Jeśli kupiłeś samochód w Polsce, to prawdopodobnie będziesz musiał zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC). Prawo podatkowe przewiduje jednak wyjątki, czyli przypadki gdy istnieje podstawa do wyłączenia obowiązku zapłaty PCC lub zwolnienia z opłaty. Kto i kiedy musi zapłacić podatek od kupna samochodu? Ile wynosi należność dla fiskusa? Sprawdzamy!

Sprawa jest prosta, gdy kupujesz auto z salonu, bezpośrednio z komisu lub od osoby, która prowadzi działalność gospodarczą. Wówczas otrzymujesz fakturę VAT (lub VAT-marża) i na tym obowiązki względem fiskusa się kończą (nie musisz już wnosić żadnej opłaty podatkowej). Sięgnąć do kieszeni będziesz musiał jednak wtedy, gdy pojazd kupujesz od osoby prywatnej, która nie prowadzi działalności gospodarczej. W takiej sytuacji należy zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC).

PCC - co to jest podatek od czynności cywilnoprawnych?

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) został uregulowany przez Ustawę z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych. PCC podlegają z reguły umowy sprzedaży zawierane przez osoby, które nie zajmują się zawodowo działalnością handlową (nie są przedsiębiorcami).

Dobrym przykładem takiej umowy jest umowa kupna-sprzedaży samochodu. Jest to porozumienie zawarte między dwiema stronami, na mocy którego jedna z nich (sprzedawca) zobowiązuje się przekazać własność rzeczy (tutaj - samochód) i wydać ją drugiej stronie (kupującemu). Kupujący natomiast zobowiązuje się tę rzecz odebrać i zapłacić za nią ustaloną kwotę.

Podatek PCC od zakupu samochodu należy zapłacić w ciągu 14 dni od zawarcia umowy. Wynosi on 2% wartości rynkowej pojazdu.

Kiedy należy zapłacić podatek od kupna samochodu?

Kiedy nabywca zapłaci podatek od kupna samochodu? Najprościej można powiedzieć, że obowiązek spoczywa na osobie, która kupiła samochód w Polsce, od podmiotu niebędącego podatnikiem VAT (dokumentem potwierdzającym transakcję jest umowa sprzedaży, a nie faktura VAT). Wówczas do zapłaty podatku jest zobowiązana z chwilą zawarcia umowy sprzedaży (dokumentem potwierdzającym dokonaną transakcję będzie wspomniana umowa).

Najbardziej poprawne będzie jednak stwierdzenie, że zakup samochodu nie podlega opodatkowaniu podatnikiem od czynności cywilnoprawnych (PCC) tylko wówczas, gdy istnieje podstawa prawna wyłączająca obowiązek zapłaty PCC lub uprawniająca Cię do zwolnienia z tego podatku.

Co mówi prawo?

Czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi (...), jeżeli ich przedmiotem są:

1) rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 1. 4. - Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych

Kiedy jesteś zwolniony z podatku od kupna samochodu?

Jak wspomniano, nie w każdej sytuacji musisz zapłacić podatek od kupna samochodu. Nie musisz rozliczać się z urzędem skarbowym, gdy kupujesz pojazd na fakturę lub zakupisz go za granicą. Opodatkowaniu nie podlegają także auta o wartości rynkowej nieprzekraczającej 1000 zł.

Podatku nie zapłacą również osoby niepełnosprawne, pod warunkiem że pojazd kupiły na własny użytek. Muszą one legitymować się orzeczeniem:

  • o znacznym albo umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
  • o lekkim stopniu niepełnosprawności, jeśli schorzenie dotyczy narządu ruchu.

Podatek od kupna samochodu z zagranicy

Jeśli sprowadziłeś pojazd z zagranicy, nie musisz rozliczać się z fiskusem. PCC pobiera się od czynności cywilnoprawnych, których przedmiot w chwili zawarcia umowy znajduje się na terytorium Polski.

Uwaga!

Braku obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych nie należy utożsamiać z sytuacją, w której samochód w chwili zawarcia umowy znajduje się za granicą, ale umowę ze sprzedawcą zawieramy w Polsce. Wówczas podatek PCC należy opłacić.

