Przejazd na czerwonym świetle - Jaki mandat w 2024?

Najprawdopodobniej każdy kierowca ma na swoim koncie co najmniej jedno wykroczenie polegające na zignorowaniu sygnałów świetlnych. Zazwyczaj tłumaczy je roztargnieniem, pośpiechem lub przejazdem na „późnym żółtym”. To jednak nie uratuje go przed zapłaceniem wysokiego mandatu i otrzymaniem punktów karnych, gdy zostanie przyłapany na gorącym uczynku. A przyłapać może go nie tylko patrol policji, ale również urządzenie rejestrujące przejazd na czerwonym świetle, monitoring miejski czy kamerka innego użytkownika drogi. 

Mandat za czerwone światło. Dlaczego można go dostać?

Niezastosowanie się do sygnalizacji świetlnej uznawane jest za jedno z najpoważniejszych przewinień w ruchu drogowym, ponieważ konsekwencje takiego czynu mogą być bardzo poważne. Sygnalizacja świetlna służy do regulowania ruchem na drodze i zapewnia bezpieczeństwo kierującym pojazdami oraz pieszym.

Przejazd na czerwonym świetle – wykroczenie czy przestępstwo?

Kierowca, który nie stosuje się do zakazu jazdy na czerwonym świetle, popełnia wykroczenie. Informuje o tym art. 92. § 1 Kodeksu wykroczeń: Kto nie stosuje się do znaku lub sygnału drogowego albo do sygnału lub polecenia osoby uprawnionej do kierowania ruchem lub do kontroli ruchu drogowego, podlega karze grzywny albo karze nagany.  

W pobliżu sygnalizatora świetlnego może dojść do co najmniej trzech różnych sytuacji i każda z nich będzie określona mianem wykroczenia.

1. Przejazd na żółtym świetle

Żółte światło oznacza zakaz wjazdu na skrzyżowanie, a ruch jest dozwolony tylko wtedy, gdy pojazd znajduje się tak blisko sygnalizatora, że nie można już zatrzymać go bez gwałtownego hamowania. Taki manewr mógłby spowodować zagrożenie w ruchu drogowym.

2. Gwałtowne hamowanie przed sygnalizatorem

Czasami kierowcy gwałtownie hamują, aby uniknąć wjazdu na czerwonym świetle. W takiej sytuacji mogą uniknąć mandatu za niestosowanie się do sygnału drogowego, ale zapłacą grzywnę za spowodowanie zagrożenia na drodze. Co istotne, definicja gwałtownego hamowania praktycznie nie istnieje i w zasadzie dopiero od zbadania okoliczności i decyzji policji lub innego organu kontrolującego zależy czy dany czyn podlega karze.  

3. Przejazd, gdy świeci się czerwone światło

W takiej sytuacji kierowca świadomie naraża na utratę zdrowia czy życia siebie, swoich pasażerów oraz innych użytkowników drogi. Jeśli mógł się zatrzymać przed sygnalizacją świetlną i tego nie zrobił, wyraźnie złamał przepisy i nałożenie na niego mandatu oraz naliczenie punktów karnych nie podlega dyskusji. W jeszcze gorszej sytuacji znajdzie się wtedy, gdy spowoduje kolizję lub wypadek.

Ile wynosi mandat za przejazd na czerwonym świetle w 2024 roku?

Za zlekceważenie wskazań sygnalizatora drogowego, zgodnie z obowiązującym taryfikatorem, można otrzymać mandat w kwocie 500 zł oraz 15 punktów karnych. Jeżeli następstwem takiego wykroczenia będzie spowodowanie kolizji drogowej, to kwota mandatu wzrośnie do 1500 zł.

To jeszcze nie wszystko! Jeżeli policjanci stwierdzą, że nastąpiło rażące zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, to sprawa zostanie skierowana do sądu z wnioskiem o ukaranie kierowcy. Tymczasem sąd ma możliwość nałożenia znacznie wyższej kary finansowej. Sięga ona nawet 30 000 zł. 

