczenia?
💸 Jak zapłacić mandat?
⚖️ Mandaty w praktyce – przedawnienie i odwołania

FAQ – najczęściej zadawane pytania

  1. Jaki jest dopuszczalny poziom alkoholu we krwi kierowcy za granicą?

    Dopuszczalny poziom alkoholu we krwi kierowcy za granicą może się różnić w zależności od kraju. W większości państw europejskich (np. w Hiszpanii, Holandii, Chorwacji, Niemczech) wynosi on 0,5 promila. Natomiast w Norwegii czy Szwecji limit jest taki sam jak w Polsce (0,2 promila). W niektórych krajach obowiązuje całkowity zakaz prowadzenia pojazdu po spożyciu alkoholu (Czechy, Estonia, Mołdawia), a więc wynik badania musi wskazywać na 0 promila. 

  2. Z jakiego alkomatu warto korzystać?

    Wybór odpowiedniego alkomatu zależy od Twoich indywidualnych potrzeb i preferencji. Na rynku dostępnych jest kilka rodzajów takich urządzeń (także jednorazowych), z różnymi cechami i cenami. Z opinii ich użytkowników wynika, że warto korzystać np. z alkomatu elektrochemicznego, który jest najbardziej zaawansowanym urządzeniem i oferuje precyzyjne wyniki. Pamiętaj, że ważne jest, aby korzystać z urządzenia, które jest kalibrowane i odpowiednio obsługiwane zgodnie z instrukcjami producenta.

  3. Jak działa alkomat online?

    Alkomat online to aplikacja lub strona internetowa, która umożliwia oszacowanie poziomu alkoholu we krwi za pomocą komputera lub smartfona. Działa ona poprzez analizę informacji dostarczonych przez użytkownika, takich jak waga, płeć, ilość spożytego alkoholu i czas spożycia, aby oszacować przybliżony poziom alkoholu we krwi. Taki wynik jest jedynie orientacyjny i z pewnością nie jest tak dokładny jak pomiar przeprowadzany profesjonalnym alkomatem. Nie możesz na nim opierać się przy decyzjach dotyczących kierowania pojazdem lub w innych sytuacjach wymagających precyzyjnego pomiaru poziomu alkoholu we krwi.

  4. Jak sprawdzić, czy mogę kierować samochodem po imprezie alkoholowej?

    Jeżeli masz wątpliwości, czy po kilku/kilkunastu godzinach od imprezy alkoholowej możesz kierować samochodem:

    • Skorzystaj z alkomatu: użyj profesjonalnego alkomatu, który jest kalibrowany (użyj go zgodnie z instrukcjami producenta);
    • Poczekaj wystarczająco długo: pamiętaj, że alkohol jest przetwarzany w organizmie w różnym tempie, w zależności od indywidualnych cech danej osoby;
    • Skorzystaj z publicznego transportu lub taksówki – jeżeli nie masz dostępu do alkomatu i istnieją wątpliwości co do Twojej trzeźwości.

    Pamiętaj, że ryzykując, możesz narazić się na utratę prawa jazdy czy nawet karę pozbawienia wolności oraz poważne problemy finansowe.

  5. Jak wygląda procedura odzyskania prawa jazdy, gdy zostało ono zatrzymane za jazdę po alkoholu?

    W przypadku zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych za jazdę pod wpływem alkoholu, odzyskać prawo jazdy możesz na jeden z wymienionych sposobów. Gdy:

    • prawo jazdy zostało zatrzymane na okres krótszy niż rok - złóż wniosek do starostwa i uzyskaj zaświadczenie od lekarza o braku przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów;
    • prawo jazdy zatrzymano na dłuższej niż rok - musisz zdać egzamin państwowy teoretyczny i praktyczny. Dopiero wtedy możesz wnioskować o odzyskanie prawa jazdy.

    Istnieje także możliwość złagodzenia kary po upływie połowy okresu od utraty prawa jazdy, dzięki założeniu blokady alkoholowej.