Utrata pracy a kredyt to poważny problem, z którym może się zetknąć tak naprawdę każdy kredytobiorca. Największym wyzwaniem jest tutaj dalsze regulowanie rat kredytowych, bo okazuje się to trudne bez źródła stałych dochodów. Sprawdź zatem, co zrobić w przypadku utraty pracy w trakcie spłaty kredytu oraz jak możesz się zabezpieczyć przed związanymi z tym problemami.
Przy ubieganiu się o kredyt gotówkowy lub kredyt hipoteczny potencjalny kredytobiorca musi udowodnić w banku, że posiada źródło dochodów, które pozwoli mu na spłatę zobowiązania. Tym źródłem jest najczęściej praca zarobkowa, która co prawda zapewnia stałe dochody, ale nie gwarantuje ich na zawsze. Nawet mając umowę o pracę na czas nieokreślony, można bowiem w każdej chwili otrzymać jej wypowiedzenie np. z powodu redukcji etatów lub likwidacji zakładu pracy. Banki zdają sobie z tego sprawę i dlatego oferują różne rozwiązania w sytuacji, gdy kredytobiorca straci pracę w trakcie trwania umowy kredytowej.
Najważniejsze informacje
- Utrata pracy może utrudnić spłatę kredytu, dlatego o takim zdarzeniu koniecznie trzeba poinformować bank. Bank powinien w takiej sytuacji umożliwić kredytobiorcy restrukturyzację kredytu poprzez odpowiednią zmianę warunków jego spłaty.
- W ramach restrukturyzacji kredytu bank może zaproponować np. odroczenie terminu spłaty rat kredytowych, wakacje kredytowe, czy też obniżenie rat poprzez wydłużenie okresu kredytowania.
- Banki zdają sobie sprawę z ryzyka utraty źródła dochodów, dlatego proponują kredytobiorcom wykupienie specjalnego ubezpieczenia od utraty pracy. Polega ono na tym, że w przypadku utraty zatrudnienia ciężar spłaty rat kredytowych przez określony czas bierze na siebie ubezpieczyciel.
- 1. Czy muszę poinformować bank o utracie pracy?
- 2. Utrata pracy a kredyt – co może zaproponować bank w takiej sytuacji?
- 3. Utrata pracy a kredyt hipoteczny
- 4. Utrata pracy a kredyt gotówkowy
- 5. Utrata pracy a kredyt ubezpieczony – co warto wiedzieć?
- 6. Mam kredyt i straciłem pracę – co robić, by uniknąć problemów?
- 7. Jak uchronić się przed problemami z kredytem wskutek utraty pracy?
Czy muszę poinformować bank o utracie pracy?
Dopóki będziesz spłacać terminowo raty kredytowe, bank może nawet nie wiedzieć, że straciłeś pracę. Nie ma bowiem żadnego centralnego rejestru, z którego mógłby taką informację uzyskać.
O utracie pracy nie musisz też informować banku, chyba że taki obowiązek narzuca wyraźnie umowa kredytowa. W praktyce niektóre banki faktycznie zamieszczają w niej takie zapisy i robią to nie bez przyczyny.
Utrata pracy przez kredytobiorcę dla banku oznacza wzrost ryzyka, że z powodu braku dochodów po prostu zaprzestanie on spłaty zobowiązania. W istocie dość często właśnie tak się dzieje. Jeśli bowiem kredytobiorca nie ma odpowiednich oszczędności, to przy braku bieżących dochodów zwyczajnie nie jest w stanie regulować rat kredytowych.
Powinieneś mieć świadomość, że jeśli nie poinformujesz banku o utracie pracy i jednocześnie zaprzestaniesz spłaty kredytu, czekają Cię poważne konsekwencje. Bank w takiej sytuacji rozpocznie rutynowe działania, jak wobec każdego innego dłużnika, czyli m.in.:
- będzie naliczał Ci odsetki karne za opóźnienie,
- uruchomi postępowanie windykacyjne,
- dokona stosownych wpisów w BIK, które zablokują Ci dostęp do innych kredytów.
