Gdzie jechać na narty za granicę? 10 najlepszych ośrodków narciarskich

Zastanawiasz się, gdzie warto pojechać na narty za granicę? Który ośrodek narciarski wybrać dla średnio zaawansowanych narciarzy, a który dla początkujących? Jakie europejskie kurorty narciarskie sprawdzą się dla rodzin z dziećmi? Zweryfikowaliśmy dla Ciebie najważniejsze informacje oraz ceny.

Dlaczego warto jechać na narty za granicę?

Narty w Europie, mimo że nierzadko taka wyprawa oznacza podróż samolotem, to rozwiązanie, na które decydują się zarówno zaawansowani narciarze, jak i początkujący. Powodów jest wiele:

• Sezon narciarski w większości miejsc w Europie jest dłuższy niż w Polsce, a pogoda płata mniejsze figle.

• Zagraniczne kurorty narciarskie oferują doskonałą infrastrukturę i świetnie przygotowane trasy narciarskie.

• Stoki europejskie zapewniają świetne warunki również dla narciarzy biegowych.

• Wiele największych ośrodków narciarskich, wraz z trasami narciarskimi, jest świetnie dostosowanych do potrzeb najmłodszych.

• Atrakcyjna oferta après-ski. Po dniu na stoku można korzystać z bogatej oferty restauracji, spa czy lokalnych atrakcji, takich jak termalne baseny. Wyjazd staje się więc nie tylko narciarskim przeżyciem, ale także okazją do odpoczynku i odkrywania lokalnej kultury.

Gdzie jechać na narty do najpopularniejszych ośrodków narciarskich?

Przygotowaliśmy dla Ciebie listę kilku najpopularniejszych kurortów narciarskich w Europie. Zobacz, gdzie warto szusować, z jakimi cenami trzeba się liczyć i dlaczego warto właśnie tam zaplanować zimowy wyjazd.

Zermatt, Szwajcaria

Szwajcarski ośrodek narciarski uosabia wszystko, co najlepszego mają do zaoferowania alpejskie kurorty na zimowe wakacje: świetnie przygotowane stoki z trasami narciarskimi o różnym stopniu trudności, doskonałą infrastrukturę i mnóstwo atrakcji, które uprzyjemniają zimowy wyjazd.

Kurort narciarski otoczony jest czterotysięcznikami, nad którymi króluje słynny Matterhorn i umiejscowiona tam stacja narciarska. Matterhorn to najwyżej położony ośrodek sportów zimowych w Alpach. To blisko 350 kilometrów tras i ponad 50 wyciągów. Ośrodek narciarski Zermatt charakteryzują wysokie ceny i luksusowy charakter.

Ceny skipassów

Przejście alpejskie Matterhorn

• 01.11. - 30.04.

  • Zermatt - Cervinia (easy): CHF 124,00

  • Zermatt - Cervinia (powrót): CHF 190,00

• 01.05. - 30.06. / 01.09. - 31.10.

  • Zermatt - Cervinia (easy): CHF 148,00

  • Zermatt - Cervinia (powrót): CHF 228,00

• 01.07. - 31.08.

  • Zermatt - Cervinia (easy): CHF 162,00

  • Zermatt - Cervinia (powrót): CHF 250,00

Uwaga!

W Zermatt zakazany jest ruch aut spalinowych.

Kitzbühel, Austria

Stoki narciarskie dla zaawansowanych narciarzy oraz amatorów, idealne warunki przez cały sezon, trasy biegowe (najdłuższa trasa biegowa liczy 13 km), a do tego – przepiękne widoki. Wszystko to znajdziemy w Kitzbühel. To łącznie blisko 180 km tras i kilkadziesiąt wyciągów.

Kitzbühel to miejsce, które od lat wyznacza standardy wśród europejskich ośrodków narciarskich. Wyjazd tutaj to nie tylko okazja do szusowania po świetnie przygotowanych trasach, ale również doświadczenie górskiego uroku w wyjątkowym wydaniu. To, co wyróżnia Kitzbühel, to różnorodność tras – od malowniczych stoków dla początkujących, przez wymagające zjazdy dla zaawansowanych, aż po imponujące tereny do freeride’u. W regionie znajdą się atrakcje dla tych, którzy cenią spokojne, techniczne zjazdy, jak i doskonale dostoswane tereny do wymagań miłośników adrenaliny i doświadczonych narciarzy. Widoki na alpejskie grzbiety czy zjazdy z panoramą pokrytych śniegiem dolin tworzą atmosferę, która zapada w pamięć na długo.

