Choć w Polsce nie ma prawnego obowiązku wymiany opon sezonowo, warto zdecydować się na to w trosce o bezpieczeństwo jazdy. Kiedy udać się do wulkanizatora, aby zmienić opony? Czy kierować się zapobiegliwością, czy uzależnić to od warunków pogodowych? Sprawdzamy, kiedy wymienić opony na zimowe.

Kiedy wymienić opony na zimowe? To pytanie zadaje sobie wielu kierowców już w listopadzie i to właśnie wtedy wielu z nich decyduje się na zmianę ogumienia. To oczywiście możliwość, a nie nakaz. Zwolennicy opon zimowych dzielą się na dwie grupy - tych, który ruszają do wulkanizatora z wyprzedzeniem, jeszcze na długo przed pierwszym śniegiem i tych, którzy bacznie obserwują pogodę. I to właśnie od warunków atmosferycznych ci drudzy uzależniają moment zmiany opon na zimowe.

Kiedy wymiana opon na zimowe będzie najlepszym rozwiązaniem?

Ciężko wskazać konkretną datę, do której należy wymienić opony na zimowe. Przyjmuje się jednak, że głównym wyznacznikiem jest w tym przypadku średnia temperatura panująca na zewnątrz.

Uwaga!

Kiedy średniodobowa temperatura utrzymuje się poniżej 7 stopni Celsjusza, należy wymienić aktualne ogumienie na opony zimowe.
 

Dlaczego akurat 7 stopni Celsjusza? Ponieważ poniżej tej temperatury mieszanka gumowa, z której wykonane są opony letnie, zaczyna szybko twardnieć. To z kolei sprawia, że opony tracą swoje właściwości i nie zapewniają już takich parametrów, jakie założył ich producent.

Porównaj ceny OC i AC

Czym różnią się opony zimowe od letnich?

Różnic między oponą zimową a letnią jest sporo, ale koncentrują się one głównie wokół budowy ogumienia. Polscy kierowcy zwykle mają ich świadomość i sezonowa wymiana opon na te najlepiej dostosowane do warunków drogowych to dobra praktyka na naszych drogach.

Czym charakteryzują się opony zimowe?

Opony wytwarzane z myślą o zimowych warunkach produkowane są z mieszanek z krzemionką w składzie. To sprawia, że guma zachowuje na drodze wysoką elastyczność, a kierowcy zapewnia znakomite parametry jezdne nawet przy niskich temperaturach i oblodzonej nawierzchni.

Opony zimowe są odporne nawet na bardzo niskie wartości na termometrach. Z kolei opony letnie niemal automatycznie twardnieją, gdy temperatura spada poniżej 7°C. Brak elastyczności prowadzi z czasem do utraty przyczepności, a to niemal przeciwieństwo bezpiecznej jazdy. Producenci opon zimowych zakładają, że mają się one "wbijać w śnieg", ale zaraz potem sprawnie się z niego oczyszczać i gwarantować lepszą przyczepność. Dzięki temu powierzchnia styku gumy z nawierzchnią jest wystarczająca, aby móc sprawnie i bez niespodzianek prowadzić samochód.

Przyjrzyjmy się teraz budowie bieżnika opony zimowej oraz letniej. Różnice są widoczne niemal gołym okiem. W tej pierwszej ma on liczne i głębokie nacięcia, z wyraźnie odznaczającymi się lamelami czy klockami. To one gwarantują kierowcy krótką drogę hamowania i znacznie zmniejszają ryzyko poślizgu.

Co zyskujemy zmieniając opony na zimowe?

Samochód na oponach zimowych dużo lepiej radzi sobie na drodze pokrytej lodem, śniegiem czy błotem pośniegowym. Czasami wystarczy kilka godzin, aby pogoda z iście jesiennej zrobiła się zimowa. Jazda na oponach letnich w takich warunkach jest po prostu niebezpieczna. Zesztywnienie letniej gumy powoduje, że koło zaczyna wibrować, a kierowca traci kontrolę nad samochodem. Rozwijanie wysokich prędkości w takich okolicznościach może skończyć się wręcz tragicznie.