Z czasem bank może też wypowiedzieć Ci umowę kredytową i dochodzić całej kwoty zobowiązania z pomocą komornika. Wiąże się to natomiast np. z zajęciem konta bankowego, a nawet licytacją składników majątku, w tym także nieruchomości, jeśli spłacasz kredyt hipoteczny.
Powyższych problemów możesz uniknąć, jeśli właśnie poinformujesz bank o utracie pracy. Informacja na ten temat zmieni bowiem Twoją sytuację w oczach banku, dla którego nie będziesz już zwykłym dłużnikiem. W związku z tym może Ci więc zaproponować różne rozwiązania, które ułatwią Ci spłatę kredytu w okresie poszukiwania nowego zatrudnienia.
Utrata pracy a kredyt – co może zaproponować bank w takiej sytuacji?
Utrata pracy oznacza całkowitą zmianę sytuacji finansowej kredytobiorcy w odniesieniu do tej, jaką miał przy zaciąganiu zobowiązania. Jest to dość istotne, ponieważ wspomina o tym art. 75c pkt. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe. Brzmienie tego przepisu jest następujące:
Bank powinien, na wniosek kredytobiorcy, umożliwić restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu, jeżeli jest uzasadniona dokonaną przez bank oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy.
Innymi słowy, w przypadku utraty pracy masz prawo wnioskować do banku o restrukturyzację kredytu, czyli zmianę jego warunków lub terminów spłaty, a bank powinien Ci taką restrukturyzację umożliwić.
Co w ramach restrukturyzacji kredytu może zaproponować Ci bank po utracie pracy? To zależy od tego, jaki rodzaj kredytu spłacasz, a więc czy jest to kredyt hipoteczny, czy kredyt konsumencki (np. kredyt gotówkowy).
Utrata pracy a kredyt hipoteczny
Zgodnie z art. 33 ustawy z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu bank powinien umożliwić restrukturyzację zadłużenia, jeżeli jest to uzasadnione oceną sytuacji majątkowej konsumenta. W ramach takiej restrukturyzacji może zaproponować następujące rozwiązania:
- czasowe zawieszenie spłaty kredytu hipotecznego – bank może tutaj zawiesić albo spłatę pełnych rat kredytowych (tzw. wakacje kredytowe), albo tylko ich części kapitałowej, co w obu
- przypadkach może zapewnić Ci sporą ulgę w okresie poszukiwania nowego zatrudnienia;
- zmianę wysokości rat kapitałowo-odsetkowych kredytu hipotecznego – możesz zatem wnioskować o ich czasowe obniżenie np. na okres kilku miesięcy;
- wydłużenie okresu kredytowania – taka zmiana warunków kredytu powoduje trwałe obniżenie rat kredytowych, a więc nie zawsze jest rozwiązaniem dla osób, które tylko czasowo pozostają bez pracy;
- inne działania umożliwiające spłatę zobowiązania – bank może Ci zaproponować także inne rozwiązania pomagające w spłacie kredytu po utracie pracy.
Istnieje jeszcze jedno rozwiązanie, które warto rozważyć po utracie pracy. Jako osoba bezrobotna masz bowiem prawo wnioskować o pomoc w spłacie kredytu hipotecznego z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców (FWK). W ramach takiej pomocy możesz liczyć na dopłaty do rat kredytowych z Banku Gospodarstwa Krajowego w wysokości do 2 000 zł miesięcznie przez okres nawet 36 miesięcy.
Potem dopłaty te będziesz musiał zwrócić, jednak na bardzo korzystnych warunkach i z szansą na ich częściowe umorzenie. O wsparcie z FWK możesz wnioskować za pośrednictwem swojego banku, gdzie uzyskasz też szczegółowe informacje o zasadach jego przyznawania.
Utrata pracy a kredyt gotówkowy
Jeśli straciłeś pracę i spłacasz kredyt gotówkowy, możesz wnioskować o jego restrukturyzację na podstawie art. 21 a ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. W jego treści znajduje się bowiem następujący zapis:
Kredytodawca, na wniosek konsumenta, jeżeli jest to uzasadnione jego sytuacją, może wyrazić zgodę na restrukturyzację zadłużenia polegającą na całkowitym albo częściowym refinansowaniu umowy o kredyt lub zmianie postanowień umowy o kredyt.
