Techniki i zasady jazdy na rondzie

W Polsce nieprzypadkowo powstaje coraz więcej rond – zapewniają one wysoką przepustowość i wymuszają na kierowcach zredukowanie prędkości, w rezultacie czego są dużo bezpieczniejsze niż „zwykłe” skrzyżowania. Potwierdzają to policyjne statystyki. W 2022 r. na skrzyżowaniach równorzędnych i z drogą z pierwszeństwem doszło do 5 440 wypadków, podczas gdy na skrzyżowaniach o ruchu okrężnym takich zdarzeń było dużo mniej – 413. 

Rondo czy skrzyżowanie o ruchu okrężnym?

Polskie prawo nie posługuje się terminem „rondo” – określenie, jakie pojawia się w kodeksie drogowym to „skrzyżowanie o ruchu okrężnym”. Inaczej mówiąc, rondo jest skrzyżowaniem, po którym pojazdy poruszają się w jedną stronę wokół centralnej wyspy lub placu.

Stefania Stuglik, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl.

Jak jest oznaczane rondo? Jeżeli jesteś kierowcą, to z pewnością wiesz – przed rondami występują dwa znaki:

• C-12 „ruch okrężny” – wskazuje na rondo;
• A-8 „skrzyżowanie o ruchu okrężnym” – ostrzega o rondzie.

Formalnie kwestię tę reguluje rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie znaków i sygnałów drogowych. Musisz przy tym wiedzieć, że gdy przez skrzyżowanie o ruchu wokół wyspy przebiega jezdnia przecinająca wyspę centralną lub gdy jedna z krzyżujących się dróg jest drogą z pierwszeństwem, znak C-12 nie ma zastosowania.

W towarzystwie znaku C-12 często umieszczany jest znak A-7 „ustąp pierwszeństwa”, który wskazuje, że wjeżdżając na skrzyżowanie o ruchu okrężnym, należy ustąpić pojazdom już się na nim znajdującym. Tego rodzaju ronda są najbardziej znane polskim kierowcom.

Jakie rodzaje rond – klasyfikacja rond

Chociaż cechą każdego ronda jest ruch wokół wyspy lub placu, to skrzyżowania mogą mieć różną liczbę pasów. Jest to podstawowe kryterium klasyfikacji rond, zgodnie z którym skrzyżowania o ruchu okrężnym dzieli się na: ronda jednopasmowe, ronda wielopasmowe i ronda turbinowe. 

Ronda jednopasmowe

W Polsce to właśnie ronda jednopasmowe są najczęściej spotykanym typem skrzyżowań o ruchu okrężnym. Jak wskazuje nazwa, wyróżnikiem tego rodzaj rond jest poruszanie się pojazdów jednym pasem ruchu. Z uwagi na ich prostą budowę, kierowcy nie mają problemu z pokonywaniem rond jednopasmowych – w Polsce na rondzie pojazdy poruszają się w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara. Punkt kolizyjny występuje tylko w jednym miejscu – przed wjazdem na skrzyżowanie. 

Ronda wielopasmowe

Skrzyżowania o ruchu okrężnym mogą mieć więcej pasów ruchu niż tylko jeden. To właśnie ronda wielopasmowe. W Polsce najpopularniejsze są ronda dwupasmowe i ronda trzypasmowe. Korzystanie z nich pozornie może wydawać się proste, w praktyce jednak pojawia się wiele wątpliwości. Powód? Rondo wielopasmowe może być wyposażone w sygnalizację świetlną, a dodatkowo wyspę może przecinać np. buspas czy tory tramwajowe.

Rondo turbinowe

Rondo turbinowe to dość młody wynalazek – pierwsze takie skrzyżowanie powstało w 1998 r. w Holandii. Charakterystycznymi elementami ronda turbinowego są wysepki i separatory, których obecność wytycza drogę do wylotu i jednocześnie wymusza na kierowcy określony tor jazdy. W rezultacie kierowca poruszający się rondem turbinowym nie ma możliwości zmiany pasa ruchu. To z kolei eliminuje ryzyko kolizji, a zatem zwiększa bezpieczeństwo. 

