Prawo jazdy AM - jakie daje uprawnienia?

Od 19 stycznia 2013 roku w polskich przepisach pojawiło się pojęcie kategoria AM prawa jazdy. Zostało to podyktowane koniecznością dostosowania prawa do dyrektyw unijnych. W życie weszła wówczas ustawa o kierujących pojazdami, która wyznaczyła nie tylko nową nazwę dla znanej powszechnie karty motorowerowej, ale zmieniła również formę egzaminu. Niestety, pociągnęło to za sobą więcej formalności i znaczny wzrost kosztów.

Chcesz wyrobić prawo jazdy kategorii AM? Podpowiemy Ci, jakie uprawnienia otrzymasz w zamian i ile Cię to wykosztuje.

Prawo jazdy AM a karta motorowerowa – czym się różnią?

Aby wyodrębnić najważniejsze różnice pomiędzy kartą motorowerową a prawem jazdy AM musimy cofnąć się na chwilę do okresu przed 2013 rokiem. Jak wówczas wyglądała procedura uzyskania karty motorowerowej? Przede wszystkim:

• O kartę motorowerową mogły ubiegać się osoby, które ukończyły 13 lat (teraz kurs AM można rozpocząć w wieku 14 lat).
• Karta motorowerowa, jak sama nazwa wskazuje, uprawniała do kierowania motorowerem (kategoria AM prawa jazdy pozwala Ci także na kierowanie czterokołowcem lekkim).
• Egzamin odbywał się zazwyczaj pod okiem nauczyciela (teraz trzeba zaliczyć egzamin państwowy).
• Koszt wyrobienia karty motorowerowej wynosił z reguły kilkadziesiąt złotych (dziś cena samego kursu na prawo jazdy kat. AM sięga zazwyczaj 1,5 tys. złotych).

Do czego uprawnia prawo jazdy kategorii AM?

Kategoria AM prawa jazdy obejmuje szerszą grupę pojazdów niż obowiązująca ponad 10 lat temu karta motorowerowa. Czym może jeździć posiadacz uprawnień z kategorii AM?

• Motorowerem – zgodnie z ustawą prawo o ruchu drogowym jest to pojazd dwu- lub trójkołowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3 lub w silnik elektryczny o mocy nie większej niż 4 kW, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h.
• Czterokołowcem lekkim – jest nim czterokołowiec, którego masa własna nie przekracza 350 kg i konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h.
• Zespołem pojazdów złożonym z motoroweru lub czterokołowca lekkiego oraz przyczepy - takie uprawnienie obowiązuje tylko na terytorium Polski.

Ustawa o kierujących pojazdami wyszczególnia także inne pojazdy przyporządkowane kategorii AM, na przykład:

• Rower - osoby, które nie ukończyły 18 lat i chcą poruszać się po drodze rowerem, mogą korzystać z uprawnień jakie daje prawo jazdy kat. AM (po 18. roku życia do kierowania rowerem nie jest już potrzebna karta rowerowa ani prawo jazdy). Należy także pamiętać, że w przypadku roweru wieloosobowego kierowca musi mieć ukończone 17 lat.
• Wózek rowerowy – również tym pojazdem może kierować osoba, która posiada prawo jazdy kat. AM i nie ma jeszcze ukończonych 18 lat. Do kierowania wózkiem rowerowym uprawnia ją również karta rowerowa oraz prawo jazdy kategorii A1, B1 lub T. Uwaga! Jeżeli zamierza ona przewozić wózkiem inną osobę, to powinna z tym poczekać do ukończenia 17 lat.
• Pojazd zaprzęgowy – kategoria AM prawa jazdy przyda się także osobom, które chcą kierować pojazdem zaprzęgowym, ale nie ukończyły jeszcze 18 lat (później prawo jazdy na taki pojazd nie jest już wymagane). Jednocześnie powinny mieć one ukończone 15 lat. Do prowadzenia pojazdu zaprzęgowego uprawnia także kategoria A1, B1 oraz T.

Teoretycznie, posiadacz prawa jazdy kategorii AM może jeździć czterokołowcem o wyglądzie zwykłego samochodu. Jednak musi on być lżejszy niż 350 kg i jeździć z prędkością nie większą niż 45 km/h. Niektórzy producenci samochodów, np. francuski Aixam, Microcar czy Chatenet, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów, produkują już takie pojazdy. Jednak ze względu na niewielkie gabaryty i oszczędności na wadze, wątpliwości budzi zarówno ich komfort jazdy, jak i kwestie bezpieczeństwa

Kamil Sztandera, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl

W jakim wieku można ubiegać się o prawo jazdy AM?

W przypadku prawa jazdy kategorii AM kurs można rozpocząć po ukończeniu 14 lat lub nieco wcześniej - na trzy miesiące przed osiągnięciem tego wieku.

Kto nie musi posiadać prawa jazdy AM? Kierowca motoroweru czy quada może okazać podczas kontroli drogowej nie tylko prawo jazdy kategorii AM, ale również A, B czy C - takie uprawnienia automatycznie obejmują „niższą” kategorię, a jest nią m.in. AM.

Wyjątek dotyczy też osób, które ukończyły 18 lat przed 19 stycznia 2013 roku. Mogą one kierować motorowerem legitymując się wyłącznie dowodem osobistym. Powinny jednak pamiętać, że wspomniane uprawnienie nie dotyczy czterokołowców lekkich (np. quadów). W takim przypadku każda osoba powinna posiadać uprawnienia kategorii AM lub wyższe (np. A, B).

Ile kosztuje prawo jazdy kat. AM w 2023 roku?

