Pomoc 
Spada liczba wypadków z udziałem rowerzystów, ale wciąż jedną z głównych przyczyn jest nieustąpienie pierwszeństwa. Zobacz, kiedy rowerzysta ma pierwszeństwo, a kiedy musi ustąpić pieszemu, kierowcy czy innemu rowerzyście. I ile wynosi mandat za złamanie zasady pierwszeństwa na drodze.
Bycie rowerzystą nie jest łatwe. Użytkownik dwóch kółek musi uważać na innych rowerzystów, pieszych, a przede wszystkim samochody, które są niebezpieczne nawet przy minimalnej prędkości. Takich sytuacji jak ta poniżej są z pewnością dziennie setki.
Oprócz narażenia życia i zdrowia rowerzyści ryzykują zapłacenie wysokiego mandatu, jeśli to oni wymuszą pierwszeństwo przejazdu.
Ile wypadków z udziałem rowerzystów?
Statystyki policyjne pokazują, że jazda na rowerze jest z roku na rok coraz bardziej bezpieczna. W 2019 r. doszło do 4426 wypadków z udziałem rowerzystów, a w 2023 r. było to 3596, a więc o 18,7 proc. mniej.
Jedną z przyczyn bezpieczniejszej jazdy jest polepszająca się infrastruktura drogowa. Obecnie każda budowa czy przebudowa większej drogi przewiduje wydzielenie w jej obrębie drogi dla rowerów lub co najmniej autonomicznego pasa względem samochodów.
Z kolei powody wypadków rowerzystów wciąż pozostają te same – nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu, gwałtowne wjeżdżania na przejazd dla rowerów, kłopoty z prawidłowym wyprzedzaniem, zachowaniem bezpiecznej odległości i skręcaniem.
Główne przyczyny wypadków spowodowanych przez rowerzystów w 2023 roku | |||
Przyczyna | Wypadki | Rowerzyści zabici | Rowerzyści ranni |
Nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu | 370 | 34 | 347 |
Nieprawidłowe przejeżdżanie przejazdu dla rowerzystów | 229 | 5 | 227 |
Nieprawidłowe wyprzedzanie | 159 | 10 | 159 |
Niezachowanie bezpiecznej odległości | 112 | 7 | 116 |
Nieprawidłowe skręcanie | 94 | 0 | 98 |
Źródło: Raport Biura Ruchu Drogowego KGP “Wypadki drogowe w Polsce w 2023 roku”.
Rowerzysta vs. kierowca – kto ma pierwszeństwo?
W ustaleniu pierwszeństwa na drodze czy drodze dla rowerów (DDR) pomagają przepisy prawne, a dokładnie Kodeks drogowy. Nie bez znaczenia jest też interpretacja policji wezwanej na miejsce, gdy wymuszenie pierwszeństwa skończyło się kolizją czy wypadkiem.
Rower w starciu z samochodem nie ma większych szans, dlatego zawsze należy zachować zdrowy rozsądek i przewidywać zachowanie kierowcy. W niektórych sytuacjach warto też wiedzieć, co można, a czego nie można. Opisujemy 3 takie sytuacje.
Sytuacja 1.
Rowerzysta ma pierwszeństwo na przejeździe dla rowerów
Pod warunkiem, że rowerzysta znajduje się już na przejeździe. Wtedy kierowca samochodu czy innego pojazdu ma obowiązek mu ustąpić. Jeśli rowerzysta dopiero zbliża się do przejazdu, kierowca wcale nie musi wyhamowywać, choć zapewne zrobi to dla uniknięcia zderzenia. Jeśli do niego dojdzie, winny będzie poruszający się jednośladem. Problem prawny pojawia się, gdy i rowerzysta, i kierowca wjadą na przejazd równocześnie i dojdzie do wypadku – tu pomocne mogą być zeznania świadków, ustalenie prędkości czy nagrania monitoringu.
Co mówi prawo?
Art. 27 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym
Sytuacja 2.
Rowerzysta ma pierwszeństwo jadąc na wprost
A dokładnie w sytuacji, gdy w tym czasie kierowca samochodu chce skręcić w lewo lub prawo, przecinając tym samym drogę jadącemu na wprost rowerzyście. Tym razem nie ma znaczenia, kto pierwszy znajduje się na przejeździe dla rowerów czy naj jezdni w razie braku wydzielonego przejazdu.
