Homologacja motocykla – co to jest? Jak uzyskać dopuszczenie motocykla do ruchu?

Wymóg posiadania homologacji przez pojazdy, które mają zostać dopuszczone do ruchu, dokładnie regulują przepisy. Podstawę stanowi Rozporządzenie (UE) nr 168/2013 w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów dwu- lub trzykołowych oraz czterokołowców. Jego wprowadzenie miało na celu zwiększenie wymagań w zakresie bezpieczeństwa funkcjonalnego oraz odnoszących się do środowiska naturalnego dla pojazdów kategorii L. 

Co to jest homologacja motocykla?

Motocykle zaliczane są do kategorii L pojazdów, od których wymaga się homologacji. W tej grupie wyróżnia się wszystkie pojazdy samochodowe posiadające dwa lub trzy koła, a także wybrane pojazdy czterokołowe oraz motorowery. Podział kategorii L przedstawia się następująco:

• kategoria L1e – dotyczy motorowerów dwukołowych
• kategoria L2e – obejmuje motorowery trójkołowe
• kategoria L3e – dotyczy motocykli dwukołowych bez bocznego wózka
• kategoria L4e – uwzględnia motocykle dwukołowe z bocznym wózkiem
• kategoria L5e – dotyczy motocykli trójkołowych
• kategoria L6e – odnosi się do czterokołowców lekkich
• kategoria L7e – uwzględnia pojazdy czterokołowe.
• Natomiast kategoria ta nie obejmuje: maszyn rolniczych, ciągników, wózków rowerowych, rowerów, pojazdów o konstrukcji niepozwalającej na przekroczenie 6 km/h prędkości. 

Mianem homologacji motocykla określa się proces, który pozwala na dopuszczenie pojazdu do udziału w ruchu drogowym. Świadectwo wydawane jest wyłącznie po spełnieniu określonych warunków – w tym pozytywnego badania technicznego, za przeprowadzenie którego odpowiada uprawniona do tego jednostka techniczna. 

Pojazd mechaniczny otrzymuje świadectwo wówczas, gdy spełnia on wszystkie tzw. homologacje cząstkowe, które tworzą homologację całopojazdową. Homologacja potwierdza, że motocykl spełnia wymagania techniczne określone w obowiązujących aktach prawnych. Bez niej nie jest możliwe późniejsze zarejestrowanie jednośladu ani też wykupienie ubezpieczenia OC przez właściciela – wyjaśnia Kamil Sztandera, ekspert ds. ubezpieczeń w rankomat.pl.

Jakie wymogi w zakresie bezpieczeństwa funkcjonalnego musi spełniać motocykl?

Aby motocykl otrzymał homologację, wówczas musi spełniać kilka istotnych wymogów bezpieczeństwa regulowanych przez Rozporządzenie (UE) nr 168/2013.Są to:

1. układ przeciwblokujący – dotyczy nowych motocykli pojemności przekraczającej 125 cm3,
2. układy przeciwblokujące, kombinowane układy hamulcowe lub obecność obu rodzajów układów – dotyczy motocykli dwukołowych z silnikiem o pojemności mniejszej niż 125cm3, ale decyzja o ich zamontowaniu leży po stronie producenta,
3. mechanizm automatycznie włączający oświetlenie – obowiązek montażu dotyczy wszystkich nowych typów pojazdów kategorii L,
4. mechanizmy różnicowe – obowiązek montażu dotyczy wszystkich pojazdów cztero- i trzykołowych należących do kategorii L.

Jakie wymogi środowiskowe muszą spełniać pojazdy kategorii L?

Żaden motocykl nie otrzyma homologacji, jeśli nie będzie spełniać wymogów odnoszących się do środowiska naturalnego. Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem, koniecznością jest spełnienie wymagań aż 8 różnych badań, m.in.:

• emisji oparów paliw,
• urządzeń odpowiadających za kontrolowanie emisji zanieczyszczeń,
• efektywności energetycznej,
• hałasu.

