Zostałeś ukarany mandatem? Funkcjonariusz nakładający na Ciebie grzywnę ma obowiązek poinformować Cię o prawie do nieprzyjęcia mandatu. Pamiętaj też, że masz możliwość odwołania się od niego, jeśli uważasz, że został nałożony niesłusznie. Jak to zrobić? Przeczytaj, jak odwołać się od mandatu w 2025 roku.
Po nowelizacji taryfikatora mandatów z 2022 roku kierowcy płacą wyższe mandaty – maksymalna wysokość grzywny to nawet 5000 zł. Kierowca może jednak nie przyjąć mandatu, ale musi się liczyć z tym, że sprawa trafi do sądu, a kara wzrośnie (nawet do 30 000 zł). Może też złożyć odwołanie od mandatu – jednak tylko w kilku konkretnych sytuacjach sąd rozpatrzy pozytywnie taki wniosek. Czas na odwołanie to 7 dni od momentu otrzymania mandatu.
Odwołanie od mandatu – kiedy warto złożyć?
Odwołanie od mandatu kierowca może złożyć, jeśli ma pewność, że grzywna została nałożona niesłusznie. Prawo przewiduje tylko kilka przypadków, w których mandat zostanie uchylony:
- mandat wystawiono za zdarzenie, które nie było wykroczeniem,
- grzywnę nałożono, choć możliwość ukarania przysługiwała jedynie sądowi,
- działanie było spowodowane chorobą psychiczną, upośledzeniem umysłowym,
- działanie było podjęte w obronie koniecznej lub obronie dobra chronionego prawem, jeśli niebezpieczeństwa nie można było uniknąć.
Taką sytuacją będzie np. zaparkowanie w niedozwolonym miejscu, jeśli kierowca robi to, by ratować czyjeś życie. Również zdarzenia, do których doszło np. podczas ataku schizofrenii są wskazaniem do uchylenia mandatu. Podobnie, jeśli działanie nie było wykroczeniem w chwili wystawiania mandatu, ponieważ np. zmieniły się przepisy.
Uwaga!
Jak odwołać się od mandatu?
Jeśli już wiesz, że warto odwołać się od mandatu, musisz przygotować odpowiedni wniosek. Dokument należy stworzyć samodzielnie. Choć nie ma oficjalnego wzoru odwołania, wiadomo, jakie elementy powinny znaleźć się we wniosku:
- data, miejsce sporządzenia odwołania,
- nazwa i adres sądu,
- imię i nazwisko wnioskodawcy,
- numer PESEL,
- numer, seria dowodu osobistego,
- adres,
- seria i numer mandatu,
- opis zdarzenia i okoliczności.
Wniosek o uchylenie mandatu należy uzasadnić, dlatego konieczne jest dokładne opisanie przebiegu zdarzeń. Odwołanie należy własnoręcznie podpisać, a jako załącznik dodać kopię otrzymanego mandatu.
Serię i numer mandatu znajdziesz w prawym górnym rogu blankietu.
Gdzie i kiedy złożyć odwołanie od mandatu?
Odwołanie należy złożyć w ciągu 7 dni od momentu otrzymania mandatu. Przygotowany wniosek musisz złożyć w sądzie rejonowym właściwym dla miejsca wystawienia mandatu. Dokumenty możesz zanieść osobiście i złożyć w biurze podawczym lub przesłać je na adres sądu listem poleconym. Złożenie odwołania jest bezpłatne.
Odwołanie od mandatu drogowego – co dalej?
Po złożeniu wniosku, kierowca musi poczekać na decyzję sądu. Może otrzymać zawiadomienie o terminie rozprawy lub od razu wyrok sądowy.
- Sąd rozpatrzy sprawę i wyznaczy termin rozprawy. Obecność wnioskodawcy nie zawsze jest wymagana – informacja o ewentualnym obowiązkowym stawiennictwie zostanie zamieszczona w przesłanym liście.
- Otrzymany materiał jest dla sądu wystarczający, by wydać wyrok bez konieczności przeprowadzania rozprawy. Wnioskodawca otrzyma decyzję sądu.
Przepisy nie precyzują terminu rozpatrzenia sprawy, wnioskodawca musi więc czekać na pismo z informacją.
Odwołanie od mandatu a zapłata grzywny
Jeśli zapłaciłeś mandat, następnie napisałeś odwołanie i otrzymałeś informację o uchyleniu kary, pieniądze zostaną Ci zwrócone.
Co mówi prawo?
Jeśli ukarany nie opłacił mandatu, a otrzymał niekorzystny wyrok sądu, musi uregulować należność. Niestety w takiej sytuacji grzywna może wzrosnąć. Warto pamiętać, że wyrok ten jest ostateczny, a kierowca nie ma możliwości odwołania się do wyższej instancji.
