Oznaczenia opon samochodowych – jak je czytać?

Producenci umieszczają na oponach wiele ujednoliconych skrótów i symboli. Jeżeli prawidłowo je odczytasz, nie będziesz mieć najmniejszych problemów z doborem ogumienia oraz z jego późniejszą eksploatacją. Podpowiadamy, jak czytać oznaczenia opon samochodowych oraz wyjaśniamy znaczenie poszczególnych symboli widocznych na ich powierzchni.

Oznaczenia na oponach – czego można się z nich dowiedzieć?

Patrząc na oponę, prawdopodobnie najpierw zauważysz logo producenta i nazwę handlową modelu. Wyraźne podkreślenie wytwórcy opony pełni głównie funkcję marketingową. Ty jednak, przy choćby minimalnej znajomości rynku, będziesz mógł na tej podstawie określić segment oraz grupę cenową, do której dana opona należy. Z kolei nazwa modelu może powiedzieć Ci co nieco (choć niekoniecznie musi) o zastosowaniu wybranego ogumienia. Przykładowo, wkomponowane w nazwę słowa „Winter” sugerują, że właśnie patrzysz na opony zimowe, natomiast „All Season” - wielosezonowe.

To jednak nie wszystko – na oponie znajdziesz także wiele oznaczeń i symboli, które stanowią znacznie cenniejsze niż nazwa producenta informacje.

Rozmiar opony

Pierwszy ciąg liter i cyfr, którym powinieneś się zainteresować, dotyczy oznaczenia rozmiaru opony. W Unii Europejskiej posiada on jednolitą i znormalizowaną formę (szerokość/profil/budowa).

Przykład: Na oponach firmy Michelin możesz spotkać się z oznaczeniem: 205/55/R16 91H. Jakie informacje ono kryje?

• 205 - szerokość opony - odległość zmierzona od boku do boku (w milimetrach)

• 55 (wyrażone w procentach) – profil opony - wysokość ściany bocznej mierzona od zewnętrznej krawędzi felgi do bieżnika. W tym konkretnym przypadku wysokość opony wynosi 55% jej szerokości, a więc 112,75 mm.

• R – rodzaj budowy opony (R oznacza radialny) – radialny typ opony należy dziś do najpopularniejszych. Konstrukcja opiera się w nim na promieniowo ułożonych niciach osnowy (rozciągniętych równolegle do siebie i łączących przeciwległe drutówki). Wcześniej rozpowszechnione były opony diagonalne (D), w których nici osnowy układano skośnie względem siebie oraz diagonalne z opasaniem (B).

Na bocznej stronie niektórych opon możesz także zauważyć oznaczenie TL (opona bezdętkowa) oraz TT (opona dętkowa).

• 16 - średnica felgi (w calach) – mierzy się ją promieniowo pomiędzy rantami obręczy. Zazwyczaj wymiary felgi mieszczą się w granicach od 10 do 20 cali.

Bezpośrednio po ciągu cyfr i liter określających rozmiar opony producenci zamieszczają informację o indeksie nośności i prędkości. W naszym przykładzie są to oznaczenia 91H. Szczegółowo omawiamy je poniżej.

Indeks nośności opony (Load Index -LI)

Indeks nośności wskazuje na maksymalne obciążenie jednej opony podczas jazdy z maksymalną prędkością przewidzianą dla danego pojazdu. Pamiętaj, że nie możesz korzystać z opon z niższym niż przewidziany dla Twojego auta indeksem nośności. Dopuszczalne jest natomiast stosowanie wyższych indeksów.

Uwaga! Indeks nośności opony nie jest miarą, lecz numerem identyfikacyjnym. Maksymalne obciążenie w kg możesz odczytać przy pomocy tabeli indeksów nośności. Przykładowo, w omawianym wyżej przez nas oznaczeniu opony wartość ta wynosi 91. To oznacza, że każda opona w samochodzie wytrzyma maksymalny ciężar 615 kg.

Najpopularniejsze indeksy nośności opon TABELA

Czy wiesz, że…

Po zsumowaniu nośności wszystkich opon (lub w przypadku samochodu pomnożeniu przez 4, np. 615 kg x 4) powinieneś otrzymać wynik większy niż dopuszczalna masa całkowita Twojego pojazdu z pełnym obciążeniem. Znajdziesz ją w dowodzie rejestracyjnym, w polu F1.

Indeks prędkości (Speed Index - SI)

Obok numeru indeksu nośności umieszcza się literę określającą z jaką prędkością maksymalną może jechać pojazd wyposażony w dane opony. W naszym przykładzie literze H przypisano maksymalną prędkość 210 km/h. Informacje o indeksie prędkości dla Twojego auta znajdziesz również w dokumentach pojazdu. Pamiętaj, aby przestrzegać wartości rekomendowanych przez producenta.

