Najważniejsze zmiany dla kierowców 2025. To musisz wiedzieć!

Wzajemne uznawanie zakazu prowadzenia pojazdów w państwach Unii Europejskiej, brak możliwości redukcji punktów karnych za niektóre wykroczenia, zaostrzenie kar m.in. za przekroczenie dozwolonej prędkości i nielegalne wyścigi oraz prawo jazdy dla 17-latków – to tylko kilka punktów na długiej liście modyfikacji przepisów, planowanej na 2025 r.

Wybraliśmy dla Was najważniejsze propozycje zmian prawa dla kierowców, o których warto wiedzieć już dziś!

Bezpieczeństwo na polskich drogach – nowe przepisy drogowe 2025 r.

Rekomendacje międzyresortowego zespołu (Ministerstwa Sprawiedliwości, MSWiA oraz Infrastruktury), które zostały opracowane w 2024 roku w celu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego, nie pozostawiają złudzeń – po wejściu w życie nowych przepisów kierowcy będą bardzo surowo karani za rażąco nieostrożną jazdę.

Międzyresortowy zespół specjalistów podzielił propozycje zmian na dwa obszary: prawa karnego oraz przepisów administracyjnych.

Utrata prawa jazdy za przekroczenie prędkości w 2025 r.

Jednym z postulatów Ministerstwa Infrastruktury na 2025 r. jest zatrzymywanie praw jazdy na 3 miesiące kierowcom, którzy prowadzili samochód z prędkością przekraczającą dopuszczalną o ponad 50 km/h na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej poza obszarem zabudowanym.

Zignorowanie zatrzymania prawa jazdy = utrata uprawnień na stałe

Dziś, po zatrzymaniu prawa jazdy za nadmierną prędkość i kierowanie pojazdem mimo zakazu grozi jedynie przedłużenie kary do 6 miesięcy. W przyszłości ma się to zmienić.

Osoba, która pomimo czasowego zakazu będzie kierowała samochodem i zostanie zatrzymana przez policję, straci uprawnienia na stałe. Dopiero po pięciu latach uzyska możliwość ponownego przystąpienia do egzaminu na prawo jazdy.

Cofnięcie prawa jazdy – kiedy będzie możliwe?

Obowiązujące dziś przepisy mówią o cofnięciu prawa jazdy kierowcy w okresie próbnym, gdy popełni on trzy wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji lub jednego przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. W ustawie prawo o ruchu drogowym mają pojawić się jeszcze dwa kolejne przypadki:

• Uzyskanie 20 punktów karnych
• Naruszenie zakazów obowiązujących w okresie próbnym

Nielegalne wyścigi i drift surowo karane!

W prawie karnym mają pojawić się również zmiany dotyczące niebezpiecznej i brawurowej jazdy. W propozycjach rządowych pojawiła się kryminalizacja nielegalnych wyścigów.  Za organizację lub udział w nich ma grozić kara od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności.

Według nowej koncepcji, drift i podrywanie kół pojazdu będą wykroczeniami, o ile nie będą odbywać się w ramach wyścigu.

Redukcja punktów karnych? Nie za wszystkie wykroczenia!

Projektowana nowelizacja ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2328, z późn. zm.), która może zostać przyjęta już w I kwartale 2025 r., przewiduje zwiększenie prewencyjnego charakteru punktów karnych. O co dokładnie chodzi?

Projekt Ministerstwa Infrastruktury zakłada brak możliwości redukcji punktów karnych, które zostały nałożone za najpoważniejsze wykroczenia drogowe. Należą do nich m.in. drastyczne przekroczenie prędkości, przejazd na czerwonym świetle czy wyprzedzanie na przejściu dla pieszych.

Przypomnijmy: obecnie, kierowca, który posiada punkty karne nałożone za przyjęte i opłacone mandaty, może uczestniczyć raz na 6 miesięcy w szkoleniu reedukacyjnym. Po zakończeniu szkolenia, liczbę punktów karnych można zmniejszyć o 6. Do kursu nie może przystąpić jedynie osoba, która posiada pierwsze prawo jazdy krócej niż rok.

