Indeks prędkości opon – czy należy na niego zwracać uwagę?

Na ścianie bocznej opony można znaleźć szereg istotnych informacji. Najpierw jednak trzeba rozszyfrować poszczególne oznaczenia - od szerokości i wysokości profilu, przez rozmiar obręczy (felg), aż po indeksy prędkości czy nośności opon.

O ile przy wymianie całego kompletu opon nie jest to aż tak problematyczne (wszystkie gumy będą miały identyczne parametry), o tyle przy wymianie pojedynczej sztuki - konieczna jest dokładna analiza pożądanych wartości, aby nowa opona była idealnie dopasowana do pozostałych. 

Indeks prędkości opon nie zawsze traktujemy jako priorytetowy, a powinniśmy - zwłaszcza gdy poruszamy się samochodem typu crossover, SUV, czy innymi modelami, którymi rozwijamy duże prędkości.

Wyjaśniamy, czym jest indeks prędkości opon i jak go zinterpretować. Sprawdzimy także, czy można bezpiecznie manipulować jego wartością.

Czym jest indeks prędkości opon?

Indeks prędkości opon to wskaźnik, który określa maksymalną dopuszczalną prędkość, z jaką może poruszać się samochód na danym ogumieniu. Przy jego wyznaczaniu zakłada się maksymalne obciążenie pojazdu.

Porównaj ceny OC i AC

Każdy model samochodu ma indywidualnie ustalany indeks prędkości opon - robi się to w warunkach laboratoryjnych. Testy polegają na badaniu granicy wytrzymałości gum przy stopniowo zwiększanej prędkości. Parametr ten oznacza się za pomocą litery oraz stojącej obok liczby. Znaki te uzależnione są od maksymalnej dopuszczalnej prędkości, z jaką możesz jechać na danym ogumieniu.

Naturalnie opony z wyższym indeksie prędkości pozwalają na wyższe wartości na liczniku. Już sama definicja indeksu pokazuje, że znacząco wpływa on na bezpieczeństwo jazdy. Opona niedopasowana do parametrów samochodu (np. mocy silnika, stylu jazdy) może doprowadzić nawet do kolizji czy poważniejszego wypadku.

Przykładowo jeśli indeks prędkości będzie wysoki, dobra będzie przyczepność auta do drogi oraz krótsza droga hamowania. Jednocześnie zimą wysoki indeks prędkości może sygnalizować fakt, że bieżnik będzie ścierał się szybciej.

Można zatem wnioskować, że opony o wysokim indeksie najlepiej sprawdzają się w cieplejszych obszarach lub po prostu w sezonie letnim.

Jak oblicza się indeks prędkości opon?

Jak wspomnieliśmy, indeks prędkości opon wylicza się w drodze testów laboratoryjnych. Oponę wprawia się w ruch i co 10 minut zwiększa się jej prędkość o 10 km/h, aż osiągnie ona bezpieczny limit swojej wytrzymałości.

Badana opona powinna utrzymać konkretną prędkość maksymalną w testach, aby można było wskazać adekwatny indeks prędkości. Parametr ten oznacza się za pomocą kolejnych liter alfabetu od A do Y.

Gdzie znaleźć indeks prędkości opony?

Wszystkie najważniejsze oznaczenia opon znajdują się zawsze na bocznej ścianie gumy - znajdziesz tam także indeks prędkości. Razem z indeksem nośności widnieje tuż za oznaczeniem szerokości, profilu oraz średnicy felgi.

Poza tym informację i indeksie znajdziesz:

• w instrukcji pojazdu,
• na tabliczce znamionowej (np. przy klapie wlewu paliwa lub na słupku przy drzwiach kierowcy).

Jak interpretować indeks prędkości opon?

Wiesz już, że im wyższy indeks prędkości, tym większa może być szybkość, którą może rozwinąć samochód. Pierwsze z możliwych oznaczeń w pojazdach osobowych to litera "B". Świadczy o tym, że na takiej oponie można jechać maksymalnie 50 km/h (zakładając przy tym maksymalne obciążenie pojazdu).

Dopuszczalna prędkość rośnie wraz z każdą kolejną literą alfabetu o 10 km/h, aż do litery H - ta pozwala na jazdę maksymalnie 210 km/h. Poniższa tabela przedstawia najpopularniejsze indeksy prędkości opon spotykane w samochodach osobowych, terenowych i dostawczych.

Indeks prędkości opony jest ściśle związany z indeksem jej nośności. Właśnie dlatego te dwa oznaczenia występują na oponie obok siebie.

Pamiętaj, że jeśli auto będzie przeciążone, to opony mogą nie wytrzymać nawet przy mniejszej prędkości niż maksymalna dopuszczalna.

Indeks prędkości opony powyżej litry H traktuje się już jako nieco inną kategorię, a pojazdy na takich gumach mogą rozwijać wysokie prędkości oraz pozwalają na większa obciążenie.