Ceny skipassów

• 1 Dzień

  • Dorośli: € 76,00

  • Dzieci: € 38,00

  • Nastolatki: € 57,00

• 1 Dzień od 11:30

  • Dorośli: € 70,50

  • Dzieci: € 35,50

  • Nastolatki: € 53,00

• 1 Dzień od 12:00

  • Dorośli: € 68,50

  • Dzieci: € 34,50

  • Nastolatki: € 51,50

• 1 Dzień od 13:00

  • Dorośli: € 58,00

  • Dzieci: € 29,00

  • Nastolatki: € 43,50

• 2 Dni

  • Dorośli: € 151,00

  • Dzieci: € 75,50

  • Nastolatki: € 113,50

Uwaga!

Kitzbühel słynie z najbardziej stromej trasy narciarskiej w Alpach – nachylenie wynosi tam do 70 stopni.

Val Gardena, Włochy

Val Gardena to malownicza dolina, na którą składają się trzy miejscowości – Santa Cristina Valgardena, Selva di Val Gardena i Ortisei. To ośrodek narciarski zarówno dla doświadczonych narciarzy, jak i miłośników sportów zimowych, którzy naukę mają dopiero przed sobą. Odnajdują się tu też pasjonaci narciarstwa biegowego. Trasy narciarskie o różnym stopniu trudności łącznie liczą ok. 175 km.

Val Gardena to miejsce, w którym sport zimowy spotyka się z zachwycającą scenerią Dolomitów i nieograniczonymi możliwościami spędzania czasu na świeżym powietrzu. Rozciągające się między malowniczymi miasteczkami, takimi jak Ortisei, Santa Cristina czy Selva Gardena, trasy zapewniają idealne warunki zarówno dla narciarzy, jak i snowboardzistów. Sieć nowoczesnych wyciągów minimalizuje czas oczekiwania i pozwala skupić się na tym, co najważniejsze – na przyjemności z jazdy. Val Gardena to także doskonały punkt wyjściowy do eksploracji regionu Dolomiti Superski, co sprawia, że nawet najbardziej ambitni narciarze nie odczują braku wyzwań.

Oprócz narciarstwa zjazdowego miejsce to oferuje rozbudowaną infrastrukturę dla miłośników narciarstwa biegowego oraz freestyle'u. Niezależnie od wybranego stylu, każdy może liczyć na świetne warunki i różnorodne atrakcje, od snowparków po długie zjazdy, które sprawią, że każdy dzień na stoku będzie inny.

Ceny skipassów

• Dorośli: 800,00 €

• Młodzież (urodzeni w latach 2007–2016): 590,00 €

• Seniorzy (urodzeni w 1959 roku i wcześniej): 800,00 €

• Dzieci (urodzone w latach 2017–2021): 270,00 €

Uwaga!

Val Gardena to nie tylko wspaniały ośrodek narciarski, ale też region, który słynie z rękodzieła.

Chamonix-Mont Blanc, Francja

To ośrodek, który chętnie wybierają doświadczeni narciarze – znajduje się tu najwyższy szczyt Alp, czyli Mont Blanc. Chamonix to 6 osobnych ośrodków, ok. 170 km tras, blisko 70 wyciągów i imponująca liczba szkółek narciarskich. Najdłuższa trasa liczy aż 19 km, a tereny narciarskie zajmują łącznie blisko 120 km. Oprócz trudnych tras znajdują się tu też trasy zielone i niebieskie. To prawdziwy raj dla miłośników sportów zimowych!

Chamonix-Mont-Blanc to jeden z najbardziej rozpoznawalnych ośrodków narciarskich na świecie. Usytuowane w sercu Alp Francuskich, Chamonix przyciąga zarówno miłośników sportów zimowych, jak i alpinistów, którzy doceniają wyjątkowe połączenie różnorodnych tras i spektakularnych krajobrazów. Dzięki swojej unikalnej lokalizacji u stóp Mont Blanc, ośrodek oferuje nie tylko dostęp do jednych z najbardziej malowniczych stoków, ale również niesamowitą atmosferę miasteczka, które od lat pełni rolę centrum sportów górskich.

