Katowice czy Kraków - gdzie mieszka się lepiej?

Pojedynek Miast to seria artykułów na Rankomat.pl, w której porównujemy ze sobą największe wybrane miasta Polski pod względem poziomu życia i ewentualnej przeprowadzki. Mamy na uwadze, że coraz więcej osób pracuje zdalnie i nie musi wiązać miejsca zatrudnienia z miejscem zamieszkania.

Pojedynkowe pary dobraliśmy według klucza: dystans do 200 kilometrów, podobna wielkość i rywalizacja o dominację w regionie. Zestawiliśmy już ze sobą Łódź i Warszawę, a także Toruń z Bydgoszczą czy Wrocław z Poznaniem. Teraz do pojedynku stają Katowice i Kraków, czyli największe miejscowości na Górnym Śląsku i w Małopolsce.

Miasta oceniamy w 10 kluczowych dla mieszkańców kategoriach, bazując na konkretnych liczbach i statystykach:

• jakość powietrza (wskaźnik PM2,5),
• poczucie bezpieczeństwa (w ocenie mieszkańców),
• opieka medyczna (poziom zadowolenia pacjentów),
• ceny posiłków na mieście (w restauracjach),
• komunikacja (ceny biletów jednorazowych i miesięcznych),
• przedszkola (koszty miesięczne),
• zarobki (wysokość miesięcznej pensji netto),
• wynajem mieszkania (ceny najmu + opłaty stałe),
• rynek nieruchomości (średnie ceny mieszkań),
• zieleń miejska (odsetek terenów zielonych w mieście).

W artykule wykorzystaliśmy głównie dane liczbowe pochodzące ze strony numbeo.com, gdzie informacje pochodzą bezpośrednio od mieszkańców poszczególnych miejscowości. Bazowaliśmy też na raportach GUS czy danych ze strony szybko.pl.

Smog w Krakowie i Katowicach na podobnym poziomie

Porównując ze sobą jakość powietrza w poszczególnych miastach bierzemy pod uwagę wskaźnik PM2,5. Dotyczy on stężenia cząsteczek o maksymalnej wielkości 2,5 mikrometra, czyli tych najbardziej szkodliwych dla ludzkiego organizmu. W aglomeracjach, w których powietrze jest najczystsze, wskaźnik ten mieści się w granicach 3-4. W Europie takie miasta znajdziemy przede wszystkim w Skandynawii. Jeśli PM2,5 przekroczy granicę 100, oznacza to, że powietrze w danym mieście silnie zagraża ludzkiemu zdrowiu.

W dominujących częściach Krakowa i Katowic średnie roczne stężenie PM2,5 mieści się w granicach 20,5-25,4, jak wynika z raportów Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska za rok 2019. Nie są to najgorsze statystyki, ale też pamiętajmy, że w chłodnych miesiącach smog jest zdecydowanie gęstszy, niż latem, a w niektórych rejonach Katowic i Krakowa również roczna średnia jest wyższa.

Tak czy inaczej, w pierwszej kategorii naszego pojedynku Krakowa z Katowicami zapisujemy remis.

Tabela 1. Źródło: gios.gov.pl (stan na 2019 r.).

W Krakowie znacznie bezpieczniej

Na portalu numbeo.com mieszkańcy Karkowa i Katowic ocenili poszczególne aspekty składające się na bezpieczeństwo w mieście, czyli m. in. zagrożenie kradzieżą samochodu i innego mienia czy napadem na tle etnicznym, religijnym czy rasistowskim. Na bazie tych opinii stworzono złożony wskaźnik bezpieczeństwa.

58% mieszkańców Katowic czuje się bezpiecznie w swoim mieście. W Krakowie wskaźnik ten jest zdecydowanie wyższy, bo wynosi 71%. W kategorii „bezpieczeństwo” zwycięstwo dla stolicy Małopolski.

Tabela 2. Źródło: numbeo.com (stan na: 08.07.2021 r.).

Kraków z lepszą opieką zdrowotną

Na ogólny poziom opieki medycznej składają się m.in. kompetencje personelu medycznego, koszty leczenia, okres oczekiwania na zabiegi i badania czy podejście do pacjenta. Niestety, żadne z porównywanych miast nie może się pochwalić zadowalającym poziomem opieki medycznej. 

W Katowicach pozytywnie wypowiada się na ten temat 52% mieszkańców, a w Krakowie, który zwycięża tę kategorię, 56%.