Inna klasyfikacja rond przewiduje uwzględnienie wielkości wyspy centralnej – w ten sposób wyróżnia się ronda: mini (średnica wyspy do 10 m), małe (średnica wyspy nie przekracza 40 m), średnie (średnica wyspy do 65 m) i duże (średnica wyspy przekracza 65 m). Z perspektywy kierowcy ten podział jest jednak mało praktyczny – na dużym rondzie wciąż może funkcjonować tylko jeden, a nie kilka pasów. 

Kto ma pierwszeństwo przejazdu na rondzie?

Oprócz kilku wyjątków nie ma odrębnych reguł, które obowiązują kierowców podczas poruszania się po rondzie. O czym mowa? Choćby o tym, że na rondzie, w przeciwieństwie do zwykłego skrzyżowania, dopuszczalne jest wyprzedzanie. Nieco odmienne zasady dotyczą też ruchu pojazdów szynowych, ale o tym przeczytasz w dalszej części artykułu. 

Poza wspomnianymi szczególnymi przypadkami, uczestników ruchu drogowego obowiązują te same reguły, co w przypadku pozostałych skrzyżowań. Mimo to, nawet doświadczeni kierowcy zastanawiają się czasem, kto ma pierwszeństwo na rondzie. Jak brzmi odpowiedź? 

Sprawa jest prosta, gdy przed wjazdem na rondo ustawione są znaki C-12 i A-7. Wówczas kierowca wjeżdżający na skrzyżowanie musi przepuścić wszystkie pojazdy, które się na nim znajdują. Niekiedy jednak przed wjazdem na rondo znajduje się tylko jeden znak – C-12. Gdy nie towarzyszy mu znak A-7, jest to skrzyżowanie równorzędne – obowiązuje na nim zasada prawej ręki. 

Kto ma pierwszeństwo na rondzie w takim przypadku? Będą to pojazdy wjeżdżające na skrzyżowanie, a zatem ustąpić będą musieli kierowcy znajdujący się już na rondzie. 

Gdy ruch na rondzie jest regulowany przy użyciu sygnalizacji świetlnej, kierowcy powinni stosować się do nadawanych przez nią sygnałów. 

Jak jeździć po rondzie jednopasmowym?

Choć poruszanie się po rondzie jednopasmowym jest stosunkowo proste, to przejazd przez tego rodzaju skrzyżowanie może budzić wątpliwości zwłaszcza u początkujących kierowców. Czy należy ustąpić pierwszeństwa przed wjazdem na rondo? Jak zjechać z ronda? 

Przejeżdżając przez rondo jednopasmowe, kieruj się następującymi regułami:

1. Obserwuj znaki – otrzymasz odpowiedź, kto ma pierwszeństwo na rondzie. Gdy nad znakiem C-12 znajduje się znak A-7, ustąp pierwszeństwa nadjeżdżającym z lewej strony pojazdom. Gdy rondo jest oznakowane jedynie znakiem C-12, to Ty masz pierwszeństwo, wjeżdżając na skrzyżowanie. 
2. Poruszaj się dookoła centralnej wyspy w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara – gdy dojedziesz do wybranego przez siebie wylotu, opuść rondo.  
3. Zasygnalizuj zamiar opuszczenia ronda – przed opuszczeniem skrzyżowania włącz prawy kierunkowskaz.

Zarówno podczas wjazdu, jak i zjazdu z ronda należy zachować szczególną ostrożność. Uważać trzeba nie tylko na inne pojazdy, ale również na pieszych – w pobliżu rond najczęściej zlokalizowane są przejścia dla pieszych i przejazdy rowerowe. 

Jak jeździć po rondzie dwupasmowym? 

Poruszanie się po rondzie dwupasmowym czy trzypasmowym – w odróżnieniu od ronda jednopasmowego – może nastręczać więcej trudności. Jaki pas zająć wjeżdżając na skrzyżowanie? Jak zmienić pas ruchu? Czy na rondzie można zawrócić? To przykładowe pytania, na które możesz szukać odpowiedzi. 