Kurs na prawo jazdy kategorii AM kosztuje od 900 zł do 1500 zł. Cena zależy od wybranej szkoły (każda dysponuje własnym cennikiem) oraz miejscowości, w której odbywa się szkolenie. Do tego wydatku trzeba jeszcze doliczyć koszt badania lekarskiego (200 zł), zdjęcia do dokumentów, opłatę za egzamin (po podwyżce w 2023 roku część teoretyczna i praktyczna kosztuje w sumie 250 zł) oraz za wydanie prawa jazdy (100,50 zł). W sumie prawko AM może wykosztować Cię od 1500 zł w górę. 

Jak zdobyć prawo jazdy kat. AM? Przepisy obowiązujące w 2023 roku

Proces ubiegania się o uprawnienia do kierowania motorowerem lub quadem zacznij od wyrobienia profilu kandydata na kierowcę i uzyskania numeru PKK.

Jak uzyskać profil kandydata na kierowcę?

Wniosek złóż w: wydziale komunikacji, w starostwie lub w urzędzie miejskim odpowiednim dla Twojego miejsca zamieszkania. Do urzędu dostarcz wraz z wnioskiem:

• Pisemną zgodę rodziców lub opiekunów prawnych na rozpoczęcie kursu – jeśli jesteś niepełnoletni,
• Orzeczenie lekarskie potwierdzające brak zdrowotnych przeciwwskazań do kierowania pojazdem – uzyskasz je od lekarza uprawnionego do badania kierowców,
• Fotografię o wymiarach 35×45 mm (kolorową).

W wydziale komunikacji zostaniesz również poproszony o okazanie dokumentu tożsamości.

Profil PKK otrzymasz najprawdopodobniej od razu po złożeniu kompletnego wniosku. Czasami trzeba poczekać na niego do 2 dni lub nawet dłużej – od 1 do 2 miesięcy. Zdarza się to jednak tylko wtedy, gdy przyznanie numeru PKK wymaga dodatkowych wyjaśnień.

Jak przebiega kurs na prawo jazdy kategorii AM?

Po otrzymaniu indywidualnego numeru PKK możesz zapisać się na kurs w wybranym ośrodku szkolenia kierowców. Obejmuje on ok. 10 godzin zajęć teoretycznych i 10 godzin ćwiczeń praktycznych (na placu manewrowym i w ruchu miejskim). Po ich odbyciu możesz przystąpić do egzaminu wewnętrznego, który przeprowadzi Twoja szkoła jazdy. Gdy zaliczysz go pozytywnie, będziesz mógł zapisać się na egzamin państwowy.

Jak wygląda egzamin teoretyczny i praktyczny na prawo jazdy kat. AM?

Egzamin należy zdać w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego (WORD). Składa się on z części teoretycznej i praktycznej. Za każdą wnosisz osobną opłatę: odpowiednio 50 zł i 200 złotych.  

Egzamin teoretyczny trwa 25 minut i obejmuje 20 pytań z wiedzy podstawowej oraz 12 pytań z wiedzy specjalistycznej. Każde pytanie ma tylko jedną prawidłową odpowiedź i przyporządkowaną wartość, w zależności od znaczenia dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Na 74 możliwe punkty, potrzebujesz zdobyć minimum 68. W przeciwnym wypadku egzamin będziesz musiał powtórzyć.  

Egzamin praktyczny dzieli się natomiast na kilka etapów:

• sprawdzenie Twojej tożsamości oraz przedstawienie się egzaminatora,
• sprawdzenie stanu technicznego pojazdu i przygotowanie się do jazdy,
• wykonanie zadań na placu manewrowym,
• wykonanie zadań w ruchu drogowym,
• omówienie egzaminu praktycznego.

Pamiętaj, aby na egzamin praktyczny przyjść ubrany w strój ochronny, czyli wiązane obuwie na płaskiej podeszwie, kurtkę z długimi rękawami zapinaną na suwak, zatrzaski lub guziki oraz spodnie z długimi nogawkami. Nie zapomnij także o rękawicach zakrywających całe dłonie.

Jak i kiedy odebrać prawo jazdy kat. AM?

Udało Ci się pozytywnie zaliczyć każdą z części egzaminu państwowego? Jego wynik trafi do Twojego PKK i wydziału komunikacji, w którym będziesz mógł odebrać dokument prawa jazdy. Urząd będzie jednak czekał z jego wydaniem aż do wniesienia przez Ciebie opłaty w wysokości 100,50 zł.  

Twoje prawo jazdy powinno być gotowe po 9 dniach roboczych od otrzymania informacji od WORD o zdanym egzaminie. Tylko w wyjątkowych sytuacjach na prawo jazdy trzeba poczekać miesiąc lub do 2 miesięcy. Status dokumentu i termin jego odbioru możesz sprawdzić na stronie www.info-car.pl.  

Czy na quad i skuter trzeba wykupić OC?

Każdy zarejestrowany w Polsce pojazd mechaniczny musi posiadać ważne ubezpieczenie OC. Dotyczy to więc także skuterów czy quadów. Pamiętaj, że tych pojazdów nie można ubezpieczyć sezonowo, np. tylko na okres letni, w którym z nich korzystasz. Motocykl, skuter czy motorower powinien być objęty ochroną przez cały rok i pomiędzy kolejnymi umowami OC nie może być żadnej przerwy. W przeciwnym wypadku grozi Ci wysoka kara finansowa nakładana przez UFG.

Kupiłeś skuter i zastanawiasz się, gdzie możesz znaleźć najtańsze obowiązkowe ubezpieczenie?  Porównaj oferty różnych firm i wybierz najkorzystniejszą cenowo propozycję.

Porównaj ceny OC na motorower i skuter