Dolina Chamonix to sześć odrębnych ośrodków narciarskich, które zaspokoją potrzeby zarówno początkujących, jak i zaawansowanych narciarzy. Znajdują się tu stoki o różnym stopniu trudności, od łagodnych tras po ekstremalne zjazdy poza szlakami. Dostęp do lodowca Vallée Blanche, to jedno z najbardziej kultowych miejsc w Alpach, umożliwiające narciarzom i snowboardzistom zjazd w otoczeniu lodowca, co gwarantuje niezapomniane wrażenia. Oprócz narciarstwa, w Chamonix można spróbować skialpinizmu, freeride’u czy wspinaczki lodowej, co czyni to miejsce idealnym dla poszukiwaczy adrenaliny. Bliskość najwyższego szczytu Alp dodaje całemu regionowi niepowtarzalnego charakteru. Możliwość podziwiania majestatycznego masywu Mont Blanc to element, który wyróżnia Chamonix na tle innych ośrodków narciarskich.

Ceny skipassów

• 4 godziny

  • Dorośli (15-64 lata): 61,00€

  • Dzieci i seniorzy (5-14 lat & 65-79 lat): 51,90€

  • Rodzina 2 dorosłych + 2 dzieci lub więcej): brak danych

• 1 dzień

  • Dorośli (15-64 lata): od 50,60€ do 71,00€

  • Dzieci i seniorzy (5-14 lat & 65-79 lat): od 43,00€ do 60,40€

  • Rodzina (2 dorosłych + 2 dzieci lub więcej): brak danych

• 2 dni

  • Dorośli (15-64 lata): od 156,90€ do 220,20€

  • Dzieci i seniorzy (5-14 lat & 65-79 lat): od 88,00€ do 133,00€

  • Rodzina (2 dorosłych + 2 dzieci lub więcej): brak danych

• 3 dni

  • Dorośli (15-64 lata): od 74,80€ do 113,10€

  • Dzieci i seniorzy (5-14 lat & 65-79 lat): od 272,80€ do 412,40€

  • Rodzina (2 dorosłych + 2 dzieci lub więcej): brak danych

Zilertal Arena, Austria

Trasy o różnych stopniach trudności, szkoła narciarska (niejedna!), warunki idealne dla początkujących i zaawansowanych narciarzy – wszystko to czeka w Zilertal Arena. Ten tyrolski ośrodek położony ok. 60 km od Innsbrucku uchodzi z jeden z najciekawszych w Austrii. Szusujący mogą skorzystać z blisko 160 km stoków (najdłuższa trasa liczy 11 km) i kilkudziesięciu wyciągów.

Zillertal Arena to teren o powierzchni 150 km tras, który oferuje wspaniałe możliwości zarówno dla rodzin z dziećmi, jak i dla pasjonatów bardziej wymagających tras. Każda osoba może tu znaleźć coś odpowiedniego do swojego poziomu zaawansowania. Ośrodek wyposażony jest w nowoczesne wyciągi, które pozwalają szybko dotrzeć na szczyt, zapewniając wygodę i komfort użytkownikom. Po intensywnym dniu na stoku, Zillertal Arena zapewnia liczne opcje après-ski, które stanowią integralną część zimowego wypoczynku. W takich miejscach jak Gerlos czy Zell am Ziller można spędzić czas w lokalnych barach i schroniskach, które zapraszają na relaksujące napoje i wspólne świętowanie.

Zillertal Arena to również doskonałe warunki dla miłośników bardziej nietypowych aktywności zimowych. Wspinaczka lodowa na wodospadzie Untersulzbach, snow tubing w Gerlosstein czy możliwość wycieczek z przewodnikiem na rakietach śnieżnych sprawiają, że oferta dla turystów jest wyjątkowo różnorodna. Dla tych, którzy szukają nieco spokojniejszego kontaktu z naturą, atrakcje takie jak spacer po promenadzie Gerlosstein oferują możliwość podziwiania pięknych górskich widoków w spokojnej atmosferze.

Uwaga!

Kompleks Zilertal Arena składa się z pięciu wiosek narciarskich: narciarskich: Zell am Ziller, Gerlos, Königsleiten, Hochkrimml i Wald-Königsleiten.

