Piramidy Egipskie — które warto zobaczyć?

„Ogrom, tajemnica, samotność i wielkie groby… a oprócz nich naokół nic” - tak o piramidach egipskich pisał Henryk Sienkiewicz pod koniec XIX wieku. Jego słowa nie straciły nic na aktualności - grobowce faraonów wciąż stanowią jedną z największych zagadek ludzkości. Poznaj je bliżej i sprawdź, jak wyglądał proces kształtowania się starożytnej myśli architektonicznej. 

Jak budowano piramidy? Tajemnice starożytnych konstrukcji

Wielkie, majestatyczne i… pełne niespodzianek - budowa piramid egipskich rodzi pytania, na które nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Starożytni Egipcjanie nie pozostawili szczegółowych planów, dlatego dzisiejsza wiedza opiera się wyłącznie na hipotezach. Najpowszechniejsza z nich zakłada użycie systemu ramp - prostych lub spiralnych - biegnących wzdłuż wznoszonej budowli. To właśnie na nich ustawiano, a następnie unoszono olbrzymie bloki kamienia. Niektórzy badacze sugerują także użycie platform, dźwigni i drewnianych rolek, jednakże to rozwiązanie byłoby nieskuteczne przy próbach podnoszenia większych ciężarów.

Niezależnie od przyjętych teorii, jedno jest pewne - budowa piramid wymagała świetnej organizacji pracy. Wbrew powszechnej opinii nie była to praca niewolnicza - wykonywali ją dobrze opłacani pracowniczy sezonowi. Zaznajomieni z astronomią oraz zasadami geometrii, potrafili m.in. ustawić budowle zgodnie z kierunkami stron świata. Co więcej, robili to nie tylko dla pieniędzy, ale także dla własnej satysfakcji. Chęć zapewnienia wieczności swojemu władcy nadawała ich pracy szczególny, niemal mistyczny wymiar.

Piramidy w Gizie

Najbardziej znany zespół piramid znajduje się na zachodnim brzegu Nilu, zaledwie 10 kilometrów od Kairu. Monumentalne budowle z Gizy są unikatem na skalę międzynarodową - to nie tylko obiekty wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, ale także jedyny z zachowanych siedmiu cudów świata! 

Powstały w czasach IV dynastii (ok. 2600-2450 r. p.n.e.), nazywanej złotym okresem budownictwa egipskiego. Składają się z trzech głównych piramid: Cheopsa, Chefrena i Mykerinosa, a także kilka mniejszych, przeznaczonych na grobowce dla żon faraonów oraz najważniejszych dostojników królewskich.

Piramida Cheopsa

Największa i najstarsza jest Piramida Cheopsa, nazywana również Wielką Piramidą. Wzniesiona za panowania faraona Chufu (Cheopsa), pierwotnie mierzyła prawie 150 metrów wysokości. Przez ponad 3800 lat uchodziła za najwyższą budowlę na świecie, niestety z wiekiem uległa zmniejszeniu na skutek erozji, a także działań człowieka - stożek oraz licówka pokrywająca boki piramidy zostały rozebrane na budulec - i dziś liczy sobie „jedyne” 139 metrów.

Wiele można powiedzieć również o samej skali prac. Piramida Cheopsa składa się z około 2,3 mln kamiennych bloków, ważących od 2 do 15 ton. Co ciekawe, jest idealnie zorientowana na północ, a różnice w długości podstawy wynoszą zaledwie kilka centymetrów! Wnętrze budowli skrywa skomplikowany system korytarzy i komór, w tym komory podziemia, królowej i króla. Niedawne badania termowizyjne ujawniły istnienie dodatkowych pustych przestrzeni. Jakie tajemnice skrywają? Pewnie dowiemy się tego wkrótce. 

Piramida Chefrena

Druga w kolejności jest Piramida Chefrena, zwana również Piramidą Chafre. Powstała ok. 2530 r. p.n.e. jako grobowiec dla syna Cheopsa, faraona Chefrena. Mierzy 136 metrów, jednakże z powodu usytuowania na wzniesieniu sprawia wrażenie większej od swojej starszej siostry. 

