Jak sprawdzić właściciela konta bankowego? 

Przelałeś środki na zły numer konta i nie wiesz, do kogo trafiły? Takie sytuacje są rzadkie, jednak się zdarzają. Niestety po samym numerze rachunku nie dowiesz się, do kogo on należy. Na drodze stoją przepisy bankowe, które chronią dane osobowe klientów. Jednak możliwe jest odzyskanie pomyłkowo wpłaconych pieniędzy, nawet bez angażowania policji.

Numer rachunku bankowego to nieprzypadkowy ciąg znaków. W Polsce składa się z 26 cyfr i każda ma znaczenie: 8 z nich informuje, w jakim banku założono konto, a ostatnie 16 cyfr to indywidualny numer klienta w danej instytucji finansowej. Taka konstrukcja umożliwia samodzielne sprawdzenie w jakim banku prowadzony jest rachunek, ale już ustalenie danych osobowych właściciela konta nie będzie takie proste.

Czy po numerze konta bankowego można sprawdzić właściciela?

Numer konta bankowego sam w sobie nie ujawnia tożsamości jego właściciela. Przepisy (przede wszystkim prawo bankowe i ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych, czyli RODO) zakładają, że dane osobowe klientów banków stanowią informacje poufne, dlatego dostęp do nich mają tylko uprawnione instytucje.

Choć po numerze konta możesz sprawdzić, w jakim banku rachunek jest prowadzony, to nie ustalisz, kto dokładnie jest właścicielem konta.

Jeszcze do niedawna temu systemy bankowe nie weryfikowały zgodności danych personalnych odbiorcy z numerem rachunku. Teoretycznie mogłeś podać dowolne imię i nazwisko właściciela rachunku (a nawet mógł to być nick z portalu aukcyjnego czy zupełnie abstrakcyjna nazwa). To się jednak stopniowa zmienia.

Nowe przepisy nazywają się Verification of Payee (VoP) i mają na celu poprawę bezpieczeństwa transakcji w całej Europie. Mimo że VoP już obowiązują, to nie wszystkie banki jeszcze je wdrożyły. Obecnie trwa okres przejściowy, który UE dała, aby instytucje finansowe mogły przygotować się technologicznie do zmian.

Jak znaleźć właściciela rachunku bankowego?

Skoro numer rachunku bankowego sam w sobie nie wystarcza, to jak w praktyce można próbować ustalić, kto stoi za danym kontem? Procedura może wyglądać inaczej w zależności od okoliczności, a przede wszystkim tego, czy odbiorca przelewu jest osobą prywatną, czy jest to firma.

👉 Bezpośrednie zapytanie do osoby, która podała Ci numer rachunku – najprostsza opcja to zapytanie osoby, która podała Ci numer konta, o dane jego właściciela. Możesz powołać się na przytoczone wcześniej przepisy VoP lub po prostu poinformować, że skoro wpłacasz swoje pieniądze na czyjś rachunek, to chcesz wiedzieć, do kogo należy.

👉 Źródła publiczne – jeżeli przypuszczasz, że numer może być firmowy, spróbuj go zweryfikować w bazach publicznych typu Biała lista podatników VAT. Co ważne – brak figurowania na Białej liście podatników VAT nie oznacza automatycznie, że numer rachunku nie należy do danej firmy. Przedsiębiorcy, którzy nie są czynnymi podatnikami VAT nie mają obowiązku zgłaszania numeru na Białą listę podatników VAT. Ci, którzy są czynnymi podatnikami, też według przepisów w sumie nie muszą, ale zazwyczaj zgłaszają, aby być transparentni w kontaktach z kontrahentami.

👉 Strony WWW – w przypadku sklepów internetowych lub innych firm numer konta często widnieje na ich stronach internetowych.

Jak sprawdzić właściciela konta bankowego przed wykonaniem przelewu?

Jeśli obawiasz się pomyłki lub oszustwa, podejmij kilka aktywności, zanim zlecisz przelew. Po pierwsze – poproś osobę lub firmę, której chcesz przelać pieniądze, aby potwierdziła nazwę właściciela rachunku. Pamiętaj, aby zwrócić uwagę na kanał, którym się komunikujecie. Jeżeli np. rozmawiasz ze sklepem internetowym, upewnij się, czy adres mailowy, z którego dostałeś dane do przelewu, rzeczywiście należy do sklepu.

Jeśli coś wzbudza Twoje wątpliwości, ale mimo wszystko zależy Ci na transakcji, umów się na przelew testowy. Wpłać symboliczną złotówkę na wskazany numer i poproś odbiorcę, żeby Ci ją odesłał. W przelewie zwrotnym zobaczysz dane powiązane z rachunkiem.

Co można sprawdzić, mają numer konta bankowego?

Ani pracownik banku w oddziale, ani na infolinii nie udzieli Ci informacji, kto jest właścicielem danego rachunku bankowego. To wiedza dostępna tylko dla określonych instytucji w przewidzianych prawem sytuacjach:

➡️ organów ścigania (policji, prokuratora) po złożeniu przez nich odpowiedniego wniosku,

➡️ sądu w ramach postępowania cywilnego lub karnego,

➡️ komornika po przedstawieniu prawomocnego tytułu egzekucyjnego.

Choć nie dowiesz się, do kogo bezpośrednio należy konto, sam numer konta zawiera zakodowaną informację, która może Ci się przydać. Ustalisz po nim, w jakim banku zarejestrowany jest rachunek.