Mieszanki gumowe stosowane przy produkcji opon są przeznaczone do użytku w bardzo konkretnych warunkach - tylko wtedy będą spełniały swoje zadanie, a właściwości jezdne zostaną zachowane. W przypadku letniej opony na zimowej drodze droga hamownia znacznie się wydłuża, co w przypadku konieczności nagłego wciśnięcia pedału hamulca może doprowadzić do poważnego zdarzenia. Problematyczny może okazać się także podjazd nawet pod niewielkie wzniesienia.

Warto więc obserwować prognozy pogody i wymianę opon zaplanować tak, aby opony na zimowe zmienić jeszcze przed pojawieniem się pierwszych zwiastunów zimy. Dzięki temu unikniesz kolejek do wulkanizatora, a także zapewnisz sobie spokój i bezpieczeństwo jazdy, niezależnie od warunków panujących za oknem.

Kiedy opony zimowe są obowiązkowe?

Zgodnie z polskim prawem nie ma obowiązku wymiany opon na zimowe. O tym, czy zmienić opony właściciel pojazdu decyduje zatem sam. Powinien to robić, kierując się rozwagą, troską o bezpieczeństwo w ruchu drogowym, ale też zdrowym rozsądkiem.

Czy w Polsce jest obowiązek zmiany opon na zimowe?

Niektóre środowiska, np. Polski Związek Przemysłu Oponiarskiego, od lat postulują o to, aby obowiązek wymiany opon letnich na ogumienie zimowe stał się faktem. Miałoby to pozytywnie wpłynąć na ogólne bezpieczeństwo na drodze. Warto dodać, że wymiana opon i dobranie ogumienia do panujących wokół warunków atmosferycznych pozwala także uniknąć problemów z ewentualnym odszkodowaniem, gdy dojdzie np. do kolizji czy wypadku.

Uwaga!

Kierowca powinien zrobić wszystko co w jego mocy, aby zapewnić bezpieczeństwo sobie i innych uczestnikom ruchu drogowego. Stan ogumienia i jego rodzaj to jedne z aspektów, którym należy poświęcić uwagę.

Obowiązek wymiany opon w innych krajach

Jeśli chodzi o obowiązek jazdy na oponach zimowych w innych krajach, na świecie ta kwestia kształtuje się bardzo różnie. W licznych krajach Europy należy obowiązkowo wymienić opony w chłodniejszych miesiącach. Jeśli więc podróżujesz zimą za granicę, powinieneś to uwzględnić w swoich planach.

Opony należy zmienić na zimowe w następujących krajach (w nawiasie podajemy terminy, w których jazda na oponach zimowych jest obowiązkowa):

  • Austria (od 1 listopada do 15 kwietnia),

  • Norwegia (od 1 listopada do pierwszej niedzieli po drugim dniu Wielkanocy, w przypadku Nordland i Troms og Finnmark: od 16 października do 30 kwietnia),

  • Szwecja (od 1 grudnia do 31 marca),

  • Czechy (od 1 listopada do 31 marca, ale tylko wtedy, gdy droga jest zaśnieżona, oblodzona lub należy spodziewać się takich warunków oraz na specjalnie oznakowanych drogach niezależnie od daty),

  • Słowacja (od 15 listopada do 31 marca),

  • Litwa (od 10 listopada do 1 kwietnia),

  • Łotwa (od 1 grudnia do 1 marca),

  • Estonia (od 1 grudnia do 1 marca),

  • Rumunia (od 1 listopada do 31 marca),

  • Finlandia (od 1 grudnia do końca lutego),

  • Bośnia i Hercegowina (od 1 listopada do 1 kwietnia),

  • Słowenia (od 15 listopada do 15 marca),

  • Chorwacja (od 15 listopada do 15 kwietnia),

  • Bułgaria (od 15 listopada do 1 marca),

  • Macedonia Północna (od 15 listopada do 15 marca),

  • Czarnogóra (od 15 listopada do 30 marca),

  • częściowo Turcja (od grudnia do 1 kwietnia).

