Zniesienie współwłasności samochodu – jak to zrobić?

Sytuacja będzie bardziej skomplikowana, jeśli pomiędzy współwłaścicielami samochodu doszło do konfliktu, jeden z nich ma długi, bądź któryś z posiadaczy pojazdu zmarł. W takich przypadkach często jedynym wyjściem jest droga sądowa. Sprawdziliśmy, jakie formalności są związane ze zbyciem udziałów auta przez jednego ze współwłaścicieli.

Zniesienie współwłasności – co to oznacza?

Współwłasność samochodu to sytuacja, w której pojazd ma więcej niż jednego właściciela. Zwykle są to dwie osoby, ale może być ich więcej. Często z takiego rozwiązania korzystają młodzi i niedoświadczeni kierowcy, którzy od niedawna mają prawo jazdy i nie wypracowali zniżek OC. Dzięki dzieleniu własności auta z rodzicem, małżonkiem czy innym członkiem rodziny mogą taniej kupić obowiązkowe ubezpieczenie auta.

Niestety współwłasność samochodu może nie być korzystna, jeśli np. młody kierowca spowoduje wypadek lub kolizję drogową. Wówczas wypracowane przez lata zniżki OC straci również drugi współwłaściciel pojazdu. W takiej sytuacji może więc chcieć zrezygnować ze współwłasności pojazdu. Poniżej wyjaśniamy krok po kroku, jak to zrobić.

Jak najprościej znieść współwłasność samochodu?

Najprościej, gdy wszyscy współwłaściciele zgadzają się na rozwiązanie umowy współwłasności pojazdu. Wówczas wystarczy sporządzić umowę zrzeczenia się praw do części samochodu. Należy w niej podać:

• dane wszystkich współwłaścicieli samochodu (imiona, nazwiska, PESEL, miejsca zamieszkania),
• dane pojazdu (model, marka, numer VIN i numer rejestracyjny),
• wysokość udziałów w procentach, z której rezygnuje jeden ze współwłaścicieli samochodu,
• kwotę wartości udziałów zbywanych przez jednego ze współwłaścicieli samochodu,
• własnoręczne podpisy każdego ze współwłaścicieli.

Jeden ze współwłaścicieli pojazdu może zbyć część należących do niego udziałów w formie sprzedaży lub przekazania darowizny auta. Należy pamiętać, że w przypadku zakupu od osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej, trzeba uiścić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) w wysokości 2% wartości samochodu. Z kolei, w przypadku sporządzenia umowy darowizny pojazdu z członkiem najbliższej rodziny, w ogóle nie trzeba płacić fiskusowi podatku bez względu na jej kwotę. Zaliczamy do tej grupy:

• żonę, męża,
• córkę, syna, wnuczkę, wnuka, prawnuczkę, prawnuka,
• matkę, ojca, babcię, dziadka, prababcię, pradziadka,
• pasierbicę, pasierba,
• siostrę, brata,
• macochę, ojczyma.

Jak zgłosić zniesienie współwłasności samochodu?

Oprócz sporządzenia umowy pomiędzy współwłaścicielami trzeba wraz z nią złożyć również w wydziale komunikacji w ciągu 30 dni wniosek o zniesienie współwłasności pojazdu. Ponadto należy okazać w urzędzie następujące dokumenty:

• dowód rejestracyjny pojazdu,
• kartę pojazdu (jeśli została wydana),
• ubezpieczenie OC.

Na dopełnienie powyższych formalności w wydziale komunikacji mamy 30 dni.

Czy trzeba wymieniać dowód rejestracyjny po zniesieniu współwłasności auta?

W dowodzie rejestracyjnym są wpisani wszyscy współwłaściciele samochodu. Jednak nie zawsze trzeba wyrabiać nowy dokument, gdy dochodzi do zniesienia współwłasności pojazdu. Jeśli osoba zbywająca udziały jest wpisana w dowodzie na drugim bądź kolejnym miejscu, to wymiana nie jest potrzebna.

Wówczas wystarczy poprosić w wydziale komunikacji, aby wykreślono współwłaściciela zbywającego udziały samochodu. Jeżeli jednak jest on wpisany na pierwszym miejscu w dowodzie rejestracyjnym, to konieczne jest wyrobienie nowego dokumentu.

Jak znieść współwłasność samochodu w 6 krokach? – Podsumowanie

Podsumujmy, co należy zrobić krok po kroku, aby znieść współwłasność samochodu. W tym celu:

1. Podpisz umowę zniesienia współwłasności samochodu.
2. Przed wizytą w wydziale komunikacji przygotuj komplet dokumentów: umowę, dowód rejestracyjny i kartę pojazdu (jeśli została wydana), ubezpieczenie OC, a także w razie potrzeby numer KRS lub wydruk z CEIDG.
3. Przerejestruj lub wykreśl drugiego współwłaściciela samochodu podczas wizyty w wydziale komunikacji.
4. Wypełnij w wydziale komunikacji wniosek o zniesienie współwłasności samochodu.
5. Poinformuj urząd skarbowy o zakupie lub otrzymaniu w formie darowizny samochodu, a także opłać podatek PCC, jeśli to konieczne.
6. Poinformuj towarzystwo ubezpieczeniowe o zmianie właściciela pojazdu.

Jak znieść współwłasność auta, gdy współwłaściciel ma długi?