Zasady jazdy po rondzie dwupasmowym są następujące: 

1. Wjeżdżając na rondo dwupasmowe zastosuj się do znaków i zajmij odpowiedni pas ruchu – najczęściej pasy ruchu są oznaczone oznakowaniem poziomym wskazującym, który pas jest właściwy dla wybranego przez kierowcę wylotu. Gdy na rondzie brak jest znaków poziomych, należy przyjąć, że prawy pas jest właściwy dla prawego wylotu lub wylotu na wprost, a lewy pas jest właściwy dla wylotów na wprost, lewego oraz zawracania. 
2. Zasygnalizuj zmianę pasa i ustąp pierwszeństwa. Kto ma pierwszeństwo na rondzie dwupasmowym? Kierowców obowiązują takie same zasady pierwszeństwa, jak na innych skrzyżowaniach, więc pierwszeństwo ma pojazd poruszający się już na pasie, który zamierzasz zająć. 
3. Rondo opuszczaj tylko z prawego pasa – gdy jedziesz na wprost, w lewo lub zawracasz, przed zjechaniem z ronda musisz zmienić pas na skrajny prawy. 
4. Opuszczając rondo, zasygnalizuj zjazd prawym kierunkowskazem – analogicznie jak w przypadku rond jednopasmowych. 
5. Gdy zawracasz, zastosuj się do powyższych reguł — zawracanie na rondzie to po prostu okrążenie wyspy i opuszczenie skrzyżowania ostatnim wylotem. 

Jak jeździć po rondzie turbinowym? 

Z perspektywy kierowców poruszanie się po rondzie turbinowym jest dużo łatwiejsze niż korzystanie z ronda wielopasmowego. Powód? Jest on prozaiczny – brak możliwości zmiany pasa ruchu podczas poruszania się po rondzie i tylko jeden punkt kolizyjny – przy wjeździe na skrzyżowanie. 

Zasady poruszania się po rondzie turbinowym: 

1. Zajmij pas właściwy dla wybranego wylotu z ronda – zwróć uwagę na znaki poziome i pionowe, zachowaj szczególną ostrożność oraz ustąp innym uczestnikom ruchu, jeżeli mają oni pierwszeństwo. 
2. Kontynuuj jazdę wybranym pasem – poprowadzi Cię on do tego wylotu z ronda, z którego masz zamiar skorzystać.  
3. Opuść skrzyżowanie – ten manewr nie powinien sprawiać problemów, ponieważ zmiana pasa ruchu przed opuszczeniem ronda nie jest konieczna. 

Jakie błędy popełniają kierowcy na rondzie?

Chociaż zasady jazdy na rondzie są dość jasne, to brak doświadczenia może sprawić, że kierowca popełni błędy. Niestety, niektóre z nich mogą mieć poważne konsekwencje. Właśnie dlatego warto poznać 5 błędów najczęściej popełnianych przez kierowców na skrzyżowaniach o ruchu okrężnym. 

1. Sygnalizowanie wjazdu na rondo – użycie kierunkowskazu przed wjazdem na skrzyżowanie okrężne jest zbędne. 
2. Nieudzielenie pierwszeństwa – zarówno podczas wjazdu na skrzyżowanie, jak i zmiany pasa ruchu czy opuszczania ronda. 
3. Opuszczenie ronda z niewłaściwego pasa – to jedna z najczęstszych przyczyn kolizji na rondach wielopasmowych; rondo należy opuszczać, zajmując uprzednio skrajny prawy pas ruchu. 
4. Niezwrócenie uwagi na przejścia dla pieszych – opuszczając wielopasmowe rondo, łatwo zapomnieć, że tuż za wylotem może znajdować się przejście dla pieszych. 
5. Zatrzymanie się przed tramwajem – gdy rondo jest oznaczone znakami C-12 i A-7. Na takim skrzyżowaniu o ruchu okrężnym tramwaj nie ma pierwszeństwa wjazdu – ma pierwszeństwo wyjazdu. 

Niektóre błędy mogą być przy tym kosztowne. Przykładowo zignorowanie znaku C-12 oznacza mandat w wysokości 250 zł. Jeżeli wynikiem błędu będzie kolizja, kierowca straci więcej. Co prawda, najpewniej nie będzie musiał płacić za naprawę spowodowanych szkód (koszty zostaną pokryte z ubezpieczenia OC), ale cena obowiązkowej polisy na kolejne 12 miesięcy prawdopodobnie wzrośnie.