Tabela 3. Źródło: numbeo.com (stan na: 08.07.2021 r.).

Katowickie restauracje tańsze o ponad jedną trzecią

Każde większe miasto ma rozbudowaną ofertę gastronomiczną, w której rozstrzał cenowy bywa spory. Porównaliśmy Kraków z Katowicami pod względem średniej ceny trzydaniowego obiadu dla dwóch osób w średniej klasy restauracji. W największym mieście Górnego Śląska za tak spędzone popołudnie zapłacimy średnio 100 zł, a w Krakowie 135 zł.

35% różnicy w cenie nie pozostawia wątpliwości – punkt dla Katowic.

Tabela 4. Źródło: numbeo.com (stan na: 08.07.2021 r.).

Komunikacja publiczna tańsza w Katowicach

Coraz więcej mieszkańców dużych miast – jakimi bez wątpienia są Kraków i Katowice – rezygnuje na co dzień z jeżdżenia samochodami na rzecz komunikacji publicznej. Dlatego też ceny biletów tramwajowych i autobusowych mają istotny wpływ na komfort życia w dużej aglomeracji.

Za najtańszy jednorazowy bilet dla osoby dorosłej (bez żadnych zniżek) w Katowicach zapłacimy 3,60 zł, a w Krakowie 4 zł. Miesięczny kosztuje z kolei odpowiednio 99 zł i 148 zł. W tej kategorii lepsze dla portfela okazują się Katowice. 

Tabela 5. Źródło: mpk.krakow.pl, metropoliaztm.pl (stan na: 08.07.2021 r.).

W Katowicach przedszkola o 40% tańsze, niż w Krakowie

Dawniej, kiedy w wielu rodzinach tylko jedno z rodziców pracowało, zapotrzebowanie na przedszkola było mniejsze. Współcześnie bardzo często brakuje miejsc w publicznych placówkach, co naraża rodziców na dodatkowe koszty - i to niemałe.

Jeśli chcemy wysłać dziecko do prywatnego przedszkola w Katowicach, musimy liczyć się z wydatkiem rzędu 738 zł miesięcznie. W Krakowie za taką samą usługę zapłacimy już jednak 1027 zł. Prawie 40% różnicy w kosztach bezdyskusyjnie przesądza o zwycięstwie Katowic.

Tabela 6. Źródło: numbeo.com (stan na: 08.07.2021 r.).

W Krakowie płacą zdecydowanie lepiej

Wyższe zarobki często są argumentem przesądzającym o zmianie miejsca zamieszkania. Decydując się na emigrację zarobkową wewnątrz kraju warto najpierw porównać ze sobą zarobki w poszczególnych miastach.

W Katowicach średnia miesięczna pensja to 3 204 zł netto. W Krakowie kwota ta jest wyraźnie wyższa, konkretnie o 448 zł, czyli wynosi 3 652 zł netto. Pod względem zarobków zwycięża więc dawna stolica Polski.

Tabela 7. Źródło: numbeo.com (stan na: 8.07.2021 r.).

Wynajem i czynsze wyraźnie wyższe w Krakowie

Jeśli chcemy wynająć kawalerkę w centrum Katowic, to musimy liczyć się z wydatkiem rzędu 1 993 zł miesięcznie. Identyczne lokum w centrum Krakowa będzie nas kosztowało 2 791 zł. Wynajem poza centrum jest oczywiście tańszy – kawalerka na obrzeżach Katowic to 1 610 zł za miesiąc, a w Krakowie 2 0016 zł. Różnice w cenach sięgają więc 40%.

Poza czynszem lokatorzy muszą regulować stałe opłaty, czyli rachunki za prąd, ogrzewanie, wodę i wywóz śmieci. W Katowicach średnio płaci się za nie 551 zł, a w Krakowie 687 zł.

We wszystkich trzech podkategoriach składających się na koszty najmu zdecydowanie lepiej wypadają Katowice, więc to one zwyciężają w całej kategorii. 

Tabela 8. Źródło: numbeo.com (stan na: 8.07.2021 r.).

W Krakowie jedne z najdroższych nieruchomości w Polsce

Na początku lipca 2021 roku przeciętne mieszkanie w Katowicach kosztowało 400 855 zł, a średnia cena mkw. w tym mieście wynosiła 7 178 zł. Nie są to małe liczby, ale jeśli porównamy je do stawek krakowskich, mogą wydać się atrakcyjne. W analogicznym czasie w stolicy Małopolski średni koszt mieszkania był na poziomie 512 472 zł, a mkw. kosztował 10 357 zł.

