Wydaje Ci się, że z prawem jazdy kat. B możesz kierować tylko samochodem osobowym? Nic bardziej mylnego! Przepisy dają kierowcom o wiele szersze uprawnienia, a nowe regulacje dodatkowo zwiększają ich zakres. Od motocykli, przez ciągnięcie przyczep, aż po nietypowe pojazdy — sprawdź, czym dokładnie możesz jeździć z prawem jazdy kat. B i jakie przepisy warto znać w 2025 roku!

Z tego artykułu dowiesz się:

Z prawem jazdy kategorii B możesz kierować samochodami osobowymi, pojazdami dostawczymi, kamperami, motocyklami, a nawet autami zasilanymi paliwami alternatywnymi o masie do 4,25 tony. Powinieneś jednak wiedzieć, że w przypadku niektórych pojazdów ustawodawca stawia pewne warunki.

Co obejmuje prawo jazdy kategorii B?

Zanim przyjrzymy się konkretnym pojazdom, warto sprawdzić przepisy. Co dokładnie obejmuje kategoria B prawa jazdy i jakie warunki musi spełniać pojazd, abyś mógł legalnie wsiąść za jego kierownicę?

Co mówi prawo?

Prawo jazdy stwierdza posiadanie uprawnienia do kierowania (…) kategorii B:

a) pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu i motocykla,

b) zespołem pojazdów złożonym z pojazdu, o którym mowa w lit. a, oraz z przyczepy lekkiej,

c) zespołem pojazdów złożonym z pojazdu, o którym mowa w lit. a, oraz z przyczepy innej niż lekka, o ile łączna dopuszczalna masa całkowita zespołu tych pojazdów nie przekracza 4250 kg, z zastrzeżeniem ust. 2,

d) pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM.

Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Art. 6. 1.)

Ogólnie rzecz ujmując, prawo jazdy kat. B umożliwia przede wszystkim prowadzenie pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) nieprzekraczającej 3,5 tony. Dotyczy to zarówno samochodów osobowych, jak i lekkich pojazdów dostawczych czy kamperów. Ale…

Jak zapewne zauważyłeś, w ww. fragmencie ustawy pojawiają się zastrzeżenia i wyjątki. Gdy je poznasz, bez obaw wsiądziesz także za kierownicę auta elektrycznego o masie do 4,25 t, motocykla trójkołowego czy nawet ciągnika rolniczego i walca.

Jakie pojazdy możesz prowadzić z prawem jazdy kat. B?

Lista pojazdów, którymi możesz legalnie kierować z prawem jazdy B jest dość długa – od aut osobowych i dostawczaków, przez kampery, aż po niektóre motocykle i quady. Sprawdź, co dokładnie wchodzi w zakres Twoich uprawnień.

Poniżej znajdziesz szczegółowy przegląd pojazdów, którymi możesz legalnie jeździć posiadając uprawnienia kategorii B, wraz z przykładami konkretnych modeli.

Samochody osobowe i dostawcze

Z prawem jazdy kat. B, możesz prowadzić wszystkie samochody osobowe oraz pojazdy do przewozu towarów, których dopuszczalna masa całkowita (DMC) nie przekracza 3,5 tony.

Volkswagen Sharan
Volkswagen Sharan – klasyczny minivan, idealny do codziennego użytku

Warto wiedzieć

W świetle prawa samochód osobowy jest pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą (ustawa Prawo o ruchu drogowym, art. 2). Wobec tego, kierowca posiadający prawo jazdy kategorii B może przewozić w pojeździe maksymalnie 8 pasażerów. To wystarczy, aby legalnie kierować niewielkim busem czy tzw. mini autobusem, o ile jego masa całkowita nie przekracza 3,5 t.

Przykładem minibusa, którym możesz kierować mając prawo jazdy kategorii B, jest Ford Transit Custom Kombi z liczbą miejsc do 9 (wliczając kierowcę).

Uwaga! Jeżeli miejsc w busie jest więcej, to do kierowania takim pojazdem potrzebujesz już prawa jazdy kat. D1 lub D.

Dopuszczalna masa całkowita pojazdu (DMC) – co oznacza?