Jej charakterystycznym elementem jest oryginalna wapienna okładzina. Niegdyś pokrywała całą konstrukcję, dziś można ją zobaczyć jedynie w górnej partii budowli. Skromniejsze jest również wnętrze piramidy, skrywające „tylko” jedną komorę grobową z monumentalnym sarkofagiem z czerwonego granitu. O wiele większe wrażenie wywołuje sąsiedni posąg Wielkiego Sfinksa, przedstawiający najprawdopodobniej samego Chefrena. Niczym strażnik kompleksu grobowego, staje się nieodłącznym symbolem potęgi i tajemnicy starożytnego Egiptu.

Piramida Mykerinosa

Piramida Mykerinosa to najmniejsza z trzech głównych piramid w Gizie – mierzy zaledwie 65 metrów wysokości. Została zbudowana dla faraona Mykerinosa (Menkaure) z IV dynastii, który panował w Egipcie w latach 2490–2472 p.n.e. 

Pomimo mniejszych gabarytów, piramida wyróżnia się starannym wykonaniem i eleganckim detalem. Co ciekawe, do jej wybudowania wykorzystano największe kamienne bloki! Dolne partie ścian pokryto granitowymi okładzinami sprowadzonymi z Asuanu, a górne – wapieniem. W jej wnętrzu znajdowała się komora grobowa z bazaltowym sarkofagiem, który zaginął w niewyjaśnionych okolicznościach podczas transportu do Anglii w XIX wieku.

Piramidy w Sakkarze

Giza to niejedyne miejsce, gdzie możesz zobaczyć piramidy egipskie. Równie interesujące są obiekty wybudowane w Sakkarze. Znajdujące się na zachodnim brzegu Nilu, niedaleko Memfis (dawnej stolicy Egiptu), tworzą jedno z największych starożytnych „miast umarłych” na świecie. To właśnie tam masz szansę zobaczyć pierwszy monumentalny grobowiec w formie piramid, czyli piramidę Dżesera.

Sakkara była miejscem pochówku faraonów i dostojników państwowych od czasów Starego Państwa aż do okresu grecko-rzymskiego. Oprócz tego stanowiła ważne centrum religijne starożytnego Egiptu - znajduje się tu wiele świątyń, grobowców i podziemnych katakumb.

Piramida Dżesera

Najstarsza egipska piramida, zwana Piramidą Schodkową, ma ponad 4600 lat! Powstała ok. 2650 r. p.n.e. w Sakkarze jako grobowiec dla faraona Dżesera. Jej projektantem był Imhotep, genialny architekt i jednocześnie najwyższy urzędnik na dworze królewskim, który zasłynął z wprowadzenia nowej formy budownictwa z ociosanego kamienia (zastępującego tradycyjne ceglane mastaby).

Jest to tzw. piramida schodkowa, składająca się z sześciu tarasów ustawionych jeden na drugim. Jej pierwotna wysokość wynosiła 62 metry, zaś podstawa osiągała wymiary 125 na 109 metrów. Całość otacza monumentalny mur z wapienia o długości 1,6 km. 

Oprócz piramidy egipskiej kompleks grobowy Dżesera obejmuje także podziemne katakumby z grobami świętych byków (tzw. Serapeum), liczne dziedzińce, świątynie i kaplice wykorzystywane do ceremonii pogrzebowych. W 2020 roku odnaleziono tam 14 kolorowych sarkofagów - ukryte w starożytnej studni, stanowią doskonały przykład sztuki pogrzebowej sprzed 2500 lat.

Piramida Unisa

W kolejnych wiekach wzniesiono w Sakkarze inne, mniej znane piramidy, takie jak piramida Unisa. Może nie imponuje rozmiarami (mierzy tylko 20 m) i stanem zachowania, jednak posiada coś wyjątkowego – ściany pokryte pierwszymi hieroglificznymi tekstami religijnymi. 

Teksty Piramid, o których tutaj mowa, składają się z 752 zaklęć mających zapewnić faraonowi bezpieczną podróż do zaświatów. To bezcenne źródło wiedzy o egipskich wierzeniach, stanowiące fundament dla późniejszej „Księgi umarłych” i innych starożytnych tekstów funeralnych.