Indeks prędkości opon a rodzaj pojazdu

Typ pojazdu oraz jego parametry, a także konstrukcja opony mają znaczenie dla indeksu jej prędkości. Niektóre modele samochodów są bowiem z zasady przeznaczone pod większe obciążenia, np. vany czy minivany lub stworzone do szybkiej jazdy - np. modele sportowe czy SUV-y.

Zainteresuje Cię także: SUV-y do 30 tys. zł - którego warto kupić?

Najpopularniejsze indeksy w samochodach osobowych to litery od Q do W, czyli od 160 km/h do 270 km/h. Pierwsze z nich znajdziemy na ogumieniu pojazdów lżejszych, stworzonych z myślą o poruszaniu się w mieście. Najwyższe indeksy prędkości dotyczą opon montowanych w samochodach sportowych, SUV-ach, crossover'ach czy w limuzynach.

Jeszcze inaczej wygląda kwestia doboru indeksu opon np. dla pojazdów rolniczych czy motocykli. Dla pierwszej grupy przypisane są najniższe oznaczenia (pod literą A):

Opony motocyklowe czy do pojazdów ciężarowych mogą mieć następujące indeksy prędkości:

Czy sezonowość opon ma znaczenie dla indeksu prędkości?

Wiemy już, że rodzaj opony ma znaczenie dla indeksu prędkości. Dotyczy to także ogumienia sezonowego. Warto na to zwrócić uwagę na bezpieczeństwo jego użytkowania. Odmienność w rekomendowanych wartościach wynika z różnic w konstrukcji opon zimowych i letnich.

Warto wiedzieć: Kiedy zmienić opony na letnie? Oto idealny moment

Indeks prędkości opon letnich

Opony na sezon letni produkowane są miękkiej mieszanki gumy, natomiast materiał do produkcji opon zimowych jest znacznie twardszy. Różnice występują także w budowie bieżnika, który jest dostosowywany do większych wyzwań w warunkach zimowych.

W przypadku opon letnich nie zaleca się stosowanie indeksu prędkości niższego niż wskazany przez producenta pojazdu. Jeśli indeks prędkości opon na lato będzie poniżej tego poziomu, grozi to np. rozerwaniem gumy. Przy wysokiej prędkości, np. w trakcie przejazdu autostradą, taka sytuacja może nieść poważne skutki.

Można natomiast pokusić się o opony letnie z wyższym indeksem prędkości. Korzystnie wpłynie to na prowadzenie samochodu, ale może mieć skutku uboczne - osłabić amortyzację czy przyspieszyć eksploatację elementów zawieszenia.

Indeks prędkości opon zimowych

Indeks prędkości opon zimowych to kwestia regulowana zarówno na poziomie krajowym (Ustawa prawo o ruchu drogowym) jak i europejskim. Zgodnie z prawem w oponach zimowych można stosować indeks prędkości niższy niż zalecany, ale pod jednym warunkiem - poziom tego parametru nie może spaść poniżej Q, czyli maksymalnej prędkości 160 km/h.

Co ciekawe, w ogumieniu zimowym z zasady stosuje się niższy indeks prędkości - guma powinna odznaczać się większą miękkością - tylko wtedy będzie w stanie idealnie przylegać do podłoża, nawet pokrytego śniegiem.

Czy można zamontować opony o wyższym indeksie prędkości?

Montaż opony o wyższym indeksie prędkości niż zalecany przez producenta pojazdu jest możliwy w określonych przypadkach. Taki zabieg zwiększa wiele stabilniej. Wysoki indeks prędkości ułatwia płynne pokonywanie zakrętów czy pokonywanie oporu wiatru.

Kierowca może liczyć bardziej precyzyjne ruchy kierownicy, a więc pozwolić sobie na bardziej kontrolowaną, nawet agresywniejszą jazdę.

Jest jednak i druga strona medalu. Opona o wyższym indeksie prędkości jest sztywniejsza, więc komfort jazdy może być mniejszy, a nierówności na drodze bardziej odczuwalne. Wyższe indeksy nośności negatywnie wpływają także na spalanie paliwa - zwiększają jego poziom.

Czy można zamontować opony o niższym indeksie prędkości?

Powiedzieliśmy, że niższy indeks prędkości jest dopuszczalny w przypadku ogumienia zimowego. Jeśli zdecydujesz się na taki zabieg, na desce rozdzielczej powinieneś umieścić specjalną naklejkę z taką informacją. Ma to być swoista przypominajka dla kierowcy o tym, jakiej maksymalnej prędkości nie powinien przekraczać.

