Zimowe opony latem - ryzyko czy oszczędność?

W ostatnich latach zarówno polska zima, jak i wiosna bywają kapryśne. Wyjątkowo gorący marzec zachęca do umówienia się na sezonową wymianę ogumienia, która przy majowych przymrozkach może przynieść efekt odwrotny do zamierzonego. Aby ułatwić sobie sprawę, niektórzy kierowcy decydują się na zakup opon całorocznych lub w ogóle rezygnują z wymiany i opon letnich. W ten sposób nie tylko oszczędzają czas, ale i pieniądze związane z wizytą w warsztacie. 

Użytkowanie opon zimowych w letnich miesiącach może jednak nieść poważne konsekwencje począwszy od komfortu podróżowania, kosztów eksploatacyjnych, kończąc na najważniejszym, czyli bezpieczeństwie kierowcy i pasażerów. Opona zimowa nie jest bowiem produkcyjnie przystosowana do jazdy w wysokich temperaturach. 

Aby zgłębić temat, przyjrzymy się temu, czym różni się ogumienie letnie od zimowego i jak zachowuje się w poszczególnych warunkach. Nasza analiza pomoże Ci we właściwym doborze ogumienia do konkretnej pory roku.

Opony letnie i zimowe - czym się różnią?

Troszcząc się o odpowiednie ogumienie w samochodzie, dbasz jednocześnie o ogólne bezpieczeństwo w ruchu drogowym, ale także swój portfel. Opona dostosowana pod względem właściwości i konstrukcji do warunków pogodowych zapewnia:

• mniejsze zużycie paliwa i oszczędność na stacji benzynowej,
• większą kontrolę nad samochodem,
• krótką drogę hamowania samochodu.

Zobacz też: Droga hamowania – czym jest i od czego zależy?

Poszczególne modele opon powstają z myślą o użytkowaniu w konkretnych warunkach. Oto, w których obszarach należy szukać zasadniczych różnić między oponą letnią a zimową.

Opony całoroczne a sezonowe

Prosta zasada głosi, że jeśli coś jest do wszystkiego, jest jednocześnie do niczego. Nie traktujemy opon całorocznych aż tak ostro, jednak trzeba przyznać, że w tym zakresie nie istnieje kompromis. Nie ma bowiem ogumienia, które równie dobrze będzie sprawdzać się zarówno w warunkach zimowych, jak i letnich. 

W tym celu producenci stworzyli jednak model opony całorocznej. Sprawdza się co prawda w jeździe miejskiej i na regularnie odśnieżonych drogach. Opona całoroczna nigdy jednak nie zareaguje na śnieg czy oblodzenie na drodze tak, jak zimowe ogumienie.

Opony całoroczne spokojnie można założyć w samochodzie wykorzystywanym do krótkich tras lub wręcz okazjonalnie. Producenci opon całorocznych stosują mieszanki przeznaczone do opon letnich i zimowych – pierwsza z nich wypełnia środek, a druga brzegi gumy. Przyświeca im przy tym cel zapewnienia użytkownikowi przyczepności zimą i płynności jazdy latem.

Czasem to zupełnie wystarcza, jednak nie należy zapominać, że opona używana przez cały czas zużyje się znacznie szybciej niż sezonowa. Polskie przepisy są jednak restrykcyjne - minimalna głębokość bieżnika to 1,6 mm. Poza tym:

• na jednej osi należy montować takie same opony,
• żadna opona nie powinna wystawać poza nadkola,
• na powierzchni opony nie mogą widnieć uszkodzenia, pęknięcia lub wybrzuszenia.

Rodzaj ogumienia należałoby zatem indywidualnie dostosować, biorąc pod uwagę styl jazdy, częstotliwość i charakter podróży. 

Porównaj ceny OC i AC

Jazda na oponach zimowych latem a przepisy w Polsce

Polskie przepisy nie narzucają obowiązkowej sezonowej zmiany opon z letnich na zimowe i odwrotnie. W Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia  mowa jedynie o wspomnianej minimalnej wymaganej głębokości bieżnika. Za brak ogumienia letniego czy zimowego w odpowiedniej porze roku nie możesz zatem dostać mandatu. 

Podobne podejście do ogumienia mają Niemcy. Tam także nie obowiązuje sezonowa zmiana opon, choć przepisy wymagają, aby dostosować produkt do panujących na drogach warunków. 

Obowiązek zmiany opon zimowych za granicą

Inne europejskie kraje, które nie wymagają zmiany opon, to m.in:

• Dania,
• Ukraina, 
• Holandia,
• Belgia, 
• Wielka Brytania,
• Irlandia, 
• Portugalia,
• Węgry,
• Grecja.

Z kolei o zmianie oponach zimowych latem i odwrotnie musisz pamiętać, gdy jedziesz do:

• Austrii,
• Bośni i Hercegowinie,
• Chorwacji,
• Czarnogóry,
• Czech,
• Estonii,
• Finlandii.