Najczęściej spotykane indeksy prędkości TABELA

W starszych dokumentach pojazdu możesz spotkać się z oznaczeniami indeksu prędkości VR (210 km/h) lub ZR (240 km/h).

Uwaga! Tylko w przypadku opon zimowych możesz zastosować niższy indeks prędkości niż zalecany przez producenta pojazdu. Stosowne przepisy znajdują się w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia: „Dla opon oznakowanych jako śniegowe (…) dopuszcza się niespełnianie dostosowania do maksymalnej prędkości pojazdu, pod warunkiem, że są one dostosowane co najmniej do prędkości równej 160 km/h, a w pojeździe umieszczono nalepkę ostrzegawczą o maksymalnej prędkości tych opon tak, aby była ona widoczna oraz czytelna dla kierowcy.”

Data produkcji

Kod DOT (Department of Transportation) potwierdza, że opona spełnia normy bezpieczeństwa zgodne z wymogami amerykańskiego Departamentu Transportu. Z pomocą numeru DOT możesz poznać datę produkcji opony, choć nie jest to jedyna informacja jaką wyczytasz z 12-znakowego ciągu znaków:

• pierwsze dwa znaki informują z jakiej fabryki pochodzi opona (kod producenta)
• dwa kolejne określają rozmiar opony (kod rozmiaru)
• pozostałe (te przed ostatnimi czterema z datą produkcji) są opcjonalnym kodem producenta.

Datę produkcji możesz rozszyfrować za pomocą czterech ostatnich cyfr kodu DOT. Dwie pierwsze to tydzień w danym roku, a dwie kolejne to rok, w którym zostało wyprodukowane ogumienie. Przykładowo 1920 oznacza 19 tydzień 2020 roku (Uwaga! przed 2000 rokiem data produkcji składała się z 3 cyfr).

Homologacja opon na kraje Unii Europejskiej

Informacja o homologacji opon (dopuszczenia do użytku) na teren Europy pojawia się jako symbol w okręgu lub prostokącie (litera i cyfra/cyfry). Duża litera E pochodzi od skrótu ECE – Economic Commision of Europe. Numer obok oznacza kraj, w którym potwierdzono zgodność opony z obowiązującymi normami. Jeśli ogumienie przeszło także test limitów hałasu mijania, jest oznaczone w tym miejscu symbolem S.

Symbole oznaczające kraje udzielające homologacji na Europę

Homologacja opon według marki pojazdu

Na oponie samochodowej można znaleźć także oznaczenie dla produktu zaprojektowanego specjalnie pod daną markę lub model pojazdu, głównie klasy premium. Takie opony są tworzone na podstawie umów pomiędzy producentami samochodów i producentami oponiarskimi, aby stworzyć idealne ogumienie, np. z precyzyjnie zaprojektowanym bieżnikiem lub mieszanką gumową dobraną tak, aby zmaksymalizowała osiągi auta.

Opony homologowane pod wybrane marki samochodów są z reguły określane mianem OE – Original Equipment, tzn. ogumienia, które znajduje się na fabrycznym wyposażeniu. Czy jednak właściciel pojazdu danej marki musi je posiadać? Niekoniecznie. Z reguły wystarczy, aby zakupione opony były zgodne z danymi technicznymi określonymi przez producenta pojazdu.

Oznaczenia opon określające homologacje producentów samochodów

Czy wiesz, że…

W przypadku aut sportowych o dużej mocy silnika, np. Porsche czy Ferrari, homologacja opony dla danej marki może być konieczna. Zastosowanie „zastępczego” ogumienia będzie bowiem skutkować nieprawidłową pracą układu napędowego takiego auta.

Oznaczenia opon wyposażonych w rant ochronny

Niektóre opony są wyposażone są w rant ochronny (zgrubienie na ścianie bocznej opony), który chroni felgę przed uszkodzeniem, np. z powodu najechania na krawężnik. Najczęściej stosowane skróty rantu ochronnego to:

• MFS - Maximum Flange Shield: Dunlop
• RFP – Rim Fringe Protector: Goodyear
• FR - Felgenrippe: Continental
• FP – Fringe Protector: Goodyear
• FSL – Felgenschutzleiste

Zdarza się także, że opony - choć wyprodukowane z rantem ochronnym - nie posiadają na powierzchni żadnych dedykowanych do tego oznaczeń. Nie stosuje ich min. koncern Pirelli, Michelin i Bridgestone.

Oznaczenie opon M+S oraz 3PMSF

3PMSF (Three-Peak Mountain Snowflake) jest oficjalnym oznaczeniem opon zimowych. Nazywa się go również symbolem alpejskim. Ma on formę trzech szczytów górskich i płatka śniegu. Jeżeli wybierzesz taki produkt, możesz mieć pewność, że przeszedł on testy zgodne z dyrektywą UE, które sprawdzają m.in. skuteczność hamowania opon na oblodzonej oraz zaśnieżonej nawierzchni.