Jaki mandat za wjazd na czerwonym świetle na tory w 2024 roku?

500 złotych to i tak niewielka grzywna w porównaniu z karą finansową za niedozwolone przekroczenie przejazdu kolejowego. Za „naruszenie przez kierującego pojazdem na przejeździe kolejowym zakazu wjazdu za sygnalizator przy sygnale czerwonym, czerwonym migającym lub dwóch na przemian migających sygnałach czerwonych, lub za inne urządzenie nadające te sygnały” grozi mandat w wysokości 2000 złotych.

Jeśli w ciągu dwóch lat dojdzie drugi raz do tego samego wykroczenia, kierowca zapłaci podwójną karę, czyli 4000 zł.

Mandat za czerwone światło z kamery

Tak jak wspomnieliśmy wcześniej, karę za niestosowanie się do wskazań sygnalizatora świetlnego można zapłacić nie tylko wtedy, gdy kierowcę zatrzyma patrol policji (np. po zarejestrowaniu zdarzenia wideorejestratorem zamontowanym na pokładzie radiowozu). Dodatkowo:

• Główny Inspektorat Transportu Drogowego prowadząc kontrolę ruchu wykorzystuje rejestratory przejazdu na czerwonym świetle zlokalizowane na terenie całej Polski; 
• Policja może skorzystać z nagrań zarejestrowanych przez monitoring miejski. Nie jest on wprawdzie dedykowany do wyłapywania kierowców przejeżdżających na czerwonych światłach, tylko do pilnowania porządku publicznego. Drogówka wspiera się nim jednak w przypadku rozstrzygania winy o kolizji czy karania poważnych wykroczeń;
• „Strażnikami” porządku na drodze są też sami kierowcy, którzy posiadają zamontowane kamery w swoich samochodach. Mogą oni zgłosić dany incydent i dostarczyć nagranie policji, która sprawdzi czy faktycznie doszło do naruszenia przepisów kodeksu drogowego.

Gdzie są kamery rejestrujące przejazd na czerwonym świetle i fotoradary?

Rozmieszczenie rejestratorów podlegających GITD można sprawdzić na stronie CANARD (Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym).

W ubiegłym roku, do 41 zwiększyła się liczba skrzyżowań w Polsce, na których zamontowano rejestratory wjazdu na czerwonym świetle. W 16 miastach, na 20 skrzyżowaniach, gdzie kierowcy najczęściej ignorowali sygnalizację świetlną i w konsekwencji dochodziło do niebezpiecznych sytuacji, zamontowano najnowocześniejsze systemy RedLight (jest to złożony mechanizm monitorowania polegający na wykorzystaniu kilku kamer współpracujących "obserwujących" skrzyżowanie.

W dniu 29 grudnia 2023 r. CANARD zarządzał aż 583 urządzeniami rejestrującymi. Nadzór ruchu drogowego dotyczył oczywiście nie tylko przejazdu na czerwonym świetle, ale również innych wykroczeń, m.in. przekroczenia dozwolonej prędkości. W ramach projektu UE, rozbudowa i modernizacja systemu CANARD objęła:

• 39 nowych odcinkowych pomiarów prędkości,
• 20 nowych systemów RedLight na skrzyżowaniach i 4 pierwszych systemów RedLight na przejazdach kolejowo-drogowych,
• 26 nowych fotoradarów + 247 fotoradarów wymienionych na urządzenia najnowszej generacji,
• 33 nieoznakowanych radiowozów z wideorejestratorami i laserowymi miernikami prędkości.

Jak wygląda rejestrator przejazdu na czerwonym świetle?

Zazwyczaj są to żółte kamery zamontowane na maszcie sygnalizacji drogowej i na wprost niego. Możliwe jest też wykorzystanie pętli indukcyjnej. Na czym polega ich działanie?