Wypowiedź eksperta

Każdy kraj indywidualnie reguluje przepisy związane ze stosowaniem sezonowego ogumienia. Czasem będzie to ściśle wskazany okres w roku, a czasem zapis mówiący o tym, że zmiana opon zależy od warunków pogodowych czy regionu w kraju, do którego się wybierasz. Przykładowo we Francji Opony zimowe są konieczne, jeżeli wskazują na to znaki drogowe lub wymagają tego warunki pogodowe.

Stefania Stuglik, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Do jakich warunków stworzone są opony zimowe?

Opony zimowe produkowane są z myślą o użytku w warunkach, gdy temperatura na zewnątrz spada poniżej 7 stopni Celsjusza, podłoże jest zamarznięte i nierzadko pokryte lodem, śniegiem i błotem. Są one wyposażone w bieżnik z głębokimi rowkami i szerokimi lamelami. 

Zastosowana w nich mieszanka gumy zapewnia bardzo dobrą przyczepność do drogi niezależnie od warunków. Dzięki temu droga hamowania samochodu jest odpowiednio krótka (nawet na gołoledzi czy śniegu). W przeciwieństwie do opony letniej, która w typowych warunków zimowych nie będzie w stanie wyhamować odpowiednio wcześniej, np. przed przeszkodą.

Oto, jak wypadły testy realizowane przez Polski Związek Przemysłu Oponiarskiego w 2023 roku.

źródło: www.pzpo.org.pl

Jak szybko zużywają się opony zimowe latem?

Jazda na oponach zimowych latem nie jest zalecana również ze względów eksploatacyjnych.  W wysokiej temperaturze guma mięknie i staje się bardziej podatna na starcie czy nawet uszkodzenia - te ostatnie skutkują pilną koniecznością wymiany ogumienia. 

Poza tym prowadzenie samochodu na zimowych oponach latem jest mniej wygodne i płynne. Zużycie zimowego kompletu wzrasta podobnie jak spalanie paliwa - w efekcie zamierzona oszczędność może zamienić się w dodatkowe wydatki szybciej niż myślisz. 

Dlaczego opony zimowe latem to zły pomysł?

Opony zimowe latem zachowują się po prostu niewłaściwie i jest to odczuwalne dla kierowcy i pasażerów. Producenci stosują miękką mieszankę, która na suchym asfalcie nie jest w stanie zapewnić pojazdowi wystarczającej stabilności. Efekt?

Bieżnik szybciej się odkształca, a my w kabinie mamy wrażenie, że nasz samochodów "pływa" na oponach. 

Mniejsze bezpieczeństwo jazdy

Jazda na oponach zimowych latem skutkuje również zaburzeniami drogi hamowania. Efektywność tego manewru spada zarówno przy intensywnych opadach deszczu (nie radzą sobie z odprowadzaniem wody), ale i na całkiem suchej nawierzchni. Może to bezpośrednio wpływać na bezpieczeństwo na drodze. 

Zaburzone parametry opony mają także znaczenie dla:

• przyspieszania,
• pokonywania zakrętów. 

Większe zużycie paliwa

Kluczem do zrozumienia jest tutaj opór toczenia opony zimowej. Jest on większy niż opony letniej w tym samym rozmiarze. Jeśli zdecydujesz się na jazdę latem na zimowych oponach, musisz liczyć się z większymi wydatkami na paliwo. 

Jeśli zostawiasz na zimówki w okresie letnim ze względu na oszczędności, może Cię spotkać niemiła niespodzianka, gdy podsumujesz rachunki ze stacji benzynowych.

Niższy komfort jazdy

Sezonowa zmiana opon niesie szereg korzyści dotyczących również komforty podróżowania, zwłaszcza podczas dalszych tras wakacyjnych. Była już mowa o dobrej przyczepności opony letniej do rozgrzanej nawierzchni. Tego będzie brakowało oponie zimowej, która spowoduje że jazda będzie mniej płynna i przyjemna.

Poza tym ze względu na agresywny bieżnik i miękkość, opona zimowa na letnim asfalcie pracuje znacznie głośniej, co może być słyszalnie w kabinie pasażerskiej.

Dlaczego opony letnie nie są zalecane zimą?

O oponach letnich zimą powinniśmy zapomnieć ze względu na ich budowę i przez wzgląd na bezpieczeństwo jazdy. Zobaczmy, na czym polegają różnice między tymi dwoma typami ogumienia.

Wraz ze spadkiem temperatury (standardowo poniżej 7 stopni Celsjusza) opona letnia twardnieje. Może to skutkować niebezpiecznym poziomem utraty przyczepności, ale tez innych właściwości mających znaczenie dla bezpiecznej podróży. 

W założeniu opony zimowe mają wbijać się w warstwę śniegu, po czym szybko się jej pozbywać. W ten sposób producenci zapewniają oponie jak największą powierzchnię styku z podłożem. Służy do tego bieżnik z gęstymi i głębokimi lamelami czy klockami.