Jasná, Słowacja

Jasná to największa stacja narciarska u naszych południowych sąsiadów. Choć nie brakuje tu trudnych odcinków, polecana jest też początkującym – łącznie to blisko 36 km tras. Do dyspozycji narciarzy są: wyciągi orczykowe, wyciągi krzesełkowe i gondole, z których aż 11 dostosowano do potrzeb najmłodszych narciarzy. Choć do udanego szusowania niezbędne są dobre warunki pogodowe, z pomocą przychodzą trasy sztucznie naśnieżane. Trasy zjazdowe, które często gościły gwiazdy Pucharu Świata, są znane ze swojej różnorodności, dzięki czemu każdy narciarz znajdzie coś odpowiedniego dla siebie.

Warto także zwrócić uwagę na nowoczesną infrastrukturę – koleje linowe, wyciągi krzesełkowe oraz gondole o wysokiej przepustowości zapewniają komfort poruszania się po terenie ośrodka. Nowością, która z pewnością ułatwi dostęp do wyższych partii gór, jest nowa kolejka gondolowa, która pozwala dotrzeć na szczyt Chopoka w zaledwie 11 minut. Jasná to również miejsce, które wychodzi naprzeciw oczekiwaniom osób poszukujących dodatkowych atrakcji po dniu spędzonym na stoku. Oferta après-ski jest bogata, a liczne wydarzenia kulturalne i muzyczne, takie jak występy DJ-ów i artystów, sprawiają, że wieczory w ośrodku są równie interesujące jak dzień na stoku. Dla miłośników zimowych sportów oferowane są również strefy freeride, a dla rodzin z dziećmi – specjalne strefy treningowe, które ułatwiają naukę i rozwój umiejętności.

Ceny skipassów

Gopass tickets (w ośrodku, płatność tylko kartą):

• 1-dniowy karnet narciarski: 67€

• 2-dniowy karnet narciarski: 132€

• 3-dniowy karnet narciarski: 195€

Gopass.travel (online):

• 1-dniowy karnet narciarski: 65€

• 2-dniowy karnet narciarski: 126€

• 3-dniowy karnet narciarski: 186€

Uwaga!

Ośrodek organizuje zawody World Freeride Race.

Szpindrelowy Mlyn, Czechy

Szpindlerowy Młyn to kurort położony w czeskiej części Karkonoszy, blisko granicy z Polską (ok. 60 km). To jeden z najpopularniejszych ośrodków narciarskich w naszej części Europy i kolebka narciarstwa czeskiego. Ośrodek dzieli się na dwa kompleksy – Medvědín i Svaty Petr. Narciarze mają do dyspozycji trasy narciarskie o łącznej długości blisko 25 km. Region świetnie sprawdzi się dla miłośników łagodnych stoków.

Spindlerowy Młyn to jeden z najbardziej znanych ośrodków narciarskich w Czechach, który przyciąga turystów zarówno z Polski, jak i z innych krajów. Znajdziesz tu doskonałe warunki do uprawiania narciarstwa i snowboardu i szeroki wybór tras o różnym stopniu trudności, dzięki czemu każdy, niezależnie od poziomu zaawansowania, będzie mógł cieszyć się komfortem jazdy. W ośrodku dostępne są także nowoczesne wyciągi oraz koleje linowe, które zapewniają szybki dostęp do najpiękniejszych tras. Dodatkowo Spindlerowy Młyn to świetna baza wypadowa do zwiedzania Karkonoszy, które zachwycają swoim urokiem przez cały rok. Dla osób, które szukają spokoju i wytchnienia od zgiełku większych kurortów, jest to doskonałe miejsce na spokojny, ale aktywny wypoczynek.

Warto także podkreślić rozwiniętą infrastrukturę turystyczną, w tym liczne hotele i pensjonaty, które zapewniające warunki noclegowe o wysokim standardzie, a także dostęp do wellness i innych usług.

Ceny skipassów

KASA (w ośrodku)

• 1-dniowy skipas: 1690 CZK

• 2-dniowy skipas: 3280 CZK

• 3-dniowy skipas: 4920 CZK

GOPASS Tickets (w ośrodku, płatność tylko kartą)

• 1-dniowy skipas: 1530 CZK

• 2-dniowy skipas: 3000 CZK

• 3-dniowy skipas: 4500 CZK

GOPASS e-shop (online e-shop)

• 1-dniowy skipas: 1350 CZK

• 2-dniowy skipas: 2590 CZK

• 3-dniowy skipas: 3790 CZK

Uwaga!