1. Na skrzyżowaniu montowane są dwie kamery. Pierwsza – umieszczona przed sygnalizatorem - sprawdza kolor światła i wykonuje zdjęcie pojazdu (z tyłu) po wjechaniu za linię zatrzymania. Z kolei kamera zamontowana przy sygnalizatorze utrwala przód pojazdu (numer rejestracyjny i obraz kierowcy). 

2. W asfalcie zatapia się pętlę indukcyjną, która sygnalizuje wjechanie za sygnalizator na czerwonym świetle. Wówczas kamera zamontowana przy sygnalizatorze wykonuje zdjęcie pojazdu z przodu, tak aby utrwalić numer rejestracyjny i wizerunek kierowcy.

Kto może ukarać kierowcę za przejazd na czerwonym świetle?

Mandat wystawia głównie policja lub CANARD. Jak wygląda procedura nałożenia kary w drugim przypadku?

Gdy kierujący pojazdem złamie przepisy ruchu drogowego na skrzyżowaniu kontrolowanym przez CANARD, zdjęcie pojazdu trafia do Centralnego Systemu Przetwarzania. Następnie, po wymianie informacji z Centralną Ewidencją Pojazdów, zostaje ustalony jego właściciel. Otrzymuje on wezwanie do wskazania kierującego pojazdem z prośbą o wypełnienie i odesłanie jednego z trzech oświadczeń: 

• przyznania się do popełnienia wykroczenia i przyjęcia mandatu lub odmowy przyjęcia mandatu,
• wskazania kierowcy, któremu powierzył pojazd w oznaczonym czasie,
• o zatajeniu danych osoby, której powierzył pojazd i przyjęciu mandatu za niewskazanie lub odmowę przyjęcia mandatu.

Po otrzymaniu odpowiedzi od właściciela pojazdu, Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym (CANARD) - w zależności od sytuacji - wysyła mandat, kieruje sprawę do sądu (jeżeli właściciel odmówił przyjęcia mandatu lub minął termin na jego nałożenie) lub wysyła oświadczenie do osoby wskazanej przez właściciela.

Dlaczego kierowcy przejeżdżają na czerwonym świetle?

Rozkojarzenie kierowcy czy pośpiech nie są jedynymi przyczynami przejazdu na czerwonym świetle. Niekiedy o takim zachowaniu decyduje rodzaj skrzyżowania. Przykładowo, jeśli jest ono niewielkie, łatwiej zignorować przepisy, bo „jest pusto na drodze i z bocznej uliczki nic nie nadjedzie”. Innym przykładem są drogi, na których np. światła do skrętu zmieniają się w innym czasie niż do jazdy wprost. W takim przypadku nawet sekundowa różnica może sprawić, że pojazdy z jednego pasa będą jechały jeszcze na żółtym, a z innego już na czerwonym.

Oczywiście, żaden z powyższych przykładów nie usprawiedliwia zachowania kierowcy i za niezastosowanie się do sygnałów drogowych grozi mu kara finansowa oraz punkty karne. 

Czy zdarza się przejechać na czerwonym świetle „z konieczności”?

Choć brzmi to dość absurdalnie, w przeszłości zdarzały się takie przypadki. Najlepszym tego przykładem jest skrzyżowanie drogi krajowej nr 6 z ul. Orzeszkowej w Wejherowie, na którym w 2014 roku zainstalowano monitoring. Notowana tam liczba wykroczeń drogowych była wyjątkowo wysoka. Po zbadaniu sprawy (a także protestach kierowców i zainteresowaniu się tematem dużej stacji telewizyjnej) okazało się, że winę za to ponosił zbyt krótki czas trwania światła żółtego przy jednoczesnym podwyższeniu dopuszczalnej prędkości na tym odcinku drogi do 70 km/h. W przypadku gorszej przyczepności podłoża kierowcy nie byli w stanie przejechać skrzyżowania w trzy sekundy, a gwałtowne hamowanie narażało na niebezpieczeństwo osoby jadące za nimi. Ostatecznie rejestrator został usunięty za zgodą Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju.

