W 2025 r. seniorzy mogą liczyć nie tylko na podwyżki świadczeń emerytalnych, ale również na liczne dodatki, które mogą zwiększyć miesięczny budżet. Co dokładnie przysługuje emerytom i jakie są to kwoty w 2025 r.? Sprawdź!
- 1. 13. i 14. emerytura
- 2. 500+ dla seniora
- 3. Dodatek pielęgnacyjny dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji
- 4. Dodatek dla sierot zupełnych
- 5. Dodatki do emerytury związane z udziałem w wojnie
- 5.1. Dodatek kombatancki i kompensacyjny
- 5.2. Dodatek za tajne nauczanie
- 5.3. Dodatek weterana poszkodowanego
- 5.4. Świadczenie dla byłych żołnierzy przymusowo zatrudnianych
- 5.5. Świadczenie pieniężne dla osób deportowanych
- 5.6. Świadczenie pieniężne dla osób będących cywilnymi, niewidomymi ofiarami działań wojennych
- 6. Ryczałt energetyczny
- 7. Ekwiwalent za węgiel
- 7.1. Ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych i dla byłych pracowników kolejowych
- 8. Waloryzacja emerytur i rent w 2025 r.
- 9. Warto wiedzieć:
Stereotypy o ubogich emerytach nie wzięły się znikąd. Ze statystyk wynika, że z ponad 8 mln emerytów w Polsce najwięcej (11,7% w 2024 r.) pobiera świadczenia w wysokości od 2 600,01 zł do 3 000,00 zł.
W nieciekawej sytuacji materialnej częściej znajdują się kobiety – aż 37,3% emerytek pobiera mniej niż 2600 zł z ZUS miesięcznie. Sytuacja mężczyzn jest znacznie lepsza – niemal 3/4 z nich uzyskuje emeryturę w wysokości co najmniej 3400 zł. Jednak ze względu na wysokie koszty życia trudno uznać, że są to kwoty wystarczające do komfortowej egzystencji.
Programy, takie jak 13. i 14. emerytura, dodatki kombatanckie czy ekwiwalent za bezpłatny węgiel, mają na celu nie tylko poprawę sytuacji materialnej seniorów, ale również rekompensatę za szczególne zasługi lub trudne warunki życiowe. Oto wszystko, co warto wiedzieć o dodatkach emerytalnych w 2025 r.
Uwaga! 1 marca każdego roku ma miejsce waloryzacja emerytur i rent. Podane kwoty świadczeń obowiązują do 28 lutego 2025 r.
13. i 14. emerytura
13. emerytura, znana również jako „trzynastka”, to dodatkowe roczne świadczenie wypłacane wszystkim emerytom i rencistom, bez względu na wysokość podstawowego świadczenia. Zgodnie z przepisami, trzynastka jest wypłacana w kwocie odpowiadającej minimalnej emeryturze, co w 2024 r. oznaczało dodatkowe 1 780,96 zł brutto. Kwota „trzynastki” na rok 2025 będzie znana po waloryzacji.
14. emerytura, czyli „czternastka”, to dodatkowe świadczenie roczne dla osób o niższych dochodach. W 2025 r. będzie obowiązywać tzw. zasada złotówkę za złotówkę, co oznacza, że część emerytów otrzyma częściowe świadczenie, jeśli przekroczą określony dochód (2 900 zł brutto). Osoby, które otrzymują sumę świadczeń emerytalno-rentowych przekraczającą 4 734,61 zł, nie są upoważnione do otrzymania czternastej emerytury.
Przykład
500+ dla seniora
Program 500+ dla seniora to comiesięczne świadczenie przyznawane osobom niezdolnym do samodzielnej egzystencji. Kwota wynosi 500 zł i jest wypłacana na podstawie decyzji ZUS, po złożeniu stosownego wniosku oraz orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji.
500+ dla seniora mogą otrzymać tylko ci emeryci, których łączny dochód brutto z tytułu emerytury, renty albo innych świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych, łącznie z kwotą wypłacaną przez zagraniczną instytucję właściwą do spraw emerytalno-rentowych, nie przekracza 2 157,80 zł.
Dodatek pielęgnacyjny dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji
Dodatek pielęgnacyjny to świadczenie z tytułu niezdolności do samodzielnej egzystencji. Do 28 lutego 2025 r. dodatek pielęgnacyjny wynosi 330,07 zł. Aby go otrzymać, należy mieć wskazaną przez lekarza orzecznika ZUS niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji. Następnie trzeba złożyć w ZUS wniosek o przyznanie dodatku wraz z orzeczeniem lekarza.
