Nawet jeśli posiadasz ubezpieczenie OC, nie masz gwarancji, że po wypadku nie zostaniesz obciążony kosztami. Co więcej - nawet, jeśli zostanie wypłacone odszkodowanie, będziesz musiał je zwrócić! Czym jest regres ubezpieczeniowy i czy można odwołać się od żądań ubezpieczyciela? Na te i inne pytania o regresie znajdziesz odpowiedź w naszym poradniku!

Regres ubezpieczeniowy - co to znaczy?

Regres ubezpieczeniowy to roszczenie, które przysługuje zakładowi ubezpieczeń na mocy prawa. Polega ono na wysunięciu żądania do sprawcy wypadku lub kolizji o zwrot kosztów poniesionych przez towarzystwo, podczas likwidacji szkody.

Znajdź OC już od 333zł!
Bez wychodzenia z domu

  • Ceny OC w 3 minuty
  • Oferty 19 towarzystw ubezpieczeniowych
  • Pomoc 200 agentów

Jakie wyróżnia się rodzaje regresu ubezpieczeniowego?

Można wyróżnić dwa rodzaje regresu ubezpieczeniowego – regres typowy i regres nietypowy. Czym się one od siebie różnią?

Regres typowy ma miejsce wówczas, gdy firma ubezpieczeniowa z dniem wypłaty odszkodowania przejmuje roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej, która jest odpowiedzialna za szkodę. Inaczej mówiąc, ubezpieczyciel wstępuje w prawa przysługujące osobie poszkodowanej. Podstawą prawną regresu typowego jest art. 828 kodeksu cywilnego.

Przykład:  Pan Juliusz wracał z pracy, gdy rowerzystka wtargnęła na jezdnię i doprowadziła do zderzenia. Ponieważ kierowca jechał ostrożnie, szkody ograniczyły się do szkód w mieniu – naprawy wymagał jego samochód. Mężczyzna otrzymał odszkodowanie z posiadanego AC, z kolei ubezpieczyciel może teraz żądać od rowerzystki, która wyrządziła szkodę, zwrotu wypłaconej kwoty.

Drugim rodzajem regresu jest regres nietypowy. Polega on na tym, że po wypłacie odszkodowania osobie poszkodowanej (osobie trzeciej, która nie jest stroną umowy ubezpieczenia), firma ubezpieczeniowa zwraca się z regresem do swojego klienta. Ten typ regresu występuje w przypadku obowiązkowego OC dla kierowców. Podstawą prawną jest art. 43 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych.

Przykład:  Pan Tomasz postąpił nieodpowiedzialnie – wsiadł za kierownicę po wypiciu alkoholu i spowodował kolizję. Firma ubezpieczeniowa wypłaciła odszkodowanie kierowcy poszkodowanemu przez swojego klienta. Następnie zwróciła się do pana Tomasza z roszczeniem regresowym – wezwała go do zapłaty 8400 zł tytułem zwrotu wypłaconego odszkodowania.

Do kogo może być skierowany regres z umowy OC?

Bardzo często zdarza się, że samochód – chociaż ma jednego właściciela – użytkowany jest przez kilka osób. To rodzi pytanie, od kogo firma ubezpieczeniowa może żądać zwrotu wypłaconego świadczenia, jeżeli udowodni, że kierowca w momencie spowodowania szkody był np. nietrzeźwy – wyłącznie od kierującego, kierującego i właściciela auta czy może wyłącznie od właściciela auta? Odpowiedź wynika z art. 43 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych i brzmi: wyłącznie od kierującego.

Co w sytuacji, gdy kierującym była osoba niepełnoletnia? Sposób postępowania zależy od wieku młodocianego kierowcy. Jeżeli w chwili zdarzenia miał on mniej niż 13 lat, odpowiedzialność za szkody ponoszą osoby, które miały obowiązek go nadzorować. Jeżeli sprawca był starszy, to może zostać zobowiązany do zwrotu wypłaconego odszkodowania.

Regres ubezpieczeniowy w OC - co mówi ustawa?

Ubezpieczyciele nie mogą sami decydować, kiedy skorzystają z tego typu roszczeń. Kwestia ta jest szczegółowo uregulowana w Ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (patrz: art. 43 ustawy).

Regres stosowany jest w sytuacjach, w których kierującemu pojazdem można przypisać winę w stopniu rażącym i nie ulegającym wątpliwości.

Do tego typu sytuacji zalicza się:

  • celowe i umyślne wyrządzenie szkody,
  • prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu, bądź środków odurzających (narkotyków, leków psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii),
  • ucieczkę z miejsca zdarzenia,
  • spowodowanie wypadku podczas jazdy samochodem, nabytym wskutek popełnienia przestępstwa,
  • brak uprawnień do kierowania autem uczestniczącym w wypadku.