Innym (choć niestety czasami spornym) przykładem, w którym urząd skarbowy może wymagać uiszczenia podatku od kupna samochodu jest zawarcie umowy sprzedaży za granicą na samochód zarejestrowany i użytkowany w Polsce. Ma to zapobiec sytuacjom, w których dwie strony umowy wyjeżdżają za granicę tylko po to, aby podpisać umowę sprzedaży pojazdu i uniknąć zapłaty podatku PCC. 

W takim przypadku za zapłatą podatku od czynności cywilnoprawnych może przemawiać fakt, że pojazd tylko na krótki czas został wywieziony z Polski.

W podobnej sprawie została wystosowana interpretacja indywidualna.

Wypowiedź eksperta

W przypadku sprzedaży pojazdu zarejestrowanego w kraju trudno zaakceptować pogląd, że czasowe przemieszczenie samochodu - będącego ze swej istoty pojazdem mobilnym - za granicę jest równoznaczne z położeniem samochodu jako rzeczy za granicą, w szczególności, jeżeli jego nabywcą jest osoba zamieszkująca w kraju i samochód jest zarejestrowany w kraju oraz został tu zarejestrowany na innego nabywcę (w kraju użytkowany). Przemieszczenie rzeczy ruchomej nie uprawnia bowiem do wyłączenia umowy sprzedaży z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Pismo z dnia 11 stycznia 2024 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0111-KDIB2-3.4014.489.2023.1.JKU

Podsumujmy, kto i kiedy musi zapłacić podatek PCC, a kiedy kupujący uniknie obowiązku rozliczenia się z fiskusem.

Kto powinien zapłacić PCC w 2025 roku?

Samochód

Opłata podatkowa

(PCC)

Kupiony w salonie samochodowym

Brak

Kupiony w komisie (komis jest właścicielem)

Brak

Kupiony w komisie (komis jest pośrednikiem a sprzedającym jest osoba fizyczna) 

2% wartości pojazdu

Kupiony od osoby prowadzącej działalność gospodarczą

Brak

Zagraniczny (jeszcze nie zarejestrowany w Polsce), kupiony w komisie

Brak (komis opłaca podatek akcyzowy)

Kupiony od obcokrajowca (osoby prywatnej) w Polsce

2% wartości pojazdu

Kupiony za granicą (pojazd nie jest zarejestrowany w Polsce) - umowa została zawarta za granicą

Brak (płacimy podatek akcyzowy, z reguły: 3,1% wartości pojazdu jeśli auto ma silnik o poj. do 2,0 l lub 18,6% wartości pojazdu, gdy auto ma silnik o pojemności powyżej 2,0 l)  

Kupiony w Polsce od osoby fizycznej

2% wartości pojazdu

Wart mniej niż 1000 zł

Brak

Kupiony na użytek osoby niepełnosprawnej 

Brak

Ile wynosi podatek od kupna samochodu?

Aby obliczyć wysokość podatku PCC, należy poznać rynkową wartość pojazdu. Warto pamiętać, że nie zawsze jest ona identyczna jak kwota wpisana w umowie kupna-sprzedaży. Zweryfikowaną wartość rynkową samochodu należy podać w deklaracji PCC-3, odnotowując ją w rubryce podstawa opodatkowania. To właśnie od tej kwoty kupujący zapłaci 2% podatku PCC.

Warto więc sprawdzić, ile kosztują inne pojazdy o tych samych parametrach. Pod uwagę należy wziąć ceny z dnia zakupu pojazdu, z miejsca zamieszkania poprzedniego właściciela auta.

Jeśli okaże się, że cena wpisana w Twojej deklaracji jest inna, będziesz musiał wyjaśnić z czego wynika ta rozbieżność. Być może będziesz musiał dopłacić, by wyrównać kwotę, zostaniesz również obciążony karnymi odsetkami. Pamiętaj, że urzędnicy korzystają z katalogów, w których jest zapisane, w jakich widełkach cenowych mieści się dana marka samochodu, z konkretnego rocznika, z określoną pojemnością silnika i przybliżonym przebiegiem.

Uwaga!