Współwłasność samochodu z zadłużoną osobą może być ryzykownym rozwiązaniem. Możemy mieć problem z dogadaniem się w kwestii wspólnego regulowania opłat za ubezpieczenie OC, paliwo czy naprawę auta. Warto więc porozumieć się ze współwłaścicielem mającym długi i rozwiązać umowę. Jeśli się zgodzi, procedura zniesienia współwłasności pojazdu przebiega podobnie, jak opisana powyżej w artykule.

Sytuacja skomplikuje się, gdy samochodem zainteresuje się komornik sądowy i wystawi udziały dłużnika na licytację. Jeśli niezadłużony współwłaściciel nie chce dzielić współwłasności auta z zadłużoną osobą, to ma prawo wykupić jej udziały lub przekazać swoją część pojazdu na licytację. Następnie komornik po sprzedaży auta zajmie kwotę pokrywającą część dłużnika, a drugiemu ze współwłaścicieli zwróci jego należność.

Jak znieść współwłasność w razie konfliktu współwłaścicieli auta?

Może się zdarzyć, że jeden z współwłaścicieli nie zgadza się na zbycie części udziałów samochodu. Wówczas można poprosić o rozstrzygnięcie sporu przez sąd. Wnieść pozew może każdy ze współwłaścicieli. Jednak proces o zniesienie współwłasności auta może trwać bardzo długo i wiązać się z kosztami. Należy pamiętać, że w tym czasie pojazd musi posiadać ważne ubezpieczenie OC, czy badanie techniczne.

Co więcej, zniesienie współwłasności nie oznacza, że jedna osoba zyskuje prawo do całości pojazdu. Dotychczasowa wysokość udziałów obowiązuje do czasu, aż jeden ze współwłaścicieli ureguluje należności wobec drugiego. Decyzję o tym, kto zostanie jedynym właścicielem samochodu, a kto otrzyma pieniężną rekompensatę, może podjąć sąd.

Jak znieść współwłasność samochodu po śmierci jednego ze współwłaścicieli?

Jeśli zmarły współwłaściciel samochodu pozostawił testament, to jego udziały dziedziczy osoba wskazana przez niego w dokumencie. Z kolei, gdy nieboszczyk nie spisał ostatniej woli, ich część może trafić do spadkobiercy wskazanego przez sąd. 

Może się zdarzyć, że wspólne korzystanie z samochodu z nowym współwłaścicielem nie będzie możliwe. Wówczas można znieść umowę współwłasności auta. Należy ustalić, który ze współwłaścicieli spłaci drugiego i pozostawi pojazd do wyłącznej dyspozycji jednej osoby.

Ile trwa zniesienie współwłasności samochodu?

Najszybciej jest znieść współwłasność poprzez polubowne i dobrowolne zrzeczenie się prawa do własności pojazdu. W tym celu wszyscy współwłaściciele muszą być zgodni do przekazania samochodu jednej osobie. Aby to zrobić, należy sporządzić umowę oraz w ciągu 30 dni od daty zawartej na dokumencie wykreślić współwłaściciela z dowodu rejestracyjnego w wydziale komunikacji. W urzędzie trzeba okazać wniosek o likwidację współwłasności, umowę znoszącą współwłasność, dowód rejestracyjny, kartę pojazdu (jeśli została wydana) i polisę OC.

Znacznie bardziej długotrwała będzie drogą sądowa. Jeśli nie możemy porozumieć się ze współwłaścicielem w kwestii dobrowolnego zrzeczenia się części udziałów własności samochodu, warto najpierw skorzystać z usług mediatora. Wniesienie pozwu do sądu powinno być ostatecznością. Sprawa może toczyć się nawet kilka lat i należy liczyć się z jej kosztami. Ponadto, w tym czasie trzeba utrzymywać auto, a także opłacać składki OC i przeprowadzać badania techniczne.

Czy trzeba zgłosić ubezpieczycielowi zmianę współwłasności auta?

Wypowiedź eksperta

Poza wydziałem komunikacji, powinniśmy poinformować również towarzystwo ubezpieczeniowe w ciągu 14 dni od zniesienia współwłasności samochodu. Każda zmiana właściciela może wpłynąć na ubezpieczenie pojazdu. Jeśli do niej dochodzi, zwykle ubezpieczyciel dokonuje rekalkulacji składki, czyli ponownego przeliczenia jej wysokości.

Stefania Stuglik, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Jeśli ze współwłasności samochodu rezygnuje bardziej doświadczony kierowca, a obecnie jedynym właścicielem pojazdu będzie młoda i niedoświadczona za kierownicą osoba, to składka OC zapewne wzrośnie.

Kto decyduje się na współdzielenie samochodu?

Zwykle na współdzielenie auta decydują się młodzi i niedoświadczeni kierowcy. Najczęściej rodzic, który ma wieloletnie doświadczenie za kierownicą i wypracowane zniżki, dopisuje dziecko do swojego ubezpieczenia OC. Dzięki temu syn czy córka mogą znacznie obniżyć cenę obowiązkowego zakupu polisy.

Kalkulacja z 18.12.2023 r.

Niestety dla Adama, który aktualnie nie ma stałych dochodów, to duży wydatek. 20-latek skorzystał z pomocy ojca. 50-letni pan Stanisław zaproponował, że zostanie współwłaścicielem Fiata 500. Obaj sprawdzili w porównywarce rankomat.pl, o ile dzięki takiemu rozwiązaniu zmniejszyłaby się cena zakupu ubezpieczenia OC. W efekcie koszt zakupu najtańszej oferty wyniósł 732 zł. To 239 zł mniej, niż jeśli Adam byłby jedynym właścicielem samochodu.

Kalkulacja z 18.12.2023 r.