Piramidy w Al-Liszt

Nieco dalej na południe od Sakkary znajduje się miejscowość Al-Liszt, gdzie wybudowano kilka interesujących grobowców władców z XII dynastii, czyli czasów tzw. Średniego Państwa (ok. 2050 – 1710 p.n.e.). Najbardziej znane są dwie duże piramidy: faraona Amenemhata I i jego syna, Senusreta I.  Choć dziś przypominają raczej wielkie wzgórze kamieni niż realne budowle, ich wartość historyczna jest nie do przecenienia. 

Piramida Amenemhata I

Piramida Amenemhata I wyznaczyła nowy etap w rozwoju królewskich metropolii. Powstała dla założyciela XII dynastii ok. 1985 roku p.n.e. Jej pierwotna wysokość wynosiła blisko 55 metrów, niestety obecnie pozostaje w stanie ruiny. To efekt zastosowania rdzenia ze słabej jakości materiałów, które z czasem uległy poważnym zniszczeniom. 

Wejście do piramidy prowadziło do skomplikowanego systemu korytarzy, mających chronić pochówek przed rabusiami. W trakcie badań archeologicznych odnaleziono tam fragmenty rzeźb, reliefów oraz elementy wyposażenia grobowego, świadczące o wysokim poziomie artystycznym Średniego Państwa.

Piramida Senusereta I

Półtora kilometra na południe od piramidy Amenemhata I wznosi się kompleks grobowy jego syna, Senusereta I. Budowla powstała ok. 1950 roku p.n.e. i w chwili ukończenia mierzyła blisko 61 metrów wysokości. Podobnie jak piramida ojca, uległa poważnym zniszczeniom, jednakże właśnie tu archeolodzy odnaleźli liczne inskrypcje i fragmenty dekoracji, dzięki którym udało się odtworzyć przebieg prac budowlanych.

Jej konstrukcja opierała się na rdzeniu z bloków wapiennych otoczonych murem, a następnie obłożonym wapienną okładziną. Układ korytarzy był skomplikowany, co miało na celu zmylenie rabusiów i zapewnienie faraonowi bezpiecznego przejścia do zaświatów. Sam kompleks Senusreta I również imponował rozmachem - otaczało kilkanaście mniejszych grobowców należących do członków rodziny królewskiej oraz dostojników, tworzących swego rodzaju „miasto umarłych”.

Piramidy w Dahszur

Kolejna staroegipska nekropolia z okresu Średniego Państwa znajduje się w miejscowości Dahszur. To jedno z najważniejszych stanowisk archeologicznych związanych z rozwojem formy piramid. Właśnie tutaj, 40 km na południe od Kairu, faraon Snorfu zdecydował się na odważne eksperymenty budowlane. Występują pod postacią dwóch piramid – Złamanej i Czerwonej. 

Dahszur jest ważnym miejscem w historii rozwoju starożytnych grobowców, gdyż to tutaj Snofru udoskonalił technologię budowy, umożliwiającą powstanie piramidy jego syna Cheopsa w Gizie.  W 1979 roku, wraz z nekropoliami w Sakkarze, zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Piramida Łamana

Najsłynniejsza jest tzw. Piramida Łamana. Wysoka na 101 metrów i wybudowana ok. 2600 roku p.n.e., stanowi jedną z najlepiej zachowanych starożytnych budowli - można tutaj dostrzec oryginalne wapienne okładziny.

Swoją nazwę zawdzięcza nietypowemu kształtowi, wynikającego ze zmiany kąta nachylenia: od pierwotnych 54° do łagodniejszych 43°. Prawdopodobnie miało to zapobiec zawaleniu się konstrukcji w trakcie budowy. 

Czerwona Piramida

Kolejna budowla dla faraona Snofru – Piramida Czerwona – uznawana jest za pierwszą prawdziwą piramidę z gładkimi ścianami. Nazwana na „cześć” charakterystycznego czerwonego budulca, którym ją obłożono, liczy sobie ok. 104 metry wysokości. Jest zatem trzecią największą piramidą w Egipcie.