Jak widać, kraje do których najchętniej wybieramy się na narty, są obwarowane przepisem nakazującym wymianę opon na zimowe.

Z kolei prawnego obowiązku zmiany opon nie ma w takich krajach europejskich jak:

Jest jeszcze grupa krajów, w których obowiązek wymiany opon na zimowe jest traktowany specyficznie. Kierowcy muszą je zakładać obowiązkowo, jeśli zajdą konkretne warunki pogodowe. Przykładem są francuskie Alpy. W tamtym rejonie kraju wije się wiele dróg z oznaczeniami nakazującymi jazdę na ogumieniu zimowym. Poza Francją z przepisami dokładnie trzeba się zapoznać w:

  • Hiszpanii,

  • Niemczech,

  • Czarnogórze,

  • Luksemburgu,

  • we Włoszech.

Opony całoroczne. Kiedy warto po nie sięgnąć?

Dla tych, którzy od sezonowej zmiany opon wolą stronić, optymalnym rozwiązaniem są gumy sezonowe do jazdy przez cały rok. Opony całoroczne stanowią połączenie mieszanki letniej i zimowej, dostosowując się do warunków wokół.

Wybierając to rozwiązanie, pamiętaj jednak że opony używane na okrągło zużywają się znacznie szybciej. Biorąc pod uwagę wysokość mandatu za niewłaściwy stan techniczny ogumienia w samochodzie, lepiej na bieżąco kontrolować jego kondycję. Unikniesz także problemów z ewentualną wypłatą odszkodowania w ramach OC. Będziesz mógł śmiało powiedzieć, że zrobiłeś wszystko co w swojej mocy, aby Twoje auto było maksymalnie sprawne i bezpieczne.

Czy za brak opon zimowych grozi mandat?

Skoro w Polsce obowiązek opon zimowych nie istnieje, trudno też spodziewać się mandatu za ich brak. Inaczej sytuacja wygląda wtedy, gdy policjant stwierdzi, że opony (nieważne czy letnie czy zimowe) nie spełniają technicznych wymogów np. co do grubości bieżnika.

Uwaga!

Pamiętaj, że sama zmiana opon to nie wszystko. Liczy się także ich stan techniczny, który może zostać zbadany np. podczas kontroli drogowej.

Kiedy więc ogumienie może przysporzyć Ci kłopotu? W samochodzie osobowym minimalna wysokość bieżnika opony wynosi 1,6 milimetra. Jeśli będzie inaczej, właściciel samochodu musi liczyć się z mandatem w wysokości 3000 zł. Policjant może również zatrzymać dowód rejestracyjny pojazdu.

Poza tym niedopuszczalna jest jazda na oponach:

  • uszkodzonych,

  • różnych w odniesieniu do jednej osi,

  • wystających poza granice nadkoli.

Równie wysokie są kary za brak opon zimowych za granicą. Przykładowo, w Austrii mandaty za niewłaściwe opony zaczynają się od kwoty 65 euro.

Wypłata ubezpieczenia a niezmienione opony. Czy dostanę odszkodowanie?

Jak powiedzieliśmy, obowiązek zmiany opon to temat, który stale jest poruszany publicznie. Wielu sądzi, że zarówno późną jesienią, jak i zimą wymiana opon na zimowe zapobiegłaby wielu ryzykownym sytuacjom. Co ciekawe, są i tak odważni kierowcy, którzy decydują się na jazdę na oponach letnich zimą.

Z badań przeprowadzonych przez rankomat.pl w listopadzie 2023 roku wynika, że jest to 2% ankietowanych. Choć miejskie zimy w Polsce nie rozpieszczają nas w ostatnich latach obfitymi opadami śniegu, lepiej nie dać się zaskoczyć!

Wspomnieliśmy także o kwestii odszkodowań, np. z ubezpieczenia OC czy dobrowolnej polisy komunikacyjnej. Wcale nie tak rzadko zdarza się, że ubezpieczyciele odmawiają swoim klientom wypłaty rekompensaty za wypadki lub kolizje spowodowane w zimowych warunkach.