Uwaga! Podczas postępowania sądowego, ubezpieczyciel będzie miał za zadanie udowodnić zaistnienie powyżej wspomnianych okoliczności.

Jak uniknąć regresu ubezpieczeniowego?

Aby uniknąć regresu ubezpieczeniowego, wystarczy, że będziesz przestrzegał elementarnych zasad korzystania z samochodu, czyli:

  • nie będziesz wyrządzał innym uczestnikom ruchu drogowego umyślnych szkód,
  • nie będziesz prowadził pojazdu pod wpływem alkoholu czy środków odurzających,
  • w razie kolizji czy wypadku pozostaniesz na miejscu zdarzenia,
  • nie będziesz korzystał z pojazdów pochodzących z przestępstwa.

Nie masz jeszcze prawa jazdy? Spowodowanie kolizji czy wypadku może Cię sporo kosztować – lepiej nie ryzykuj, ale wykaż się cierpliwością.

Regres ubezpieczeniowy to nie tylko kwota, którą wypłaciło jednorazowo towarzystwo ubezpieczeniowe czy UFG. Wezwanie do zapłaty może obejmować nawet takie koszty, które powstały po kilku latach od wypadku, np. leczenia, rehabilitacji czy decyzji o wypłacie renty alimentacyjnej. To także dodatkowe koszty likwidacji szkody, np. odsetki, koszty postępowania sądowego czy egzekucyjnego

Natalia Tokarczyk-Jarocka, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl.Natalia Tokarczyk-Jarocka, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl.

Co w sytuacji, gdy sprawca nie ma wykupionego ubezpieczenia OC?

Osoba, która doznała szkody z winy nieubezpieczonego kierowcy, może zwrócić się z roszczeniem do dowolnego ubezpieczyciela. Ten, z kolei, po rozpatrzeniu sprawy, kieruje ją do UFG. Fundusz wypłaci osobie poszkodowanej odszkodowanie, ale po zwrot pieniędzy zwróci się do sprawcy wypadku.

Jeśli kierowca korzystał z cudzego auta (lub motocykla, motoroweru czy ciągnika), którego właściciel nie wykupił OC i spowodował nim kolizję lub wypadek, wtedy konsekwencje finansowe ponoszą wspólnie.

Warto wiedzieć, że roszczenie ma zawsze charakter pieniężny. Nie może też być skierowane do spadkobierców właściciela ubezpieczenia, jeśli wypłata odszkodowania została uiszczona po jego śmierci (patrz: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2012 r. - sygn. III CZP 61/12).

Samo żądanie regresu ulega przedawnieniu po okresie trzech lat (patrz: art. 110 Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych) licząc od dnia wypłaty świadczenia przez Fundusz.

Regres ubezpieczeniowy - jak się bronić?

Czasami zdarza się, że zakłady ubezpieczeń naginają zasadę, związaną z umyślnym spowodowaniem szkody i zbiegnięciem z miejsca wypadku. Może zdarzyć się tak, że spowodujesz niewielką stłuczkę lub szkodę parkingową, nawet nie będąc świadomym całego zajścia. Poszkodowanemu może udać się skontaktować z Twoim ubezpieczycielem np. dzięki numerom rejestracyjnym Twojego samochodu, zapamiętanym przez świadków zdarzenia lub uwiecznionych na zapisie monitoringowym.

Jak wybrnąć z takiej sytuacji? Na Twoją korzyść mogą przemawiać zapisy monitoringu. Jeżeli po prostu odjeżdżasz, możesz bronić się tym, że nie poczułeś uderzenia/ nie zauważyłeś, że doszło do uszkodzenia innego pojazdu. Wówczas szkoda powinna zostać zlikwidowana z Twojego ubezpieczenia.

Dostajesz pismo z wezwaniem do zapłaty… co wtedy?

Wiele osób godzi się na płacenie wysokich kwot, zamiast podjąć próbę walki o swoje prawa. Pierwszym krokiem powinno być odwołanie się od żądania zapłaty. Spróbuj również wytłumaczyć, że szkoda została wyrządzona w sposób nieświadomy, zatem nie można mówić o tym, że uciekłeś z miejsca zdarzenia.

W świetle prawa uznaje się, że ucieczka zachodzi wtedy, gdy ma na celu uniemożliwienie identyfikacji tożsamości kierowcy, by ten uniknął odpowiedzialności za swoje czyny.

Jeśli podczas cofania na zatłoczonym parkingu przed sklepem, delikatnie uderzyłeś w inny pojazd i o niczym nie wiedząc, odjechałeś - trudno mówić o sytuacji, w której ukrywasz się, aby uniknąć konsekwencji.