Zgodnie z ustawą Prawo o ruchu drogowym, jest to największa masa samochodu / pojazdu po obciążeniu go osobami i ładunkiem (dla danego pojazdu sprawdzisz ją w rubryce F.2 w dowodzie rejestracyjnym). Różni się ona zatem od masy własnej pojazdu, czyli jego ciężaru ze standardowym wyposażeniem, płynami i paliwem – do własnej masy pojazdu nie wlicza się wagi kierowcy, pasażerów i ich bagażu.

Kampery do 3,5 tony

Jeśli marzysz o podróżach na własnych zasadach, to pamiętaj, że z kategorią B możesz prowadzić tylko kampery o DMC do 3,5 tony. W przypadku większych pojazdów konieczne są już dodatkowe uprawnienia (DMC do 7,5 t: kategoria C1, a kampery o wadze większej niż 7,5 t kat. C).

Przykład kampera na prawo jazdy kat B: Ford Transit Custom Nugget – kompaktowy kamper, który nie wymaga posiadania dodatkowej kategorii prawa jazdy (wystarczy B).

Jakie motocykle i motorowery można prowadzić z kategorią B?

Zdobycie prawka kat. B daje automatycznie „przepustkę” do kierowanie pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM, czyli m.in. motorowerami.

Jeżeli masz prawo jazdy kategorii B od co najmniej 3 lat, możesz prowadzić również motocykle trójkołowe (niezależnie od ich mocy) lub motocykle o pojemności skokowej do 125 cm³, mocy do 11 kW i stosunku mocy do masy własnej nieprzekraczającym 0,1 kW/kg. Pamiętaj jednak, że ten przywilej dotyczy tylko osób poruszających się po polskich drogach.

Przykład motocykla na kat. B: Kawasaki Ninja 125 – lekki motocykl idealny dla początkujących kierowców

Quady i mikrosamochody

Z prawem jazdy B możesz również kierować quadami i tzw. mikrosamochodami. Chodzi tutaj o czterokołowce, czyli pojazdy samochodowe przeznaczone do przewozu osób lub ładunków (z wyłączeniem samochodu osobowego, ciężarowego i motocykla), których masa własna nie przekracza 550 kg w przypadku przewozu rzeczy lub 400 kg w przypadku przewozu osób.

Posiadacze praw jazdy kat. B mogą oczywiście poruszać się po drogach publicznych również czterokołowcem lekkim (na kat. AM), którego masa własna nie przekracza 350 kg, a konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h.

Przykład: Ligier JS50 – mikrosamochód popularny szczególnie w miastach

Pojazdy zasilane paliwami alternatywnymi (do 4,25 tony) – nowe przepisy 2025

Posiadacze praw jazdy kat. B mogą korzystać ze stosunkowo nowego uprawnienia (wynikającego z nowelizacji ustawy o kierujących pojazdami), a mianowicie możliwości prowadzenia samochodu o większej DMC niż 3,5 t.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami:

  • Kierowca z prawem jazdy kat. B może prowadzić pojazd zasilany paliwami alternatywnymi, którego DMC przekracza 3,5 tony, ale nie jest większa niż 4,25 tony.  

Warto wiedzieć

Do pojazdów zasilanych paliwami alternatywnymi zalicza się samochody, które wykorzystują inne źródła energii niż tradycyjna benzyna lub olej napędowy. Są to przede wszystkim: samochody elektryczne (napędzane wyłącznie energią elektryczną z akumulatora), samochody hybrydowe typu plug-in (ładowane z gniazdka, z możliwością jazdy w trybie elektrycznym), samochody wodorowe (z ogniwami paliwowymi przetwarzającymi wodór na energię elektryczną), samochody zasilane gazem ziemnym (CNG), samochody zasilane gazem płynnym (LPG), ale w ograniczonym zakresie - jeśli spełniają odpowiednie kryteria.

  • Warunkiem jest posiadanie prawa jazdy kategorii B od co najmniej 2 lat.
  • Przekroczenie dopuszczalnej masy musi wynikać wyłącznie z zastosowania paliw alternatywnych (np. napędu elektrycznego, wodorowego lub gazowego).
  • Taka informacja powinna być wpisana do dowodu rejestracyjnego pojazdu.