Wyższe kary za spowodowanie śmiertelnego wypadku

W rekomendacjach międzyresortowych pojawiła się także kwestia tzw. zabójstwa drogowego oraz zapowiedź podwyższonych kar po spowodowaniu śmiertelnego wypadku podczas wyścigu, rażąco nieostrożnej jazdy lub przez sprawcę, który miał sądowo orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów.

W 2025 r. nowe kary za brak polisy OC

Od 1 stycznia 2025 roku w Polsce wzrosną kary za brak obowiązkowego ubezpieczenia OC pojazdów mechanicznych, co jest bezpośrednio związane z podwyżką płacy minimalnej do 4666 zł brutto. To akurat – w przeciwieństwie do pozostałych zmian omawianych w tym artykule - jest już przesądzone!

Warto pamiętać, że ubezpieczenie OC zapewnia ochronę poszkodowanym w kolizjach i wypadkach drogowych i "ratuje" sprawcę przed ponoszeniem kosztów likwidacji szkody z własnej kieszeni. Właściciele aut, aby uniknąć sankcji za brak obowiązkowej polisy, powinni dbać o terminowe odnawianie polis ubezpieczeniowych. Tanie OC mogą oni kupić m.in. za pośrednictwem naszego kalkulatora OC AC.

Prawo jazdy dla 17-latków

W 2025 roku zmienią się także przepisy dotyczące minimalnego wieku kierowcy. Po nowelizacji ustawy o kierujących pojazdami, prawo jazdy kat. B będą mogły otrzymać osoby, które ukończyły 17. rok życia. Niezbędna jednak do tego będzie pisemna zgoda ich rodziców lub opiekunów prawnych.

17-latek, który otrzyma polskie prawo jazdy, będzie korzystał z samochodu na specjalnych zasadach, czyli tylko w obecności doświadczonego kierowcy (przez pół roku od uzyskania uprawnień do prowadzenia pojazdów lub do ukończenia 18 lat).

Ustawodawca stawia także wymagania wobec osoby towarzyszącej młodemu kierowcy. Powinna ona mieć ukończone co najmniej 24 lata i posiadać prawo jazdy kat. B od co najmniej 5 lat. W ciągu ostatnich 5 lat nie może mieć orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów. Oczywiście, powinna być trzeźwa (nie może być również pod wpływem narkotyków).

Uwaga! Prawo jazdy 17-latka będzie ważne tylko w Polsce.

Okres próbny dla młodych kierowców -  na jakich zasadach w 2025 r.?

Po nowelizacji ustawy, młodych stażem kierowców ma obowiązywać 2-letni okres próbny (lub 3-letni, jeśli prawo jazdy zostało uzyskane przed ukończeniem 18 lat), podczas którego będą oni zobowiązani do:

• zachowania całkowitej trzeźwości (limit alkoholu w organizmie będzie wynosił 0,0 promila),
• jazdy z dopuszczalną prędkością: 50 km/h w terenie zabudowanym, 80 km/h poza obszarem zabudowanym i 100 km/h na autostradzie lub drodze ekspresowej dwujezdniowej,
• przestrzegania zakazu wykonywania przewozu osób taksówką lub w ramach przewozu okazjonalnego.

Zwiększenie bezpieczeństwa ruchu drogowego w UE. Jak zmienią się europejskie przepisy w 2025 r.?

Na początku grudnia 2024 r. Rada Unii Europejskiej przyjęła wspólne stanowiska w sprawie dwóch projektów Komisji:

• dyrektywy (z 2006 r. i 2022 r.) oraz rozporządzenia (z 2012 r. i 2018 r.) o prawach jazdy,
• dyrektywy z 2015 r. o transgranicznej wymianie informacji dotyczących przestępstw lub wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu ruchu drogowego.

Do poniższego artykułu wybraliśmy tylko kluczowe propozycje zmian w przepisach ruchu drogowego dla kierujących pojazdami w UE. Niektóre z nich, jak np. prawo jazdy dla 17-latków czy okres próbny młodych kierowców pomijamy, ponieważ zostały już omówione i rekomendowane do nowelizacji w polskich przepisach.

