Twoje prawo jazdy właśnie straciło ważność? Nie wsiadaj za kierownicę, dopóki nie uzyskasz nowego blankietu! Sprawdź, jakie są konsekwencje jazdy z nieważnym dokumentem, jak krok po kroku przedłużyć prawo jazdy po terminie, ile to kosztuje i czy trzeba zdawać egzamin od nowa.

Przedłużenie prawa jazdy po terminie to tak naprawdę wyrobienie nowego dokumentu. Jeżeli Twoje prawo jazdy straciło ważność, wystarczy że złożysz wniosek o wydanie nowego blankietu.

Czy można jeździć z nieważnym prawem jazdy?

W momencie gdy Twoje prawo jazdy straciło ważność to – zgodnie z polskimi przepisami – nie możesz legalnie prowadzić samochodu. Jeśli mimo wszystko zdecydujesz się wsiąść za kierownicę, w przypadku kontroli drogowej, możesz zostać ukarany np. mandatem karnym. W świetle prawa będziesz bowiem traktowany jak osoba, która nie ma odpowiednich uprawnień do kierowania pojazdem danej kategorii.

Jakie są kary za jazdę bez ważnego prawa jazdy?

Zgodnie z Kodeksem wykroczeń (art. 94 §1), za jazdę bez uprawnień możesz otrzymać mandat w wysokości od 1 500 zł do nawet 30 000 zł. Policjant może też od razu skierować sprawę do sądu. Sąd z kolei może orzec wobec Ciebie zakaz prowadzenia pojazdów przez okres od 6 miesięcy do 3 lat.

Aktualnie za brak ważnego prawa jazdy nie grożą punkty karne.

Nieważne prawo jazdy. Czy OC zadziała?

Dużo dotkliwsze konsekwencje czekają Cię, jeśli prowadząc samochód bez uprawnień spowodujesz wypadek lub kolizję. Bez ważnego prawa jazdy, za spowodowane szkody będziesz bowiem musiał zapłacić z własnej kieszeni.

Naszym okiem

Zgodnie z art. 43 ustawy o ubezpieczeniach, obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ubezpieczyciel może zwrócić się z roszczeniem regresowym do sprawcy zdarzenia, gdy ten nie miał uprawnień do kierowania tym pojazdem. Odszkodowanie zostanie wypłacone poszkodowanym, ale o jego zwrot towarzystwo ubezpieczeniowe zwróci się do sprawcy.
Stefania Stuglik, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Co więcej, jeśli w skutek wypadku spowodowanego nieumyślnie z Twojej winy ktoś dozna obrażeń ciała, grozi Ci kara pozbawienia wolności do lat 3. Jeżeli natomiast w wyniku takiego wypadku jakaś osoba poniesie ciężki uszczerbek na zdrowiu lub umrze, przewidywana przez prawo kara to pozbawienie wolności na czas od 6 miesięcy do lat 8.

Kiedy trzeba przedłużyć prawo jazdy?

Prawo jazdy trzeba przedłużyć przed upływem jego ważności - najlepiej z odpowiednim wyprzedzeniem, by nie dopuścić do sytuacji, w której dokument traci ważność, a Ty nie możesz legalnie prowadzić auta.

W Polsce najczęściej trzeba przedłużać prawo jazdy w dwóch przypadkach:

  • z powodu ograniczonego terminu ważności badań lekarskich, np. w przypadku problemów ze wzrokiem, cukrzycy, chorób neurologicznych lub przy wydawaniu dokumentu po 60. roku życia;
  • gdy wygasa sam dokument, mimo że badania są ważne, np. jeśli Twoje prawo jazdy było wydane czasowo (na 5, 10 czy 15 lat), a zdrowotnie wszystko jest w porządku.

Prawo jazdy kategorii B wydane po 2013 roku zazwyczaj ma ważność 15 lat (lub krócej, jeśli tak zdecydował lekarz). Dlatego dobrze jest sprawdzić datę ważności z odpowiednim wyprzedzeniem, np. na kilka tygodni przed końcem terminu.

Jak sprawdzić ważność prawa jazdy?

