Kary za brak OC 2023 - ile wynoszą i jak ich uniknąć? Co grozi za brak OC?

Ile wynosi kara za brak OC w 2023 roku?

W 2023 r. kary za brak polisy OC wzrosną dwukrotnie. Kara za brak OC w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca w zależności od rodzaju pojazdu mechanicznego wyniesie od 230 do 10 470 zł. Najwyższe stawki obowiązują kierowców, którzy zalegają z zapłatą składki powyżej 14 dni.

Następnie od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r. kary za brak OC wzrosną ponownie. Kara za brak OC w tym okresie w zależności od rodzaju pojazdu mechanicznego wyniesie od 240 do 10 800 zł.

Jak oblicza się karę za brak OC?

To, ile zapłacimy za niewywiązanie się z obowiązku opłaty OC, zależy od ustalanej corocznie przez rząd płacy minimalnej, która w 2022 r. wynosiła 3010 zł brutto. Jednak w 2023 r. wzrośnie dwukrotnie. W okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 r. wynosi 3490 zł brutto, a od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r. 3600 zł brutto. Oznacza to, że w bieżącym roku wzrosły również stawki za brak OC.

Konieczność ochrony pojazdu w ramach OC określa ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG (Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny) i PBUK. Z niej również wynika wysokość, tryb nakładania i dochodzenia opłat karnych. Instytucją odpowiedzialną za kontrolę spełnienia ustawowego obowiązku, a w przypadku wykrycia przerwy lub braku ważnej polisy – nałożenia na właściciela i egzekwowania od niego wniesienia opłat karnych, jest UFG (Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny).

Zgodnie z ustawą najwyższa opłata karna za brak polisy OC dotyczy właścicieli pojazdów, którzy nie posiadali ochrony ubezpieczeniowej dłużej niż 14 dni. Wysokość opłat zależy także od rodzaju pojazdu:

• samochody osobowe: równowartość dwukrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę (brutto);
• w przypadku samochodów ciężarowych, ciągniki i autobusy: trzykrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę;
• pozostałe pojazdy (w tym m.in. motocykle): równowartość jednej trzeciej minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Osoby, które pozostawały bez ochrony ubezpieczeniowej krócej niż 14 dni, zapłacą:

• 20% pełnej opłaty karnej – do 3 dni bez OC,
• 50% pełnej opłaty karnej – od 4 do 14 dni bez OC.

W latach 2021-2023maksymalna kara za brak OC powyżej 14 dni dla właścicieli samochodów osobowych wzrosła z 5600 do 7200 zł, przypadku samochodów ciężarowych z 8400 do 10 800 zł, a pozostałych pojazdów (jak np. motocykle) z 930 do 1200 zł.

Co ważne, nawet za jeden dzień braku ciągłości ubezpieczenia OC można dostać karę. Polisę należy kupić najpóźniej w dniu rejestracji samochodu i nie później niż przed wyjazdem autem na drogę.

Jeśli w tym czasie dojdzie do wypadku lub kolizji, UFG (Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny) wypłaci odszkodowanie osobie poszkodowanej. Następnie będzie dochodzić od nas zwrotu pieniędzy w ramach regresu ubezpieczeniowego. Jednocześnie zostaniemy ukarani mandatem w wysokości 1120 zł.

Jak uniknąć kary za brak ubezpieczenia OC?

W nielicznych przypadkach można uniknąć kary za brak ubezpieczenia OC. W tym celu należy w ciągu 30 dni od daty odbioru wezwania do zapłaty:

• wykazać w UFG (Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny), że w okresie podanym w wezwaniu do zapłaty samochód był ubezpieczony, a towarzystwo ubezpieczeniowe przekazało błędną informację,
• przedstawić dokumentację, która potwierdzi, że nie musieliśmy w okresie określonym w wezwaniu posiadać ważnego OC, ponieważ np. nasz samochód został skradziony. 

Jeśli sprzedaliśmy samochód, a UFG zarzuca nam brak OC, należy przedstawić:

• dowód zbycia auta (np. umowa kupna-sprzedaży lub faktura),
• dowód ważnej polisy OC w dniu sprzedaży samochodu.

Niezbędne dokumenty można przesłać UFG mailem na adres: oplaty@ufg.pl, pocztą, faksem bądź osobiście. Szczegóły sprawy można sprawdzić na stronie UFG pod adresem:

• https://www.ufg.pl/infoportal/faces/pages_home-page/Page_4d98135c_14e2b8ace27__7ff0/Page_a47c431_14bed81a009__7ff2/Page8fd2b47_14ca244945e__7ff5?_afrLoop=2850037331285373&_afrWindowMode=0&_adf.ctrl-state=neq4dorss_50

W tym celu należy podać numer wezwania do zapłaty, a także założyć konto na stronie www.ufg.pl.