Co mówi prawo?
Art. 27 ust. 1a ustawy Prawo o ruchu drogowym
Sytuacja 3.
Rowerzysta ma pierwszeństwo na drodze dla rowerów (DDR)
Na wytyczonej drodze dla rowerów, z wytyczonym znakiem pionowym i namalowanym na powierzchni piktogramem, rowerzysta ma zawsze pierwszeństwo przed samochodem przecinającym taką drogę. Warto jednak zawsze zachować ostrożność ze względu choćby na gabaryty roweru i samochodu.
Co mówi prawo?
Art. 27 ust. 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym
Rowerzysta vs. pieszy – kto ma pierwszeństwo?
Podobnie jest w starciu rowerzysty z pieszym, czyli pierwszeństwo zależy od konkretnej sytuacji. Sprawdzamy 3 możliwości pod kątem miejsca zdarzenia.
Sytuacja 1.
Rowerzysta nie ma pierwszeństwa na drodze pieszo-rowerowej
Niektóre drogi dla rowerów uwzględniają ruch mieszany razem z pieszymi i w takich miejscach to ci drudzy mają bezwzględne pierwszeństwo. Z kolei na drogach dla rowerów (DDR) piesi muszą ustąpić rowerzystom.
Sytuacja 2.
Rowerzysta nie ma pierwszeństwa na przejściu dla pieszych drogi rowerowej
Kierujący rowerem musi wyhamować i ustąpić pierwszeństwa pieszym przechodzącym przez drogę rowerową, ale tylko w specjalnie oznaczonych do tego miejscach. Co ciekawe, kluczowy jest znak drogowy D-6 (przejście dla pieszych). Gdy na drodze rowerowej namalowana jest sama zebra, a brakuje znaku D-6, wtedy pierwszeństwo ma rowerzysta.
Sytuacja 3.
Rowerzysta nie ma pierwszeństwa na chodniku
Jak sama nazwa sugeruje, chodnik służy do chodzenia. Jednak w niektórych sytuacjach chodnikiem mogą poruszać się również rowerzyści:
- gdy warunki pogodowe zagrażają bezpieczeństwu rowerzysty,
- gdy rowerzysta lub pieszy opiekuje się osobą do lat 10 kierującą rowerem,
- gdy chodnik ma więcej niż 2 m szerokości i jednocześnie brakuje drogi dla rowerów, a ruch pojazdów po jezdni jest dozwolony z prędkością powyżej 50 km/h.
Bez względu na powód korzystania z chodnika przez rowerzystę musi on zawsze ustąpić pierwszeństwa pieszemu.
Co grozi rowerzyście za nieustąpienie pierwszeństwa?
Wymuszenie pierwszeństwa przez rowerzystę poza drogą dla rowerów może słono kosztować. Takie przekroczenia mają zastosowanie w stosunku do innych uczestników ruchu, w tym przede wszystkim pieszych i kierowców. Ale mandat może przytrafić się również… na pustej drodze, a właściwie na przejeździe kolejowym, gdy rowerzysta postanowi wjechać na niego przed podniesieniem się szlabanu i ustaniem czerwonej sygnalizacji.
Sprawdź taryfikator mandatów dla rowerzystów i wysokość możliwego mandatu za wykroczenie, w tym nieustąpienie pierwszeństwa. Dla porównania zobacz, co grozi kierowcy samochodu za nieustąpienie pieszemu na przejściu dla pieszych.
Okazuje się, że maksymalna kara za wymuszenie pierwszeństwa przez rowerzystę może wynieść 500 zł, a minimalna to 50 zł. Ryzyko otrzymania mandatu zachodzi w co najmniej kilkunastu sytuacjach z udziałem pieszych i kierowców, których spotyka na swojej drodze rowerzysta.