W momencie wszczęcia postępowania sądowego, pamiętaj, że masz prawo dochodzić swoich praw związanych z uzyskaniem klarownych wyjaśnień dotyczących rodzaju i wysokości wypłaconych świadczeń. Jeżeli posiadasz ku temu odpowiednie przesłanki, możesz spróbować zakwestionować okoliczności, na które wskazuje w pozwie zakład ubezpieczeniowy.

Jeżeli druga strona przyczyniła się, Twoim zdaniem, do spowodowania kolizji, również powinieneś o tym wspomnieć. Może to doprowadzić do obniżenia roszczeń.

Czy towarzystwo może odstąpić od regresu?

Jeżeli znajdujesz się w trudnej sytuacji materialnej, warto zwrócić się do ubezpieczyciela z prośbą o rozłożenie należności na raty, bądź umorzenie odsetek. Możesz także wnioskować o umorzenie części kwoty do UFG.

"Około 340 mln zł – to kwota, którą mają do zwrotu nieubezpieczeni sprawcy szkód komunikacyjnych. Takich osób jest w Polsce ok. 30 tysięcy, a ich długi wahają się od kilku tysięcy złotych do ponad 2 mln zł" - informował UFG w czerwcu 2023 roku

Jak złożyć wniosek o umorzenie opłaty lub rozłożenie jej na raty?

Fundusz umożliwia zrobienie tego na kilka sposobów. Możesz:

  • Wysłać dokumenty na adres do korespondencji:

Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, ul. Płocka 9/11, 01-231 Warszawa.

  • Przesłać wniosek wraz z załącznikami na adres e-mail: regresy@ufg.pl.

Jeżeli dostałeś wezwanie do zapłaty, UFG założył Ci konto. Możesz je aktywować – w ten sposób otrzymasz dostęp do spraw, pobierzesz listę wpłat i saldo konta.

Czy regres ubezpieczeniowy ulega przedawnieniu?

Dobrą wiadomością dla sprawców zdarzeń, którzy obawiają się konieczności zwrotu wypłaconych przez firmy ubezpieczeniowe odszkodowań, jest to, że regres ubezpieczeniowy ulega przedawnieniu. Firma ubezpieczeniowa na dochodzenie roszczeń ma 3 lata (art. 118 kodeksu cywilnego).

Mimo że regres ubezpieczeniowy ulega przedawnieniu, błędne jest liczenie terminu przedawnienia od momentu wystąpienia szkody. W przypadku ubezpieczenia OC termin ten biegnie od dnia wypłaty odszkodowania poszkodowanemu. Dodatkowo poszkodowanych obowiązują różne terminy na wystąpienie z żądaniem wypłaty odszkodowania – gdy:

  • Szkoda jest wyrządzona czynem niedozwolonym, to roszczenie ulega przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo (przy zachowaniu należytej staranności) mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia – jednocześnie termin ten nie może być dłuższy niż 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę
  • Szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, to termin przedawnienia jest dłuższy – wynosi 20 lat od dnia popełnienia przestępstwa

Biorąc pod uwagę powyższe terminy, kierowca, który wyrządził szkodę po spożyciu alkoholu, o konieczności zwrotu odszkodowania może dowiedzieć się np. po 10, 15 czy nawet 23 latach.

Co warto wiedzieć o regresie?

  • Regres ubezpieczeniowy w OC dotyczy zwrotu kwoty wypłaconego odszkodowania osobie, która została poszkodowana z Twojej winy w wypadku lub kolizji.
  • Sytuacje, w których zakład ubezpieczeń (lub UFG) może wystąpić z regresem do sprawcy wypadku, zostały uregulowane w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych.
  • Jeśli nie masz OC, a doprowadziłeś do kolizji, roszczenie zostanie wystosowane przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.
  • Otrzymałeś niesłuszne wezwanie do zapłaty? Odwołaj się od decyzji i walcz o swoje prawa.
  • Na Twoją prośbę ubezpieczyciel lub UFG może rozłożyć Twój dług na raty, umorzyć jego część lub odsetki. Zależy to jednak od jego dobrej woli.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o regres ubezpieczeniowy

  1. Jaka jest podstawa prawna regresu ubezpieczeniowego?

    Działalność Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego jest uregulowana w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych. O regresie ubezpieczeniowym mówi art. 43 tej ustawy. Tam też zostały wymienione sytuacje, w których UFG może dochodzić od kierującego pojazdem zwrotu odszkodowania wypłaconego z tytułu OC.

  2. Co zrobić po otrzymaniu wezwania do zapłaty z tytułu regresu ubezpieczeniowego?

    Możesz zapłacić kwotę wskazaną w piśmie lub – jeżeli jest ona wysoka – rozłożyć ją na raty. W drugim przypadku musisz napisać wniosek do UFG. W wyjątkowych sytuacjach możesz starać się o częściowe lub całkowite umorzenie należności. Wówczas do wniosku dołącz dokumenty, które będą obrazować Twoją trudną sytuację materialną, np. zaświadczenie o dochodach.

