Prawo jazdy na motocykl – jaką kategorię prawa jazdy trzeba mieć?

Przepisy dokładnie określają rodzaj uprawnień potrzebnych do poruszania się określonymi jednośladami. Istnieje kilka kategorii prawa jazdy związanych z motocyklami, motorowerami i skuterami, a każda z nich wiąże się z koniecznością spełnienia nieco innych warunków i zapewnia inne możliwości. Warto dobrze poznać dostępne możliwości, zanim przystąpisz do kursu czy egzaminu na prawo jazdy.

Prawo jazdy na motocykl – czy wystarczy kategoria B?

Najpopularniejsza kategoria prawa jazdy (B) uprawnia nie tylko do prowadzenia samochodu osobowego. Po trzech latach od jego uzyskania można również kierować skuterem lub motocyklem spełniającym określone warunki. Taki jednoślad musi mieć:

• pojemność skokową silnika poniżej 125 cm3. 
• moc poniżej 11 kW, 
• stosunek mocy do masy własnej poniżej 0,1 kW/kg.

Takie przepisy obowiązują od stycznia 2015 roku. Wcześniej bez dodatkowego egzaminu z prawem jazdy typu B można było prowadzić motorower lub skuter o pojemności silnika do 50 cm3.
Warto jednak pamiętać, że prawo do kierowania określonym typem pojazdu to nie wszystko. Zanim wyjedziesz na drogę jednośladem, warto odpowiednio się do tego przygotować. Najlepiej zacząć od ćwiczeń na dużym pustym parkingu lub innej przestrzeni. Manewrowanie motocyklem wcale nie jest tak proste, jak mogłoby się wydawać, a każdy błąd może skutkować wypadkiem. Dlatego zawsze warto poćwiczyć i nabrać pewności w bezpiecznych warunkach.
Dobrym pomysłem przed wyjechaniem na drogę będzie wykonanie manewrów, które są wymagane podczas egzaminu na prawo jazdy zdawanego na motocyklu. Są to:

• ruszanie z miejsca do przodu na wzniesieniu, 
• slalom wolny (po łuku w kształcie ósemki i między pachołkami), 
• slalom szybki (między pachołkami), 
• omijanie przeszkody. 

Oczywiście można również skorzystać z kilku godzin jazd z instruktorem – będzie to najlepsze, najbezpieczniejsze rozwiązanie. Dzięki temu znacznie szybciej nauczysz się prawidłowych technik i unikniesz niebezpiecznych sytuacji.

Jaka kategoria prawa jazdy uprawnia do prowadzenia motocykla?

Jeśli nie masz prawa jazdy kategorii B, masz je krócej niż 3 lata lub motocykl, którym chcesz jeździć, nie spełnia warunków wymienionych powyżej, będziesz musiał zdać egzamin na jedną z kategorii prawa jazdy umożliwiających kierowanie jednośladami. Takich kategorii jest kilka, a każda z nich wiąże się z innymi uprawnieniami i wymogami.

Kategoria AM

Kategoria AM to najniższy stopień wtajemniczenia, jeśli chodzi o jazdę jednośladami. Zastąpiła ona wydawaną niegdyś „kartę motorowerową” i jest dostępna dla każdego, kto ukończył 14 rok życia, pod warunkiem, że przedstawi pisemną zgodę rodzica. Uprawnia do prowadzenia:

• motoroweru z silnikiem spalinowym o pojemności do 50 cm3 lub silnikiem elektrycznym o mocy do 4kW i prędkości maksymalnej do 45 km/h,
• czterokołowca lekkiego o masie własnej do 350 kg i prędkości maksymalnej do 45 km/h.

Ważne: mając kategorię AM, można jeździć tylko takimi pojazdami, które nie rozwijają prędkości wyższych niż 45 km/h ze względu na zastosowaną konstrukcję. Do grupy motorowerów zaliczają się zarówno skutery, jak i motocykle z manualnymi skrzyniami biegów i spełniające podane wyżej warunki. Takie same uprawnienia daje również kategoria B1.

Kategoria A1

Następna w kolejności jest kategoria A1. Dostępna dla osób, które ukończyły 16 lat (niepełnoletnim potrzebna jest zgoda rodzica na przystąpienie do egzaminu). Uzyskanie prawa jazdy kategorii A1 uprawnia do prowadzenia:

• motocykla o pojemności skokowej nieprzekraczającej 125 cm3, mocy nieprzekraczającej 11kW i stosunku mocy do masy własnej nieprzekraczającej 0,1kW/kg,
• motocykla trójkołowego o mocy nieprzekraczającej 15kW,
• pojazdów określonych dla prawa jazdy kategorii AM.

Dokładnie takie same uprawnienia daje prawo jazdy kategorii B, jednak są one uaktywniane dopiero po 3 latach od jego zdobycia.

Kategoria A2

Prawo jazdy kategorii A2 jest dostępne wyłącznie dla osób pełnoletnich i uprawnia do prowadzenia nieco większych jednośladów. Daje też większe uprawnienia niż kategoria B prawa jazdy. Jego uzyskanie pozwala na prowadzenie:

• motocykla o mocy nieprzekraczającej 35kW i stosunku mocy do masy własnej nieprzekraczającej 0,2kW/kg,
• motocykla trójkołowego o mocy nieprzekraczającej 15kW,
• pojazdów określonych dla prawa jazdy kategorii AM.

Warto również wiedzieć, że z kategorią A2 nie wolno prowadzić motocykli, których parametry są wynikiem wprowadzenia zmian w pojeździe o mocy przekraczającej dwukrotność ich mocy.