W 1949 Szpindlerowy Młyn gościł zimowe akademickie mistrzostwa świata w narciarstwie.

Livigno, Włochy

Pośród najbardziej znanych ośrodków narciarskich we Włoszech nie może zabraknąć Livigno. Trasy zjazdowe łącznie liczą blisko 115 kilometrów – większość ma kolor czerwony. Znajdują się tu też liczne trasy biegowe – to prawdziwy raj dla amatorów narciarstwa biegowego! Livigno słynie też z bogatej oferty Après ski.

Livigno to doskonałe miejsce dla tych, którzy szukają połączenia dobrych warunków narciarskich z atrakcyjną lokalizacją. Dzięki specyficznemu klimatowi i położeniu, w regionie panują stabilne warunki pogodowe do uprawiania narciarstwa przez niemal cały sezon. Dodatkowo, dzięki rozbudowanej infrastrukturze, narciarze i snowboardziści mają możliwość korzystania z nowoczesnych wyciągów i bogatej oferty usług dodatkowych. Zróżnicowanie skipassów pozwala na elastyczność w wyborze opcji dostępu do tras w samym Livigno, a także w pobliskich ośrodkach narciarskich, co czyni pobyt jeszcze bardziej atrakcyjnym. Livigno to również świetny wybór dla osób ceniących sobie możliwość uprawiania narciarstwa biegowego. Liczne trasy biegowe w malowniczej dolinie stwarzają warunki do spokojnych wypadów na "biegówki".
Dzięki strefie wolnocłowej, Livigno stanowi także idealne miejsce na zakupy, oferując szeroki wybór produktów po korzystnych cenach. Urok samego miasteczka z typową dla regionu architekturą i wysokogórskim klimatem, sprawia, że jest to miejsce nie tylko do aktywnego wypoczynku, ale także do relaksu i cieszenia się wyjątkową atmosferą alpejskiego kurortu.

Ceny skipassów

• Całodniowy:

  • Dzieci: 18,50 €

  • Młodzież: 31,00 €

  • Dorosły: 36,50 €

  • Senior: 31,00 €

• 2 dni:

  • Dzieci: 36,50 €

  • Młodzież: 62,00 €

  • Dorosły: 73,00 €

  • Senior: 62,00 €

• 3 dni:

  • Dzieci: 54,50 €

  • Młodzież: 93,00 €

  • Dorosły: 109,50 €

  • Senior: 93,00 €

Uwaga!

Włosi określają region Livigno jako Mały Tybet.

Courchevel, Francja

Courchevel jest obok Belleville i Méribel jednym z trzech ośrodków we francuskich Trzech Dolinach. Doskonale przygotowane trasy o łącznej długości 600 km i liczne nowoczesne wyciągi narciarskie, czynią z Trzech Dolin największy teren narciarski na świecie. Sam Courchevel obejmuje ok. 150 km tras: dla zaawansowanych, początkujących miłośników narciarstwa oraz snowboardzistów.

Courchevel to jedno z najbardziej prestiżowych miejsc w Alpach. Ośrodek, będący częścią największego regionu narciarskiego na świecie – Trzech Dolin, przyciąga zarówno profesjonalnych sportowców, jak i amatorów ceniących sobie aktywności na świeżym powietrzu i luksusowy pobyt w górach. Rozbudowana sieć wyciągów oraz różnorodność terenów sprawiają, że narciarze mogą liczyć na doskonałe warunki przez cały sezon. Dla miłośników narciarstwa biegowego, Courchevel zapewnia wymagające, ale i malownicze trasy, które stanowią alternatywę do zjazdów.

Ceny skipassów

Dorośli:

• 1 dzień: 72,00 €

• 4 godziny: 61,50 €

• 2 dni: 144,00 €

• 3 dni: 216,00 €

Dzieci:

• 1 dzień: 59,00 €

• 4 godziny: 50,40 €

• 2 dni: 118,00 €

• 3 dni: 177,10 €

Uwaga!

W Courchevel dla narciarzy i snowboardzistów przewidziano specjalne strefy tematyczne.