Datę ważności prawa jazdy możesz sprawdzić na kilka sposobów:

  1. Zerknąć na swój dokument. Na przedniej stronie (tzw. awersie prawa jazdy) znajdziesz tabelę z kilkoma datami. Interesuje Cię rubryka oznaczona numerem 4b, znajdująca się obok kategorii prawa jazdy – to właśnie tam widnieje data ważności dokumentu.

awers dokumentu prawa jazdy z zaznaczoną datą ważności

źródło: gov.pl

2. Sprawdzić termin online na rządowej stronie. Aby sprawdzić termin ważności prawo jazdy przez internet, postępuj według poniższych wskazówek:

  • wejdź na stronę www.gov.pl i wyszukaj usługę „Sprawdź uprawnienia kierowcy”. Możesz też skorzystać z linku poniżej, który przeniesie Cię bezpośrednio na tą stronę:

Sprawdź uprawnienia kierowcy

  • w odpowiednie pola wpisz swoje imię i nazwisko oraz serię i numer blankietu prawa jazdy.

Warto wiedzieć

Seria i numer blankietu zawiera siedem, osiem lub dziewięć znaków. Składa się z jednej lub dwóch liter oraz sześciu lub siedmiu cyfr (np. A1234567). Informacje te znajdziesz w lewym górnym rogu na rewersie prawa jazdy, zaraz pod kodem kreskowym. Zaznaczyliśmy ten obszar na zdjęciu poniżej.
 

rewers prawa jazdy z zaznaczonym numerem blankietu i kodem kreskowym

źródło: gov.pl

  • kliknij przycisk „Sprawdź uprawnienia”- po wykonaniu tej czynności zobaczysz m.in. status swojego prawa jazdy, datę ważności i ewentualne ograniczenia.

Jak sprawdzić ważność prawa jazdy w przypadku kilku kategorii?

Jeśli masz więcej niż jedną kategorię prawa jazdy (np. B i C), każda z nich może mieć inną datę ważności. Na rewersie prawa jazdy (czyli na jego drugiej stronie) znajduje się tabela z kategoriami (np. B, C, D) oraz dwoma kolumnami z datami:

  • rubryka 10 – data uzyskania uprawnienia,
  • rubryka 11 – data ważności dla danej kategorii.

Odszukaj interesującą Cię kategorię i sprawdź, co widnieje w kolumnie 11. Jeśli termin minął, ta konkretna kategoria jest już nieważna, nawet jeśli inne są nadal aktywne.

rewers prawa jazdy z zaznaczoną kolumną numer 11

źródło: gov.pl

Możesz też sprawdzić termin ważności swojego prawa jazdy przez internet – w tym celu skorzystaj ze sposobu, który opisaliśmy powyżej.

Jakie dokumenty są potrzebne do przedłużenia prawa jazdy?

Aby przedłużyć prawo jazdy, musisz przygotować kilka podstawowych dokumentów. Ich lista może się minimalnie różnić w zależności od urzędu, ale zazwyczaj wygląda tak:

  1. Wniosek o przedłużenie prawa jazdy - możesz go wypełnić online przez gov.pl lub osobiście w urzędzie (formularz dostaniesz na miejscu).
  2. Orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów - ważne max. 30 dni od daty wystawienia. Badanie wykonuje uprawniony lekarz (z listy zatwierdzonej przez starostwo).
  3. Kolorowe zdjęcie - aktualne, wykonane na wprost, o wymiarach 35×45 mm.
  4. Dowód osobisty lub paszport - do wglądu.
  5. Prawo jazdy, które traci lub już straciło ważność

Badania lekarskie na prawo jazdy – czy są obowiązkowe?

Osoby, które mają bezterminowe prawo jazdy, nie muszą wykonywać nowych badań lekarskich jeśli będą wymieniać dokument w ramach planowanej wymiany (w latach 2028–2033). Wystarczy złożyć wniosek i uiścić opłatę.

Jeśli jednak urząd będzie miał wątpliwości co do stanu zdrowia kierowcy, np. ze względu na podeszły wiek, może poprosić o aktualne orzeczenie lekarskie.

Od 2013 roku nowe prawa jazdy mają termin ważności (zwykle 15 lat). W takich przypadkach konieczne jest przeprowadzenie badania lekarskiego przy przedłużaniu dokumentu.