Zupełnie inaczej produkuje się opony na lato:

• mają płytszy bieżnik,
• powstają z twardej mieszanki gumy,
• jest odporna nawet na bardzo wysokie temperatury (powyżej 30 stopni Celsjusza).

Bieżnik opony letniej powoduje, że większość takich modeli traci przyczepność już nawet na niewielkiej warstwie śniegu. Przy niskiej temperaturze guma znacząco twardnieje i staje się sztywna, Opona zaczyna wibrować i przyczynia się do utraty pełnej kontroli nad samochodem. W połączeniu z wysoką prędkością może się to skończyć tragicznie.

Kiedy najlepiej zmienić ogumienie zimowe na letnie?

Pod koniec 2023 roku rankomat.pl zapytał polskich kierowców, czy i kiedy decydują się na sezonową wymianę opon. Okazało się, że 48% ankietowanych umawia się do wulkanizatora w listopadzie. To miesiąc, w którym rzeczywiście odczuwalne są pierwsze poważne chłody, a na samochodach widać szron. Jest jednak grupa kierowców, którzy wymianę opon uzależniają od zmieniających się warunków pogodowych i reagują na bieżąco. 

Producenci zalecają, aby ogumienie zimowe założyć przy średniej dobowej temperaturze na poziomie 7 stopni Celsjusza, Analogicznie jest wiosną - wymiana opon zimowych na letnie zalecana jest, gdy ta temperatura jest wyższa nniż7 stopni. 

Jak przechowywać opony zimowe latem?

Zdecydowałeś się na wymianę opon zimowych na letnie? Po ich demontażu sprawdź ich stan pod kątem zużycia czy uszkodzeń. Poza tym warto weryfikować:

• geometrię układu jezdnego, 
• zbieżność kół.

Kierowcy często zastanawiają się też, co zrobić z nieużywanym kompletem. Nic dziwnego - odpowiednie składowanie i zabezpieczenie opon także może prowadzić do uszkodzeń lub utraty kluczowych właściwości. Przy niewłaściwym magazynowaniu nietrudno o deformację gumy czy przyspieszony proces starzenia się mieszanki. Jak więc postąpić?

Z kolei same opony jak najbardziej powinny być składowane w pozycji pionowej, najlepiej na specjalnym stojaku. Ostatecznie w słupkach jedne na drugich. Pod żadnym pozorem nie należy wieszać samych opon na hakach!

Kiedy przestaniesz już używać opon zimowych, przed schowaniem ich spróbuj je umyć, osuszyć i dopompować. Częstą praktyką jest też chowanie każdej opony osobno do foliowych worków.

Ubezpieczenie opon letnich i zimowych  - czy warto kupić polisę?

Ubezpieczenie opon to dodatkowa polisa, którą można wybrać przy zakupie obowiązkowego OC. Poszerza zakres polisy assistance, w ramach której także można likwidować szkody związane z ogumieniem, a te są jednymi z najczęstszych awarii samochodowych. 

Każde towarzystwo gwarantuje organizację i pokrycie kosztów wymiany koła lub kół na miejscu zdarzenia, a jeśli nie jest to możliwe – holowanie do warsztatu i sfinansowanie naprawy.

Zobacz więcej: Ubezpieczenie opon - Jak działa ubezpieczenie opon i ile kosztuje?

Przeważnie w ramach ubezpieczenia opon można liczyć na wsparcie informacyjnie, dane kontaktowe do zakładów wulkanizacyjnych czy sklepów z oponami. Poszczególne usługi są jednak zwykle ograniczone - nie można z nich korzystać w nieskończoność.

Porównaj ceny OC i AC

Ubezpieczenie opon to kusząca opcja, ponieważ sama składka może wynieść zaledwie kilkanaście złotych. Co ciekawe, za niewielką cenę można często otrzymać znacznie szerszy zakres ochrony niż przy pełnym assistance, które kosztuje więcej. 

Ubezpieczenie opon jest dostępne wyłącznie w pakiecie z OC, AC albo w ramach dodatku do polisy assistance. Przed zakupie polisy sprawdź propozycje od różnych ubezpieczycieli. Dzięki temu znajdziesz ochronę pojazdu, która powinna spełnić wszystkie Twoje oczekiwania. Taką możliwość daje Ci kalkulator OC i AC. 

Choć opony zimowe doskonale sprawdzają się w chłodniejszych miesiącach, latem nie zapewniają takich osiągów jak te dedykowane na cieplejsze dni. Różnice w mieszankach gumowych użytych do ich produkcji oraz wzorach bieżnika powodują, że przy wysokich temperaturach ich używanie może być także niebezpieczne. Pozorne oszczędności mogą szybko przekształcić się w dodatkowe wydatki, a nawet zwiększyć ryzyko wypadków.

Warto regularnie sprawdzać stan sezonowych kompletów, a dla kompleksowej ochrony dokupić do polisy OC również ubezpieczenie opon.