Wnętrze Czerwonej Piramidy jest dostępne dla turystów. W środku znajduje się prosty system korytarzy, który prowadzi do trzech komór grobowych. Dwa pomieszczenia znajdują się na niższym poziomie, natomiast trzecia komora, pełniąca funkcję głównej komory grobowej, znajduje się nieco wyżej. To właśnie tam znajduje się charakterystyczne sklepienie w kształcie piramidy.

Piramida w Abou Rawash

Abou Rawash to starożytna miejscowość położona na północny zachód od Gizy. Znajdują się tam pozostałości najmniej znanej piramidy egipskiej z czasów IV dynastii. Budowla ta była przeznaczona dla faraona Dżedefre (Djedefre), syna i następcy Cheopsa, który panował w Egipcie ok. 2560 roku p.n.e. W przeciwieństwie do innych piramid, konstrukcja z Abu Rawash była ulokowana na wzgórzu, dzięki czemu była bardziej widoczna niż piramidy w Gizie. Co ciekawe, jest to najdalej położona na północ piramida władcy starożytnego Egiptu.

Piramida Dżedefre miała sięgać nawet 67 metrów wysokości. Niestety nigdy nie została ukończona, prawdopodobnie z powodu przedwczesnej śmierci faraona. Dziś z piramidy pozostały jedynie fundamenty i fragmenty kamiennego rdzenia. 

Wzorowana na kompleksie grobowym z Sakkary, piramida z Abou Rawash obejmowała najprawdopodobniej świątynię kultową, rampę i królewską drogę. Archeolodzy znaleźli tutaj również fragmenty rzeźb oraz inskrypcji, które dodatkowo podkreślały funkcję sakralną obiektu.

Piramida w Hawarze

Ostatnim z opisywanych obiektów jest monumentalny grobowiec Amenemhata III w Hawarze. Zbudowano go dla jednego z najpotężniejszych władców okresu Średniego Państwa (ok. 1850 roku p.n.e). Był częścią większego kompleksu grobowego, obejmującego również słynny labirynt świątynny. Opisywany przez m.in. Herodota i Strabona, składał się z tysięcy sal oraz korytarzy, pełniących funkcję religijno-administracyjną. 

Pierwotnie piramida mierzyła 58 metrów wysokości, a długość boku podstawy – 101,8 metra. Wykonana z suszonej cegły mułowej oblicowanej wapieniem, z czasem uległa erozji i dziś przypomina zwykły kopiec. Można tam jednak dostrzec potężną komorę grobową, w której umieszczono ważący ponad 100 ton sarkofag wykuty z jednego bloku kwarcytu. Niewykluczone, że wkrótce usłyszymy o nowych odkryciach archeologicznych w tym rejonie. Warto śledzić na bieżąco informacje z Egiptu, aby trafić do miejsca, które na nowo rozpali zainteresowanie piramidami egipskimi.

Egipt — co warto wiedzieć przed podróżą?

Egipt to jeden z najczęściej wybieranych kierunków turystycznych przez polskich turystów. Nic dziwnego - słoneczna pogoda, konkurencyjne ceny wycieczek oraz dobrze rozwinięta infrastruktura turystyczna sprawiają, że kraj nad Nilem przyciąga miliony odwiedzających każdego roku. Pomimo łatwości w wyborze oferty, warto dobrze przygotować się do wyjazdu. 

Najważniejsza jest wiza turystyczna – bez niej nie przekroczysz granicy Egiptu. Można wyrobić ją online (e-visa) na stronie www.visa2egypt.gov.eg, na lotnisku po przylocie lub w egipskiej placówce dyplomatycznej przed wyjazdem na wakacje. Koszt wizy turystycznej jednokrotnego wjazdu to 25 USD. Jest ona ważna przez 30 dni i uprawnia do poruszania się po całym terytorium Egiptu.

Kraj faraonów nie należy do strefy Schengen, dlatego do przekroczenia granicy przyda Ci się paszport. Upewnij się, że jest ważny co najmniej 6 miesięcy od daty planowanego powrotu. Warto zadbać także o szczepienia ochronne, np. przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i tężcowi.  