M+S (Mud and Snow) oznacza z kolei, że bieżnik opony posiada wzór przystosowany do jazdy po błocie i śniegu. Takie oznakowanie pojawia się niekiedy na oponach wielosezonowych i niestety - może być problematyczne. Zapewnienie producenta, że opona ma odpowiedni wzór bieżnika nie oznacza jeszcze, że poradzi sobie w niskich temperaturach. Ważny jest bowiem również rodzaj mieszanki, jaka została zastosowana podczas produkcji opony.

Maksymalne ciśnienie w oponie

Za pomocą MAX Inflation lub MAX określa się maksymalne ciśnienie, jakie jest w stanie wytrzymać dana opona. Wyraża się je w kilopaskalach (kPa) lub funtach na cal kwadratowy (Psi). Pamiętaj jednak, że prawidłowe ciśnienie jest zależne od wielu czynników, np. masy pojazdu czy jego zastosowania. Dlatego powyższe oznaczenie nie jest jedyną wartością, którą powinieneś stosować.

Kontynuacja jazdy po utracie ciśnienia w oponie (Run Flat)

Jeśli na Twojej oponie widnieje oznaczenie Run Flat, będziesz mógł kontynuować jazdę po nagłej utracie ciśnienia. Powinieneś jednak ograniczyć prędkość i skrócić odpowiednio trasę (najlepiej dojechać tylko do najbliższego warsztatu). Z reguły z systemem Run Flat udaje się przejechać do 80 kilometrów z prędkością do 80 km/h. Oczywiście jest to zależne od wielu czynników, np. marki, trasy czy obciążenia pojazdu

Kamil Sztandera, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl

Producenci opon mogą stosować indywidualne oznaczenia Run Flat w swoich modelach, np.:

• DSST – Dunlop Self-Supporting Technology (Dunlop)
• EMT – Extended Mobility Tire (Goodyear)
• HRFS – Hankook RunFlat System (Hankook)
• RFT – Run Flat Tyre (Bridgestone)
• ROF – Run On Flat (Goodyear, Dunlop)
• RSC – Runflat System Component (Run Flat stosowany w BMW)
• SSR – Self-Supporting Runflat (Continental)
• SSRF – Self-Supporting Run Flat (Pirelli)
• TRF – Toyo Run Flat (Toyo)
• XRP – eXtended Run-Flat Performance (Kumho)
• ZP – Zero Pressure (Michelin)
• ZPS – Zero Pressure System (Yokohama)

Oznaczenie dotyczące montażu

• ROTATION / Direction + strzałka – za pomocą strzałki producent opon wskazuje prawidłowy kierunek toczenia. Powyższe oznaczenia stosuje się na oponach z bieżnikiem kierunkowym.
• INSIDE / OUTSIDE – jest to oznaczenie opon asymetrycznych. Wskazuje ono wewnętrzną lub zewnętrzną stronę montażu. Jeśli na boku opony znajduje się napis ,,Inside” to ta strona opony powinna być zamontowana do środka pojazdu i odwrotnie - „Outside” nakazuje montaż opony na feldze tak, aby bok z tym napisem był widoczny z zewnątrz.

Wskaźnik zużycia

Oznaczenie TWI (Tread Wear Indicator) umieszcza się zazwyczaj w kilku miejscach na mostku pomiędzy klockami bieżnika. Jeżeli bieżnik opony zrówna się z wypustką, powinieneś niezwłocznie wymienić oponę na nową. Oznacza to bowiem, że głębokość bieżnika wynosi już wymagane ustawowo minimum 1,6 mm.

Jakie oznakowanie mają wzmocnione opony?

Niektóre opony są dodatkowo wzmocnione, tak aby mogły pracować pod wyższym ciśnieniem i większym obciążeniem niż ogumienie standardowe. O wzmocnieniu opon informują m.in. takie oznakowania jak:

• RF, REF, RFD, REINF – opony do mniejszych aut dostawczych przystosowane do pracy z większym obciążeniem;
• EL, XL, EXL – opony do samochodów z dużą mocą silnika i większym momentem obrotowym;
• C – opony do większych samochodów dostawczych.

Kiedy stosowana jest Jednorodna Klasyfikacja Jakości Opon UTQG?

Taka klasyfikacja nie obowiązuje oficjalnie w Europie. Pojawia się jednak czasami na oponach oferowanych na rynek amerykański i europejski. Oznaczenie UTQG może pojawić się na ściance opony jako:

TREADEWEAR, czyli odporność bieżnika na ścieranie - jej wartość jest wielokrotnością liczby 20, a ustala się ją przez porównanie z oponą, która ma indeks TRADEWEAR 100. Przykładowo, opona, która na wyznaczonym dystansie zużywa się dwa razy wolniej, posiada indeks 200.