Mandaty dla rowerzystów – wymuszenie pierwszeństwa | |
gdy nie ustąpisz pierwszeństwa pieszemu na przejściu dla pieszych lub wchodzącemu na to przejście | 50-500 zł |
gdy nie ustąpisz pierwszeństwa pieszemu przechodzącemu na skrzyżowaniu przez jezdnię drogi | 50-300 zł |
gdy nie ustąpisz pierwszeństwa pieszemu:
| 50-300 zł |
gdy nie ustąpisz pierwszeństwa pieszemu podczas włączania się do ruchu | 50-200 zł |
gdy nie ustąpisz pierwszeństwa pieszemu w strefie zamieszkania | 50-100 zł |
gdy nie zatrzymasz się w celu umożliwienia przejścia przez jezdnię osobie niepełnosprawnej, używającej specjalnego znaku lub osobie o widocznej ograniczonej sprawności ruchowej | 50−500 zł |
gdy omijasz pojazd, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu | 50-500 zł |
gdy nie ustąpisz pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu dla pieszych lub wchodzącemu na to przejście | 50-500 zł |
gdy skręcasz w drogę poprzeczną i nie ustąpisz pierwszeństwa pieszemu przechodzącemu na skrzyżowaniu przez jezdnię drogi | 50−300 zł |
gdy nie ustąpisz pierwszeństwa pieszemu przy przejeżdżaniu przez chodnik lub drogę dla pieszych | 50−300 zł |
gdy nie ustąpisz pierwszeństwa pieszemu na drodze wspólnej dla rowerów i pieszych | 100 zł |
Na podstawie taryfikatora mandatów 2024.
Znacznie więcej, bo aż 2000 zł, grozi rowerzyście za przejazd po torach kolejowych, jeśli szlaban nie podniósł się do końca i miga jeszcze sygnalizacja ostrzegawcza. Minimalna kara (50 zł) grozi za jazdę rowerem bez trzymanki czy przewożenie dziecka do lat 7 bez odpowiedniego siodełka.
Mandaty dla rowerzystów – inne zdarzenia | |
za wjechanie na przejazd kolejowy w czasie nadawania czerwonego sygnału | 2000 zł |
za wjechanie na przejazd kolejowy w czasie otwierania zapór | 2000 zł |
za obecność 0-2-0,5 prom. alkoholu w wydychanym powietrzu | 1000 zł |
gdy wyprzedzasz pojazd na przejściu dla pieszych, na którym ruch nie jest kierowany, lub bezpośrednio przed tym przejściem | 50-500 zł |
gdy poruszasz się rowerem po chodniku lub przejściu dla pieszych | 50−100 zł |
gdy rowerem uniemożliwisz swobodny dostęp do pojazdów komunikacji publicznej – w przypadku braku wysepki dla pasażerów na przystanku | 50 zł |
gdy nie poruszasz się poboczem mimo obowiązku na danym odcinku drogi | 100 zł |
gdy przewozisz rowerem inną osobę w stanie nietrzeźwości, stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu | 500 zł |
gdy korzystasz z drogi dla rowerów lub pasa dla rowerów w kierunku przeciwnym do wyznaczonego | 100 zł |
gdy nie opuścisz śluzy rowerowej, kiedy zaistnieje możliwość kontynuowania jazdy w zamierzonym kierunku | 100 zł |
gdy nie przewozisz dziecka do lat 7 na dodatkowym siodełku | 50 zł |
gdy utrudniasz poruszanie się innym uczestnikom ruchu | 200 zł |
gdy jedziesz rowerem bez trzymania co najmniej jednej ręki na kierownicy oraz nóg na pedałach lub podnóżkach | 50 zł |
gdy jedziesz rowerem trzymając się innych pojazdów | 100 zł |
Na podstawie taryfikatora mandatów 2024.
Podsumowanie
1. Spada liczba wypadków z udziałem rowerzystów, ale wciąż jedną z głównych przyczyn jest nieustąpienie pierwszeństwa
2. Maksymalna kara za wymuszenie pierwszeństwa na pieszym, innym rowerzyście czy kierowcy samochodu to 500 zł
3. Czterokrotnie więcej zapłaci rowerzysta za zbyt wczesne wjechanie na przejazd kolejowy
4. Rowerzysta ma bezwzględne pierwszeństwo tylko na drodze dla rowerów, poza odpowiednio oznaczonymi przejściami dla pieszych