Zgodnie z przepisami restrukturyzacja kredytu może też obejmować różne rozwiązania:
- wydłużenie okresu obowiązywania umowy o kredyt,
- zmianę rodzaju umowy o kredyt,
- odroczenie spłaty wszystkich lub części rat na wskazany okres,
- zmianę oprocentowania,
- zawieszenie spłaty kredytu,
- częściowe spłaty,
- przewalutowanie,
- częściowe umorzenie i konsolidację zadłużenia.
W przypadku kredytu gotówkowego po utracie pracy w szczególności warto wnioskować o rozwiązania, które zaznaczyliśmy pogrubioną czcionką, ponieważ one najbardziej mogą okazać się pomocne w takiej sytuacji. Pamiętaj jednak, że bank nie na każde z nich musi się zgodzić, a swoją decyzję poprzedzi dokładnym zbadaniem Twojej faktycznej sytuacji finansowej.
Utrata pracy a kredyt ubezpieczony – co warto wiedzieć?
Obecnie wiele banków przy udzielaniu kredytu oferuje klientom ubezpieczenie, które może ich chronić także przed utratą pracy i dochodów. Zakup takiego ubezpieczenia wiąże się z dodatkowymi kosztami i nie jest obowiązkowy, jednak mimo to warto go rozważyć, zwłaszcza przy zaciąganiu zobowiązań na wysokie kwoty np. kredytu hipotecznego.
Ubezpieczenie od utraty pracy i dochodów działa bardzo prosto, ponieważ po faktycznej utracie zatrudnienia ubezpieczyciel przejmuje na siebie obowiązek spłaty rat kredytowych. Najczęściej spłaca takie raty przez 12 miesięcy, a więc przez okres wystarczający do tego, by kredytobiorca mógł spokojnie poszukać nowego zatrudnienia.
Przed zakupem ubezpieczenia kredytu od utraty pracy warto jednak dokładnie przeczytać jego warunki. Dość często bowiem przewidują one szereg sytuacji, w których nie można liczyć na spłatę zobowiązania przez ubezpieczyciela. Zazwyczaj taką sytuacją jest, gdy do zwolnienia z pracy doszło:
- za porozumieniem stron,
- w trybie dyscyplinarnym.
Ubezpieczyciele często też uzależniają wypłatę świadczenia od posiadania statusu bezrobotnego, a więc wiąże się to z koniecznością zarejestrowania w urzędzie pracy.
Mam kredyt i straciłem pracę – co robić, by uniknąć problemów?
Utrata pracy a kredyt to na pierwszy rzut oka spory problem, jednak tak naprawdę można go rozwiązać i to na różne sposoby. Podsumujmy zatem, co warto zrobić po stracie pracy krok po kroku, gdy do spłaty masz kredyt hipoteczny lub gotówkowy:
- Sprawdź, czy masz wykupione ubezpieczenie kredytu od utraty pracy.Jeśli tak, to zapoznaj się z warunkami polisy i zawnioskuj o wypłatę świadczenia. Możesz to zrobić bezpośrednio u ubezpieczyciela lub za pośrednictwem banku. Jeśli nie masz ubezpieczenia, przejdź do kolejnych kroków.
- Przeanalizuj swoje możliwości finansowe do spłaty kredytuPrzede wszystkim podlicz swoje oszczędności. Jeśli wystarczą Ci one na spłatę zobowiązania przez kilka miesięcy, wykorzystaj je na ten cel. Pamiętaj jednak, że oszczędności muszą Ci także wystarczyć na bieżące potrzeby, a więc gdy są zbyt niskie, rozważ inne sposoby na rozwiązanie problemu z kredytem.
- Poinformuj bank o utracie pracy i złóż wniosek o restrukturyzację kredytu.Jeśli nie jesteś w stanie spłacać kredytu po utracie pracy, jak najszybciej poinformuj o tym bank. Najlepiej od razu zawnioskuj też o konkretne formy wsparcia, które według Ciebie najlepiej pomogą Ci w Twojej sytuacji np. o czasowe zawieszenie rat kredytowych.
