Pożyczki „na klik” czy szybkie kredyty gotówkowe zdecydowanie ułatwiają życie, jeśli potrzebujesz pilnego zastrzyku gotówki. Z drugiej strony szeroka dostępność kredytów i pożyczek stwarza zagrożenie. Aby nie stać się ofiarą wyłudzenia, możesz samodzielnie zadbać o zwiększenie swojego bezpieczeństwa. Dowiedz się, jak sprawdzić, czy ktoś wziął na Ciebie kredyt, co robić, gdy jesteś ofiarą oszusta oraz jak zapobiegać tego typu sytuacjom.
- 1. Czy ktoś może wziąć na mnie kredyt?
- 2. Jakie dane są potrzebne do wzięcia kredytu lub pożyczki?
- 3. Jakie są konsekwencje wyłudzenia kredytu w Twoim imieniu?
- 4. Jakie są najczęstsze metody wyłudzania kredytów czy pożyczek?
- 4.1. 1. Kradzież dokumentów
- 4.2. 2. Phishing
- 4.3. 3. Podszywanie się pod osoby trzecie lub instytucje
- 4.4. 4. Przejęcie konta bankowego
- 5. Kiedy warto sprawdzić, czy ktoś wziął na mnie kredyt?
- 6. Gdzie sprawdzić, czy ktoś wziął na Ciebie kredyt?
- 6.1. BIK (Biuro Informacji Kredytowej)
- 6.2. KRD (Krajowy Rejestr Długów)
- 6.3. BIG InfoMonitor
- 6.4. Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej
- 6.4.1. ERIF Biuro Informacji Gospodarczej
- 7. Co zrobić, jeśli ktoś wziął na mnie kredyt?
- 7.1. 1. Zgłoś sprawę na policję
- 7.2. 2. Skontaktuj się z bankiem lub instytucją pożyczkową
- 7.3. 3. Skontaktuj się z BIK
- 7.4. 4. Zastrzeż dokumenty tożsamości
- 7.5. 5. Rozważ skorzystanie z pomocy prawnej
- 7.6. 6. Monitoruj swoją sytuację finansową
- 8. Jak ochronić się przed wyłudzeniem kredytu?
- 9. Warto wiedzieć:
Próby wyłudzeń kredytów i pożyczek zdarzają się coraz częściej. Raport InfoDOK za II kwartał 2024 r. przygotowany przez Związek Banków Polskich informuje, że w tym okresie odnotowano ich aż 3229, co stanowi niechlubny rekord. Łącznie oszuści próbowali wyłudzić niemal 80 mln zł.
Przekłada się to na aż 875 tys. zł każdego dnia. To pokazuje, że problem jest jak najbardziej realny. Istnieją jednak sposoby, aby sprawdzić, czy oszuści nie wykorzystują Twoich danych i – co jeszcze ważniejsze, aby zabezpieczyć się przed wyłudzeniem.
Czy ktoś może wziąć na mnie kredyt?
Może się to wydawać nierealne, ale jeśli oszust wejdzie w posiadanie Twoich danych osobowych, może wziąć kredyt na Twoje dane. Liczba prób wyłudzeń kredytów, które są udaremniane każdego dnia w Polsce, rośnie.
Procedura uzyskania kredytu czy pożyczki jest na tyle prosta, że działania przestępców są ułatwione i coraz częściej udaje im się obejść zabezpieczenia.
Jednym z problemów jest fakt, że często możesz nieświadomie ułatwić oszustom dostęp do swoich danych, np. poprzez nieostrożne udostępnianie dokumentów tożsamości czy odpowiadanie na podejrzane wiadomości e-mail.
Banki stosują zaawansowane metody weryfikacji klienta – sprawdzają dowód osobisty, numer PESEL, miejsce urodzenia, nazwisko panieńskie matki oraz inne dane wrażliwe w ramach kilkustopniowego procesu. Niestety oszuści mają swoje sposoby, by ominąć zabezpieczenia.
Wystarczy, że nie dopilnujesz swoich danych lub dokumentów.
Jakie dane są potrzebne do wzięcia kredytu lub pożyczki?
Aby zaciągnąć kredyt na cudze nazwisko, oszust potrzebuje kilku informacji takich jak:
- imię i nazwisko – podstawowe dane osobowe;
- numer PESEL – identyfikator każdego obywatela Polski;
- seria i numer dowodu osobistego – dane z dokumentu tożsamości;
- adres – często wymagany przy wnioskach kredytowych;
- podpis – w niektórych przypadkach oszuści podrabiają go na dokumentach.
Ponadto w przypadku kredytów online, może być wymagany dostęp do konta bankowego lub wykonanie przelewu weryfikacyjnego. Właśnie te elementy wykorzystują oszuści, aby podszyć się pod inną osobę.
Jakie są konsekwencje wyłudzenia kredytu w Twoim imieniu?
Jak nietrudno się domyślić, wyłudzenia kredytu wiążą się z mnóstwem problemów. Przede wszystkim w ten sposób stajesz się dłużnikiem instytucji finansowych, co zobowiązuje Cię do spłaty zaciągniętej pożyczki bądź kredytu.
Fakt, że nic nie wiesz o „swoim” zobowiązaniu finansowym, może też prowadzić do narastania odsetek. Im później zorientujesz się więc, że ktoś dokonał wyłudzenia kredytu na Twoje dane, tym większa będzie kwota przypisanej do Ciebie należności.
Brak wiedzy o zaciągnięciu zobowiązania na Twoje nazwisko może też skutkować negatywną historią w BIK i wpisaniem Cię do baz dłużników. Tym samym możesz mieć problemy z uzyskaniem jakiegokolwiek kredytu. Dlatego monitorowanie swojej sytuacji jest tak istotne.
Jakie są najczęstsze metody wyłudzania kredytów czy pożyczek?
Metody działania oszustów cały czas ewoluują, jednak można wskazać pewne najczęstsze sytuacje, które mogą prowadzić do zaciągnięcia kredytu na Twoje nazwisko.
1. Kradzież dokumentów
Najprostszym sposobem na wyłudzenie kredytu jest wejście w posiadanie Twojego dowodu osobistego. Oszuści mogą zdobyć go na kilka sposobów, np. poprzez:
- kradzież portfela – to klasyczny scenariusz, w którym ginie nie tylko gotówka, ale także dokumenty potrzebne np. do zaciągnięcia pożyczki;
- pozostawienie dokumentów w niebezpiecznym miejscu – np. w samochodzie lub niezabezpieczonym biurze;
- udostępnienie dokumentów do kopiowania – np. w wyniku fałszywego ogłoszenia o pracy.
2. Phishing
Phishing polega na wyłudzaniu danych osobowych poprzez podszywanie się pod wiarygodne instytucje, takie jak banki czy urzędy. Przykłady phishingu obejmują:
- fałszywe wiadomości e-mail z prośbą o podanie danych logowania;
- SMS-y z linkami do stron udających oficjalne serwisy bankowe;
- rozmowy telefoniczne z osobami podającymi się za pracowników banku.
Uwaga!
3. Podszywanie się pod osoby trzecie lub instytucje
Oszuści często podszywają się pod inne osoby, wykorzystując skradzione dokumenty lub fałszywe zaświadczenia. Mogą nawet wynajmować podstawionych „wnioskodawców”, którzy składają wnioski kredytowe. To metoda podobna do phishingu, która pomaga im pozyskać Twoje dane.
Czasami oszuści udają również firmy pożyczkowe lub tworzą fałszywe strony internetowe. Wypełniając elektroniczne formularze na takich stronach, możesz nieświadomie podać oszustom swoje dane.
4. Przejęcie konta bankowego
W tym przypadku oszuści uzyskują dostęp do Twojego konta bankowego, np. poprzez złamanie hasła lub wyłudzenie kodów SMS. Następnie mogą wyczyścić je z pieniędzy, a dodatkowo wykorzystać Twoje konto do potwierdzania tożsamości przy zaciąganiu kredytów online.
Kiedy warto sprawdzić, czy ktoś wziął na mnie kredyt?
Tak naprawdę warto regularnie sprawdzać lub stale monitorować, czy ktoś nie zaciągnął na Ciebie kredytu. Istnieją jednak również pewne momenty, w których jest to szczególnie wskazane.
- Utrata dokumentów – zgubiłeś dowód osobisty, paszport czy prawo jazdy? Istnieje ryzyko, że mogą zostać wykorzystane do wyłudzenia. Dlatego warto trzymać rękę na pulsie.
- Podejrzane zapytania w raportach kredytowych – jeśli monitorujesz swoją sytuację w BIK (więcej o tym poniżej) i dostajesz informacje o zapytaniach kredytowych, których nie inicjowałeś, koniecznie to zweryfikuj. Może to oznaczać próby wyłudzenia!
- Nieautoryzowane transakcje na koncie bankowym – nawet drobne podejrzane operacje, takie jak mikropłatności, mogą wskazywać na to, że ktoś wszedł w posiadanie Twoich danych i próbuje weryfikować nimi autoryzować transakcje.
- Nieoczekiwane listy lub telefony od instytucji finansowych – korespondencja z banków, firm windykacyjnych lub sądów, dotycząca nieznanych Ci zobowiązań, najpewniej świadczy o tym, że ktoś już wykorzystał Twoje dane. Należy zweryfikować to jak najszybciej!
Pamiętaj, że wczesne wykrycie oszustwa finansowego pozwala ograniczyć jego konsekwencje. Regularne monitorowanie swoich finansów i danych w rejestrach kredytowych może uchronić Cię przed poważnymi problemami.
Gdzie sprawdzić, czy ktoś wziął na Ciebie kredyt?
Dane o zaległych i aktywnych zobowiązaniach finansowych są przechowywane przez kilka instytucji. Dają one możliwość weryfikacji danych zgromadzonych na Twój temat, co umożliwia sprawdzenie, czy nie masz kredytów lub pożyczek, o których nie wiesz.
BIK (Biuro Informacji Kredytowej)
BIK gromadzi dane o wszystkich kredytach i pożyczkach zaciągniętych w Polsce. Skorzystanie z jego usług dla konsumentów to jeden z najprostszych sposobów na ochronę swoich interesów.
Za pośrednictwem BIK możesz:
- sprawdzić stan swoich aktualnych zobowiązań za pomocą Raportu BIK;
- skorzystać z Alertów BIK, które powiadomią Cię o każdym nowym zapytaniu kredytowym na Twoje dane, w tym o każdej próbie wyłudzenia kredytu w Twoim imieniu.
Aby sprawdzić w Biurze Informacji Kredytowej, czy nikt nie zaciągnął kredytu na Twoje dane:
- Wejdź na stronę BIK;
- Zarejestruj się z użyciem preferowanej metody weryfikacji tożsamości;
- Zamów i pobierz Raport BIK.
Uwaga!
W raporcie znajdziesz informacje o swoich ewentualnych długach, co pozwoli Ci podjąć dalsze działania. Jeśli podejrzewasz wyłudzenie, możesz od razu skontaktować się z centrum obsługi klientów BIK, a doradca pomoże Ci zweryfikować informacje i poinformować odpowiednie instytucje.
KRD (Krajowy Rejestr Długów)
KRD umożliwia sprawdzenie, czy widniejesz na liście dłużników. Jeśli oszust wziął kredyt i nie spłaca go, mogą pojawić się tam Twoje dane. Instytucja proponuje dwa różne pakiety „Sprawdź i monitoruj”, które pozwalają pobierać raporty na temat Twojej obecności w bazie dłużników oraz otrzymywać powiadomienia o każdej zmianie w informacjach na Twój temat.
Ponadto dowiesz się, kto w ostatnim czasie sprawdzał Twój PESEL – to sposób na zweryfikowanie, czy na Twoje dane były składane jakieś wnioski kredytowe.
Aby skorzystać z usług Krajowego Rejestru Długów, wystarczy wejść na stronę konsument.krd.pl, zarejestrować się i wykupić odpowiedni pakiet.
BIG InfoMonitor
BIG InfoMonitor to kolejna instytucja, która pozwala na sprawdzenie informacji o zobowiązaniach finansowych. Raz na 6 miesięcy masz możliwość sprawdzenia danych przechowywanych w tym rejestrze za darmo. Raport pozwoli Ci sprawdzić, czy masz jakieś długi wpisane do Rejestru Dłużników oraz kto weryfikował informacje o Tobie w ciągu ostatnich 12 miesięcy.
Wystarczy zarejestrować się w BIG InfoMonitor lub zalogować za pośrednictwem konta BIK i pobrać raport.
Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej
Jako konsument możesz także sprawdzić informacje o sobie przechowywane w bazie Krajowego Biura Informacji Gospodarczej (KBIG). W tym celu musisz złożyć odpowiedni wniosek – elektronicznie, korespondencyjnie lub w siedzibie instytucji.
Po uzyskaniu dostępu do raportu poznasz informacje gospodarcze na swój temat oraz dowiesz się, jakie podmioty w ostatnich 12 miesiącach weryfikowały w bazie Twoje dane.
ERIF Biuro Informacji Gospodarczej
ERIF to kolejny rejestr, w którym możesz sprawdzić, czy ktoś wziął kredyt na Twoje dane.
Instytucja umożliwia konsumentom pobranie:
- raportu zawierającego dane na Twój temat przechowywane w jej bazie;
- raportu z rejestru zapytań (kto sprawdzał informacje o Tobie);
- raportu o dokumencie (weryfikacja, czy ktoś próbował posłużyć się skradzionym lub podrobionym dokumentem wystawionym na Twoje nazwisko).
Usługi są dostępne online, po założeniu konta w serwisie. Raz na pół roku możesz sprawdzić dane o sobie bezpłatnie.
Co zrobić, jeśli ktoś wziął na mnie kredyt?
Kiedy dowiadujesz się, że ktoś zaciągnął kredyt lub pożyczkę pozabankową na Twoje nazwisko, natychmiast podejmij działania. Co dokładnie trzeba zrobić?
1. Zgłoś sprawę na policję
Pierwszym krokiem powinno być złożenie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. W tym celu:
- udaj się na najbliższy komisariat policji;
- przygotuj dowody, takie jak kopie dokumentów potwierdzających wyłudzenie (np. korespondencja z banku, raport z BIK);
- pamiętaj, że uzyskanie pisemnego potwierdzenia przyjęcia zawiadomienia jest kluczowe – dokument ten będzie potrzebny w dalszych krokach.
2. Skontaktuj się z bankiem lub instytucją pożyczkową
Jeśli wiesz, w której instytucji został zaciągnięty kredyt, natychmiast się z nią skontaktuj.
Postępuj zgodnie z poniższymi wskazówkami:
- zadzwoń lub odwiedź oddział banku osobiście;
- przedstaw sytuację, załączając kopie dokumentów z policji oraz raportów kredytowych;
- zażądaj wstrzymania postępowania windykacyjnego oraz rozpoczęcia wewnętrznego śledztwa.
3. Skontaktuj się z BIK
Zgłoszenie problemu w Biurze Informacji Kredytowej pozwoli zablokować negatywne wpisy w raporcie BIK do czasu wyjaśnienia sprawy.
4. Zastrzeż dokumenty tożsamości
Jeśli doszło do kradzieży Twoich dokumentów, należy je natychmiast zastrzec w systemie bankowym. Możesz to zrobić poprzez System Dokumenty Zastrzeżone lub swój bank – poinformuj o kradzieży, aby uniemożliwić wykorzystanie Twoich danych w przyszłości.
Dzięki temu każda kolejna próba podpisania umowy kredytowej na Twoje dane będzie udaremniona.
5. Rozważ skorzystanie z pomocy prawnej
Jeśli sytuacja jest skomplikowana, warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie finansowym.
- Ekspert pomoże Ci:
- negocjować z bankami i instytucjami pożyczkowymi;
- przygotować dokumenty do postępowań sądowych, jeśli zajdzie taka potrzeba;
- skorzystać z możliwości wsparcia Rzecznika Finansowego lub UOKiK.
Spróbuj tego
6. Monitoruj swoją sytuację finansową
Nie zapomnij też sprawdzać swoich danych w rejestrach kredytowych i aktywuj systemy alertów (np. w BIK). Dzięki temu szybko dowiesz się o ewentualnych kolejnych próbach wyłudzenia. Monitoruj też operacje na koncie i natychmiast zgłaszaj w banku wszelkie podejrzane działania.
Pamiętaj, że szybka reakcja oraz ścisła współpraca z instytucjami finansowymi to klucz do rozwiązania problemu i minimalizacji skutków wyłudzenia kredytu.
Jak ochronić się przed wyłudzeniem kredytu?
Pełna ochrona przed wyłudzeniem kredytu jest praktycznie niemożliwa, ponieważ przestępcy działają w coraz bardziej wysublimowany sposób. Możesz jednak zdecydowanie zmniejszyć ryzyko tego, że bank udzieli kredytu oszustowi posługującemu się Twoimi danymi lub dokumentami. Jak to zrobić?
- Chroń swoje dane osobowe – nigdy nie przekazuj swoich danych osobowych osobom lub firmom, których wiarygodności nie jesteś w stanie potwierdzić. Unikaj przesyłania dokumentów wrażliwych online, a jeżeli musisz to zrobić, upewnij się, że korzystasz z bezpiecznego połączenia i zaufanych platform. Ogranicz też udostępnianie danych w mediach społecznościowych.
- Regularnie monitoruj swoje finanse – sprawdzaj swoje operacje na koncie, kartach kredytowych itp. Regularnie pobieraj raporty na swój temat z instytucji gromadzących dane kredytowe. Rozważ też wykupienie Alertów BIK, które poinformują Cię o każdej próbie zaciągnięcia zobowiązania na Twoje dane.
- Natychmiast zastrzeż dokumenty w przypadku ich utraty – zagubienie lub kradzież dowodu osobistego zgłoś w urzędzie gminy, a dodatkowo w systemie bankowym, np. poprzez system Dokumenty Zastrzeżone.
- Uważaj na próby wyłudzania danych – weryfikuj źródła wiadomości e-mail i SMS-ów: Zawsze sprawdzaj, czy nadawca wiadomości to faktycznie bank lub instytucja, za którą się podaje. Nie klikaj w podejrzane linki i zainstaluj oprogramowanie antywirusowe.
- Rozważ zastrzeżenie numeru PESEL – to stosunkowo nowa usługa, dzięki której możesz skutecznie chronić swoje interesy. Po jej uruchomieniu instytucje finansowe przy próbie wyłudzenia kredytu na Twoje dane będą miały obowiązek odmówić.
Pamiętaj, że ostrożność i świadomość to główne elementy ochrony przed wyłudzeniem kredytu.
Warto wiedzieć:
- Twoje dane osobowe mogą zostać wykorzystane do wyłudzenia kredytu nawet bez fizycznej kradzieży dokumentów.
- Regularne sprawdzanie rejestrów kredytowych, takich jak BIK czy KRD, pomaga szybko wykryć potencjalne oszustwa.
- Jeśli zgubisz dokument tożsamości, jak najszybciej go zastrzeż.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Jak sprawdzić za darmo, czy ktoś wziął na mnie kredyt ?
Informacje gospodarcze gromadzone na Twój temat możesz raz na pół roku sprawdzić za darmo. Jest to bardzo proste i możliwe m.in. za pomocą BIG InfoMonitor lub biura informacji gospodarczej ERIF.
Czy mogę sprawdzić kredyty wzięte na dane innej osoby?
Dane przechowywane w BIK, KRD, biurach informacji gospodarczej i innych podobnych podmiotach są poufne. Możesz sprawdzić tylko dane o sobie, po potwierdzeniu swojej tożsamości.
Jak rozpoznać phishing?
Phishingowe wiadomości często zawierają błędy językowe, niepełne adresy URL lub dziwne żądania, takie jak podanie haseł czy danych osobowych. Zawsze warto weryfikować nadawcę i treść wiadomości, a w razie wątpliwości nie odpowiadać. Wprowadzając swoje dane wrażliwe lub dane logowania na stronie internetowej, zawsze sprawdź, czy ma ona właściwy adres oraz certyfikat SSL (można to rozpoznać po symbolu kłódki w przeglądarce i adresie zaczynającym się od HTTPS).
Źródła
https://www.zbp.pl/getmedia/e6ab9f5d-f3d2-49f5-b5a4-220153f830af/infodok-2024-04-06-wydanie-58-sklad-240723