Cortina d’Ampezzo, Włochy

Cortina d"Ampezzo to włoski kurort narciarski, w którym można spotkać gwiazdy z pierwszych stron gazet. Słynący z luksusu region to niemal 80 tras o łącznej długości 120 kilometrów. Nie brakuje tu szkółek narciarskich, a mnogość tras niebieskich sprawia, że to idealny kierunek na rodzinny narciarski wyjazd.

Cortina d'Ampezzo to ośrodek, który łączy w sobie bogatą historię, wyjątkowe tereny narciarskie oraz sporą ofertę usług, zarówno dla narciarzy, jak i dla osób szukających innych form aktywnego wypoczynku. Ośrodek objął rolę gospodarza Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 1956 roku, co podkreśliło jego znaczenie w świecie sportów zimowych.

Dzięki trzem oddzielnym, ale połączonym skipassami terenów narciarskich, Cortina oferuje wiele opcji dla narciarzy na różnych poziomach zaawansowania. Tereny zjazdowe w różnych częściach ośrodka są dość mocno zróżnicowane – od łatwych tras dla rodzin, po wymagające zjazdy dla bardziej doświadczonych narciarzy. Warto zwrócić uwagę na wyjątkowe trasy, jak ta przy Forcella Staunies, uznawana za jedną z najsłynniejszych w Dolomitach. Dodatkowo, łatwy dostęp do terenów narciarskich zapewniają zarówno nowoczesne kolejki linowe, jak i skibusy, co gwarantuje wygodę i oszczędność czasu.

• 1-dniowy

  • Dzieci 42,00 €

  • Młodzież 58,00 €

  • Dorośli 83,00 €

  • Seniorzy 75,00 €

• 2-dniowy

  • Dzieci 83,00 €

  • Młodzież 116,00 €

  • Dorośli 165,00 €

  • Seniorzy 149,00 €

• 6-dniowy

  • Dzieci 225,00 €

  • Młodzież 314,00 €

  • Dorośli 449,00 €

  • Seniorzy 404,00 €

Uwaga!

W Cortinie kręcono m.in. film James Bond – na zabójczej misji.

Ubezpieczenie na narty w Europie – jak je wybrać?

Ubezpieczenie narciarskie jest ważne dla wszystkich podróżujących po Europie i do dalszych zakątków świata. Usługi medyczne poza granicami Polski, zwłaszcza w alpejskich kurortach, są bardzo drogie.

Tymczasem karta EKUZ refunduje tylko podstawowe usługi i działa wyłącznie w ośrodkach publicznych – nie refunduje leczenia w prywatnych klinikach(!), do których zwykle dostęp ze stoku zwykle jest najszybszy. Co więcej, istnieją też kraje, w których ubezpieczenie narciarskie jest prawnie wymagane – należą do nich Włochy.

Sporty zimowe, w tym zwłaszcza sporty ekstremalne, rodzą ryzyko. Nie warto go podejmować! Ubezpieczenie turystyczne pozwoli Ci uniknąć konieczności pokrywania bardzo wysokich kosztów leczenia z własnej kieszeni.

Wypowiedź eksperta

Do polisy można według potrzeb dobrać też praktyczne dodatki: klauzulę sportów ekstremalnych lub wysokiego ryzyka, ubezpieczenie sprzętu sportowego, OC sportowe, ubezpieczenie bagażu, czy klauzulę alkoholową. Niektóre towarzystwa oferują także możliwość dokupienia dalszej rehabilitacji po powrocie do Polski. Każdy narciarz może sam zadecydować, jakie rozszerzenia ubezpieczenia mogą mu się przydać.

Magdalena Kajzer, Specjalista ds. ubezpieczeń turystycznych

Polisę na narty za granicą kupisz od około 9 zł za dzień ochrony. Wystarczy, że skorzystasz z naszego kalkulatora ubezpieczeń turystycznych i porównasz dostępne oferty. Zajmie Ci to kilka minut, składkę opłacisz online, a dokumenty ubezpieczenia zostaną wysłane na Twojego maila.

Sporty zimowe, w tym zwłaszcza sporty ekstremalne, rodzą ryzyko. Nie warto go podejmować! Ubezpieczenie turystyczne pozwoli Ci uniknąć konieczności pokrywania bardzo wysokich kosztów leczenia z własnej kieszeni