Rodzice jako współwłaściciele samochodu. Czy warto?

Samodzielny zakup polisy OC mocno nadwyręża kieszenie początkujących kierowców, zwłaszcza że część z nich jest na całkowitym utrzymaniu rodziców lub dorabia sobie na ułamek etatu. Sprawdź, jak można korzystać ze zniżek OC rodziców oraz jakie ryzyko niesie za sobą współwłasność pojazdu.

Dlaczego OC dla młodych kierowców jest drogie?

Firmy ubezpieczeniowe szacują ryzyko spowodowania szkody na podstawie profilu kierowcy i danych pojazdu. Im ryzyko jest wyższe – tym polisa jest droższa. A statystyki policyjne mówią, że to właśnie kierowcy w wieku od 18 do 24 lat są najniebezpieczniejsi na drodze. W 2023 r. doprowadzili oni do 2 898 wypadków (tj. 15,2% zdarzeń powstałych z winy kierujących). W ich wyniku 275 osób zginęło, a 3 664 osoby zostały ranne.

Skąd tak wysoki odsetek sprawców wypadków wśród młodych? Uważa się, że przyczynami takich zdarzeń są:

• brak praktyki w prowadzeniu samochodu,
• skłonność do brawury i chęć popisania się przed kolegami,
• “testowanie” możliwości samochodu,
• jeżdżenie starymi autami bez nowoczesnych systemów wspomagających bezpieczeństwo,
• oszczędzanie na naprawach, które nie są konieczne itp.

Ile kosztuje OC dla młodego kierowcy w 2024 r.?

Posiadacze aut w wieku 18 lat płacili w III kwartale 2024 r. średnio za OC 2 545 zł. Pocieszające jest jedynie to, że z każdym rokiem opłata nieco się zmniejszała. Magiczna granica “poniżej 1 000 zł za OC” została przekroczona jednak dopiero po ukończeniu przez kierowcę 28 roku życia. Dla porównania, składki dla doświadczonych kierowców w wieku 61 lat wyniosły w tym samym okresie średnio 573 zł.

OC dla młodego kierowcy z współwłaścicielem - ile można zaoszczędzić?? 

Ubezpieczenie samochodu przez młode osoby, które mają prawo jazdy od niedawna, często przewyższa ich możliwości finansowe. Sposobem, aby obniżyć składkę, jest współdzielenie samochodu z doświadczonym kierowcą. W takich przypadkach towarzystwa kalkulują cenę OC z uwzględnieniem zniżek wypracowanych przez rodzica czy też innej osoby, która ma dobrą i długą historię ubezpieczeniową.

Różnice w cenie składki, kiedy jedynym właścicielem jest młody kierowca, a kiedy własność pojazdu jest dzielona przez doświadczonego kierowcę, przekracza nawet 1 000 zł.

Gdyby młody kierowca chciał samodzielnie ubezpieczyć Skodę Fabię z 2015 r., za polisę OC zapłaciłby co najmniej 1779 zł. Dzięki temu, że współwłaścicielem auta został jego 55-letni ojciec, który od 35 lat ma prawo jazdy i posiada maksymalne zniżki w OC, 20-latek znalazł najtańszą ofertę ubezpieczenia samochodu za 773 zł. Kierowca może również wybrać nieco droższą polisę w pakiecie z ASS i NNW.

Aby jeszcze rozsądniej wydać pieniądze na ubezpieczenia, warto rozważyć zakup polis w pakiecie. W wielu przypadkach OC w pakiecie z AC, NNW i assistance, kosztuje niewiele więcej niż samo OC, a gwarantuje kompleksową ochronę ubezpieczeniową. Znalezienie tak korzystnych pakietów jest łatwe, wystarczy tylko porównywać oferty ubezpieczycieli w kalkulatorze rankomat.pl

Jak dopisać rodzica jako współwłaściciela pojazdu?  

W zależności od sytuacji wyjściowej młodego kierowcy i jego rodzica, łatwiejsze może być dopisanie dziecka jako współwłaściciela samochodu rodzica niż na odwrót. Ale po kolei: współwłaścicielem pojazdu można zostać poprzez zakup części udziałów w samochodzie lub otrzymanie ich w ramach darowizny. 

Mamy zatem kilka kombinacji na to, aby jak najszybciej rodzic i dziecko posiadali samochód we współwłasności:

• rodzic sprzedaje dziecku część udziałów lub przekazuje je aktem darowizny (lub na odwrót, jeśli pierwotnym właścicielem samochodu jest córka czy syn),

• rodzic i dziecko kupują samochód na współwłasność od osoby trzeciej.