Natomiast jeśli zgubimy umowę ubezpieczenia OC, należy skontaktować się z towarzystwem i poprosić o wystawienie ZOPUK (Zaświadczenie o Przebiegu Ubezpieczenia Komunikacyjnego). O otrzymanie tego dokumentu można również poprosić w razie zagubienia umowy kupna-sprzedaży, ponieważ powinien zawierać informacje o zmianie właściciela auta.

Można również zweryfikować dane w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK) pod adresem: www.cepik.gov.pl/dla-obywateli. Baza zawiera dane o historii auta.

Czy UFG zawsze nalicza karę za brak ubezpieczenia OC?

Niestety UFG zawsze ma prawo nałożyć karę za brak OC. Zgodnie z prawem każdy pojazd mechaniczny zarejestrowany w Polsce musi posiadać ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej. UFG dzięki informatycznej bazie bardzo szybko ustali, czy auto jest ubezpieczone lub nie. Celem takiego działania jest ochrona zarówno właściciela samochodu czy motocykla, jak i innych uczestników ruchu drogowego.

Jeśli właściciel pojazdu spowoduje kolizję lub wypadek, to z jego polisy OC zostaną pokryte szkody wyrządzone osobom trzecim. Dzięki temu sprawca nie musi płacić wysokiego odszkodowania z własnej kieszeni, czy opłacać dożywotniej renty poszkodowanym. Jednak w razie trudnej sytuacji finansowej można odwołać się od decyzji UFG o przyznaniu kary za brak OC, co wyjaśniamy poniżej.

Jak odwołać się od kary za brak ubezpieczenia OC?

Można to zrobić, jeśli mamy trudną sytuację finansową. W szczególnych przypadkach UFG może całkowicie odstąpić lub zmniejszyć wysokość kary, bądź przesunąć termin płatności albo rozłożyć ją na raty. Jeżeli chcemy odroczyć datę wpłacenia kary, we wniosku podajmy, kiedy spodziewamy się poprawy sytuacji materialnej. Warto dołączyć m.in.:

• informację z ośrodka pomocy społecznej,
• zaświadczenia lekarskie i dokumenty o leczeniu szpitalnym,
• zaświadczenie o inwalidztwie, dochodach z ZUS, od pracodawcy lub z urzędu pracy,
• zaświadczenie o innych długach,
• postanowienia sądów i komorników,
• protokoły o stanie majątkowym.

UFG może w wyjątkowej sytuacji anulować karę, jeśli:

• w roku nałożenia kary za brak ubezpieczenia OC osiągaliśmy niski dochód na członka rodziny,
• posiadamy dzieci do 25 lat, które nie uzyskują własnych dochodów,
• posiadamy status bezrobotnego w urzędzie pracy,
• posiadamy wysokie koszty utrzymania osób w gospodarstwie domowym,
• nie posiadamy wartościowych nieruchomości lub ruchomości, które mogą pokryć dług,
• jesteśmy zadłużeni w banku,
• zalegamy z płaceniem alimentów,
• mamy inne obciążenia finansowe.

UFG może również całkowicie zrezygnować z kary za brak OC, jeśli jesteśmy:

• osobą przewlekle chorą,
• posiadamy na utrzymaniu osobę trwale niepełnosprawną,
• nasz majątek został trwale utracony w wyniku pożaru, powodzi lub klęski żywiołowej.

Czy kara za brak OC może się przedawnić?

Zgodnie z przepisami kara za brak OC przedawnia się po 3 latach od dnia kontroli, jednak nie później niż z upływem 3 lat od ostatniego dnia roku kalendarzowego, w którym wykryto nieważne obowiązkowe ubezpieczenie pojazdu. Pamiętajmy, że UFG nalicza odsetki, a okres przedawnienia może zostać wydłużony, jeśli:

• osoba nieubezpieczona przyzna się do braku OC,
• nastąpi zawieszenie postępowania egzekucyjnego,
• wszczęte zostanie postępowanie sądowe w celu ustalenia, czy auto posiadało ważne ubezpieczenie OC,
• organy egzekucyjne podejmą działania, których celem będzie ściągnięcie opłaty karnej od dłużnika.

Jak zapłacić karę za brak OC?

Na zapłatę kary za brak ubezpieczenia OC mamy 30 dni od daty odebrania wezwania do zapłaty. W tym celu należy przelać pieniądze na indywidualny numer konta wskazany w dokumencie. Jeśli opłata nie wpłynie na rachunek w wyznaczonym terminie, egzekucję należności rozpocznie urząd skarbowy.

Możemy również przelać środki na następujący nr konta: 86 1030 1508 0000 0005 0033 3057 (CITI Bank Handlowy w Warszawie S.A.), a w tytule przelewu wpisać numer sprawy w UFG.

Kto może sprawdzić ważność ubezpieczenia OC?

