Prawo jazdy kategorii B1 - czym można jeździć, ile za kurs?

Na spełnienie marzenia o samodzielnym prowadzeniu pojazdów nie trzeba czekać w Polsce do osiemnastki. Okazuje się, że już po 16. urodzinach można wsiąść za kierownicą określonych samochodów i motocykli.

Wystarczy zapisać się na kurs prawa jazdy kategorii B1, a następnie zdać egzamin praktyczny i teoretyczny. Z prawem jazdy kat. B1 można myśleć o zakupie samochodu lub jednośladu o niewielkiej pojemności silnika i ściśle określonej masie.

Nie należy mylić kategorii B1 ze standardowym prawem jazdy B - dają one kierowcy zupełnie inne uprawnienia. Pierwsza z nich stanowi jednak dobrą rozgrzewkę, zanim zapiszesz się na egzamin państwowy kategorii B1.

Sprawdzamy, ile szkoły jazdy liczą sobie za kurs prawa jazdy kategorii B1 i jakie pojazdy można prowadzić z takim dokumentem w kieszeni.

Porównaj ceny OC i AC

Czym jest prawo jazdy kategorii B1?

Prawo jazdy kategorii B1 to uprawnienie do kierowania pojazdami, o które można się starać w wieku 16 lat, ale jeszcze przed osiemnastymi urodzinami. Dzięki odbyciu takiego kursu i przystąpieniu do egzaminu na B1 nastolatek może legalnie poruszać się po drogach publicznych określonymi typami pojazdów.

To właśnie w liście pojazdów przypisanych do kategorii B1 tkwi największa różnica względem pozostałych uprawnień. Wybór jest bowiem mocno ograniczony. W efekcie nie będzie można rozwinąć dużych prędkości. Prawo jazdy kategorii B1 może jednak znacznie ułatwić codzienne poruszanie się po mieście, np. dojazd do szkoły, ale na dalekodystansową wycieczkę drogami szybkiego ruchu raczej nie wystarczy.

Na kurs prawa jazdy kategorii B1 można zapisać się w szkole nauki jazdy, o ile oferuje taką możliwość. Z kolei egzamin, podobnie jak w przypadku prawa jazdy kategorii B, odbywa się w WORD (Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego).

Jakie uprawnienia daje kierowcy kategoria B1?

Prawo jazdy B1 to kategoria, która przewiduje znaczące ograniczenia co do wyboru pojazdów. Kierowca, który uzyskał te uprawnienia, będzie musiał zwrócić uwagę na:

• masę własną pojazdu,
• moc silnika.

W praktyce prawo jazdy kategorii B1 uprawnia do prowadzenia:

• czterokołowców lekkich o masie własnej do 350 kg, które nie rozwijają prędkości większej niż 45 km/h, 
• motorowerów z silnikiem spalinowym (pojemność do 50 cm3) oraz silnikiem elektrycznym (o mocy do 4 kW),
• motocykli o pojemności skokowej silnika 124 ccm oraz mocy 11 kW (15 KM) i stosunku mocy do masy wynoszącym 0,1 kW/kg. 

Każdy posiadacz prawa jazdy kategorii B1 powinien zwrócić uwagę na maksymalną dopuszczalną liczbę przewożonych osób. Taką informację może znaleźć w dowodzie rejestracyjnym konkretnego pojazdu. Ma ona znaczenie nadrzędne względem uprawnienia kierowcy.

Przykłady pojazdów na prawo jazdy kategorii B1

Prawo jazdy kategorii B1 nie pozwala na prowadzenie standardowych samochodów. Do dyspozycji nastolatków są jednak tzw. mikrosamochody. To pojazdy, które raczej nie występują w ofertach znanych producentów w branży. Na ulicach wśród samochodów tej kategorii zobaczymy takie marki jak:

• Aixam,
• Ligier,
• Mikrocar,
• Piaggio,
• Romet,
• Zhidou.

Są to producenci w większości specjalizujący się w dostarczaniu na rynek właśnie małych pojazdów z umiarkowaną mocą silnika. To nie znaczy, że poszczególne modele nie są zróżnicowane pod względem parametrów. Wybraliśmy pięć najciekawszych mikrosamochodów, które możesz prowadzić po uzyskaniu prawa jazdy kat. B1.

ZD D2S

To dwuosobowe, kompaktowe auto pochodzące od chińskiego producenta. Firma Zhidou przez większość swojego istnienia produkowała małe pojazdy z silnikiem elektrycznym. W krajach europejskich model ZD D2S można co prawda oglądać, jednak marka nie zyskała szerszej popularności. Przedsiębiorstwo zostało zamknięte w 2021 roku, a mikrosamochody, m.in. D2S można uzyskać w drodze importu.

Aixam Crossline GT

To stylowe, dwuosobowe auto wyposażone w 2-cylindorwy silnik. Jego moc nie przekracza 15,2 KM, a style, przypomina nowoczesnego crossovera - tyle, że w wersji mini. Ten model nie generuje zbyt wysokich kosztów eksploatacyjnych, spalanie na poziomie 3/100 km w mieszanym cyklu, ale ceną dorównuje pełnowymiarowym samochodom osobowym. Nowe modele są dostępne nawet za 60 tysięcy złotych.

