Oblicz składkę

Odpowiednio zadbane ogumienie samochodu to jeden z kluczowych aspektów wpływających na bezpieczeństwo jazdy. Im większe jest bowiem zużycie opon, tym gorsza jest ich przyczepność do nawierzchni. W naturalnym procesie ich eksploatacji bieżnik traci swoje produkcyjne parametry i staje się coraz płytszy. Do jakiego momentu możesz czekać z zakupem nowych opon? Zobacz, jak zmierzyć bieżnik opony i kiedy powinieneś rozejrzeć się za kolejnym kompletem.

Z tego artykułu dowiesz się:

Wiedza na temat tego, jakie funkcje w samochodzie spełnia bieżnik opony, przyda Ci się zarówno w codziennym użytkowaniu auta, ale także przy doborze nowego kompletu. Choć ta kwestia jest regulowana w polskim prawie (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 2003 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów i zakresu ich wyposażenia), istnieje szereg zaleceń, które nieco te przepisy łagodzą.

Odpowiednio głęboki bieżnik to profilaktyka zapobiegająca np. wpadnięciu w poślizg na mokrej nawierzchni czy wydłużenia drogi hamowania i kolizji. Z naszym poradnikiem sprawdzenie bieżnika opon nie sprawi Ci problemów, a o bezpieczeństwo na pewno nie będziesz się martwić z powodu ogumienia.

Czym jest bieżnik opony i jaką pełni funkcję? 

Każda opona składa się z: 

  • osnowy, 
  • drutkówki, 
  • wypełniacza, 
  • gumy boku, 
  • paska stopowego,
  • bieżnika,
  • opasania stalowego,
  • kapy butylowej.

Tylko jeden z tych elementów, czyli właśnie bieżnik, ma bezpośredni kontakt z nawierzchnią drogi. Jego najważniejszą funkcją jest zapewnienie przyczepności, kierowalności, ale także obniżenie poziomu hałasu i w trasie. Bieżnik stanowi średnio 35% masy całkowitej opony.

Porównaj ceny OC i AC

Do produkcji bieżników wykorzystuje się gumową mieszankę, a w niej kauczuki syntetyczne oraz kauczuki naturalne. Oczywiście w niektórych modelach mogą pojawiać się elementy dodatkowe, np.:

  • sadza, 
  • elastomery, 
  • oleje przyśpieszacze, 
  • krzemionka, 
  • aktywatory wulkanizacji.

W produkcji opon wykorzystuje się aż sześć rodzajów bieżnika, jednak najczęściej stosowane wzory to:

  • symetryczny,
  • asymetryczny, 
  • kierunkowy.

Różnią się one między sobą m.in. układem lamelek i rowków oraz ich kształtem.

Dlaczego minimalna głębokość bieżnika ma tak duże znaczenie?

Stan bieżnika opon samochodu ma duże znaczenie dla bezpieczeństwa kierowcy, jego pasażerów i innych uczestników drogi. Jeśli będzie niewłaściwy, może wydłużać drogę hamowania, a tym samym zwiększać ryzyko wpadnięcia w poślizg na mokrej drodze.

Na stan opon należy zwracać większą uwagę, gdy na zewnątrz utrzymuje się niska temperatura. Do jazdy w trudnych warunkach przeznaczone są specjalne modele o charakterystycznej budowie obejmującej lamele i liczne kanaliki, które pomagają w odprowadzaniu wody z gumy.

Uwaga!

Każdy kontakt z lodem, błotem czy innymi zanieczyszczeniami drogowymi stopniowo obniża właściwości jezdne opon.

Głębokość bieżnika opon letnich i zimowych powinna być regularnie  sprawdzana. Jak robić to na własną rękę? A może lepiej zlecić to fachowcowi? Oto wszystko co powinieneś wiedzieć o bieżniku opon i jego weryfikacji.

Jaka jest minimalna wysokość bieżnika opony według polskiego prawa?

Minimalna głębokość bieżnika opon została doprecyzowana w Rozporządzeniu ministra infrastruktury z 2003 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów i zakresu ich wyposażenia. Zgodnie z nimi minimalna głębokość bieżnika opon wynosi 1,6 mm. To wymóg dotyczący samochodów osobowych i dostawczych.

Co mówi prawo?

Pojazd nie może być wyposażony w opony, których wskaźniki pokazują graniczne zużycie bieżnika, a w odniesieniu do opon niezaopatrzonych w takie wskaźniki – o głębokości rzeźby bieżnika mniejszej niż 1,6 mm.
§11, p.7 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów

Ten parametr w oponach mierzy się z wykorzystaniem tzw. wskaźnika TWI, o którym jeszcze za chwilę powiemy. Ustawodawca ulgowo potraktował natomiast autobusy. Dla nich minimalna grubość bieżnika opony do 3 mm.