W jakich sytuacjach można przejechać na czerwonym świetle?

Wyjątków, które uprawniają do przejazdu na czerwonym świetle, jest niewiele i ściśle określa je ustawa Prawo o ruchu drogowym. Zgodnie z:

• Art. 5. 2. Polecenia i sygnały dawane przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione do jego kontroli mają pierwszeństwo przed sygnałami świetlnymi i znakami drogowymi - jeśli ruchem drogowym kieruje np. policjant, to jego sygnały są ważniejsze niż zapalone czerwone światło;
• Art. 9. 1.  Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani ułatwić przejazd pojazdu uprzywilejowanego, w szczególności przez niezwłoczne usunięcie się z jego drogi, a w razie potrzeby zatrzymanie się – możesz przejechać np. za sygnalizator świetlny, jeśli jest to jedyny sposób na ustąpienie pierwszeństwa przejazdu. Oczywiście, zachowaj wtedy szczególną ostrożność.

Istnieje także możliwość wjazdu na skrzyżowanie jeśli przy sygnalizatorze S-2 pali się zielona strzałka (Rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych).

§ 96. 1. Nadawany przez sygnalizator S-2 sygnał czerwony wraz z sygnałem w kształcie zielonej strzałki oznacza, że dozwolone jest skręcanie w kierunku wskazanym strzałką w najbliższą jezdnię na skrzyżowaniu, z zastrzeżeniem ust. 3. (…) 

ust. 3. Skręcanie lub zawracanie, o których mowa w ust. 1 i 2, jest dozwolone pod warunkiem, że kierujący zatrzyma się przed sygnalizatorem i nie spowoduje utrudnienia ruchu innym jego uczestnikom.  

Kiedy nie można wjeżdżać na skrzyżowanie nawet na zielonym świetle?

Pamiętaj, że nie tylko czerwone czy żółte światło zabrania jazdy pojazdem przez skrzyżowanie. Czasami należy zatrzymać się przed sygnalizatorem nawet wtedy, gdy świeci się zielone światło. Zgodnie z Art. 25. 4. ustawy Prawo o ruchu drogowym, kierowca nie może wjechać na skrzyżowanie, jeżeli na lub za nim nie ma miejsca do kontynuowania jazdy.

Przepisy precyzuje Rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych, a dokładnie § 95. 2. Zgodnie z nim, sygnał zielony nie pozwala na wjazd za sygnalizator, jeśli:

• ruch pojazdu utrudnia opuszczenie jezdni pieszym lub rowerzystom, 
• z powodu warunków ruchu opuszczenie skrzyżowania nie byłoby możliwe przed zakończeniem nadawania sygnału zielonego.

Przejazd na czerwonym świetle a ubezpieczenie

Zastanawiasz się, kto płaci za kolizję po złamaniu przepisów drogowych? Okazuje się, że nie wyklucza to wypłaty odszkodowania z polisy OC. Poszkodowany otrzyma więc rekompensatę za doznaną szkodę w mieniu i na osobie. Taka polisa nie pokryje jednak strat sprawcy kolizji czy wypadku. 

Odszkodowanie za zniszczony samochód można otrzymać ze swojego ubezpieczenia dobrowolnego autocasco, o ile warunki umowy na to pozwalają. Nawet jeśli właściciel pojazdu posiada ubezpieczenie autocasco, otrzymanie odszkodowania bywa dyskusyjne i zależy od zapisów ogólnych warunków ubezpieczenia

Natalia Tokarczyk-Jarocka, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl.

W przypadku AC każdy ubezpieczyciel ustala własne warunki ochrony z tytułu ubezpieczenia. Większość towarzystw odpowiada za szkodę, nawet gdy doszło do złamania przepisów ruchu drogowego. Obniżenie wypłaty z polisy lub jej wstrzymanie jest jednak możliwe, gdy działanie kierującego wynikało z rażącego niedbalstwa, doprowadziło do powstania szkody lub do jej zwiększenia.