Kiedy można zacząć robić prawo jazdy kat. B? Przewodnik dla nastolatków 2025

Pytanie, kiedy można zacząć robić prawo jazdy, zyskało w ostatnim czasie na znaczeniu. Masz mniej niż 18 lat i chcesz jak najszybciej usiąść za kierownicą samochodu? Zgodnie z obowiązującymi przepisami, prawo jazdy kategorii B możesz otrzymać dopiero po uzyskaniu pełnoletności. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby kurs nauki jazdy rozpocząć wcześniej. Istnieje także możliwość przystąpienia przed 18-tką do egzaminów państwowych.

Wizja przyszłości nastolatków za kierownicą jest z kolei ciekawsza, bo zgodnie z proponowaną nowelizacją ustawy Prawo o ruchu drogowym i ustawy o kierujących pojazdami, prawko będzie mógł otrzymać 17-latek. Jest jednak pewne „ale”… Szczegóły znajdziesz w naszym artykule.

Kiedy można zacząć kurs prawa jazdy kat. B? Przepisy w 2025 r.

Zacznijmy najpierw od prawa obecnie obowiązującego. Na dzień dzisiejszy pełnoletność, czyli ukończenie 18. roku życia, to minimalny wiek wymagany do korzystania z prawa jazdy kat. B. Dopiero w dniu osiemnastych urodzin możesz legalnie wsiąść za kierownicę jako samodzielny kierowca samochodu. Ale nie musisz czekać do tego momentu, aby rozpocząć zajęcia teoretyczne i przygotowania do egzaminu.

Oznacza to, że siedemnastolatek (dokładnie 17 lat i 9 miesięcy) ma prawo:

• zarejestrować się jako kandydat na kierowcę w wydziale komunikacji (złożyć wniosek o PKK, czyli Profil Kandydata na Kierowcę),
• rozpocząć kurs na prawo jazdy kategorii B w ośrodku szkolenia kierowców (część teoretyczną i praktyczną na placu manewrowym i w ruchu miejskim).

Czy jest możliwość rozpoczęcia kursu na prawo jazdy kat. B wcześniej niż 3 miesiące przed 18-tką? Wyjątki

Obecnie wyjątek dotyczy uczniów szkół ponadpodstawowych, których program nauczania obejmuje zajęcia z prowadzenia pojazdów silnikowych. Wcześniejsze szkolenie w charakterze kierowcy jest też uzasadnione zdobyciem dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów. Oczywiście, kurs również odbywa się z pilotażem wspomnianej placówki oświatowej.

To rozwiązanie jest szczególnie korzystne dla osób planujących karierę zawodową w branży transportowej lub motoryzacyjnej. Warto więc sprawdzić, czy dana szkoła oferuje taki program – to realna szansa na wcześniejsze zdobycie umiejętności za kierownicą i przewagę na rynku pracy.

A co z innymi kategoriami? Jakie prawo jazdy przed 18-tką?

Przed ukończeniem 18. roku życia możesz kierować innymi niż auta osobowe pojazdami. Oczywiście, pod warunkiem posiadania odpowiednich uprawnień. Mając prawo jazdy kategorii:

• AM - możesz jeździć motorowerem i lekkim czterokołowcem (od 14. roku życia);
• A1 – pojazdami z kat. AM oraz motocyklem o pojemności skokowej silnika nieprzekraczającej 125 cm3, maksymalnej mocy 11 kW i stosunku mocy do masy własnej graniczącym z wartością 0,1 kW/kg, a także motocyklem trójkołowym o mocy nieprzekraczającej 15 kW (od 16. roku życia);
• B1 – czterokołowcem (np. mikrosamochodem lub dużym quadem) i pojazdami kat. AM - od 16 lat

• T – ciągnikiem rolniczym i pojazdem wolnobieżnym - również od 16 lat.

Jakie prawo jazdy po osiemnastce?

Przed ukończeniem 18 lat (wspomniane 3 miesiące wcześniej), możesz rozpocząć kurs na prawo jazdy kategorii A2 (m.in. motocykle z silnikiem o mocy do 35 kW), B+E (zespoły pojazdów), C1 i C1+E (odpowiednio pojazdy powyżej 3,5 t i zespoły pojazdów).

Na uzyskanie uprawnień z pozostałych kategorii musisz poczekać dłużej:

• Kategoria A – do 20 lat, jeżeli masz już prawo jazdy kat. A2 od co najmniej 2 lat lub do 24 lat  jeśli nie posiadasz uprawnień A2;
• Kategoria C i C+E oraz D1 i D1+E: do 21 lat;
• Kategoria D oraz D+E: 24 lata.

Artykuły dedykowane poszczególnym kategoriom praw jazdy znajdziesz na stronie Kategorie prawa jazdy

Jakie warunki musi spełniać niepełnoletni kursant, aby rozpocząć kurs na prawo jazdy kategorii B?

Możliwość rozpoczęcia kursu prawa jazdy przed 18. urodzinami to przywilej, ale też zobowiązanie – nie każdy siedemnastolatek może z niego skorzystać. Aby legalnie zapisać się na szkolenie, a później przystąpić do egzaminu, jako niepełnoletni kandydat na kierowcę musisz spełnić kilka konkretnych wymogów formalnych. Oto najważniejsze z nich:

• Zgoda rodzica lub opiekuna prawnego

Osoba, która nie ukończyła 18 lat, musi przedstawić pisemną zgodę rodzica lub opiekuna prawnego na rozpoczęcie kursu. Bez tego dokumentu szkoła nauki jazdy nie może przyjąć niepełnoletniego kursanta.

• Orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych

Kandydat musi odbyć badanie u uprawnionego lekarza medycyny pracy i uzyskać zaświadczenie potwierdzające, że nie ma przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem. To warunek konieczny do założenia Profilu Kandydata na Kierowcę (PKK).

• Profil Kandydata na Kierowcę (PKK)

Przed rozpoczęciem kursu należy złożyć wniosek o PKK w odpowiednim wydziale komunikacji. Do wniosku trzeba dołączyć m.in.: kolorowe i aktualne zdjęcie o wym. 3,5 x 4,5 cm (jak do dowodu osobistego), zgodę rodzica lub opiekuna prawnego na rozpoczęcie szkolenia (takie oświadczenie składa się przy urzędniku), orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem oraz dokument tożsamości (jeśli nie masz dowodu osobistego, wystarczy legitymacja szkolna).

Te formalności mogą wydawać się skomplikowane, ale większość szkół jazdy pomaga kursantom w ich dopełnieniu.

Czy można zdawać egzamin na prawo jazdy przed ukończeniem 18 lat?

Ukończenie kursu prawa jazdy to nie wszystko – aby móc legalnie usiąść za kierownicą auta osobowego, trzeba jeszcze zdać egzamin państwowy. Dobra wiadomość dla niepełnoletnich kandydatów jest taka, że nie trzeba czekać z egzaminem do dnia 18. urodzin.

W praktyce oznacza to, że jeśli spełnisz wszystkie formalności i ukończysz kurs prawa jazdy kat. B, możesz podejść do egzaminu teoretycznego i praktycznego jeszcze jako siedemnastolatek. To rozwiązanie pozwoli Ci zaoszczędzić czas i odebrać dokument niemal od razu po uzyskaniu pełnoletności.

Pamiętaj jednak, że prawo jazdy zostanie wydane dopiero po Twoich 18. urodzinach – niezależnie od tego, kiedy zdałeś egzamin. Dopiero wówczas zyskasz prawo do samodzielnego prowadzenia pojazdu.

O czym powinna pamiętać osoba niepełnoletnia po zdaniu egzaminu na prawo jazdy kat. B?

Jak już wspomnieliśmy, mimo pozytywnego wyniku egzaminu, dokument uprawniający do prowadzenia auta otrzymasz dopiero w dniu osiągnięcia pełnoletniości. Poza tym, po odbiorze prawa jazdy kat. B pamiętaj o ograniczeniach i zaostrzonych przepisach dla młodych kierowców. Chodzi przede wszystkim o:

• Niższy limit punktów karnych - dla osób, które posiadają prawo jazdy krócej niż 12 miesięcy, maksymalna liczba punktów karnych wynosi 20.

Ile punktów może mieć młody kierowca w 2025? Sprawdź, zanim będzie za późno!

Masz prawo jazdy od niedawna? Zobacz artykuł

• 2-letni okres próbny - jeśli w ciągu dwóch lat od otrzymania prawa jazdy po raz pierwszy dopuścisz się poważnego naruszenia przepisów drogowych, możesz stracić uprawnienia do kierowania pojazdem. Dojdzie do tego, gdy popełnisz przestępstwo drogowe (np. spowodujesz wypadek, prowadzisz po spożyciu alkoholu) lub trzy poważne wykroczenia – na przykład nie ustąpisz pierwszeństwa pieszemu, przekroczysz prędkość w znacznym stopniu i wyprzedzisz na przejściu dla pieszych.

Co zmieni się w 2025 roku? Przepisy dla 17-latków i młodych kierowców

Nowelizacja przepisów, która może wejść w życie w 2025 r., wprowadza dodatkowe zasady dla 17-latków z prawem jazdy oraz wydłużony okres próbny.

Młody kierowca, po uzyskaniu dokumentu prawa jazdy przed ukończeniem 18 lat, będzie mógł kierować samochodem tylko w towarzystwie doświadczonego opiekuna (pasażera siedzącego na przednim siedzeniu). Obowiązek ten będzie trwać przez 6 miesięcy lub do momentu osiągnięcia pełnoletniości – w zależności od tego, co nastąpi wcześniej.

Dla młodych kierowców wprowadzone zostaną także bardziej rygorystyczne przepisy, m.in.:

• okres próbny do 3 lat (ale nie dłużej niż do ukończenia 20 lat),
• bezwzględny zakaz spożycia alkoholu,
• sztywne limity prędkości: 50 km/h w obszarze zabudowanym, 80 km/h poza nim, 100 km/h na autostradach i drogach ekspresowych,
• zakaz wykonywania odpłatnego przewozu osób (np. jako kierowca taksówki czy usług przewozowych typu Uber);
• obowiązkowy kurs doszkalający i praktyczne szkolenie w okresie próbnym.

Więcej informacji na temat przepisów dla nastolatków znajdziesz w artykule Przepisy i ograniczenia dla młodych kierowców

Zdałeś prawo jazdy i kupiłeś pierwszy samochód? Nie zapomnij o ubezpieczeniu!

Naszym okiem

Zanim wsiądziesz za kierownicę własnego auta, zadbaj o obowiązkowe ubezpieczenie OC. Niestety, dla młodych osób, które kupują pierwszą polisę, składki są zazwyczaj znacznie wyższe niż dla doświadczonych właścicieli samochodów. Dlatego tak ważne jest, aby porównać oferty różnych towarzystw i znaleźć najkorzystniejszą z nich.

Katarzyna Gaweł, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Sprawdź, gdzie znajdziesz najlepszą cenę w porównywarce OC i AC na rankomat.pl – zajmie Ci to tylko chwilę.