Na roszczenia względem ewentualnego zaniżenia ceny pojazdu (lub nieopłacenia podatku) fiskus ma pięć lat od daty zawarcia umowy kupna-sprzedaży.

Od decyzji urzędu skarbowego możesz się odwołać. Musisz jednak liczyć się z tym, że fiskus powoła rzeczoznawcę. Jeśli jego wycena potwierdzi roszczenia skarbówki, będziesz musiał zapłacić również za jego pracę, a to koszt ok. kilkuset złotych.

Jedyną sytuacją, w której kwota podatku może być zaniżona, jest zakup pojazdu uszkodzonego. Kupujący musi jednak przedstawić skarbówce dowody jak zdjęcia, kosztorys naprawy lub fakturę za naprawę.

Jak zapłacić podatek od kupna samochodu?

Aby zapłacić podatek od kupna samochodu, należy wypełnić deklarację PCC-3 lub PCC-3 z załącznikiem PCC-3/A, jeśli kupujących jest kilku. Nabywca musi podać dane:

  • NIP lub PESEL,
  • informacje o samochodzie jak marka, model, rok produkcji, przebieg, numer VIN itp.,
  • wyliczoną kwotę należnego podatku.

Deklarację można złożyć osobiście, drogą pocztową lub przez internet. Placówką, do której powinna trafić, jest urząd skarbowy odpowiedni dla miejsca zamieszkania podatnika. Wyliczoną kwotę podatku należy przelać na konto bankowe wskazane przez urząd skarbowy. Jeśli fiskus będzie miał zastrzeżenia co do jej wysokości, wezwie podatnika do poprawienia deklaracji i przedstawi skorygowaną kwotę.

Formularz PCC-3 znajdziesz w internecie, możesz też uzyskać go w placówce urzędu.

Czym grozi niezapłacony podatek od zakupu samochodu?

Jeśli na czas nie uregulujesz podatku, to wówczas zostanie przez Ciebie popełnione wykroczenie skarbowe lub przestępstwo skarbowe, zagrożone wysokimi karami. Jeśli jednak tylko spóźnisz się z zapłatą podatku, możesz złożyć oświadczenie (tzw. czynny żal), w którym należy przyznać się do popełnionego błędu oraz zobowiązać się do zapłaty zaległości wraz z odsetkami.

Decyzja dotycząca dalszego toku postępowania w sprawie będzie należała do naczelnika urzędu skarbowego. Należy przy tym pamiętać, że kara za opóźnienie w uiszczeniu podatku od czynności cywilnoprawnych zależy od wysokości płacy minimalnej w danym roku.

W 2025 r. płaca minimalna wynosi 4 666 zł. Kara za spóźnienie w opłaceniu podatku wynosi więc od 467 zł (1/10 płacy minimalnej) do 93 320 zł (20-krotność płacy minimalnej).

Kupiłeś samochód? Pamiętaj o OC!

Pamiętaj, że obowiązek posiadania ważnej polisy OC spoczywa na Tobie od momentu zakupu pojazdu. Jeśli samochód nie jest ubezpieczony, powinieneś zawrzeć umowę OC najpóźniej w dniu jego nabycia (auto zarejestrowane w Polsce), wprowadzenia go do ruchu lub jego rejestracji (auto sprowadzone z zagranicy).

Po zakupie samochodu używanego w Polsce masz dwie opcje, gdy chodzi o ubezpieczenie OC:

  1. Korzystasz z polisy zbywcy.
  2. Kupujesz własne, całoroczne OC. 

Opcja 1. Przepisanie OC - tańsza, ale ryzykowna

Nawet jeśli zbywca pojazdu przekazał Ci polisę OC, towarzystwo może wymagać od Ciebie dopłaty do składki w związku ze zmianą danych posiadacza pojazdu i ryzyka ubezpieczeniowego (tzw. rekalkulacja), co nie zawsze jest korzystne. 

Niektórych kupujących kusi, by przejąć polisę OC od zbywcy i nawet nie zgłaszać do ubezpieczyciela nabycia samochodu (nie ma takiego obowiązku), by nie generować kosztów. Jest to w pewien sposób uzasadnione zachowanie, ale ryzykowne. Przejęta po sprzedającym polisa nie odnawia się automatycznie, a jej wygaśnięcie jest jedną z najczęstszych przyczyn przerwy w ciągłości OC według UFG. Tymczasem kara za brak OC samochodu osobowego w 2025 roku może wynieść nawet 9330 zł. 