Nowe badania lekarskie trzeba zrobić także wtedy, gdy lekarz wcześniej skrócił ważność dokumentu prawa jazdy z powodów zdrowotnych (np. ze względu problemy ze wzrokiem), a także w przypadku kategorii zawodowych (C, C+E, D itd.), gdzie badania są obowiązkowe częściej, zazwyczaj co 5 lat

Gdzie i jak złożyć wniosek o przedłużenie prawa jazdy?

Wniosek o nowe prawo jazdy (przedłużenie prawa jazdy po terminie) możesz złożyć w:

  • w urzędzie miasta, w którym mieszkasz - jeśli jest to miasto na prawach powiatu,
  • w urzędzie dzielnicy - jeśli mieszkasz w Warszawie,
  • w starostwie powiatu, w którym mieszkasz.

Wniosek możesz złożyć osobiście lub przez portal ePUAP.

Ile kosztuje przedłużenie prawa jazdy i jak długo trwa procedura?

W związku z przedłużeniem prawa jazdy będziesz musiał pokryć koszty swoich badań lekarskich oraz ponieść tzw. opłaty administracyjnie.

  • Koszt badań lekarskich jest w Polsce regulowany prawnie i w 2025 roku wynosi 200 zł.
  • Opłata za wydanie prawa jazdy wynosi 100 zł.

Do powyższych opłat trzeba też doliczyć koszt wykonania nowego zdjęcia do dokumentu - w zależności od zakładu fotograficznego będzie to ok. 30 zł - 50 zł. Tym samym, przedłużenie prawa jazdy po terminie będzie kosztowało się ok. 250 zł.

Standardowo od momentu złożenia kompletu dokumentów i opłaty, na nowy dokument prawa jazdy będziesz musiał poczekać ok. 7-14 dni roboczych

Czy trzeba zdawać egzamin po przedawnieniu prawa jazdy?

W większości przypadków nie trzeba ponownie zdawać egzaminu na prawo jazdy, nawet jeśli Twój dokument stracił ważność. Polski system prawny rozróżnia dwie rzeczy:

  • dokument prawa jazdy (czyli fizyczny plastik z datą ważności),
  • oraz uprawnienia do kierowania pojazdami, które nabywasz po zdaniu egzaminu.

Jeśli Twoje uprawnienia nie zostały cofnięte lub unieważnione (np. za punkty karne, prowadzenie po alkoholu, czy poważne naruszenia przepisów), a jedynie upłynął termin ważności dokumentu, wystarczy:

  • zrobić nowe badanie lekarskie (jeśli jest wymagane),
  • złożyć wniosek w urzędzie,
  • uiścić opłatę i poczekać na nowy dokument.

Przedłużenie prawa jazdy po 10 latach – jak wygląda procedura?

Choć przepisy nie nakładają „terminu ważności” na uprawnienia, dłuższa przerwa w posługiwaniu się prawem jazdy może spowodować dodatkowe formalności, ale tylko w wyjątkowych sytuacjach.

Kiedy mogą pojawić się komplikacje?

  • Gdy od utraty ważności dokumentu minęło bardzo dużo czasu (np. kilkanaście lat), niektóre urzędy mogą wymagać dodatkowych wyjaśnień lub aktualizacji danych.
  • Gdy urząd podejrzewa, że nie jesteś zdolny do prowadzenia pojazdu może wezwać Cię na ponowne badania lekarskie.
  • Jeśli Twoje uprawnienia zostały cofnięte lub unieważnione, wtedy musisz przejść pełną procedurę jak nowy kandydat, łącznie z kursem i egzaminami.

Co zrobić, jeśli minęło wiele lat od utraty ważności?

  • Sprawdź status swoich uprawnień na gov.pl.
  • Umów się na badanie lekarskie.
  • Złóż wniosek o przedłużenie prawa jazdy jak w zwykłym trybie.

Jeśli urząd nie znajdzie podstaw do cofnięcia lub unieważnienia uprawnień, nie musisz się obawiać powrotu na kurs czy egzamin.

Przykład

Marek, 52-letni kierowca z Wrocławia, jeździł codziennie do pracy autem. Nie zauważył, że termin ważności jego prawa jazdy minął 3 tygodnie temu. Podczas rutynowej kontroli drogowej został zatrzymany przez policję. Mimo że fizycznie posiadał prawo jazdy, dokument był już nieważny. Otrzymał mandat w wysokości 1500 zł i zakaz dalszej jazdy. Na szczęście nie doszło do wypadku - w przeciwnym razie ubezpieczyciel mógłby domagać się od niego zwrotu kosztów odszkodowania.