Co z zakazem prowadzenia pojazdów w innych państwach Unii?

Prace nad przepisami dotyczącymi zatrzymanych praw jazdy prowadzi nie tylko polski rząd, ale również Parlament Europejski. Jeśli jego inicjatywy legislacyjne zostaną wprowadzone w życie, to do zatrzymania prawa jazdy dojdzie nie tylko w kraju nałożenia zakazu, ale również w państwie, które wydało ten dokument. Zasada wzajemnego uznawania zatrzymania prawa jazdy w państwach członkowskich ma dotyczyć poważnych naruszeń drogowych i recydywy, gdy uprawnienia zostaną odebrane kierowcy na trzy miesiące lub dłużej.

Co to oznacza w praktyce? Przykładowo, dziś polski kierowca, który został ukarany zakazem jazdy np. w Niemczech, może bez przeszkód prowadzić samochód w innych krajach europejskich (także w Polsce). Po zmianie przepisów, jego prawo jazdy zostanie zatrzymane również na terenie naszego kraju - o ile niemieckie restrykcje obejmują okres minimum 3 miesięcy. Z kolei prawo jazdy odebrane na okres krótszy nie będzie miało znaczenia międzynarodowego.

Mobilne prawo jazdy w całej Unii Europejskiej

Projekt Komisji ma na celu nie tylko poprawię bezpieczeństwa ruchu drogowego, ale również ułatwienie swobodnego przemieszczania się obywateli w UE. W związku z tym, ponownie pojawiła się koncepcja utworzenia mobilnego prawa jazdy, jako części europejskiego portfela tożsamości cyfrowej.

W 2023 r. zakładano, że ogólnoeuropejskie cyfrowe prawo jazdy będzie miało postać aplikacji - kierowca miałby możliwość wygenerowania kodu QR i po jego zeskanowaniu policjant za granicą mógłby uzyskać dostęp do danych o prawie jazdy. Nie wiadomo jednak, czy mobilne prawo jazdy faktycznie przyjmie taką postać.

Tak czy inaczej, każde rozwiązanie będzie wymagało dostosowania technicznego oraz zmiany rozporządzenia o tożsamości cyfrowej. Najprawdopodobniej nowelizacja unijnej dyrektywy da dopiero podstawy do takiej innowacji. Jest więc mało prawdopodobne, aby nowe przepisy dotyczące mobilnych praw jazdy w UE weszły w życie w 2025 r.

Jakie zmiany dla kierowców na 2025 r. planuje jeszcze Rada Europejska?

Lista projektów, nad którymi pracuje obecnie Rada Unii Europejskiej, jest bardzo długa. W kontekście wspomnianych zmian w Dyrektywie o transgranicznej wymianie informacji dotyczących przestępstw lub wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu ruchu drogowego warto wspomnieć chociażby o:

• wprowadzeniu pojęcia „danej osoby”, wyjaśnieniu roli i obowiązków krajowych punktów kontaktowych oraz właściwych organów,
• rozszerzeniu listy przestępstw np. o nieprzestrzeganie przepisów na przejazdach kolejowych, ucieczkę z miejsca wypadku czy ograniczeń dostępu pojazdu,
• doprecyzowaniu procedur dostępu do danych rejestracyjnych pojazdów oraz możliwości uruchomienia wzajemnej pomocy właściwych organów podczas identyfikacji danej osoby, doręczenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa pod właściwy adres i skutecznego egzekwowania mandatów,
• wprowadzeniu niezbędnych zabezpieczeń w celu ochrony podstawowych praw kierowcy i każdej innej osoby.

W ramach polityki bezpieczeństwa ruchu drogowego UE realizuje ambitny cel osiągnięcia do 2050 r. prawie zerowej liczby ofiar śmiertelnych oraz zerowej liczby poważnych obrażeń na unijnych drogach (tzw. „wizja zero”). Według założeń, już w 2030 r. liczba śmiertelnych wypadków powinna się zmniejszyć o 50%. Niestety, jeśli chodzi o polskie drogi, to wyraźnej poprawy wciąż nie widać.