Nowe przepisy mają na celu wspieranie rozwoju ekologicznego transportu i umożliwienie szerszego wykorzystania pojazdów niskoemisyjnych w codziennym ruchu drogowym.

Wypowiedź eksperta

Cieszymy się, że parlamentarzyści pozytywnie odpowiedzieli na nasz apel. Nowe regulacje umożliwią szerokiej kategorii kierowców, legitymujących się prawem jazdy kat. B, prowadzenie lekkich zeroemisyjnych pojazdów dostawczych. Wprowadzenie postulowanych przepisów pozwoli na eliminację jednej z kluczowych barier stojących na przeszkodzie szerokiemu wykorzystaniu pojazdów elektrycznych w segmencie dostawczym. Istotą sprawy jest, by firmy dostawcze nie były karane przechodzeniem na czystsze alternatywy transportowe. W ten sposób wprowadzenie limitu 4250 kg dla prawa jazdy kat. B w przypadku pojazdów o napędach alternatywnych uzasadniał m.in. rząd Wielkiej Brytanii.
Maciej Mazur, Dyrektor Zarządzający PSPA

Uwaga! Powyższe zasady kierowania pojazdami zasilanymi alternatywnie do 4,25 tony z prawem jazdy kat. B obowiązują tylko na obszarze Polski.

Przykład: Volkswagen e-Crafter – elektryczny samochód dostawczy, którego masa całkowita w niektórych wersjach przekracza 3,5 tony, ale dzięki napędowi alternatywnemu może być prowadzony przez kierowcę z kat. B 

Ciągniki, maszyny rolnicze, pojazdy budowlane i pojazdy wolnobieżne

Na terenie Polski, kategoria B uprawnia również do kierowania:

  • ciągnikiem rolniczym,
  • pojazdem wolnobieżnym (np. walec drogowy, maszyna budowlana) oraz
  • zespołem tych pojazdów z lekką przyczepą.

Przykład: Ciągnik John Deere 5058E – popularny model ciągnika rolniczego, którym możesz jeździć z prawem jazdy kat. B.

Jakie przyczepy możesz ciągnąć z prawem jazdy kat. B?

Posiadając uprawnienia kat. B, możesz nie tylko prowadzić różne typy pojazdów, ale także ciągnąć nimi przyczepy. Warto jednak wiedzieć, jakie obowiązują zasady i ograniczenia dotyczące masy całkowitej zestawu.

Przyczepa lekka (do 750 kg DMC)

Możesz bez dodatkowych uprawnień (wystarczy kat. B) ciągnąć pojazdem przyczepę lekką, której dopuszczalna masa całkowita (DMC) nie przekracza 750 kg.

Przykład: Brenderup 1205SUB – lekka przyczepa transportowa, idealna do przewożenia niewielkich ładunków, mebli czy sprzętu ogrodowego.

Przyczepa ciężka – z ograniczeniem dopuszczalnej masy całkowitej

Możliwe jest także ciągnięcie przyczepy cięższej niż 750 kg, ale pod pewnymi warunkami. Łączna dopuszczalna masa całkowita zespołu pojazdów nie może wówczas przekraczać 4250 kg. Dodatkowo, wymagany jest wpis do prawa jazdy z kodem 96.

Przykład: przyczepa kempingowa Hobby 400 SFE – jej masa własna wynosi około 1100 kg, a DMC ok. 1350 kg, więc w wielu przypadkach może być holowana przez samochód osobowy przy spełnieniu warunków masy.

Uwaga!

Aby uzyskać kod 96 wystarczy zdać dodatkowo część praktyczną egzaminu państwowego – bez konieczności zdawania egzaminu teoretycznego.

Jakie ubezpieczenie musi mieć pojazd na prawo jazdy kat. B?

Każdy pojazd, którym kierujesz na podstawie prawa jazdy kat. B, musi mieć obowiązkowe ubezpieczenie OC (odpowiedzialności cywilnej).