Jak odwołać się od mandatu za brak biletu parkingowego?
Przede wszystkim warto pamiętać, że kara za brak biletu parkingowego w strefie płatnego parkowania nie jest mandatem, a opłatą administracyjną. Policjant lub strażnik miejski nakładają mandat za parkowanie w miejscu niedozwolonym, np. przeznaczonym dla osób niepełnosprawnych posiadających odpowiednie uprawnienia.
Jeśli zostaniesz ukarany za brak biletu parkingowego, niewniesienie opłaty za parkowanie, możesz się odwołać, np. w sytuacji, gdy posiadałeś wymagany kwitek, zapłaciłeś za postój. Takie odwołanie należy złożyć w odpowiedniej instytucji lub firmie (np. urzędzie miasta), wysyłając je pocztą tradycyjną, elektroniczną lub zanosząc osobiście.
Wniosek o uchylenie mandatu za brak biletu parkingowego musi zawierać:
- imię, nazwisko, adres,
- informacje dotyczące pojazdu – marka, model, numer rejestracyjny,
- numer sprawy, wezwania do zapłaty,
- opis okoliczności zdarzenia,
- podpis składającego wniosek.
Do pisma warto dołączyć dowody, np. zdjęcia czy zeznania świadków.
Czym jest umorzenie kary?
Kierowca, który przyjął mandat, może też starać się o umorzenie kary, rozłożenie płatności na raty lub odroczenie terminu płatności. Jako uzasadnienie wniosku może wskazać złą sytuację materialną lub problemy zdrowotne (nagła, poważna choroba, utarta domu np. w wyniku pożaru). Istotne, by nie tytułować pisma jako „wniosek o anulowanie mandatu”, ponieważ w polskim prawie nie funkcjonuje takie pojęcie – takie pismo nie zostanie rozpatrzone.
Uwaga!
Do wniosku warto dołączyć dokumenty, które potwierdzą złą sytuację finansową lub zdrowotną wnioskodawcy, np. dokumentację medyczną, zaświadczenie o zarobkach, o stanie majątkowym itp. Za złożenie wniosku należy wnieść opłatę skarbową w wysokości 10 zł.
Największe szanse powodzenia mają osoby, które zawnioskowały o rozłożenie płatności na raty. Całkowite umorzenie kary jest najtrudniejsze do osiągnięcia – wnioskodawca musi mieć naprawdę mocną argumentację.
Co warto wiedzieć?
- Od mandatu drogowego może odwołać się kierowca, który ma pewność, że został ukarany niesłusznie.
- Sąd uchyli mandat tylko w ściśle określonych przepisami przypadkach.
- Na odwołanie kierowca ma 7 dni.
- Kierowca może także wnioskować o umorzenie kary, rozłożenie płatności na raty lub przesunięcie terminu płatności – taki wniosek składa do Urzędu Skarbowego w Opolu.
- Mandat drogowy przedawnia się po 3 latach.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o odwołanie od mandatu drogowego
Czym różni się uchylenie mandatu od umorzenia kary?
Uchylenia mandatu może dokonać sąd po rozpatrzeniu wniosku, jeśli zostanie udowodnione, że grzywna została nałożona niesłusznie – w ściśle określonych ustawowo przypadkach (np. czyn nie był wykroczeniem).
Umorzenie natomiast dotyczy jedynie kwestii finansowych (wniosek składa się do urzędu skarbowego), zwalnia z konieczności zapłaty kary np. z powodu trudnej sytuacji materialnej lub zdrowotnej ukaranego.
Uchylenie dotyczy zasadności nałożenia mandatu, skutkiem jest jego unieważnienie. Umorzenie dotyczy płatności, nie wpływa na prawny byt mandatu, nie wiąże się z anulowaniem nałożonych punktów karnych.
Po jakim czasie przedawnia się mandat?
Mandaty drogowe przedawniają się po 3 latach. Jeśli kierowca odmówi przyjęcia mandatu, służby mają aż 12 miesięcy na przekazanie sprawy do sądu, natomiast sąd ma 2 lata na jej rozpatrzenie. Po tym czasie mandat się przedawnia.
Czy mandaty nałożone na kierowcę wpływają na cenę ubezpieczenia OC?
Od 17 czerwca 2022 roku towarzystwa ubezpieczeniowe mają wgląd do informacji o mandatach i punktach karnych nałożonych na kierowcę. Oznacza to, że mogą je uwzględniać przy wyliczaniu wysokości składki ubezpieczenia. Częste mandaty czy spora liczba punktów na koncie kierowcy mogą świadczyć o tym, że nie przestrzega przepisów, jeździ ryzykownie, zbyt szybko. Tacy kierowcy muszą się liczyć z wyższymi składkami na ubezpieczenie samochodu, ponieważ przez towarzystwa są traktowani jako grupa podwyższonego ryzyka.