- Jeśli spłacasz kredyt hipoteczny rozważ Fundusz Wsparcia KredytobiorcówDopłaty do wysokich rat kredytowych zapewnią Ci dużą ulgę finansową i pozwolą na spokojne szukanie nowego zatrudnienia, co dzisiaj zajmuje nawet wiele miesięcy.
- Przy bardzo wysokim zadłużeniu i długotrwałym braku zatrudnienia rozważ upadłość konsumencką.Choć jest to opcja „atomowa”, to jednak bywa najlepszym rozwiązaniem w obliczu długotrwałej niewypłacalności. Dzięki upadłości konsumenckiej unikniesz bowiem bolesnych skutków egzekucji komorniczej i łatwiej wyjdziesz z długów, bo mogą być one nawet częściowo umorzone.
Pamiętaj również, czego nie należy robić po utracie pracy. Przede wszystkim nie ignoruj banku, a więc nie unikaj z nim kontaktu i rozmowy na temat swoich problemów. Jeszcze gorszym pomysłem jest zaciąganie chwilówek na spłatę rat kredytowych. W ten sposób jedynie odsuniesz problemy finansowe w czasie, a w rezultacie nawet je pogłębisz, jeśli wpadniesz w spiralę zadłużenia.
Jak uchronić się przed problemami z kredytem wskutek utraty pracy?
Tak naprawdę zawsze istnieje ryzyko utraty pracy w trakcie trwania umowy kredytowej i dlatego warto od początku zabezpieczyć się na ewentualność wystąpienia takiego zdarzenia. Możesz to zrobić poprzez:
- rozsądne zaciąganie kredytów – unikaj nadmiernego zadłużenia, a także nie bierz pożyczek, jeśli masz niestabilną sytuację zawodową lub finansową;
- wykupienie ubezpieczenia kredytu – pomyśl nie tylko o ubezpieczeniu od utraty pracy, ale także o polisie, która zapewni Ci bezpieczeństwo w przypadku choroby lub innych zdarzeń uniemożliwiających spłatę kredytu;
- budowanie poduszki finansowej – systematycznie odkładaj oszczędności, by zapewniły Ci środki na utrzymanie i spłatę zobowiązania nawet przez kilka miesięcy po utracie pracy.
Podsumowując, utrata pracy a kredyt to problem, z którym może zetknąć się praktycznie każdy kredytobiorca. Problem ten można jednak rozwiązać i to z pomocą samego banku. Najlepiej jednak go po prostu uniknąć, odpowiednio zabezpieczając się finansowo na wypadek wystąpienia takiej sytuacji.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Czy bank widzi wypowiedzenie umowy o pracę?
O wypowiedzeniu umowy o pracę bank może się dowiedzieć głównie na etapie wnioskowania o kredyt. Informacja o takim wypowiedzeniu widnieje wówczas w zaświadczeniu od pracodawcy o zatrudnieniu i zarobkach, jakie trzeba dołączyć do wniosku kredytowego. W trakcie trwania umowy kredytowej o utracie pracy powinien poinformować bank sam kredytobiorca, zwłaszcza jeśli taki obowiązek wynika z zapisów samej umowy.
Czy dostanę kredyt, jeśli straciłem pracę?
Bank nie udzieli kredytu osobie, która nie ma pracy, a więc i stałego źródła dochodu. Jego posiadanie warunkuje bowiem możliwość terminowej spłaty zobowiązania, czyli zdolność kredytową. Z tego samego względu trudny do uzyskania jest kredyt na wypowiedzeniu o pracę, gdy do utraty dochodów dojdzie w najbliższej przyszłości.
Czy można zmienić pracę, mając kredyt?
Tak, można zmienić pracę w trakcie trwania umowy kredytowej. W takim przypadku jednak warto sprawdzić warunki takiej umowy, ponieważ może ona przewidywać konieczność powiadomienia banku o zmianie pracodawcy oraz przedstawienia nowego zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach. Zmiana pracy zwykle oznacza zmianę wysokości dochodów, a zatem ma bezpośredni wpływ na zdolność kredytową.