Naszym okiem

OC chroni przed finansowymi konsekwencjami szkód wyrządzonych innym uczestnikom ruchu drogowego. W przypadku każdego pojazdu (np. kampera, motocykla czy quada) wymagane jest osobne ubezpieczenie OC. Dodatkowo warto rozważyć zakup ubezpieczenia AC, NNW lub assistance – zwłaszcza w przypadku nowych, drogich lub specjalistycznych pojazdów.
Katarzyna Gaweł, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Od czego zależy cena OC i jak znaleźć tanią polisę?

Cena obowiązkowego ubezpieczenia OC dla pojazdów na prawo jazdy kat. B zależy od wielu czynników. Jednym z kluczowych jest pojemność silnika – im większa, tym zazwyczaj wyższa składka. Znaczenie ma także sposób użytkowania: inaczej wyceniane są samochody prywatne, a inaczej pojazdy wykorzystywane do działalności gospodarczej. Firmy ubezpieczeniowe biorą pod uwagę także typ pojazdu, dlatego ceny OC są zmienne dla różnorodnych pojazdów.

Jeśli chcesz szybko znaleźć najtańszą polisę, porównaj oferty ubezpieczeń OC na rankomat.pl i wybierz najlepszą dla siebie.

Podsumowanie – czym można jeździć z prawem jazdy kat. B?

  • Samochody osobowe, dostawcze i minibusy do 9 osób, o DMC nieprzekraczającej 3,5 tony
  • Kampery do 3,5 t
  • Mikrosamochody, quady, motorowery
  • Motocykle o pojemności do 125 cm³ (tylko w Polsce, przy 3-letnim stażu).
  • Pojazdy elektryczne, wodorowe lub gazowe o DMC do 3,5 t lub od 3,5 t do 4,25 tony (na terenie Polski).
  • Zespół pojazdów z przyczepą lekką do 750 kg lub cięższą, po spełnieniu dodatkowych warunków (kod 96 oraz DMC do 4250 kg).
  • Ciągniki rolnicze i maszyny budowlane – na terenie Polski.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

  1. Czym jest pojazd samochodowy?

    W ustawie Prawo o ruchu drogowym pojazdem samochodowym określa się pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h. Nie dotyczy to jednak ciągnika rolniczego.

  2. Co to za prawko kategorii B?

    Prawo jazdy kategorii B uprawnia do kierowania samochodami o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) do 3,5 tony, przeznaczonymi maksymalnie dla 9 osób (łącznie z kierowcą). Obejmuje także możliwość ciągnięcia lekkiej przyczepy oraz, w pewnych warunkach, cięższej przyczepy. Posiadacze prawa jazdy kat. B mogą dodatkowo prowadzić motocykle 125 cm³ (po 3 latach stażu) oraz pojazdy zasilane paliwami alternatywnymi o masie do 4,25 tony. To najpopularniejsza kategoria prawa jazdy w Polsce, umożliwiająca zarówno codzienne, jak i bardziej specjalistyczne użytkowanie pojazdów.

  3. Kiedy jest potrzebna kategoria B+E?

    Jeżeli zamierzasz ciągnąć ciężką przyczepę i zestaw pojazdów przekracza 4 250 kg DMC, konieczne będzie zdobycie dodatkowych uprawnień w kategorii B+E. Ta kategoria pozwala na kierowanie:

    • zespołem pojazdów złożonym z pojazdu z kategorii B i przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony,
    • zespołem pojazdów złożonym z ciągnika rolniczego i przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce,
    • zespołem pojazdów złożonym z pojazdu wolnobieżnego (na przykład walca) i przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce.

  4. Czym się różni B od B1?

    Uprawnienia kategorii B1 można uzyskać już od 16. roku życia. Pozwalają one na kierowanie czterokołowcami (np. mikrosamochodami) o masie własnej do 400 kg lub 550 kg w przypadku pojazdów do przewozu rzeczy. Kategoria B jest szersza – umożliwia prowadzenie samochodów osobowych o DMC do 3,5 tony i przewóz do 9 osób. Prawko kat. B można uzyskać od 18. roku życia. Różnice dotyczą więc zarówno rodzaju pojazdów, jak i wieku kierowcy.