Nieruchomości w Krakowie należą do najdroższych w całym kraju i ustępują tylko warszawskim i sopockim. Trudno się więc dziwić, że w tej kategorii zwyciężają Katowice.

Tabela 9. Źródło: szybko.pl (stan na 8.07.2021 r.).

Zielone Katowice? Tak, to prawda

Można powiedzieć, że lasy i przestrzenie zieleni zorganizowanej dla mieszkańców dużych miast to swoiste oazy. W dobie coraz silniejszej urbanizacji przestrzeni miejskiej zwykłe parki i skwery są na wagę złota.

W Krakowie zaledwie 10% przestrzeni miasta zajmują tereny zielone i taki wynik raczej nie jest szokujący, chociaż oczywiście dla mieszkańców nie jest też dobrą wiadomością. Dla osób nie znających za dobrze Katowic zaskakujący może natomiast być fakt, że zieleń stanowi tam aż 43% powierzchni miasta. Oczywiście, w centrum jest jej zdecydowanie mniej, niż na obrzeżach, ale i tak jest to bardzo dobry wynik, a w porównaniu do Krakowa rewelacyjny. 

Punkt dla zielonych Katowic.

Tabela 10. Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS (stan na 2020 r.).

Katowice czy Kraków – które miasto jest lepsze do mieszkania?

Pojedynek Katowice-Kraków zwycięża stolica Górnego Śląska, która okazała się lepsza w 6 kategoriach: ceny posiłków na mieście, komunikacja, opłaty za przedszkole, koszty wynajmu, ceny mieszkań i zieleń miejska. W kategorii, w której porównywaliśmy jakość powietrza, padł remis.

Dla wielu osób wyniki akurat tego Pojedynku Miast mogą być zaskakujące. Zdaje się, że dla większości Polaków Kraków jawi się jako miejsce lepsze do życia, niż znajdujące się na silnie zurbanizowanym i gęsto zaludnionym Śląsku, Katowice. Opinie samych mieszkańców są jednak inne, podobnie jak niektóre liczby, np. te dotyczące zieleni miejskiej. Katowice zwyciężyły też prawie we wszystkich „ekonomicznych” kategoriach, poza zarobkami. Jest tam więc zdecydowanie taniej, niż w Krakowie, chociaż oczywiście różnice w wydatkach, przynajmniej częściowo, rekompensują krakowskie pensje

Michał Ratajczak, ekspert Rankomat

Tabela 11. Źródło: opracowanie własne.

Katowice czy Kraków – gdzie taniej ubezpieczysz mieszkanie?

Obliczyliśmy dodatkowo koszty ubezpieczenia mieszkania w obu omawianych miastach. Pod uwagę wzięliśmy 50-metrowy lokal. Jako że w Katowicach średnia cena mkw. wynosi 7 178 zł, przeciętne mieszkanie o wspomnianym metrażu kosztuje 358 900 zł. Analogiczna nieruchomość w Krakowie – przy stawce 10 357 zł za mkw. – to z kolei 517 850 zł (ceny mkw. za szybko.pl, stan na 8.07.2021 r.).

Kalkulacje przeprowadziliśmy dla polisy uwzględniającej ochronę murów, elementów stałych i ruchomości od zdarzeń losowych, powodzi i kradzieży z włamaniem.

Najtańszą polisę dla mieszkania w Katowicach kupimy już za 197 zł, podczas gdy najdroższa kosztuje 475 zł. Średni koszt omawianego ubezpieczenia to z kolei 274 zł.

Tabela 12. Źródło: rankomat.pl (stan na: 20.07.2021 r.).

W Krakowie dla omawianego wariantu polisy roczne składki rozpoczynają się od 220 zł, a kończą na 613 zł. Średnio za takie ubezpieczenie zapłacimy 341 zł, czyli o 67 zł drożej, niż w przypadku Katowic. Różnica ta wynika z lokalizacji, która ma duże znaczenie w kontekście wartości nieruchomości, a im droższa nieruchomość, tym więcej kosztuje jej ubezpieczenie.

Tabela 13. Źródło: rankomat.pl (stan na: 20.07.2021 r.).