Romet 6E

Z prawem jazdy B1 możesz zdecydować się na markę Romet i model 6e, który klasyfikowany jest jako czterokołowiec lekki. Za jego kierownicą może też zasiąść osoba z uprawnieniami kategorii AM. Pod maską znajdziemy silnik elektryczny o mocy 2,8 kW. Sprawę ułatwia fakt, że mikrosamochód możemy ładować ze zwykłego domowego gniazda.Romet 6E naładujemy do pełna w ok. 8 godzin, ale nie rozwiniemy nim prędkości większej niż 45 km/h.

Ligier JS50

Nikt nie powiedział, że samochód na prawo jazdy kategorii B1 nie może być stylowy. Dobrym przykładem jest Ligier JS50, który od razu przyciąga spojrzenia stylową linią, ale i bogatym wyposażeniem.

Oszczędności w utrzymaniu Ligiera generuje spalanie na poziomie 2,5 l/100 km. Pod maską znajdziemy silnik spalinowy diesla o pojemności niecałych 500 cm3. Maksymalna prędkość 45 km/h sprawia, że nie poszalejesz nim na autostradzie, ale całkiem sprawnie przemieścisz się z miejsca na miejsce w miejskiej dżungli.

Microcar M. Go

Szeroki wachlarz wariantów silnika oferuje marka Microcar, która w 2008 roku wypuściła na rynek kompaktowy model M. Go. Dostępny jest w wersji:

• eklektycznej, 
• z silnikiem diesla, 
• z silnikiem benzynowym.

Jak na mikrosamochód pojazd jest przestronny i maj pojemny bagażnik. Producent pomyślał także o zaawansowanych systemach bezpieczeństwa - to szczególnie ważne w przypadku osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę za kierownicą - wcześniej niż standardowo.

Chodzi o

• funkcję automatycznego włączania świateł awaryjnych przy ostrym hamowaniu,
• światła LED do jazdy w dzień,
• hamulce tarczowe,
• wzmocnienie drzwi bocznych.

W opcjonalnym wyposażeniu znajdziemy również praktyczną funkcję "Park assist".

Zobacz również: Parkowanie równoległe - jak je wykonać?

Kto i jak może starać się o prawo jazdy kat. B1?

Na kurs prawa jazdy kat. B1 można zapisać się nie wcześniej niż mając 15 lat i 9 miesięcy, czyli na 3 miesiące przed 16. urodzinami. Tym sposobem, przystępując do egzaminu państwowego kandydat będzie miał już pełne 16 lat.

Jak wygląda procedura starania się o kategorię B1 krok po kroku?

1. Postaraj się o orzeczenie lekarskie (potwierdzenie braku przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów przypisanych do kategorii B1). Dokument powinien wydać lekarz orzecznik medycyny pracy.
2. Złóż wniosek o wydanie prawa jazdy wraz ze zdjęciem oraz orzeczeniem lekarskim. W tym celu należy udać się do wydziału komunikacji urzędu właściwego dla miejsca zamieszkania.
3. Po złożeniu wniosku uzyskasz swój własny numer PPK (Profil kandydata na kierowcę).
4. Zapisz się na kurs na prawo jazdy kategorii b1 w wybranym ośrodku szkolenia, który ma go w swojej ofercie.
5. Po pozytywnym zaliczeniu kursu możesz zapisać się egzamin państwowy w WORD.

Jak wygląda kurs prawa jazdy kategorii B1?

Nie wszystkie szkoły jazdy w Polsce oferują kursy prawa jazdy kategorii B1. Jeśli jednak już znajdziesz taki punkt w swojej okolicy, czeka Cię szkolenie składające się z dwóch części (tak jak w przypadku prawa jazdy B)

Na kurs trzeba przeznaczyć standardowo 60 godzin:

• 30 godzin to część teoretyczna,
• 30 godzin zajmują zajęcia praktyczne (na placu manewrowym i w ruchu drogowym).

Jedna godzina zajęć teoretycznych trwa ok. 45 minut, a jazda 60 minut. Po przyswojeniu zagadnień w teorii przychodzi czas i wypróbowanie swoich umiejętności i wiedzy w praktyce.

Wypowiedź eksperta

Osoba, która uzyskała wcześniej uprawnienia kategorii B1, a chce je rozszerzyć do kategorii B, jest zobowiązana do odbycia tylko 20 godzin zajęć praktycznych. Okazuje się zatem, że prawo jazdy B1 może znacznie ułatwić i przyspieszyć proces starania się o właściwą kategorię B.

Stefania Stuglik, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Ile kosztuje prawo jazdy kategorii B1?

Choć uprawnienia kat. B1 są mocno ograniczone względem kategorii B, koszty, jakie trzeba ponieść niewiele się różnią. W dużej mierze cennik w ośrodku szkolenia zależy od jego lokalizacji i polityki cenowej. 