Oczywiście decyzja o zmianie indeksu prędkości opon nie powinna być zachcianką, a ostatecznością i to z solidnym uzasadnieniem. Każde odstępstwo od zaleceń producenta powinno być zgodnie z przepisami i odpowiadać względom bezpieczeństwa jazdy. Dotyczy to nie tylko indeksu prędkości opon, ale także ich rozmiaru czy innych właściwości.

Błędnie dobrany indeks prędkości opon - jakie są konsekwencje?

Niezależnie od tego, jaki jest indeks prędkości danej opony, ignorowanie zaleceń czy nietrzymanie się reguł może nieść za sobą poważne skutki groźne dla zdrowia i życia podróżujących.

Największe ryzyko dotyczy niekontrolowanego wystrzału opony. Przy wysokiej prędkości skutkuje to całkowitą utratą kontroli nad pojazdem, a w konsekwencji  - kolizją czy wypadkiem. Poza tym nawet jeśli nie dojdzie do najgorszego, auto będzie znacznie słabiej reagowało na ruchy kierownicą. To również obniży kontrolę nad samochodem, ale i komfort jego prowadzenia.

Niedostosowanie indeksu prędkości opon do wymagań może poskutkować także problemami z ubezpieczeniem, jeśli doszło do zdarzenia drogowego. Jeśli ubezpieczyciel uzna, że sprawca źle dobrał opony lub zaniedbał ich stan, może odmówić odszkodowania lub pokrycia kosztów likwidacji szkód osób poszkodowanych. Finalnie sprawca będzie musiał zapłacić za nie z własnej kieszeni lub zwrócić TU pieniądze we ramach regresu. 

Więcej przeczytasz tutaj: Regres ubezpieczeniowy - co to jest i jak działa?

W takich okolicznościach wygaśnie także gwarancja producenta opon. Mandat za niewłaściwe ogumienia możesz otrzymać nawet podczas rutynowej kontroli drogowej.

Czy warto kupić ubezpieczenie opon?

Ogumienie to jeden z najbardziej awaryjnych elementów w samochodzie. Nic dziwnego, że na rynku ubezpieczeń komunikacyjnych powstał produkt, który dotyczy ochrony klienta właśnie na wypadek problemów właśnie z oponami. Ubezpieczenie opon stanowi dodatek do obowiązkowej polisy OC lub autocasco, jednak jego zakres podlega pewnym ograniczeniom. 

Więcej dowiesz się tutaj: Ubezpieczenie opon - Jak działa ubezpieczenie opon i ile kosztuje?

Każde towarzystwo gwarantuje organizację i pokrycie kosztów wymiany koła lub kół na miejscu zdarzenia, a jeśli nie jest to możliwe – holowanie do warsztatu i sfinansowanie naprawy. Klient może także liczyć na pomoc informacyjną, np. znalezienie najbliższego zakładu wulkanizacyjnego czy sklepu z ogumieniem.

Wypowiedź eksperta

Liczba usług dostępnych w ramach polisy jest ograniczona. Właśnie dlatego zanim zdecydujesz się na konkretny produkt, dokładnie zapoznaj się z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia (OWU).

Stefania Stuglik, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Oto kilka wskazówek dotyczących zakupu ubezpieczenia opon:

1. Sprawdź, czy w warunkach umowy nie ma zapisów mówiących o maksymalnej kwocie, z jakiej możesz skorzystać w ramach wszystkich zdarzeń (to tzw. suma ubezpieczenia).
2. Sprawdź, jakie limity obowiązują na poszczególne usługi, może to być np. odległość holowania.
3. Zobacz, ile zdarzeń ubezpieczyciel obejmie ochroną.
4. Poszukaj opisu warunków, w jakich możesz wezwać pomoc w ramach polisy (niektóre towarzystwa udzielą Ci wsparcia np. tylko po wypadku drogowym, ale już nie po kolizji czy awarii samochodu).
5. Dokładnie przeczytaj OWU ubezpieczyciela i sprawdź, jak definiuje on "uszkodzenie opony". Pod tym pojęciem mogą kryć się przecież rozmaite zdarzenia.

Ubezpieczenie zapewniające pomoc po uszkodzeniu opony samochodowej kosztuje nawet kilkanaście złotych. Okazuje się jednak bezcenne, gdy już dojdzie do przykrego zdarzenia. Ochrona opon nie funkcjonuje jako samodzielny produkt na rynku ubezpieczeń. Możesz ją kupić tylko wraz z polisą OC, AC lub w ramach rozszerzonego pakietu assistance.

Zanim kupisz polisę lub cały pakiet ochronny, porównaj propozycje wielu firm ubezpieczeniowych i wybierz ochronę pojazdu spełniającą wszystkie Twoje oczekiwania. Taką możliwość daje internetowy kalkulator OC i AC. W karcie danej oferty znajdziesz szczegółowe informacje na temat jej zakresu, a jeśli masz wątpliwości - możesz dopytać o nie telefonicznie lub mailowo agenta.