Pogoda w Egipcie

Egipt słynie z gorącego, suchego klimatu, który bywa wyzwaniem dla turystów z Polski. Najtrudniejsze są letnie miesiące (czerwiec, lipiec, sierpień), w których temperatury sięgają nawet 45°C. Dlatego najlepszym czasem na podróż jest okres zimowy (od listopada do lutego) - w tym czasie średnia temperatura powietrza nie przekracza 24°C, a to sprzyja zarówno eksploracji nowych terenów, jak i spokojniejszemu wypoczynkowi na plaży.

Źródło: travelplanet.pl

Jak zaplanować zwiedzanie egipskich piramid?

Piramidy egipskie są największą atrakcją Egiptu i punktem obowiązkowym każdej podróży do tego kraju. Warto jednak zaplanować swoją wizytę z wyprzedzeniem, aby uniknąć przykrych niespodzianek. 

1. Postaraj się przyjechać wcześnie rano - jeśli chcesz uniknąć największych tłumów, udaj się na zwiedzanie wczesnym rankiem, tuż po otwarciu kas biletowych. 
2. Zarezerwuj bilety z wyprzedzeniem - niektóre z obiektów, np. piramidy w Gizie, umożliwiają kupno wejściówek przez Internet. Pozwoli to uniknąć stania w kolejce i skróci czas oczekiwania na wejście na teren obiektu.
3. Odwiedź piramidy w dzień powszedni - weekendy i święta przyciągają do piramid setki turystów, dlatego spróbuj zaplanować swoją wizytę w dni powszednie. Wtedy w obiekcie jest ciszej i o wiele przyjemniej.
4. Przygotuj odpowiednie ubrania - pustynne powietrze jest suche, a różnice temperatur między dniem a nocą bywają duże. Stąd w Twoim bagażu powinny znaleźć się zarówno lekkie, przewiewne ubrania, jak i cieplejsza bluza na wieczór.
5. Zaopatrz się w wygodne obuwie - zwiedzanie piramid wymaga sporo chodzenia, a wygodne buty pozwolą Ci pokonywać długie dystanse po piasku i kamienistym terenie.
6. Zabezpiecz się przed słońcem - butelka wody mineralnej, nakrycie głowy oraz krem z wysokim filtrem to niezbędnik każdego turysty wybierającego się do Egiptu w sezonie wakacyjnym.
7. Korzystaj z ofert sprawdzonych biur podróży - na terenie Egiptu działa wielu naciągaczy oferujących „okazjonalne” wycieczki do piramid. Unikaj ich i wybierz usługi licencjonowanych przewodników, którzy w sposób profesjonalny przybliżą historię oraz ciekawostki związane z budowlami. 

Na co uważać podczas podróży do Egiptu?

Choć Egipt jest jednym z najczęściej odwiedzanych kierunków turystycznych na świecie, warto mieć świadomość zagrożeń, jakie czyhają na miejscu. Najczęściej turyści zmagają się z tzw. klątwą faraona, czyli problemami żołądkowymi wynikającymi ze zmiany flory bakteryjnej. Ważna jest jakość wody – aby ograniczyć ryzyko, najlepiej pić wyłącznie butelkowaną i unikać kostek lodu w napojach. 

Przed podróżą warto zapoznać się z komunikatami dotyczącymi bezpieczeństwa w Egipcie, zamieszczonymi na stronie www.gov.pl. Egipt to kraj muzułmański, dlatego pamiętaj o zasadach kulturowych i odpowiednim stroju. Staraj się zawsze zachować ostrożność - dzięki temu wakacje w kraju nad Nilem pozostaną przyjemnym doświadczeniem.

Dowiedz się więcej o zemście faraona

Ubezpieczenie turystyczne do Egiptu

Podróż do Egiptu bez odpowiedniego ubezpieczenia jest sporym ryzykiem, ponieważ prywatna opieka medyczna w tym kraju jest niezwykle kosztowna i może pochłonąć równowartość kilkunastu miesięcznych zarobków! 