Od 1 stycznia 2020 roku obowiązuje europejska norma prawna, która reguluje wymagania dotyczące emisji spalin (Euro5) dla nowych motocykli. Jest ona dużo bardziej restrykcyjna od poprzedniej, ponieważ nakazuje zmniejszenie emisji:

• tlenku węgla o ponad 50%,
• węglowodorów o ok. 40%,
• tlenku azotu o ponad 30%. 

Co to oznacza dla właściciela jednośladu? Tyle, że od 1 stycznia 2020 roku nie można dokonać rejestracji fabrycznie nowego motocykla niespełniającego normy Euro5. Natomiast jednoślady używane będzie można zarejestrować – mimo że nie wpiszą się w wymogi aktualnej normy. 

Kto i jak może uzyskać homologację motocykla?

Homologacja motocykla to świadectwo, o które może ubiegać się wyłącznie producent pojazdu albo przedstawiciel producenta. 
Uzyskanie dokumentu odbywa się w dwóch etapach:

1. przeprowadzenie badań homologacyjnych
2. otrzymanie świadectwa homologacji w Transportowym Dozorze Technicznym (TDT).

W tym celu należy:

• zgłosić się do jednostki mającej uprawnienia do przeprowadzania badań w zakresie homologacji typu WE (lista dostępna jest na stronie: https://www.tdt.gov.pl/dzialalnosc/homologacja/jednostki-uprawnione/),
• spełnić wymogi formalne – dostarczyć odpowiednie dokumenty i wnieść opłatę.

Po uzyskaniu sprawozdaniu i protokołu z badań, należy wnieść kolejną opłatę. Dopiero po tym można złożyć wniosek o wydanie świadectwa homologacji typu WE / EKG ONZ. Do wniosku należy dołączyć:

• potwierdzenie wniesienia opłaty,
• oświadczenie o wpisie do CEiDG lub wpisie do rejestru przedsiębiorców KRS,
• dokument potwierdzający kontrolę zgodności produkcji z pozytywnym wynikiem. 

Świadectwo homologacji można otrzymać dopiero po spełnieniu wszystkich warunków. 

Ile trzeba czekać na wydanie decyzji o homologacji?

Po złożeniu dokumentów niezbędnych do uzyskania świadectwa homologacji, urząd ma 30 dni na wydanie decyzji. Warto jednak mieć świadomość, że w niektórych przypadkach czas ten może wydłużyć się nawet do 2 miesięcy. Zostaniesz jednak o tym poinformowany z odpowiednim wyprzedzeniem. 

Urząd może odmówić wydania świadectwa homologacji motocykla wyłącznie w konkretnych przypadkach. Ma to miejsce wówczas, gdy:

• typ pojazdu nie spełnia warunków technicznych, stanowi zagrożenie dla ruchu drogowego lub środowiska,
• typ pojazdu posiada już świadectwo homologacji typu WE wydane w innym kraju. 

Jeżeli otrzymana decyzja nie jest pomyślna, wówczas można złożyć odwołanie. W ciągu 14 dni od otrzymania informacji należy wystosować odpowiednie pismo do Ministra Infrastruktury – za pośrednictwem Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego. 

Ile kosztuje uzyskanie świadectwa homologacji motocykla? 

Samo uzyskanie świadectwa homologacji motocykla kosztuje 1600 zł. Warto jednak mieć świadomość, że jako producent trzeba ponieść koszty poboczne. Mowa m.in. o wydatkach związanych z badaniami w zakresie homologacji – koszt ustalany jest indywidualnie przez jednostki uprawnione do przeprowadzenia badań. 

Należy także doliczyć opłatę w wysokości 17 zł – w przypadku składania wniosku o wydanie homologacji za pośrednictwem pełnomocnika. 

Co to jest dopuszczenie jednostkowe motocykla?

Homologacja motocykla obowiązuje wyłącznie producentów tego typu pojazdów. W niektórych przypadkach często zachodzi konieczność uzyskania tzw. dopuszczenia jednostkowego. Jest to dokument, który potwierdza stan dopuszczenia jednośladu do ruchu. 

Procedura związana z uzyskaniem dopuszczenia jednostkowego składa się z dwóch etapów. Podobnie jak w przypadku świadectwa homologacji, koniecznością jest:

• przeprowadzenie badań,
• uzyskanie decyzji wydanej przez TDT. 