TRACTION oznacza przyczepność na mokrej nawierzchni. Określa się ją mierząc efektywność hamowania na mokrym asfalcie lub betonie przy prędkości 65 km/h, bez użycia systemu ABS. Ten indeks może przyjąć wartość od AA (najwyższa) lub A, B do C, która oznacza wartość najniższą. W Europie najniższa akceptowalna wartość wskaźnika TRACTION to A.

TEMPERATURE, czyli odporność na przegrzewanie. Weryfikuje się ją w warunkach laboratoryjnych, a przyjęte wartości to A, B lub C.

• Wartość A dedykowana jest oponom, które wytrzymały 30-minutową próbę przy prędkości 115 mph (185 km/h),
• Oznaczenie B mają opony, które przeszły półgodzinną próbę przy prędkości 100 mph (160 km/h)
• Wartość C przyznaje się z kolei oponom, które wytrzymały 30 minut przy prędkości 85 mph (137 km/h).

Jakie są oznaczenia wyglądu boku opony?

Wymienione poniżej symbole są istotne przede wszystkim dla osób, które zwracają uwagę na wygląd pojazdu. Za pomocą określonych znaków (liter) producenci informują, jak będzie prezentować się bok opony. Z najczęściej używanych oznaczeń wymienić można:

• BSW/ BW (Black Side Wall) – czarny bok
• BLT (Raised Black Letters) – wypukłe czarne litery
• LB (Letters Blanches) – białe litery
• OWL (Outlined White Letters) – białe litery
• ORWL/ROWL (Outline Raised White Letters) – biała otoczka wokół liter
• ORBL (Outline Raised Black Letters) – czarna otoczka wokół liter
• RBL (Raised Black Letters) – czarne litery
• RRBL (Recessed Raised Black Letters) – wklęsłe czarne litery
• RWL (Raised White Letters) – białe litery
• WW/WSW (White Side Wall) – biały bok

Jakie informacje znajdują się na etykiecie opon?

Zgodnie z Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE, od maja 2021 roku opony są etykietowane i klasyfikowane pod kątem efektywności paliwowej, przyczepności na mokrej nawierzchni, zewnętrznego hałasu toczenia oraz przyczepności na śniegu i przyczepności na lodzie.

• Klasy efektywności paliwowej określa się na podstawie współczynnika oporu toczenia RRC, w skali od A do E.
• Klasy przyczepności na mokrej nawierzchni określa się na podstawie współczynnika przyczepności na mokrej nawierzchni G, również w skali A do E.
• Wartość pomiarowa zewnętrznego hałasu toczenia (N) jest podawana w decybelach, przy czym etykieta wskazuje trzy fale dźwiękowe (od A do C). Mniejsza liczba w kolorze czarnym oznacza, że opona ciszej się toczy.
• Przyczepność na śniegu jest badana zgodnie z zaleceniami Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych – produkt, który osiąga minimalne wartości współczynnika przyczepności na śniegu klasyfikuje się jako oponę przeznaczoną do używania w trudnych warunkach ośnieżenia, a na jego etykiecie umieszcza piktogram w kształcie trzech szczytów z płatkiem śniegu w środku.
• Przyczepność na lodzie bada się zgodnie z odtwarzalnymi, wiarygodnymi metodami, a w niektórych przypadkach - normami międzynarodowymi. Na etykiecie opony, która spełnia wymagania przyczepności na lodzie umieszcza się piktogram (trójkąt z soplami lodu).

Uwaga! Wspomniane rozporządzenie ma zastosowanie do opon C1, C2 oraz C3.

Czy można kupić ubezpieczenie opon?

Kierowcom, którzy po przebiciu opony nie chcą płacić za pomoc drogową i naprawę uszkodzonego koła, firmy ubezpieczeniowe proponują ubezpieczenie opon samochodowych jako dodatek do OC lub AC. Taki produkt kosztuje zazwyczaj góra kilkadziesiąt złotych, a chroni przez cały rok i zapewnia m.in. wymianę koła lub holowanie do warsztatu i pokrycie kosztów naprawy ogumienia.

Więcej na temat ubezpieczenia opon przeczytasz w artykule Ubezpieczenie opon - co obejmuje i ile kosztuje? 

Chcesz sprawdzić, które towarzystwo oferuje obecnie ubezpieczenie opon wraz z obowiązkowym OC? Skorzystaj z naszej porównywarki. Dzięki niej będziesz mógł poznać oferty kilkunastu firm i wybrać spośród nich najtańszą i najkorzystniejszą propozycję.

Porównaj ceny OC i AC