Zgodnie z ustawą o imprezach turystycznych, biura podróży mają obowiązek zapewnić ubezpieczenie od kosztów leczenia i następstw nieszczęśliwych wypadków swoim klientom. Musisz jednak pamiętać, że taka ochrona może być niewystarczająca. 

Dobrze dopasowane ubezpieczenie turystyczne do Egiptu to podstawa spokojnego i bezpiecznego urlopu. Dlatego, zanim wybierzesz się na wymarzony urlop, sprawdź, co taka polisa powinna Ci zapewnić.

Standardowa polisa powinna obejmować pokrycie kosztów leczenia na kwotę minimum 50 000 EUR, transport medyczny do Polski oraz ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków. Warto również rozważyć dodatkowe usługi, takie jak ochrona bagażu, klauzula alkoholowa czy ubezpieczenie od rezygnacji z podróży.

Jeden dzień ubezpieczenia turystycznego z ochroną sportów wodnych

Ubezpieczyciel	Zakres ubezpieczenia			Cena
	Koszty leczenia 500 000 zł	Ratownictwo 100 000 zł	Bagaż 2 000 zł	11,22 zł 1 os. / 1 dzień Porównaj ceny
	Dodatkowo: NNW: 10 000 złOC: 300 000 zł✔ Zdarzenia pod wpływem alkoholu ✔ COVID-19
AXA	Koszty leczenia 500 000 zł	Ratownictwo 500 000 zł	Bagaż 3 000 zł	17,40 zł 1 os. / 1 dzień Porównaj ceny
	Dodatkowo: NNW: 50 000 złOC: 500 000 zł✔ Zdarzenia pod wpływem alkoholu✔ COVID-19
	Koszty leczenia 10 000 000 eur	Ratownictwo 10 000 000 eur	Bagaż 1 500 eur	30,65 zł 1 os. / 1 dzień Porównaj ceny
	Dodatkowo: NNW: 20 000 eurOC: 500 000 eur✔ Zdarzenia pod wpływem alkoholu ✔ COVID-19

Kalkulacja z sierpnia 2025 r.

Jeden dzień ubezpieczenia turystycznego z ochroną sportów wodnych

11,22 zł 1 os. / 1 dzień
Koszty leczenia 500 000 zł	Ratownictwo 100 000 zł	Bagaż 2 000 zł
Dodatkowo: NNW: 10 000 złOC: 300 000 zł✔ Zdarzenia pod wpływem alkoholu ✔ COVID-19
Porównaj ceny
AXA 17,40 zł 1 os. / 1 dzień
Koszty leczenia 500 000 zł	Ratownictwo 500 000 zł	Bagaż 3 000 zł
Dodatkowo: NNW: 50 000 złOC: 500 000 zł✔ Zdarzenia pod wpływem alkoholu✔ COVID-19
Porównaj ceny
30,65 zł 1 os. / 1 dzień
Koszty leczenia 10 000 000 eur	Ratownictwo 10 000 000 eur	Bagaż 1 500 eur
Dodatkowo: NNW: 20 000 eurOC: 500 000 eur✔ Zdarzenia pod wpływem alkoholu ✔ COVID-19
Porównaj ceny

Kalkulacja z sierpnia 2025 r.

Kalkulator ubezpieczeń turystycznych pozwoli Ci szybko przeanalizować oferty kilkunastu towarzystw ubezpieczeniowych i wybrać najlepszą ochronę dla siebie i swoich bliskich. Koszt polisy zależy od zakresu ochrony i długości pobytu, ale zazwyczaj nie przekracza 20 PLN dziennie za osobę. To niewielki wydatek w porównaniu z potencjalnymi kosztami leczenia, prawda? Na korzyść działa również szybkość i wygoda transakcji - wybraną polisę zakupisz online w zaledwie kilka minut. Możesz to zrobić nawet w drodze na samolot! Po opłaceniu składki, dokument zostanie wysłany na maila – dzięki tej formie wysyłki, będziesz mieć dostęp do swojej polisy ubezpieczeniowej zawsze i wszędzie.