Wypowiedź eksperta

Towarzystwa powołują się przy tym na tzw. rażące zaniedbanie ubezpieczonego, czyli w tym wypadku niedostosowanie ogumienia do okoliczności. Trudno się z tym nie zgodzić - w końcu jazda na oponach letnich, gdy na drodze nietrudno o poślizg to pierwszy krok do problemów.
Stefania Stuglik, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnychStefania Stuglik, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Wymieniłeś opony? Pomyśl o ich ubezpieczeniu!

Przebicie opony na drodze to jedno z najczęstszych zdarzeń związanych z użytkowaniem samochodu. Aby kontynuować jazdę, niezbędna jest wymiana koła na nowe. Nie zawsze jednak masz pod ręką odpowiednie narzędzia lub jesteś w stanie samodzielnie dokonać takiej wymiany. Aby uniknąć problemów w takiej sytuacji, warto pomyśleć o dodatkowym ubezpieczeniu opon.

Ubezpieczenie opon to dobrowolne ubezpieczenie typu assistance, które możesz dobrać do swojej polisy OC. Zwykle kosztuje ono jedynie kilka złotych. W ramach takiej ochrony towarzystwo ubezpieczeniowe zapewnia pokrycie kosztów wymiany koła na zapasowe na miejscu zdarzenia, holowania do warsztatu wskazanego przez Centrum Alarmowe oraz naprawy uszkodzonej opony w warsztacie. Dowiedz się więcej o ubezpieczeniu opon

Porównaj ceny OC i AC

Co warto wiedzieć?

  1. W Polsce nie ma ustawowego obowiązku sezonowej zmiany opon w samochodzie.
  2. Za brak opon zimowych nie można dostać mandatu, jednak kontrola drogowa może go wypisać, jeśli stwierdzi, że opony są w złym stanie technicznym. Kara może wynieść nawet 3000 zł.
  3. Minimalna głębokość bieżnika w oponie to 1,6 milimetra.
  4. W niektórych krajach Europy istnieje obowiązek zmiany opon na zimowe - to m.in. Niemcy, Austria czy Czechy. Warto to uwzględnić, planując dalszą zimową podróż, np. na ferie.

FAQ - najczęściej zadawane pytania

  1. Czy istnieje ustawa nakazująca zmianę opon na zimowe?

    W Polsce nie ma prawnego nakazu sezonowej zmiany opon, choć niektóre organizacje postulują, aby go wprowadzić. Inaczej sprawa wygląda w niektórych krajach europejskich. Opony musisz zmienić na zimowe gdy np. wybierasz się na ferie do Austrii, Szwecji czy na Słowację.

  2. Czy mogę dostać mandat za brak opon zimowych?

    Policja nie może wypisać kierowcy mandatu za brak opon zimowych. Może jednak to zrobić, jeśli opony (niezależnie od tego czy letnie, czy zimowe) będą w złym stanie technicznym. Minimalna głębokość bieżnika powinna wynosić 1,6 mm. Ponadto kierowca może zostać ukarany za jazdę na oponach uszkodzonych lub nieprawidłowo zamontowanych na osi. 

  3. Jak często należy kupować komplet nowych opon?

    Wszystko zależy od ich eksploatacji. Opony całoroczne należy wymieniać na nowe znacznie częściej niż sezonowe, ponieważ - jak sama nazwa wskazuje - jeździ się na nich przez 12 miesięcy w roku i to w różnych warunkach. Na nowy komplet warto zdecydować się co 3-4 lata. Co do opon sezonowych, zakłada się, że ich żywotność wynosi ok. 5 lat.

  4. Kiedy najlepiej zmieniać opony na zimowe?

    Ta decyzja zależy w całości od kierowcy. Ten może kierować się zapobiegliwością i wymienić opony już w październiku czy listopadzie. Są też tacy, którzy wizytę u wulkanizatora uzależniają od warunków pogodowych. Panuje powszechna opinia, że ogumienie najlepiej zmienić na zimowe, gdy temperatura spada poniżej 7 stopni Celsjusza.