Zgodnie z 84. ust. 2. ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, oprócz UFG ważność ubezpieczenia OC może również sprawdzić:

• policja,
• straż graniczna,
• Inspekcja Transportu Drogowego (ITD),
• organy celne,
• organy zajmujące się rejestracją pojazdów,
• Inspekcja Ochrony Środowiska,
• inne organy, które są uprawnione do kontroli ruchu drogowego.

Jeżeli w razie kontroli wykryty zostanie brak ważności OC, informacja o tym zostanie przekazana do UFG w ciągu 14 dni od przeprowadzenia kontroli.

Dlaczego kierowcy nie płacą za OC?

UFG szacuje, że po polskich drogach może jeździć ok. 100 tys. nieubezpieczonych pojazdów (około 1% z ogółu). Co istotne, najczęściej do przerwy w ochronie OC pojazdu lub do zaprzestania kontynuacji umowy dochodzi z powodu nieznajomości przepisów. Fundusz wymienia trzy najczęstsze przyczyny braku OC:

1. Wygaśnięcie ubezpieczenia zbywcy pojazdu – nabywcy używanych samochodów często zapominają, że mogą korzystać z OC poprzedniego właściciela tylko do końca okresu obowiązywania umowy. Po jej zakończeniu ubezpieczenie wygasa, a nowy posiadacz pojazdu musi samodzielnie wykupić własną polisę OC.
2. Przekonanie, że dla nieużytkowanego lub niesprawnego technicznie pojazdu nie jest potrzebne ubezpieczenie – obowiązek zakupu polisy OC ciąży na każdym właścicielu pojazdu. Ubezpieczenie OC należy kontynuować aż do momentu wyrejestrowania samochodu (lub sprzedaży – wtedy aktualną polisę przekazujemy nabywcy auta, a transakcję sprzedaży zgłaszamy do towarzystwa). Nie ma tutaj znaczenia, jaki jest stan techniczny samochodu i czy ktoś go aktualnie użytkuje.
3. Nieopłacenie raty składki za ubezpieczenie OC – całoroczne ubezpieczenie OC przedłuża się automatycznie tylko po opłaceniu wszystkich rat składki. Niestety, często zapominają o tym właściciele pojazdów i nie zdają sobie nawet sprawy, że ich polisa wygasła z upływem okresu, na który została wykupiona.

Niektórzy kierowcy, u których wykryto brak OC, tłumaczą się także trudną sytuacją materialną. Niestety, taki argument nie uchroni ich przed wezwaniem od UFG do zapłaty kary.

Do wykrycia wielu przypadków braku obowiązkowego ubezpieczenia pojazdu dochodzi nie tylko w wyniku kontroli policji lub innych organów kontrolnych, lecz także poprzez ustalenia własne Funduszu. Informacje o nieubezpieczonych pojazdach pochodzą głównie z ogólnopolskiej bazy polis komunikacyjnych, którą administruje właśnie UFG. Baza przeszukiwana jest przez specjalne algorytmy, które wykrywają wszystkie przerwy w ochronie OC wybranego pojazdu oraz opóźnienia w zawarciu ubezpieczenia OC podczas pierwszej rejestracji samochodu w Polsce.

Stefania Stuglik, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl.

Czy OC może być tańsze niż kara za jego brak?

Kierowców, którzy chcą zaoszczędzić i nie kupują obowiązkowego ubezpieczenia OC, przestrzegamy, że to się im najzwyczajniej nie opłaca. Koszt zakupu polisy jest w większości przypadków znacznie niższy niż konsekwencje finansowe, ponoszone przez właściciela auta, który nie ubezpieczył pojazdu.

Z kalkulacji użytkowników porównywarki rankomat.pl wynika, że w 2022 r. średnia cena OC wynosiła 505 zł i była najniższa od 6 lat. Kierowcy płacili więc za 12-miesięczną ochronę pojazdu znacznie mniej niż obecnie wynosi najniższa kara za brak OC dla właścicieli samochodów osobowych (1400 zł za przerwę w ubezpieczeniu samochodu osobowego do 3 dni).

Nawet młodzi kierowcy mogą znaleźć tanie OC w kalkulatorze rankomat.pl. Tak, jak 23-letni Piotr z Zamościa. Dzięki porównaniu ofert zaoszczędził na zakupie obowiązkowego ubezpieczenia samochodu 738 zł.

Kalkulacja z 27.12.2022 r., Toyota Aygo z 2015 r., poj. silnika 898 cm3.

Kara od UFG i mandat drogowy to nie jedyne negatywne skutki posiadania samochodu bez ważnego OC. Na dużo poważniejsze straty finansowe narażają się kierowcy, którzy takim autem spowodują wypadek drogowy.

Osoby poszkodowane w wypadkach drogowych, spowodowanych przez nieubezpieczonych lub nieznanych sprawców otrzymują odszkodowanie z UFG. Jednak po takiej wypłacie Fundusz występuje do właściciela pojazdu o zwrot całej wypłaconej poszkodowanemu kwoty.