Kiedy dostaniesz wypłatę odszkodowania z OC lub AC?

Zgodnie z obowiązującym prawem, ubezpieczyciel w zakresie obowiązkowego OC ma 30 dni na wypłatę bezspornej części odszkodowania osobie poszkodowanej. W przypadku AC sytuacja jest bardziej skomplikowana, a terminy mogą ustalać same towarzystwa. Jeżeli więc czekasz na wypłatę, powinieneś się zorientować w prawach, jakie ci przysługują i dowiedzieć się, z czym należy się liczyć.

Jaki jest termin wypłaty odszkodowania z OC?

Termin wypłaty odszkodowania z polisy OC został ustalony ustawowo. Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie:

• w terminie 30 dni - licząc od dnia zawiadomienia o szkodzie,
• po kolejnych 14 dniach  - jeżeli w terminie 30 dni wyjaśnienie pewnych okoliczności wypadku było niemożliwe),
• najpóźniej do 90 dni od zawiadomienia o szkodzie - jeżeli w trakcie prowadzonej likwidacji szkód pojawiły się okoliczności utrudniające wydanie decyzji przez ubezpieczyciela.

Ubezpieczyciel może nie wypłacić odszkodowania (przekraczając termin 90 dni) jedynie wówczas, gdy toczy się postępowanie karne lub cywilne. Dotyczy to jednak szczególnych sytuacji, np. gdy ubezpieczyciel nie może ustalić swojej odpowiedzialności.

Zdarzają się takie sytuacje, które uniemożliwiają ustalenie zarówno odpowiedzialności ubezpieczyciela, jak i wysokości odszkodowania. W takiej sytuacji do obowiązku firmy ubezpieczeniowej należy wykazanie, że zrobiła wszystko co było możliwe, aby wyjaśnić tę sprawę.

Jakie obowiązki ma ubezpieczyciel, gdy nie może wypłacić odszkodowania w ciągu 30 dni?

Część spraw trafiających do firm ubezpieczeniowych wcale nie jest oczywista. Z tego względu ustawodawca przewidział, że likwidacja szkody może potrwać dłużej niż 30 dni. Jeżeli pracownik firmy ubezpieczeniowej po zapoznaniu się ze zgromadzoną dokumentacją uzna, że ma do czynienia właśnie z taką sprawą, musi o tym powiadomić poszkodowanego. W tej sytuacji nie wystarczy jednak pismo jedynie z informacją, że wyjaśnienie okoliczności zdarzenia będzie trwało dłużej.

Jeżeli ubezpieczyciel nie wypłaci Ci odszkodowania w terminie do 30 dni od dnia zgłoszenia szkody, to w tym okresie musi:

• powiadomić Cię o tym pisemnie,
• wyjaśnić w piśmie przyczynę opóźnienia,
• poinformować o planowanym terminie wyjaśnienia sprawy.

Mimo że firma ubezpieczeniowa może otrzymać dodatkowy czas na ustalenie jej odpowiedzialności czy wysokości odszkodowania, to we wspomnianym terminie 30 dni powinna wypłacić bezsporną część odszkodowania.

Czym jest bezsporna część odszkodowania?

To kwota, która – niezależnie od wyjaśnień, które ubezpieczyciel będzie prowadzić w związku ze zgłoszoną szkodą – należy się Tobie, jako osobie poszkodowanej. Nie musisz się obawiać, że przyjęcie tej kwoty uniemożliwi Ci dalsze dochodzenie należnego odszkodowania. Co do zasady bezsporna część odszkodowania powinna zostać wypłacona przez firmę ubezpieczeniową bez wzywania poszkodowanego do dostarczenia rachunków czy faktur.

Z reguły kwota wypłacana tytułem bezspornej części odszkodowania jest niewielka. Powód jest prosty – firmy ubezpieczeniowe opierają się na kalkulacjach przeprowadzanych w oparciu o dane niespersonalizowane. W rezultacie kalkulacje te są niedokładne.

Jakie kary mogą zostać nałożone na ubezpieczyciela za nieterminową wypłatę odszkodowania z OC?