Kategoria A

Kategoria A to najwyższa z kategorii motocyklowych, która daje największe uprawnienia. Jej zdobycie wiąże się również z największym wysiłkiem. Prawo jazdy kategorii A uprawnia do prowadzenia:

• motocykla, również z bocznym wózkiem,
• motocykla z przyczepą motocyklową o masie nieprzekraczającej masy własnej motocykla i 100 kg,
• pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM.

O zdobycie tego typu prawa jazdy można się ubiegać:

• po ukończeniu 20 roku życia, jeśli kandydat ma prawo jazdy kategorii A2 od co najmniej 2 lat (i z zastrzeżeniem, że motocykle trójkołowe o mocy przekraczającej 15kW można prowadzić dopiero po ukończeniu 21 roku życia),
• po ukończeniu 24 życia, jeśli kandydat nie ma prawa jazdy kategorii A2.

Jak uzyskać prawo jazdy na motocykl?

Jeśli chcesz zdobyć prawo jazdy na motocykl i spełniasz niezbędne ku temu warunki, wystarczy, że złożysz odpowiedni wniosek w urzędzie, a następnie zapiszesz się na kurs. Warto wiedzieć, że szkolenie można rozpocząć już na 3 miesiące przed spełnieniem kryterium wiekowego – czyli np. na 3 miesiące przed ukończeniem 14 roku życia dla kategorii AM. Po ukończeniu kursu trzeba zdać egzamin państwowy – dopiero wówczas otrzymuje się uprawnienia do kierowania określonym typem pojazdów.
Dokładna procedura uzyskania prawa jazdy na motocykl wygląda następująco:

1. Wybór szkoły jazdy.
2. Kontakt z lekarzem i poddanie się badaniom dla przyszłych kierowców (najczęściej za pośrednictwem szkoły jazdy).
3. Wypełnienie wniosku o wydanie prawa jazdy.
4. Złożenie w urzędzie miasta lub dzielnicy albo starostwie powiatowym wniosku wraz z orzeczeniem lekarskim i pozostałymi wymaganymi dokumentami (listę można znaleźć na stronach rządowych lub w urzędzie).
5. Odebranie numeru PKK (Profil Kandydata na Kierowcę).
6. Uczestnictwo w kursie na wybraną kategorię (lekcje praktyczne są obowiązkowe, do sekcji teoretycznej można się przygotować samodzielnie).
7. Zaliczenie egzaminów wewnętrznych (teoretycznego i praktycznego).
8. Zapisanie się na egzamin państwowy.
9. Zaliczenie egzaminu państwowego (teoretycznego i praktycznego).
10. Wniesienie opłaty za wydanie prawa jazdy.
11. Odebranie prawa jazdy w urzędzie.

Więcej informacji bez trudu uzyskasz w wybranej szkole jazdy. Znajdziesz je również na stronach internetowych ośrodków szkolenia kierowców.

Jak wygląda kurs prawa jazdy na motocykl?

Każdy kurs na prawo jazdy składa się z części teoretycznej i praktycznej, ponieważ uzyskanie uprawnień wymaga zdania zarówno egzaminu teoretycznego (ze znajomości przepisów ruchu drogowego), jak i praktycznego. Część teoretyczna nie jest jednak obowiązkowa – do tej części egzaminu możesz się przygotować samodzielnie. Liczba godzin kursu teoretycznego i praktycznego (obejmującego jazdę na placu oraz w ruchu drogowym) różni się w zależności od kategorii prawa jazdy i wynosi:

• dla kategorii AM – 6 godzin (lekcyjnych, 45 min.) teorii i 5 godzin (zegarowych, 60 min.) praktyki,
• dla kategorii A1 – 30 godzin lekcyjnych teorii i 20 godzin zegarowych praktyki,
• dla kategorii A2 – 30 godzin lekcyjnych teorii i 20 godzin zegarowych praktyki,
• dla kategorii A – 30 godzin lekcyjnych teorii i 20 godzin zegarowych praktyki.

Posiadacze prawa jazdy kategorii A2, którzy chcą uzyskać kategorię A muszą jednak zaliczyć tylko 10 godzin lekcji praktycznych.
Z części teoretycznej można być zwolnionym, samodzielnie przygotowując się do egzaminu i zdając go w WORD lub posiadając prawo jazdy innej kategorii. 4-godzinne szkolenie z pierwszej pomocy zawsze jest jednak obowiązkowe. Warto również wiedzieć, że podane liczby godzin są wartościami minimalnymi.

Można przedłużyć sobie kurs, wykupując dodatkowe godziny jazdy z instruktorem w celu lepszego przygotowania do egzaminu. Jazdy doszkalające można również wykorzystać w każdym momencie obowiązywania prawa jazdy (np. przed powrotem na motocykl po dłuższej przerwie).

Ile kosztuje wyrobienie prawa jazdy na motocykl?

Koszt prawa jazdy na motocykl również jest uzależniony od kategorii, a także od miejsca zamieszkania kursanta i wybranego ośrodka szkoleniowego. Wynosi średnio:

• dla kategorii AM – od 600 do 1200 zł,
• dla kategorii A1 – od 1700 do 2300 zł,
• dla kategorii A2 – od 1800 do 2500 zł,
• dla kategorii A – od 2200 do 2600 zł.

Każda dodatkowa godzina jazdy zwykle kosztuje ok. 100-120 zł. Szczegółowe informacje na temat cen na pewno otrzymasz w wybranej szkole jazdy.