Po powrocie do domu Marek:

  • sprawdził status swojego prawa jazdy przez gov.pl,
  • umówił się na badanie lekarskie, ponieważ miał prawo jazdy wydane na 10 lat,
  • złożył wniosek online, załączył zdjęcie i uiścił opłatę.

Po około 10 dniach odebrał nowy dokument w urzędzie. Od tamtej pory dodał sobie przypomnienie w kalendarzu na 2 miesiące przed kolejnym terminem.

 

Przedłużenie prawa jazdy a ubezpieczenie – zadbaj o komplet ochrony!

Jeśli Twoje prawo jazdy straciło ważność, nie tylko narażasz się na mandat - możesz również poważnie ucierpieć finansowo. W przypadku kolizji spowodowanej bez ważnych uprawnień, ubezpieczyciel OC wypłaci odszkodowanie poszkodowanemu, ale może później dochodzić jego zwrotu od Ciebie (tzw. regres). To oznacza, że nawet drobna stłuczka może kosztować Cię tysiące złotych z własnej kieszeni.

Dlatego warto działać kompleksowo: przedłuż ważność prawa jazdy na czas, ale także sprawdź, czy Twoje OC jest nadal aktualne. A jeśli chcesz jeszcze większego spokoju, rozważ zakup dobrego ubezpieczenia AC, które pokryje szkody w Twoim aucie, nawet jeśli wina będzie po Twojej stronie. To niewielki koszt w porównaniu z tym, co możesz stracić.

Warto wiedzieć:

  1. Nie wolno prowadzić pojazdu z nieważnym prawem jazdy. Grożą za to wysokie mandaty (od 1500 zł do 30 000 zł), a w skrajnych przypadkach nawet zakaz prowadzenia pojazdów.
  2. Za spowodowanie wypadku bez ważnego prawa jazdy odpowiadasz finansowo. ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie poszkodowanemu, ale może zażądać jego zwrotu od Ciebie.
  3. Prawo jazdy należy przedłużyć przed końcem jego ważności, sprawdzając odpowiednie daty dla każdej kategorii uprawnień, zarówno na dokumencie, jak i online przez gov.pl.
  4. Przedłużenie prawa jazdy po terminie nie wymaga ponownego egzaminu, o ile Twoje uprawnienia nie zostały cofnięte. Potrzebujesz jednak badań lekarskich (jeśli Cię dotyczą) i kompletu dokumentów.
  5. Wymiana prawa jazdy kosztuje około 250 zł i trwa zwykle 7-14 dni roboczych. Warto zadbać o nią z wyprzedzeniem, by uniknąć przerwy w możliwości prowadzenia samochodu.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

  1. Co zrobić, gdy minął termin ważności prawa jazdy?

    Należy jak najszybciej złożyć wniosek o wydanie nowego dokumentu. Konieczne może być także wykonanie badań lekarskich.

  2. Ile czasu można mieć nieważne prawo jazdy?

    Nie ma „okresu przejściowego”. Z chwilą utraty ważności dokument traci moc i nie wolno go używać do prowadzenia pojazdu.

  3. Ile kosztuje wymiana prawa jazdy po utracie ważności?

    Około 250 zł, w tym: 100 zł za wydanie dokumentu, 200 zł za badanie lekarskie (jeśli wymagane) i 30–50 zł za zdjęcie.

  4. Czy można jeździć, gdy termin ważności prawa jazdy minie?

    Nie. Jazda z nieważnym prawem jazdy jest traktowana jak prowadzenie bez uprawnień i grozi wysokim mandatem.

  5. Co zrobić, gdy kończy się termin na prawo jazdy?

    Umów się na badanie lekarskie (jeśli jest potrzebne), przygotuj dokumenty i złóż wniosek o przedłużenie prawa jazdy w urzędzie lub online.

  6. Co jeśli nie wymienię prawa jazdy w terminie?

    Nie będziesz mógł legalnie prowadzić pojazdu, a za jazdę z nieważnym dokumentem grozi mandat i - w razie wypadku - regres ubezpieczeniowy.