Należy jednak pamiętać, że w praktyce minimalny bieżnik opon letnich będzie różnił się od tego dla wariantu zimowego ogumienia.

Bezpieczna wysokość bieżnika, czyli jaka?

Minimalna głębokość bieżnika przewidziana w polskim prawie nie jest jednocześnie gwarantem pełnego bezpieczeństwa na drodze. Zdecydowanie nie opłaca się czekać do ostatniej chwili z wymianą kompletu opon do absolutnego minimum. O wymianie opon na nowe warto pomyśleć wtedy, gdy bieżnik opony ma jeszcze kilka milimetrów w zapasie i wziąć pod uwagę sezon, na który ogumienie jest przeznaczone.

Jak zmierzyć głębokość bieżnika opon? 

Producenci opon stosują rozmaite ułatwienia dla kierowców, dzięki którym ci ostatni, nawet z mało wprawnym okiem, mogą oceniać głębokość bieżnika.  Wartość graniczną można rozpoznać, sugerując się wskaźnikiem TWI (Tread Wear Indicator).

Czym jest wskaźnik zużycia opony (wskaźnik TWI)?

Wskaźnik TWI służy do sygnalizowana dopuszczalnej minimalnej głębokości bieżnika i wyrażania wartości granicznych  stosowanych przez producentów. W praktyce jest to dowolnie wybrany element wtłoczony na powierzchni gumy. Jeśli zrówna się on z pobliskim rowkiem to znak, że opona nadaje się do wymiany.

Przykład

Firma GoodYear umieszcza na swoich oponach zimowych wklęsły symbol śnieżynki. Im staje się on płytszy w toku użytkowania auta, tym bliżej do wymiany opon na nowe.

Nie ma sztywnych wytycznych co do tego, jak ma wyglądać wskaźnik. Producenci mają tu dowolność, ale musi on spełniać swoją funkcję.

Pomiar wysokości bieżnika opony na własną rękę

Jeśli jednak chcesz mieć pewność, że głębokość bieżnika w Twoich oponach jest bez zarzutu, wypróbuj jedną z kilku metod:

  • pomiar przy użyciu suwmmiarki - narzędzie można nabyć w sklepie budowlanym,
  • zakup i skorzystanie z profesjonalnego urządzenia pomiarowego - są to urządzenia elektroniczne lub ręczne, np. w formie poręcznego breloka,
  • użycie patyczka albo zapałki,
  • wykorzystanie do pomiaru monety o nominale 5 zł - należy ją włożyć do rowka bieżnika. Jej srebrna obwódka ma szerokość 4 mm.

Uwaga!

Opony samochodowe nie zużywają się w równym stopniu. Dlatego tylko regularne sprawdzanie każdej opony z osobna przynosi zamierzony skutek.

Minimalna wysokość bieżnika opony letniej 

Wróćmy do grubości bieżnika opon w perspektywie sezonu i pory roku. Opony letnie przeznaczone są do jazdy w umiarkowanych lub wysokich temperaturach. Zwykle są pokryte prostymi wzorami, a ich istotną funkcją jest skuteczne odprowadzanie wody. Chociaż przyjęło się, że 1,6 mm to znak rozpoznawczy zużycia opony, to producenci nie zalecają jazdy na oponach letnich, gdy grubość bieżnika spada poniżej 5 mm.

Minimalna wysokość bieżnika opony zimowej

Głębokość bieżnika opon zimowych ma jeszcze większe znaczenie ze względu na narażenie ogumienia na trudne warunki atmosferyczne. Wymianę opon zimowych na nowe zaleca się, gdy grubość ich bieżnika wynosi 4-5 mm. 3,5 mm to już punkt graniczny, w którym ogumienie należy uznać za słabej jakości i niespełniające swojej funkcji. 

Minimalna wysokość bieżnika opony całorocznej

Pamiętajmy, że według badania rankomat.pl z końca 2023 roku aż 21% badanych zapewniło, że korzysta z opon całorocznych zamiast sezonowych. Warto zatem wiedzieć, jaka jest minimalna głębokość bieżnika w tym przypadku.

Wymogi dla opon całorocznych nie różnią się pod względem bieżnika od zimowych. Minimalny bieżnik to 1,6 mm, ale wymianę zaleca się przy grubości 4mm.

Na czym polega zabieg bieżnikowania opon?

Aby uzyskać głębszy bieżnik, nie zawsze trzeba od razu stawiać na nowy i kosztowny komplet opon.  Te które posiadasz, można odświeżyć. Jak to wygląda w praktyce? Bieżnikowanie to zabieg polegający na zdjęciu starego, zużytego bieżnika i podmianie go na nowy. Odbywa się to na dwa sposoby:

  1. Na zimno - oponę bez bieżnika łączy się z wcześniej przygotowanym nowym.
  2. Na gorąco - po usunięciu starego bieżnika nakłada się na oponę część nowej gumy, a następnie formuje w pożądany kształt za pomocą specjalnych narzędzi.