Dodatek pielęgnacyjny nie przysługuje osobom, które przebywają w domu opieki społecznej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym czy innych placówkach, w których ich pełne utrzymanie finansowane jest ze środków publicznych. Wyjątkiem są sytuacje, gdy pobyt w takiej placówce częściowo finansuje sam emeryt.
Uwaga!
Dodatek dla sierot zupełnych
Dodatek dla sierot zupełnych to świadczenie dla osób pobierających rentę rodzinną, których rodzice nie żyją. Kwota świadczenia w 2025 r. to 620,36 zł. Można je uzyskać na wniosek, składając go razem z dokumentami potwierdzającymi daty zgonu rodziców lub dokumentem potwierdzającym datę zgonu matki oraz aktem urodzenia, który świadczy o braku danych dotyczących ojca.
Dodatki do emerytury związane z udziałem w wojnie
Istnieje również wiele innych dodatków do emerytury przeznaczonych dla określonych grup emerytów. Istnieją m.in. liczne dodatkowe świadczenia pieniężne dla byłych żołnierzy biorących udział w wojnie.
Dodatek kombatancki i kompensacyjny
Te dodatki przysługują osobom posiadającym status kombatanta, zgodnie z ustawą o kombatantach, lub są ofiarami represji. W 2025 r. wysokość dodatku kombatanckiego to 330,07 zł miesięcznie. Wdowom lub wdowcom po kombatancie lub ofierze represji przysługuje także dodatek kompensacyjny w wysokości 49,51 zł. Dodatki są przyznawane na wniosek emeryta.
Dodatek za tajne nauczanie
Dodatek za tajne nauczanie wynosi 330,07 zł miesięcznie i przysługuje nauczycielom, którzy w czasie okupacji prowadzili tajne nauczanie. Wniosek należy złożyć w ZUS, dołączając dokumenty potwierdzające działalność edukacyjną.
Dodatek weterana poszkodowanego
Osoby, które doznały uszczerbku na zdrowiu w wyniku działań wojennych, otrzymują dodatkowe świadczenie.
Wysokość dodatku zależy od stopnia uszczerbku według następującego schematu:
- 10% podstawy wymiaru – od 10 do 20% uszczerbku,
- 20% podstawy wymiaru – od 21 do 30% uszczerbku,
- 30% podstawy wymiaru – od 31 do 40% uszczerbku,
- 40% podstawy wymiaru – od 41 do 50% uszczerbku,
- 50% podstawy wymiaru – od 51 do 60% uszczerbku,
- 60% podstawy wymiaru – od 61 do 80% uszczerbku,
- 80% podstawy wymiaru – powyżej 80% uszczerbku.
Podstawą wymiaru jest kwota minimalnej emerytury. W 2025 r. można zatem uzyskać maksymalnie 1507,69 zł w ramach dodatku dla weterana poszkodowanego.
Świadczenie dla byłych żołnierzy przymusowo zatrudnianych
Byli żołnierze przymusowo zatrudniani mogą dodatkowo otrzymać 330,07 zł miesięcznie jako rekompensatę za przymusową pracę.
Jest to świadczenie przysługujące osobie, która była:
- żołnierzem zastępczej służby wojskowej i w latach 1949–1959 przymusowo pracowała w kopalniach węgla, kamieniołomach lub w zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranowych;
- żołnierzem z poboru w 1949 r. wcielonym do ponadkontyngentowych brygad „Służby Polsce” i przymusowo pracowała w kopalniach węgla i kamieniołomach;
- żołnierzem, który przymusowo pracował w batalionach budowlanych w latach 1949–1959.
Świadczenie pieniężne dla osób deportowanych
Świadczenie pieniężne dla osób deportowanych to forma rekompensaty dla osób, które w przeszłości wykonywały pracę przymusową, przebywały w obozach pracy stworzonych przez III Rzeszę i ZSRR oraz podlegały represjom.
Świadczenie pieniężne dla osób deportowanych wynosi od 16,55 zł do 330,07 zł. Decyzję o przyznaniu danej osobie uprawnień do świadczenia dla osób deportowanych podejmuje Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Dokument potwierdzający uzyskaną decyzję należy następnie złożyć do ZUS wraz z wnioskiem o przyznanie uprawnień do świadczeń pieniężnych dla osób deportowanych.