  3. Kiedy regres ubezpieczeniowy nie ma zastosowania?

    Regres ubezpieczeniowy nie jest stosowany w każdej sytuacji. Jeżeli zarówno sprawca, jak i poszkodowany prowadzą wspólne gospodarstwo domowe i sprawca nie wyrządził szkody z premedytacją, to nie można mówić o regresie. Ani firma ubezpieczeniowa, ani UFG nie będą miały prawa do regresu.

  4. Czy regres ubezpieczeniowy się dziedziczy?

    Do dziedziczenia regresu ubezpieczeniowego nie dochodzi w każdej sytuacji. Dzieje się tak jedynie wówczas, gdy odszkodowanie zostało wypłacone jeszcze za życia sprawcy kolizji czy wypadku. W przeciwnym razie jego spadkobiercy nie muszą obawiać się, że zostaną wezwani do zwrotu kwoty wpłaconej tytułem odszkodowania.

  5. Kiedy regres ubezpieczeniowy się przedawnia?

    Ta kwestia jest prosta, ponieważ termin przedawnienia regresu dokładnie precyzują aktualnie obowiązujące przepisy. Zgodnie z nimi regres ubezpieczeniowy przedawnia się po 3 latach, licząc od dnia wypłaty odszkodowania.

  6. Kto zwraca odszkodowanie z OC: kierowca czy właściciel pojazdu?

    Aby zwiększyć szansę odzyskania wypłaconego odszkodowania, w niektórych sytuacjach UFG może wystąpić z regresem w stosunku zarówno do właściciela pojazdu, jak i sprawcy kolizji czy wypadku. Kierowca, który korzysta z uprzejmości znajomego, który użyczył mu pojazdu, powinien się upewnić, że auto jest ubezpieczone.

  7. Jak uniknąć płacenia regresu?

    Aby odwołać się od regresu ubezpieczeniowego, należy złożyć wniosek do firmy ubezpieczeniowej lub Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego o:

    • całkowite umorzenie, a więc rezygnację z roszczenia wobec nas,
    • częściowe umorzenie, a więc ze zmniejszenia wysokości kwoty do zapłaty,
    • rozłożenie zapłaty na raty,
    • odroczenie, a więc przesunięcie terminu zapłaty.
  8. Kiedy powstaje roszczenie regresowe?

    Do regresu ubezpieczeniowego dochodzi, jeśli towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaci odszkodowanie z polisy OC, a jednocześnie okoliczności wypadku drogowego uzasadniają domaganie się od sprawcy zwrotu należności.

  9. Jak uniknąć płacenia regresu?

    W tym celu trzeba złożyć odwołanie od decyzji ubezpieczyciela lub UFG o regresie ubezpieczeniowym w następujących przypadkach:

    • całkowite umorzenie (rezygnacja z całości roszczeń wobec nas),
    • częściowe umorzenie (obniżenie wysokości kary),
    • rozłożenie płatności na raty,
    • odroczenie płatności na późniejszy termin.
  10. Ile wynosi regres ubezpieczeniowy?

    Kwota regresu ubezpieczeniowego może wynosić od kilkuset tysięcy do nawet kilku milionów złotych. Jest uzależniona od rodzaju zdarzenia drogowego i wysokości poniesionych szkód. Regres przedawnia się po upływie trzech lat od dnia wypłaty odszkodowania poszkodowanemu.

  11. Kiedy regres z OC?

    Kwota regresu ubezpieczeniowego zależy od wysokości powstałej szkody. Zastanawiasz się, kiedy przedawnia się regres ubezpieczeniowy? Po upływie trzech lat od momentu, w którym firma ubezpieczeniowa wypłaciła odszkodowanie poszkodowanemu.

  12. Jak zgłosić regres?

    Jeśli sprawca nie ma ważnej polisy OC, poszkodowany może wystąpić z wnioskiem o wypłatę odszkodowania do dowolnej firmy ubezpieczeniowej, która następnie przekaże sprawę do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. UFG zajmuje się egzekwowaniem obowiązku posiadania OC przez właścicieli pojazdów.

  13. Po jakim czasie przedawnia się regres ubezpieczeniowy?

    Przedawnienie regresu ubezpieczeniowego następuje po upływie trzech lat. Zgodnie z art. 110 ust. Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, roszczenia UFG przedawniają się według zasad określonych w Kodeksie cywilnym, ale nie wcześniej niż z upływem trzech lat od momentu wypłaty odszkodowania poszkodowanemu.