Przywołana ustawa przewiduje, że w takim przypadku firma ubezpieczeniowa może zostać ukarana finansowo przez organ nadzorczy, czyli Komisję Nadzoru Finansowego. Kary mogą zostać nałożone na:

• członka zarządu firmy ubezpieczeniowej – do wysokości 3 mln zł;
• firmę ubezpieczeniową – do wysokości 20 mln zł albo kwoty stanowiącej równowartość 0,5% składki przypisanej brutto wykazanej przez zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji w ostatnim sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy (z określonymi warunkami).

Poszkodowany może też żądać wypłaty odsetek ustawowych za czas opóźnienia, powołując się na art. 481 Kodeksu cywilnego.

Jaki jest termin wypłaty odszkodowania z AC?

W przypadku autocasco ubezpieczycieli obowiązują przepisy zawarte w Kodeksie cywilnym (art. 817 § 1). Generalna zasada jest taka, że wypłacają oni odszkodowanie (bądź podejmują decyzję o odmowie jego wypłaty) najpóźniej w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody. Nie jest to jednak termin bezwzględnie obowiązujący, jak ma to miejsce w przypadku ubezpieczeń OC.

Firmy ubezpieczeniowe mają większą dowolność w ustalaniu terminu wypłaty odszkodowania z AC – w umowie mogą zawrzeć termin korzystniejszy dla klienta. To prokonsumenckie działanie, które ma na celu zwiększyć atrakcyjność oferty ubezpieczyciela. 

Firmy ubezpieczeniowe oferujące autocasco mogą zaoferować klientom krótszy termin wypłaty odszkodowania, ale nie mogą go wydłużyć. Powód jest prosty – muszą działać na podstawie obowiązujących przepisów, a te z kolei precyzują, że co do zasady termin wypłaty świadczenia wynosi 30 dni

Natalia Tokarczyk-Jarocka, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl.

Czy ubezpieczyciel zawsze wypłaca odszkodowanie z AC w ciągu 30 dni?

Likwidując szkody z ubezpieczenia AC, firmy ubezpieczeniowe również mogą zetknąć się z bardzo skomplikowanymi sprawami. Może się zdarzyć, że wypłata odszkodowania w deklarowanym 30-dniowym terminie nie będzie możliwa. Co wówczas? Ubezpieczyciel ma wtedy obowiązek:

• w terminie do 30 dni powiadomić pisemnie osobę ubiegającą się o odszkodowanie o przyczynach niemożności zaspokojenia roszczeń,
• w ciągu 14 dni od kiedy ustalenie wszystkich okoliczności wypadku było możliwe, wypłacić odszkodowanie lub odmówić (z uzasadnieniem) uznania roszczenia,
• w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody wypłacić bezsporną część odszkodowania.

W przypadku ubezpieczeń dobrowolnych firma ubezpieczeniowa musi postępować analogicznie jak przy wypłacie świadczenia z OC. Jeżeli nie zachowa terminu wypłaty odszkodowania przewidzianego w umowie lub w Kodeksie cywilnym, jest zobowiązana do pisemnego zawiadomienia osoby zgłaszającej roszczenie o odszkodowanie o przyczynach jego niewypłacenia.

Jak postępować w przypadku odmowy wypłaty odszkodowania?

Nie zawsze ubezpieczyciel musi uznać swoją odpowiedzialność – zdarza się, że zamiast wypłacić odszkodowanie, odmawia on wypłaty jego części lub całości. Co wówczas? Na tę okoliczność również zostały przewidziane procedury.

Art. 14 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych przewiduje, że w takiej sytuacji ma on obowiązek o tym poinformować na piśmie. Jeżeli ubezpieczyciel uznał swoją odpowiedzialność tylko częściowo (wypłacił część odszkodowania), to ma obowiązek podać:

• podstawę prawną uzasadniającą częściową odmowę wypłaty odszkodowania,
• przyczyny, dla których odmówił wiarygodności okolicznościom dowodowym, które zostały zaprezentowane przez osobę zgłaszającą roszczenie.

Pismo przygotowane przez firmę ubezpieczeniową powinno zawierać pouczenie o możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej.

Poszkodowany, który nie zgadza się ze stanowiskiem ubezpieczyciela, powinien złożyć odwołanie (najlepiej na piśmie).

Przeczytaj: Jak napisać odwołanie od decyzji ubezpieczyciela

Ostatecznie, może wnieść pozew do sądu i przed sądem ubiegać się o uznanie odpowiedzialności firmy ubezpieczeniowej.