To samo dotyczy przyspieszonego trybu kursu - za częstsze spotkania w mniejszych odstępach czasu będzie trzeba zapłacić nieco więcej.  Sprawdziliśmy ceny kursu na prawo jazdy kategorii B1 w kilku największych miastach w Polsce. Wrocław: 3 800 zł,

• Warszawa: 3 390 zł,
• Kraków: 3 400 zł,
• Toruń: 3 320 zł,
• Łódź: 2 900 zł,
• Gdańsk: 3 700 zł.

Warto pamiętać, że cennik obejmuje nie tylko godziny szkoleniowe, ale także materiały edukacyjne oraz koszt egzaminu wewnętrznego, który odbywa się jeszcze w ośrodku szkolenia. 

Aby uzyskać prawo jazdy kat. B1, trzeba ponieść jeszcze kilka innych kosztów:

• obowiązkowe badanie lekarskie (ok. 200 zł),
• opłata za wydanie prawa jazdy (ok. 100 zł),
• fotografia (w zależności od zakładu fotograficznego od 20 do 50 zł).

Czy warto starać się o prawo jazdy kategorii B1?

Prawo jazdy B1 pozwala nastolatkom na większą samodzielność, ale i niezależność - uprawnienia do prowadzenia pojazdów mechanicznych przydają się, gdy konieczny jest np. dojazd do szkoły czy na zajęcia dodatkowe z drugiego końca miasta czy wręcz spoza jego granic.

Osoby przygotowujące się do zdania egzaminu państwowego na B1 muszą pamiętać o tym, że uprawnienia te to nie tylko przywilej, ale także odpowiedzialność. Potencjalny kandydat na niepełnoletniego kierowcę powinien jeździć z myślą o bezpieczeństwie swoim i innych uczestników ruchu drogowego. 

Prawo jazdy od 16 lat pozwala wcześniej doskonalić swoje umiejętności za kierownicą. Takiej osobie na pewno prościej będzie starać się o rozszerzenie uprawnień do właściwej kategorii B, a egzamin praktyczny przyjdzie jej z łatwością. 

Czym różni się prawo jazdy kat. B1 od kategorii AM?

Prawo jazdy kategorii AM to opcja również dostępna dla potencjalnych kierowców, którzy nie osiągnęli jeszcze pełnoletniości. Od prawa jazdy B1 odróżnia ją jednak zakres dostępnych pojazdów. Przypomnijmy, czym jest kategoria AM i kiedy została wprowadzona w Polsce. 

W 2013 roku tą kategorią uprawnień zastąpiono dotychczasową kartę motorowerową, o którą mogli się ubiegać chętni od 14. roku życia. Obecnie kurs prawa jazdy AM także można rozpocząć w tym wieku. Rozszerzono jednak nieco listę pojazdów dostępnych dla osób z tymi uprawnieniami. 

W efekcie uzyskanie prawa jazdy AM pozwala na prowadzenie:

• motoroweru – czyli pojazdu dwu- lub trójkołowego z  silnikiem spalinowym o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3 lub w silnikiem elektrycznym o mocy nie większej niż 4 kW; maksymalna prędkość to 45/h.
• czterokołowca lekkiego – jego masa własna nie przekracza 350 kg, a konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h.
• zespołu pojazdów złożonego z motoroweru lub czterokołowca lekkiego oraz ciągniętej przyczepy - to możliwe wyłącznie w Polsce.

Zobacz więcej: Prawo jazdy AM - jakie daje uprawnienia?

Co istotne, motorower podpadający pod kategorię AM musi mieć silnik o mocy nie większej niż 50 cm³ lub 4 kW w przypadku silników elektrycznych. Ponadto dopuszczalny jest czterokołowiec o masie nie większej niż 360 kg. Kategoria B1 umożliwia natomiast dosiadanie pojazdu o większej masie i pojemności silnika, a także rozwijającego większe prędkości. 

Prawo jazdy kat. B1 a ubezpieczenie samochodu

Po zdaniu egzaminu na prawo jazdy B1 możesz pomyśleć o zakupie pierwszego pojazdu. Wiąże się z tym obowiązek objęcia go ochroną ubezpieczeniową w ramach polisy OC. W Polsce umowę ubezpieczenia mogą zawierać wyłącznie osoby pełnoletnie, dlatego w przypadku nastolatków z prawem jazdy B1, to rodzic lub opiekun prawny powinien działać w ich imieniu.

Porównaj ceny OC i AC

Poza tym zakup ubezpieczenia OC przez bardziej doświadczonego kierowcę z dobrą historią ubezpieczeniową może okazać się korzystny pod względem ceny. Osoby z małym lub zerowym doświadczeniem w prowadzeniu pojazdów są postrzegane przez ubezpieczycieli jako grupa wysokiego ryzyka. To bezpośrednio przekłada się na koszt polisy. 

Więcej zobaczysz tutaj: Najtańsze OC dla młodego kierowcy w 2024 - sprawdź gdzie

Chcąc dodatkowo obniżyć koszty ochrony, ale nie rezygnując z jej optymalnego zakresu, warto skorzystać z kalkulatora OC i AC. To szansa na to, aby odpowiadając  na kilka krótkich pytań, zyskać ochronę dopasowaną do potrzeb kierowcy - i to bez wychodzenia z domu!