Kary za brak OC w 2025 r.

Opcja 2. Zakup OC na cały rok - droższa, ale bezpieczniejsza

To rzadziej wybierana przez nabywców opcja. Wiele osób wychodzi z założenia, że skoro OC już jest opłacone, to nie ma sensu się go pozbywać. Są jednak sytuacje, w których warto się na to zdecydować. 

Kiedy bardziej opłaca się zrzec OC i kupić polisę na cały rok? Gdy:

  • chcesz zbierać zniżki, 
  • wiesz, że zapłacisz mniej niż za rekalkulację, 
  • nie chcesz mieć OC w tej firmie, w której zbywca wykupił polisę,
  •  chcesz się zabezpieczyć przed przerwą w OC,
  • zbywca dorzuca jakiś bonus za zrzeczenie się OC. 

Niekiedy zbywca może naciskać, abyś zrzekł się OC, argumentując, że straci zniżki jeśli spowodujesz kolizję. To nie jest prawda! Za szkody powstałe od momentu nabycia pojazdu odpowiadasz wyłącznie Ty. Zbywca najprawdopodobniej naciska, ponieważ chce otrzymać zwrot składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia OC.

Co warto wiedzieć o podatku od kupna samochodu?

  • Wysokość podatku PCC od kupna samochodu w 2025 roku wynosi 2% wartości rynkowej samochodu.
  • Podstawą do obliczenia wysokości podatku PCC jest wartość rynkowa pojazdu.
  • Na opłacenie podatku PCC nabywca samochodu ma 14 dni od podpisania umowy kupna-sprzedaży.
  • Kara za spóźnienie w opłaceniu podatku PCC wynosi od 1/10 minimalnej płacy brutto do 20-krotności minimalnej płacy brutto obowiązującej w danym roku kalendarzowym.
  • Na roszczenia dotyczące ewentualnego zaniżenia ceny pojazdu (lub nieopłacenia podatku) urząd skarbowy ma pięć lat.

FAQ - najczęściej zadawane pytania o podatek od kupna samochodu

  1. Jak zapłacić podatek od kupna samochodu przez internet?

    Znajdź i wypełnij formularz PCC-3. Formularze podatkowe są dostępne na Portalu Podatkowym (podatki.gov.pl) w usłudze e-Deklaracje. Można je podpisać: danymi autoryzującymi lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym oraz wysłać do US przez internet. Wyślij formularz PCC-3 do urzędu skarbowego i zapłać podatek przelewem na konto urzędu.

  2. Czy zapłacę podatek PCC, jeśli otrzymałem samochód w darowiźnie?

    Podatek PCC jest podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W przypadku darowizny konieczne może być zapłacenie podatku od darowizn. Istotne jest jednak, od kogo otrzymałeś darowiznę i czy wartość darowizny przekroczy kwotę wolną od podatku. Obdarowany składa też inną deklarację niż kupujący, w tym przypadku jest to nie PCC-3 a SD-Z2.

  3. Ile mam czasu na złożenie deklaracji PCC-3 i zapłatę podatku PCC?

    Na złożenie deklaracji i zapłatę podatku PCC masz 14 dni od momentu zawarcia umowy kupna-sprzedaży.

  4. Czy zakup samochodu zawsze trzeba zgłosić do urzędu skarbowego?

    Jeżeli wartość samochodu nie przekracza 1000 zł i jest zgodna z wartością rynkową pojazdu, to nie trzeba składać druku PCC-3 i płacić podatku. Jednak jeśli wartość rynkowa auta jest wyższa niż 1000 zł, należy złożyć formularz PCC-3 oraz zapłacić podatek od kupna samochodu.

    Oczywiście podatku nie płacisz, jeśli umowa sprzedaży nie podlega obowiązkowi podatkowemu (auto kupione za granicą, samochód kupiony przez osobę niepełnosprawną). Zakupu nie musisz zgłaszać, jeśli umowa została zawarta u notariusza.