Bieżnikowanie należy przeprowadzić w profesjonalnym zakładzie wulkanizacyjnym.

Co poza bieżnikiem świadczy o zużyciu opon?

Przekonanie kierowcy o tym, że odpowiednia głębokość bieżnika zapewni mu najwyższe bezpieczeństwo i najlepszą przyczepność na drodze nie wystarczy. Na zużycie i funkcjonalność opon samochodowych wpływa bowiem znacznie więcej czynników:

  • rozwiązania technologiczne – m.in. skład mieszanki, z której wykonano produkt czy jego konstrukcja wewnętrzna optymalizująca siły nacisku na nawierzchnię,
  • styl jazdy kierowcy – np. częstotliwość hamowania, niska lub wysoka dynamika jazdy.

Minimalna głębokość bieżnika to więc zaledwie jeden z kilku wyznaczników. Nie można pomijać tu wieku opony! Im jest ona starsza, tym bardziej twardnieje, traci na elastyczności, a w efekcie - na użyteczności. Zbyt twarda guma opon jest bardziej podatna na uszkodzenia i może zwyczajnie pęknąć w trakcie jazdy.

Uwaga!

Należy pamiętać, że jeśli opona jest uszkodzona, uległa deformacji czy dostrzegalne są wyraźne przesłanki starzenia się gumy, lepiej nie czekać z wymianą do momentu osiągnięcia minimalnej głębokości bieżnika.

O wymaganej głębokość bieżnika należy pamiętać także ze względu na podejście ubezpieczycieli. Jeśli przykładowo wpadniesz w poślizg na mokrej nawierzchni, a skutkiem tego będzie stłuczka z pojazdem nadjeżdżającym z naprzeciwka - towarzystwo ubezpieczeniowe z pewnością zechce zbadać okoliczności zdarzenia.

Porównaj ceny OC i AC

Jeśli stwierdzi, że nie zaniedbałeś stan opon (w tym przypadku bieżnika), możesz nie otrzymać odszkodowania z polisy (niezależnie od zakresu ochrony). Tzw. rażące zaniedbanie znajduje się właściwie na każdej liście wyłączeń Ogólnych Warunków Ubezpieczenia.

Zobacz więcej: Ogólne Warunki Ubezpieczenia - o czym warto wiedzieć

Co warto wiedzieć?

  1. Minimalny bieżnik wymagany w Polsce to co do zasady 1,6 mm, jednak ostatecznie zależy od od warunków na zewnątrz.
  2. Producenci opon letnich zalecają, aby nie czekać do ostatniej chwili w zakupem nowych opon lub skorzystaniem z zabiegu bieżnikowania.
  3.  Zbyt płytki bieżnik opony może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji na drodze. Zdecydowanie wydłuża się wówczas droga hamowania i obniżają właściwości jezdne opony. W przypadku zalegającego na jezdni śniegu, błota czy lodu taki stan bieżnika może prowadzić do poważnej kolizji czy wypadku.
  4. Głębokość bieżnika opon letnich i zimowych można zmierzyć na własną rękę. Wyznacznikiem prawidłowych parametrów jest tzw. wskaźnik TWI.

FAQ - najczęściej zadawane pytania

  1. Jaki bieżnik opony jest dopuszczalny w Polsce?

    Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów minimalna wysokość bieżnika opony to 1,6 mm, jednak nie oznacza to, że należy czekać, aby opona osiągnęła właśnie ten poziom zużycia.

  2. Jaki jest bieżnik nowej opony?

    Nowo wyprodukowane opony mają zwykle bieżnik o głębokości 8-9 mm.

  3. Po czym poznać, że opona jest bieżnikowana?

    Nie jest to skomplikowane, a bieżnikowa można czasem rozpoznać na pierwszy rzut oka. Opony po bieżnikowaniu pokryte są nową warstwą bieżnika - będzie ona głębsza niż w przypadku używanych opon. Różnie mogą tkwić także we wzorze bieżnika.

  4. Co ile lat powinno się wymieniać opony?

    W Polsce dopuszczalny wiek opon wynosi 10 lat. Jeśli poruszasz się samochodem na starszym ogumieniu, grozi Ci nawet mandat ze strony jednostki kontrolującej. Zwyczajowo jednak zakłada się, że po 5 latach użytkowania warto przymierzyć się do wymiany opon na nowy komplet. Oczywiście wszystko zależy od sposoby eksploatacji, rodzaj pokonywanych tras czy właściwości danego modelu opony.