Uzyskanie dopuszczenia jednostkowego oznacza, że motocykl spełnia wszystkie wymagania techniczne. 

Kto i kiedy może ubiegać się o otrzymanie dopuszczenia jednostkowego?

Obowiązek uzyskania dopuszczenia jednostkowego dotyczy jednośladów, w przypadku których doszło do znacznych zmian technicznych dokonanych przed rejestracją. Brak takiego dokumentu wstrzymuje dalsze procedury umożliwiające użytkowanie motocykla. 

Warto mieć świadomość, że obowiązek uzyskania dopuszczenia jednostkowego dotyczy pojazdów, które:

• nie uzyskały świadectwa homologacji typu WE lub świadectwa homologacji typu pojazdu,
• uzyskały świadectwo homologacji typu pojazdu lub świadectwo homologacji WE, ale przed rejestracją dokonano w nich znaczących zmian konstrukcyjnych. 

Do złożenia wniosku zobowiązane są takie podmioty jak:

1. właściciel,
2. producent,
3. importer,
4. upoważniony przedstawiciel z siedzibą/miejscem zamieszkania na terenie Unii Europejskiej. 

Jak otrzymać dopuszczenie jednostkowe pojazdu? 

Procedura związana z ubieganiem się o uzyskanie dopuszczenia jednostkowego pojazdu jest zbliżona do formalności wymaganych przy świadectwie homologacji motocykla. 

Należy zgłosić się do jednostki uprawnionej do przeprowadzenia badań – koniecznością jest dostarczenie wniosku o wykonanie badań, dokumentu informacyjnego pojazdu i świadectwa homologacji. 

Po otrzymaniu sprawozdania z badań można przystąpić do dalszych kroków, tj. złożenia wniosku o dopuszczenie jednostkowe – wraz z wymaganymi dokumentami.

Kolejny etap to weryfikacja wniosku. Jeśli będzie pozytywna, wówczas urząd wyda decyzję o dopuszczeniu jednostkowym motocykla. Ma na to ok. 30 dni. W rzadkich przypadkach procedura może wydłużyć się do 2 miesięcy – wcześniej jednak wnioskodawca zostanie o tym poinformowany. 

Ile kosztuje uzyskanie dopuszczenia jednostkowego motocykla?

Uzyskanie dopuszczenia jednostkowego jest tańsze niż homologacja motocykla. Koszt wynosi 800 zł, jednak należy doliczyć do niego dodatkowe opłaty związane np. z przeprowadzeniem badań oraz ewentualnym pełnomocnictwem.

Jeżeli urząd odmówi wydania dopuszczenia jednostkowego, można złożyć odwołanie w ciągu 14 dni od otrzymania decyzji. W tym celu należy pisemnie zwrócić się do Ministra Infrastruktury – za pośrednictwem Dyrektora TDT. 

Warto pamiętać, że homologacja dotyczy wszystkich egzemplarzy danego modelu, a dopuszczenie jednostkowe wyłącznie jednego pojazdu. To istotna informacja, która pozwoli sprawnie dopełnić formalności związane z dopuszczeniem motocykla do ruchu drogowego. 

Źródła:

1. Rozporządzenie (UE) nr 168/2013 w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów dwu- lub trzykołowych oraz czterokołowców: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32013R0168
2. Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2019/621 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie informacji technicznych niezbędnych do badania zdatności do ruchu drogowego elementów podlegających badaniu, w sprawie stosowania zalecanych metod badań oraz ustanawiające szczegółowe przepisy dotyczące formatu danych i procedur dostępu do odpowiednich informacji technicznych: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32019R0621&from=EN
3. https://www.its.waw.pl/8238,pl,Dopuszczenie-jednostkowe-pojazdy-pozostalych-kategorii-L-R.html
4. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20150000148/O/D20150148.pdf
5. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970980602/U/D19970602Lj.pdf
6. https://www.biznes.gov.pl/pl/firma/sprzedaz-i-marketing/chce-wprowadzic-produkt-usluge-na-rynek/proc_360-dopuszczenie-jednostkowe