Uwaga: jeśli jesteś uprawniony jednocześnie do kilku poniższych świadczeń:
- dodatku kombatanckiego;
- świadczenia pieniężnego dla byłych żołnierzy przymusowo zatrudnianych;
- dodatku za tajne nauczanie;
- świadczenia pieniężnego dla osób deportowanych;
możesz skorzystać tylko z jednego z nich. Ty wybierasz z którego.
Świadczenie pieniężne dla osób będących cywilnymi, niewidomymi ofiarami działań wojennych
Świadczenie pieniężne dla cywilnych, niewidomych ofiar działań wojennych przysługuje osobom, które doznały trwałej utraty wzroku w wyniku działań wojennych, bez związku z pełnieniem służby wojskowej.
Może je uzyskać osoba, która:
- straciła wzrok w wyniku działań wojennych w okresie wojny 1939-1945, eksplozji niewypałów lub niewybuchów pozostałych po wojnie 1939-1945 na terenie Polski;
- nie wchodziła w skład formacji wojskowych, formacji zbrojnych ruchu oporu itp.;
- jest obywatelem polskim;
- mieszka na stałe w Polsce.
Świadczenie jest równe wysokości renty socjalnej. Od 1 marca 2024 r. do 28 lutego 2025 r. wynosi 1 780,96 zł.
Aby uzyskać to świadczenie, należy złożyć w ZUS orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy w związku z utratą wzroku lub orzeczenie o przyznaniu I lub II grupy inwalidzkiej w związku z utratą wzroku wraz z zaświadczeniem o utracie wzroku z powodu urazu wydane przez okulistę, dokumentacją medyczną i dowodami.
Ryczałt energetyczny
Jest przeznaczony dla kombatantów i osób represjonowanych.
Przysługuje także innym osobom uprawnionym, w tym:
- żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach oraz zakładach pozyskiwania rud uranowych i batalionach budowlanych,
- wdowom i wdowcom (emerytom i rencistom), pozostałym po kombatantach,
- wdowom po żołnierzach przymusowo zatrudnianych, pobierającym emeryturę lub rentę.
Od 1 marca 2024 r. ryczałt energetyczny wynosi 299,82 zł. Można go uzyskać, składając do ZUS wniosek oraz zaświadczenia potwierdzające uprawnienia do ulgi.
Ekwiwalent za węgiel
Ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla przysługuje:
- emerytom i rencistom, którzy zaczęli pobierać te świadczenia przed 1 stycznia 2007 r. i w tamtym czasie były one uprawnione do bezpłatnego węgla z kopalń, które zostały całkowicie zlikwidowane;
- wdowom, wdowcom i sierotom, które mają ustalone prawo do renty rodzinnej po byłym pracowniku zlikwidowanych kopalń;
- pracownikom kopalni likwidowanej wchodzącej w skład Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. w Bytomiu, którzy przeszli na emeryturę lub rentę;
- wdowom, wdowcom i sierotom, które mają ustalone prawo do renty rodzinnej po emerycie lub renciście pobierającym ekwiwalent pieniężny wypłacany przez ZUS;
- osobom, którym ustało prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej przyznanej na czas określony (wraz z ekwiwalentem pieniężnym wypłacanym przez ZUS), a następnie zostało ono przywrócone;
- osobom, które przeszły na emeryturę, a wcześniej pobierały rentę z tytułu niezdolności do pracy oraz ekwiwalent pieniężny;
- osobom, którym Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał i wypłacał ekwiwalent pieniężny na podstawie przepisów obowiązujących od 1 stycznia 1999 r. do 31 grudnia 2007 r.
Osoby uprawnione do bezpłatnego węgla mogą miesięcznie otrzymać:
- 243,57 zł – dla uprawnionych do deputatu w ilości 2,5 tony;
- 292,28 zł – dla uprawnionych do deputatu w ilości 3 ton.
Ekwiwalent możesz uzyskać na stosowny wniosek. Ponadto byli pracownicy zakładów górniczych muszą złożyć do ZUS dokumenty potwierdzające uprawnienia do ekwiwalentu oraz oświadczenia o niepobieraniu w latach 2002–2007 ekwiwalentu lub bezpłatnego węgla w naturze i rezygnacji z prawa do pobierania bezpłatnego węgla w naturze.
Uwaga!
Ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych i dla byłych pracowników kolejowych
Ekwiwalent pieniężny za deputat węglowy przysługuje też emerytom i rencistom, którzy pobierali bezpłatny węgiel od przedsiębiorstw robót górniczych, przeszli na emeryturę lub rentę z przedsiębiorstw robót górniczych i jednocześnie przysługiwało im prawo do darmowego węgla na podstawie Układu zbiorowego pracy dla pracowników zakładów górniczych z dnia 21 grudnia 1991 r.
Ponadto mogą go odebrać osoby, które pracowały na kolei i w czasie zatrudnienia korzystały z deputatu węglowego. Świadczenie należy się także osobom z rodziny byłego pracownika kolejowego, które pobierają po nim rentę rodzinną. Wysokość tych ekwiwalentów jest wyliczana na podstawie przysługującego Ci deputatu oraz średnich cen węgla.
Waloryzacja emerytur i rent w 2025 r.
Każdego roku w marcu przeprowadzana jest waloryzacja emerytur i rent, która ma na celu utrzymanie realnej wartości wypłacanych emerytur.
Rząd dokonuje jej na podstawie:
- średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych (inflacji);
- realnego wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.
15 stycznia GUS podał dane dotyczące średniorocznej inflacji oraz tzw. inflacji emeryckiej. Na tej podstawie eksperci wyliczyli, że w 2025 r. wskaźnik waloryzacji powinien wynieść ok. 5,82%. Po zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur wzrosną zarówno podstawowe świadczenia, jak i dodatki, które są wyliczane na podstawie emerytury minimalnej.
Jednak rząd rozważa również nowe sposoby wyliczania wskaźnika waloryzacji, które mogą wpłynąć na jego wysokość. W zależności od przyjętego wariantu świadczenia mogą wzrosnąć według stawki od ok. 5,5% do nawet ponad 8%.
Warto wiedzieć:
- Większość dodatków do emerytury jest przyznawana na wniosek emeryta. Aktualnie dodatek pielęgnacyjny przysługuje automatycznie osobom, które ukończyły 75 lat.
- W 2025 r. część emerytów otrzyma zwaloryzowane świadczenia jeszcze w lutym (28 lutego) ze względu na to, że 1 marca przypada w sobotę.
- Kobiety, które wychowały min. czwórkę dzieci, a obecnie nie otrzymują nawet minimalnych świadczeń, mogą złożyć wniosek o świadczenie Mama 4+. Przysługuje on także mężczyznom, którzy wychowali min. czwórkę dzieci, a ich matka zmarła, porzuciła je lub przez długi czas nie brała udziału w wychowaniu.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Ile wynosi najniższa emerytura w 2025 roku?
Najniższa emerytura w 2025 r. (przed waloryzacją) wynosi 1780,96 zł brutto, co przekłada się na 1623,28 zł netto. Po waloryzacji w marcu 2025 r. ta kwota wzrośnie prawdopodobnie o ok. 100 zł.
Czy mogę jednocześnie otrzymywać kilka dodatków do emerytury?
Tak, emeryci mogą korzystać z kilku dodatków jednocześnie, jeśli spełniają odpowiednie kryteria. Niektóre z nich się jednak wykluczają. Można np. otrzymywać tylko jedno z następujących świadczeń: dodatek kombatancki, świadczenie pieniężne dla byłych żołnierzy przymusowo zatrudnianych, dodatek za tajne nauczanie, oraz świadczenie pieniężne dla osób deportowanych.
Jakie inne przywileje finansowe przysługują emerytom?
Osoby w wieku 65 lat i więcej mogą skorzystać z programu bezpłatnych leków. Dotyczy to osób, które mają schorzenia kwalifikujące się do zakresu wskazań objętych refundacją dla konkretnego leku. Osoby, które ukończyły 75 lat, osoby zaliczone do I grupy inwalidzkiej, weterani będący inwalidami wojennymi lub wojskowymi oraz emeryci, którzy ukończyli 60 lat i mają prawo do emerytury w wysokości nieprzekraczającej kwoty 50% przeciętnego wynagrodzenia, są też zwolnieni z obowiązku opłacania abonamentu RTV.
Źródła
https://www.zus.pl/swiadczenia/dodatki-do-swiadczen-emerytalno-rentowych
https://www.zus.pl/documents/10182/39637/Struktura+wysoko%C5%9Bci+%C5%9Bwiadcze%C5%84+wyp%C5%82acanych+przez+ZUS+po+waloryzacji+w+marcu+2024+r..pdf/2cf8f296-1f4f-0ea0-ab73-ed395fba478b?t=1715935406058