Darowizna samochodu i rejestracja na rodzica

Akt darowizny samochodu lub umowa kupna / sprzedaży to podstawowe dokumenty, na podstawie których wydział komunikacji dopisze kolejnego współwłaściciela auta do dowodu rejestracyjnego. Oprócz nich w urzędzie należy przedstawić:

• wypełniony wniosek o rejestrację samochodu,
• dowód rejestracyjny pojazdu,
• dowody osobiste (lub inne dokumenty tożsamości) rodzica i dziecka.

Podatek PCC - kiedy trzeba opłacać?

W przypadku zakupu pojazdu pozostaje jeszcze jedna formalność: podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC). Nie płaci się go natomiast od darowizny.

PCC wynosi 2% od wartości samochodu i należy go uiścić w ciągu 14 dni od zawarcia umowy sprzedaży. Taki sam termin obowiązuje na złożenie deklaracji PCC-3 wraz z załącznikami. Nie wolno się spóźnić z tym obowiązkiem lub całkowicie go zignorować, ponieważ kary za brak wpłaty lub niezłożenie deklaracji są wysokie: od 1 lipca 2024 r. wynoszą od 430 zł do 86 000 zł (!). 

Uwaga: Z PCC zwolnieni są podatnicy kupujący samochód o wartości do 1 000 zł oraz osoby z niepełnosprawnością, które nabywają auto na własny użytek.

Wypowiedź eksperta

Ewentualna grzywna za brak uiszczenia PCC może być wysoka, ale warto zachować spokój, jeśli zorientujemy się, że nie zapłaciliśmy daniny. Zgodnie z przepisami kodeksu karno-skarbowego możemy uniknąć kary. Należy tylko jak najszybciej zapłacić podatek, sporządzić deklarację i złożyć czynny żal, czyli zawiadomienie do urzędu skarbowego, w którym przyznajemy się do popełnienia czynu zabronionego.

Katarzyna Gaweł, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Po wpisaniu rodzica (albo dziecka) do dowodu rejestracyjnego można dopisać współwłaściciela samochodu do polisy OC i oczekiwać, aż ubezpieczyciel przeliczy składkę.

Jak poprawnie dopisać współwłaściciela samochodu do ubezpieczenia OC w 2024 r.?

Chcesz dopisać współwłaściciela samochodu do ubezpieczenia OC? Zobacz artykuł

Kto traci zniżki, jeśli samochód ma kilku współwłaścicieli? 

Bez względu na to, kto był za kierownicą (któryś ze współwłaścicieli lub osoba użyczająca samochód) podczas spowodowania wypadku, zniżki utracą wszyscy współwłaściciele. Informacja o likwidacji szkody z polisy zostanie zapisana w bazie UFG (Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego), a współwłaściciele powinni liczyć się z tym, że ich składka na OC w przyszłym roku wzrośnie. 

Można temu zapobiec, wykupując ochronę zniżek. To dodatkowa, dobrowolna polisa, która gwarantuje zachowanie dotychczasowych zniżek po spowodowaniu szkody. Należy jednak pamiętać, że ochrona zniżek nie chroni przed podwyżką składki, lecz pozwala zachować rabat na stałym poziomie w dotychczasowej firmie.

Jakie są wady i zalety współwłasności samochodu z rodzicem? 

Istotna rzecz, o której trzeba wiedzieć, to to, że współwłasność samochodu nie daje któremuś ze współwłaścicieli większego prawa do jego użytkowania. Co prawda, udziały we współwłasności mogą stać na poziomie np. 90:10, ale ma to wymiar symboliczny. Każdy współwłaściciel może korzystać z samochodu w takim samym zakresie jak pozostali - wynika to bezpośrednio z art. 206 Kodeksu cywilnego. Taki “równy dostęp do auta”, w zależności od punktu widzenia, może być zaletą lub wadą.

Z bezdyskusyjnych zalet współdzielenia samochodu z rodzicem trzeba wymienić niższą cenę za OC. Składki dla młodych kierowców potrafią być naprawdę zaporowe i zdarza się, że marzenie o własnym aucie kończy się, gdy ubezpieczyciel wyliczy koszt zakupu polisy. Dopisanie mamy lub taty do dowodu rejestracyjnego pozwala skorzystać ze zgromadzonych przez nich zniżek. 

Wadą przy współwłasności auta jest solidarna odpowiedzialność w OC za spowodowanie szkody - część zgromadzonych zniżek zostanie anulowana z konta każdego właściciela samochodu, bez względu na to, kto prowadził pojazd w chwili kraksy. Jeśli jeden z współwłaścicieli samochodu posiada dodatkowo inny pojazd, to zapłaci więcej również za jego ubezpieczenie.