Cyfry od 3 do 8 w numerze konta to identyfikator instytucji finansowej. Korzystając z narzędzia  Jaki to bank? Sprawdź numer rachunku bankowego! | Rankomat.pl po wpisaniu interesującego Cię numeru bez problemu ustalisz nazwę banku. Dzięki temu potwierdzisz, czy odbiorca faktycznie korzysta z banku, który deklaruje.

Ponadto niektóre osoby używają swojego numeru konta w sieci – podają go w ogłoszeniach na portalach czy na grupach. To może pomóc Ci w identyfikacji właściciela rachunku, o ile sam odbiorca ujawnił taki numer wcześniej.

Podsumowując, numer konta może dać Ci pewne „techniczne wskazówki” (nazwa banku) oraz możliwość powiązania tego numeru z danymi dostępnymi w internecie, ale sam w sobie nie ujawni danych właściciela.

Co zrobić po wykonaniu przelewu na zły numer konta?

Przelew wykonany na nieistniejący numer konta nie zostanie skutecznie przekazany. Procedura w takiej sytuacji może być dwojaka: od razu po wpisaniu błędnego numeru rachunku pojawi się komunikat o pomyłce i taki przelew w ogóle nie zostanie zainicjowany.

Możliwa jest też sytuacja, że transakcja pozornie się powiedzie (przelew „wyjdzie” z Twojego konta), a systemy bankowe dopiero później rozpoznają, że danego numeru konta nie ma. W takim przypadku pieniądze w ciągu kilku dni wrócą na konto, z którego zostały przelane.

Sytuacja bardziej komplikuje się, gdy zrobisz przelew na błędny numer, ale taki, który istnieje. Taki błąd może zdarzyć się np. przy kopiowaniu danych. Pomyślmy – wiele osób przegląda asortyment podobnych sklepów internetowych. Wystarczy, że ktoś zakupów dokona w jednym sklepie, a numer rachunku skopiuje z otwartej zakładki innego sklepu. Dlatego też systemy w aplikacjach niektórych banków, po skopiowaniu i wklejeniu numeru, wyświetlają komunikat z prośbą o sprawdzenie, czy na pewno jest to właściwy numer. 

Co zrobić w takiej sytuacji? Jeżeli wiesz, komu przekazałeś pieniądze, możesz poprosić o zwrot, kontaktując się z tą osobą.

Jeżeli jednak nie wiesz, gdzie zostały przekazane środki lub odbiorca nie reaguje, wykonaj formalne kroki. Na mocy art. 143a ustawy o usługach płatniczych bank ma obowiązek próbować odzyskać środki.

To oznacza, że powinieneś skontaktować się ze swoim bankiem i przedstawić sytuację. Instytucja we współpracy z bankiem odbiorcy ustali adresata pieniędzy i wystąpi do niego o ich zwrot na specjalne konto techniczne. Tobie nie przekaże danych odbiorcy, ale przeproceduje operację we własnym zakresie. Jeżeli odbiorca dokona zwrotu, bank prześle pieniądze na Twój rachunek (może za to pobrać opłatę zgodną z cennikiem).

Jeśli mimo wszystko adresat nie zwróci pieniędzy, pozostaje Ci zgłoszenie do organów ścigania. Banki nie mają możliwości prawnej, aby „zmusić” odbiorcę środków do ich zwrotu, a już na pewno nie mogą bez jego wiedzy pobrać pieniędzy z rachunku i przelać je Tobie. Od takich spraw jest policja, prokuratura i sądy. Mimo wszystko instytucje finansowe współpracują z organami np. poprzez poinformowanie, do kogo należy numer konta.

Jak ustalić właściciela rachunku po numerze konta?

Pomyłki przy przelewach zdarzają się nawet najbardziej uważnym. Najważniejsze to działać od razu, gdy tylko zauważysz błąd. W pierwszej kolejności, skontaktuj się z adresatem, o ile wiesz, kim jest. Jeżeli to nie jest możliwe, złóż reklamację do banku. Pamiętaj, że prawo stoi po Twojej stronie.

Osoba, która omyłkowo otrzymała środki, ma obowiązek je zwrócić, a banki mają określone procedury, które pomagają w odzyskaniu błędnie przelanych kwot. Gdy odbiorca płatności będzie głuchy na monity z banku, zgłoś się na policję. Podobnie, gdy podejrzewasz, że nie doszło do zwykłej pomyłki, lecz ktoś celowo wprowadził Cię w błąd, chcąc wyłudzić płatność.

Choć cała procedura może wymagać cierpliwości, jednak warto znać swoje prawa. A na przyszłość poświęć chwilę na dokładne sprawdzenie numeru rachunku i danych odbiorcy, zanim potwierdzisz przelew. Unikaj pośpiechu, ponieważ to on najczęściej prowadzi do błędów.

Justyna Czerwińska

Redaktor

redakcja@rankomat.pl

Z szeroko pojętymi finansami jestem związana od początku pracy zawodowej. W latach 2009-2014 pracowałam w Polkomtel S.A. w dziale faktur. Później przez 3 lata zdobywałam doświadczenie w pionie zakupów RUCH S.A. Obecnie dzielę się wiedzą na tematy finansowe (także korporacyjne), księgowo-podatkowe i biznesowe.

Moje artykuły przeczytasz m.in. w serwisach Rankomat, mBank, inFakt, i BusinessInsider. Prywatnie lubię łamigłówki analityczno-liczbowe (Sudoku rozwiązuję codziennie!), słucham ciężkiej muzyki i staram się przynajmniej raz w miesiącu wyjechać na city break.

Zobacz inne wpisy tego autora »

Komentarze: