Bank może wymagać zabezpieczenia kredytu, aby chronić swoje interesy w razie Twojej niewypłacalności. Z drugiej strony przedstawienie wartościowego zabezpieczenia daje Ci możliwość pożyczenia pieniędzy mimo niższej zdolności kredytowej – np. dzięki wsparciu poręczyciela. Sprawdź, jakie oczekiwania w tym zakresie mają banki i co może realnie pomóc Ci w zaciągnięciu kredytu.
- 1. Na czym polega zabezpieczenie kredytu?
- 2. Dlaczego banki wymagają zabezpieczenia kredytu?
- 3. Zabezpieczenie kredytu – dlaczego opłaca się także kredytobiorcy?
- 4. Rodzaje rzeczowych zabezpieczeń kredytów
- 5. Rodzaje osobistych zabezpieczeń kredytów
- 6. Od czego zależy wybór formy zabezpieczenia kredytu?
- 7. Zmiana zabezpieczenia kredytu w trakcie trwania umowy
- 8. Warto zapamiętać
Zabezpieczenie kredytu minimalizuje ryzyko banku w przypadku niewypłacalności kredytobiorcy. Dla kredytów mieszkaniowych obowiązkową formą zabezpieczenia jest hipoteka. Poza tym możesz mieć do czynienia m.in. z poręczeniem, zastawem, wekslem in blanco, kaucją czy ubezpieczeniem. Co ważne, wartościowe zabezpieczenie kredytu działa również na Twoją korzyść. Jak? Odpowiedź znajdziesz w naszym poradniku.
Na czym polega zabezpieczenie kredytu?
Zabezpieczenie kredytu to mechanizm, który chroni bank lub inną instytucję finansową przed ryzykiem braku spłaty zobowiązania przez kredytobiorcę. W praktyce oznacza to, że jeśli przestaniesz spłacać kredyt, bank ma prawo dochodzić swoich roszczeń z majątku wskazanego jako zabezpieczenie – bez konieczności długotrwałego postępowania sądowego.
Zabezpieczenie może mieć różną formę – najczęściej spotykane to:
➡️zabezpieczenie rzeczowe, np. hipoteka na nieruchomości, zastaw na samochodzie, przewłaszczenie na zabezpieczenie;
➡️zabezpieczenie osobiste, np. poręczenie cywilne, weksel, cesja wierzytelności.
Naszym okiem
Izabela StachuraDlaczego banki wymagają zabezpieczenia kredytu?
Banki wymagają ustanawiania zabezpieczeń kredytów, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo, że kredytobiorca:
➡️ z premedytacją zrezygnuje ze spłaty zobowiązania,
➡️ będzie traktować inne zobowiązania jako pilniejsze,
➡️ nie spłaci długu z przyczyn losowych, a postępowanie egzekucyjne okaże się nieskuteczne.
Zabezpieczenie pełni także funkcję prewencyjną. Osoby zaciągające kredyt – zwłaszcza hipoteczny – są bardziej zdyscyplinowane w jego spłacaniu, wiedząc, że w razie zaległości mogą stracić wartościowy majątek, np. mieszkanie lub dom.
Zabezpieczenie kredytu – dlaczego opłaca się także kredytobiorcy?
Choć zabezpieczenie kredytu kojarzy się głównie z ochroną interesów banku, może przynieść również korzyści kredytobiorcy. Dla instytucji finansowej niższe ryzyko oznacza większą otwartość na ewentualne ustępstwa. W rezultacie możesz liczyć na atrakcyjniejsze warunki kredytowania np. niższe oprocentowanie lub brak prowizji za udzielenie finansowania.
Wartościowe zabezpieczenie może również otworzyć Ci drogę do wyższej kwoty kredytu – o ile idzie w parze z wysoką wydolnością finansową. Z tego powodu wielu klientów banków świadomie decyduje się na ustanowienie dodatkowego zabezpieczenia, aby skorzystać z bardziej elastycznych lub tańszych opcji finansowania.
Co mówi prawo?
Rodzaje rzeczowych zabezpieczeń kredytów
Rzeczowe zabezpieczenia kredytu dają bankowi realny dostęp do składników majątku, które mogą zostać spieniężone w razie niewypłacalności kredytobiorcy – często bez konieczności prowadzenia procesu sądowego. Aktywa te mogą należeć do Ciebie lub osoby trzeciej.
Do najpopularniejszych zabezpieczeń kredytu o charakterze rzeczowym zaliczamy:
✅ hipotekę – to jedno z najczęściej stosowanych zabezpieczeń (szczególnie w przypadku kredytów hipotecznych). Polega na wpisie banku do księgi wieczystej nieruchomości (domu, mieszkania, działki). Jeśli kredyt nie zostanie spłacony, bank może przejąć nieruchomość i sprzedać ją w celu odzyskania pieniędzy;
✅ zastaw zwykły – dotyczy rzeczy ruchomych (np. samochodu, maszyn). W ramach zastawu kredytobiorca oddaje rzecz na przechowanie bankowi lub osobie trzeciej do czasu spłaty zobowiązania. Jeśli nie spłaci długu – zastawiona rzecz może być sprzedana;
✅ zastaw rejestrowy – dotyczy ruchomości, ale bez konieczności fizycznego przekazania przedmiotu bankowi. Rzecz może pozostać w posiadaniu dłużnika, ale zostaje wpisana do rejestru zastawów. W razie zaprzestania spłaty kredytu bank ma pierwszeństwo w dochodzeniu roszczeń z takiej rzeczy;
✅ przewłaszczenie na zabezpieczenie – kredytobiorca przenosi własność przedmiotu (np. samochodu, maszyn, towaru) na bank do momentu spłaty kredytu. Po uregulowaniu długu własność wraca do właściciela;
✅ kaucję – polega na wpłaceniu określonej kwoty na specjalny rachunek, z którego bank może zaspokoić swoje roszczenia, jeśli kredyt nie zostanie spłacony;
✅ blokadę środków na rachunku bankowym – polega na tym, że bank blokuje określoną sumę pieniędzy na rachunku bankowym dłużnika do momentu, aż ten nie wywiąże się z określonych zobowiązań względem wierzyciela (czyli nie spłaci długu);
✅ cesję praw z polisy ubezpieczeniowej – dotyczy np. ubezpieczeń majątkowych lub na życie. Bank uzyskuje prawo do środków z polisy w razie wystąpienia określonego zdarzenia (np. szkody w nieruchomości będącej zabezpieczeniem kredytu).
Rodzaje osobistych zabezpieczeń kredytów
Z osobistym zabezpieczeniem kredytu mamy do czynienie, kiedy osoba trzecia – najczęściej fizyczna lub prawna – przejmuje na siebie odpowiedzialność za spłatę zobowiązania, jeśli kredytobiorca przestanie wywiązywać się z umowy. W odróżnieniu od zabezpieczeń rzeczowych nie wiążą się one bezpośrednio z majątkiem, lecz z osobistym zobowiązaniem do zapłaty.
Do najczęściej stosowanych osobistych zabezpieczeń kredytów zaliczamy:
☑️ poręczenie określone przepisami Kodeksu cywilnego – najpopularniejsza forma zabezpieczenia osobistego. Poręczyciel zobowiązuje się do spłaty kredytu, jeśli nie zrobi tego kredytobiorca. Bank może dochodzić roszczeń zarówno od dłużnika, jak i poręczyciela;
️☑️ zobowiązanie osoby trzeciej do przystąpienia do długu (przystąpienie do długu) –osoba trzecia dołącza do zobowiązania jako drugi dłużnik i odpowiada solidarnie z pierwotnym kredytobiorcą – na takich samych zasadach;
☑️ weksel in blanco – dokument ten zobowiązuje kredytobiorcę do zapłaty określonej sumy pieniędzy. Weksel może być uzupełniony przez bank w przypadku zaległości w spłacie i stanowi podstawę do szybkiego dochodzenia roszczeń;
☑️ pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem – kredytobiorca udziela bankowi pełnomocnictwa do określonych działań na swoim rachunku bankowym – np. do pobrania zaległej raty. Jest to forma ograniczonego zabezpieczenia, ale zwiększa skuteczność egzekucji;
☑️ cesję wierzytelności – polega na przeniesieniu przez kredytobiorcę praw do przyszłych należności (np. z kontraktu, wynagrodzenia, polisy ubezpieczeniowej) na rzecz banku. W razie problemów ze spłatą bank może samodzielnie dochodzić tych wierzytelności;
☑️ gwarancję bankową lub ubezpieczeniową – to zobowiązanie innego banku lub towarzystwa ubezpieczeniowego do spłaty długu, jeśli kredytobiorca nie wywiąże się z umowy. Jest to forma zabezpieczenia stosowana często przy kredytach firmowych i transakcjach o dużej wartości.
Przykład
Od czego zależy wybór formy zabezpieczenia kredytu?
Forma zabezpieczenia kredytu zależy od wielu czynników – zarówno po stronie kredytobiorcy, jak i rodzaju zobowiązania. Banki mogą oczekiwać ustanowienia zabezpieczeń rzeczowych, osobistych albo ich kombinacji. Przykładowo, w przypadku kredytu hipotecznego podstawowym zabezpieczeniem jest hipoteka na nieruchomości. Jednak to nie wszystko – bank może dodatkowo zażądać:
➡️ ubezpieczenia na życie kredytobiorcy,
➡️ ubezpieczenia nieruchomości.
W sytuacji, kiedy nie masz wystarczającej zdolności kredytowej, bank może zaproponować, aby do kredytu przystąpiła inna osoba. W praktyce oznacza to, że możesz wziąć kredyt wspólnie z małżonkiem, partnerem, członkiem rodziny lub niespokrewnioną osobą. Ważne, aby współkredytobiorca znajdował się w dobrej kondycji finansowej.
Wśród najbardziej popularnych czynników wpływających na formę zabezpieczenia kredytu wymienić można:
✅ stabilność finansową i historię kredytową wnioskodawcy,
✅ formę prawną kredytobiorcy (osoba fizyczna, działalność gospodarcza, spółka),
✅ typ kredytu – inne wymagania dotyczą np. kredytu gotówkowego, a inne hipotecznego czy firmowego,
✅ oczekiwaną kwotę finansowania,
✅ czas trwania umowy kredytowej,
✅ ocenę ryzyka kredytowego.
Zmiana zabezpieczenia kredytu w trakcie trwania umowy
Zabezpieczenie – choć ustanowione na początku umowy – nie zawsze musi pozostać niezmienne przez cały okres spłaty. Możesz złożyć wniosek o zmianę zabezpieczenia, szczególnie jeśli Twoja sytuacja finansowa i/lub majątkowa uległa znacznej poprawie. Do takiego kroku może skłonić Cię m.in.:
➡️ zastąpienie poręczenia inną formą zabezpieczenia – np. przekształcenie poręczenia osobistego w zabezpieczenie rzeczowe;
➡️ zmiana warunków kredytu (np. wydłużenie okresu spłaty lub zwiększenie kwoty kredytu) – w takiej sytuacji bank może zażądać nowego zabezpieczenia lub zgodzić się na zmianę istniejącego;
➡️ sprzedaż nieruchomości obciążonej hipoteką – kiedy chcesz sprzedać mieszkanie, które jest zabezpieczeniem kredytu hipotecznego, i przenieść hipotekę na inną nieruchomość.
Zmiana zabezpieczenia kredytu jest możliwa, ale nie jest to proces automatyczny. Wymaga uzgodnień z bankiem i dopełnienia odpowiednich formalności. Nowa forma zabezpieczenia musi nadal zabezpieczać interesy i ograniczać ryzyko kredytodawcy.
Warto zapamiętać
- Zabezpieczenie kredytu jest ustanawiane w celu zminimalizowania ryzyka banku. Jeżeli nie spłacisz swojego zobowiązania, zabezpieczenie pomoże bankowi odzyskać pożyczone środki.
- Zabezpieczenie kredytu niesie za sobą korzyści także dla kredytobiorcy. Dzięki niemu możesz uzyskać np. wyższą kwotę kredytu, niższe oprocentowanie lub prowizję, a także wydłużyć okres spłaty.
- Odpowiednie zabezpieczenie kredytu pomoże Ci uzyskać pozytywną decyzję kredytową, jeśli nie masz wystarczającej zdolności, by otrzymać finansowanie.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Co może być zabezpieczeniem kredytu gotówkowego?
Kredyty gotówkowe najczęściej są udzielane bez zabezpieczenia. W przypadku zobowiązań na większe kwoty czasami stosuje się jednak jego różne formy. Zabezpieczeniem kredytu gotówkowego może być np. ubezpieczenie. Czasami stosuje się także osobiste zabezpieczenie kredytu, np. w postaci poręczenia osoby trzeciej.
Co może być zabezpieczeniem kredytu firmowego?
Zabezpieczenia kredytu firmowego mogą mieć formę rzeczową (np. hipoteka, zastaw rejestrowy, przewłaszczenie na zabezpieczenie) lub osobistą (np. poręczenie właściciela, weksel, gwarancja bankowa). Bank dobiera zabezpieczenie w zależności od kwoty kredytu, ryzyka działalności i sytuacji finansowej firmy. Często wymagane jest również ubezpieczenie majątku lub cesja należności.
Ile kosztuje ustanowienie zabezpieczenia kredytu?
Koszty ustanowienia zabezpieczenia kredytu zależą od jego rodzaju – mogą obejmować opłaty notarialne, sądowe (np. za wpis hipoteki do księgi wieczystej), składki ubezpieczeniowe czy wycenę nieruchomości. W przypadku poręczeń lub gwarancji mogą pojawić się także prowizje lub opłaty za ich udzielenie. Wszystkie te koszty ponosi zazwyczaj kredytobiorca.
Źródła
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19971400939
